Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.1994, Blaðsíða 27

Tímarit hj úkrunarfræðinga 1. tbl. 70. árg. 1994
Jóna Siggeirsdóttir, Ragnheiður Haraldsdóttir og Ásta Thoroddsen
Starfsánægja íslenskra
hjúkrunarfræðinga
Skilað til tímarits 10/2 '94 Skilað lesnu til höfunda 28/2 '94 Samþykkt 18/3 '94
Hér birtist hluti af niðurstöðum könnunar sem gerð var á högum
íslenskra hjúkrunarfrœðinga og viðhorfum peirra til starfa og
náms árið 1991. Markmið þessa hluta rannsóknarinnar var í
fyrsta lagi að kanna hvaða þættir vega þyngst við mælingar á
starfsánægju íslenskra hjúkrunarfræðinga, í öðru lagi að athuga
samspil starfsánægju og ýmissa þátta í umhverfi hjúkrunarfræðinga
og loks að bera saman starfsánægju íslenskra hjúkrunarfræðinga og
kollega þeirra í Bandaríkjunum. Til upplýsingasöfnunar var
spurningalistinn Mueller McCloskey Satisfaction Scale þýddur og
staðfærður. Niðurstöður sýna að íslenskir hjúkrunarfræðingar eru í
heildina nokkuð ánægðir með störf sín og ber niðurstöðunum sam-
an við bandarískar rannsóknir. Sáttastir við hjúkrunarstörfin eru
hjúkrunarfræðingar sem hafa bætt við sig framhaldsnámi á há-
skólastigi og þeir sem starfa við stjórnun. Óánægðastir eru hins
vegar þeir sem lokið hafa próf frá Ljósmæðraskóla íslands.
Jóna Siggeirsdóttir: B.Sc. próf
í hjúkrunarfræði frá HÍ 1977,
nám í geðhjúkrun við Uni-
versity of Iowa, Bandaríkjun-
um, 1980, verkefnisstjóri við
geðdeild Landspítalans frá
1987.
Ragnheiður Haraldsdóttir:
B.Sc. próf í hjúkrunarfræði frá
HÍ 1977, M.Sc. í hand- og
lyflækningahjúkrun frá Uni-
versity of Wisconsin, Madison,
1984, deildarstjóri í heilbrigð-
is- og tryggingamálaráðuneyt-
inu frá síðustu áramótum.
Asta Thoroddsen: B.Sc. próf í
hjúkrunarfræði frá HÍ 1979,
M.Sc. í hand- og lyflækninga-
hjúkrun frá University of
Rochester, N.Y., 1989, ldínísk-
ur sérfræðingur í hjúkrun við
Borgarspítalann frá 1989 og
lektor við námsbraut í hjúkr-
unarfræði, HÍ, frá 1990.
Hjúkrunarfræðingar eru fjölmennastir heil-
brigðisstétta og starfsvettvangur þeirra er mjög
fjölbreytilegur. Breytingar á vinnuframlagi þeirra
eða högum hafa mikil áhrif víða í heilbrigðisþjón-
ustunni, og því er sjálfsagt að skoða með skipu-
lögðum hætti hvað ræður vinnuframlaginu.
Skortur á hjúkrunarfræðingum til starfa hefur
reynst erfitt vandamál í mönnun heilbrigðisþjón-
ustu margra landa um áratuga skeið. Skorturinn er
flókið fyrirbæri og ræðst af mörgu en starfsánægja
vegur þungt (Bruffey, 1992; Lucas, Atwood,
Hagaman, 1993). Því hafa sjónir rannsakenda og
stjórnenda í sívaxandi mæli beinst að viðhorfum
hjúkrunarfræðinga til starfa sinna og reynt hefur
verið að meta hvaða þættir það eru sem helst hafa
áhrif á starfsánægju. Þróuð hafa verið fjölmörg
mælitæki sem nálgast viðfangsefnið á margvíslegan
hátt, en nokkrir þættir virðast að jafnaði hafa áhrif.
Þeir eru helstir: laun, sjálfræði í starfi, viðurkenn-
ing í starfi, vinnuaðstaða, vinnan sjálf, mönnun,
samstarfsmenn, tækifæri til stöðuhækkunar, yfir-
menn (Blegen, 1993; Kennedy, Camden, Timmer-
man, 1990; Malik, 1992; Mueller og McCloskey,
1990) .
Hér á landi hefur starfsánægja hjúkrunarfræð-
inga verið skoðuð frá mismunandi sjónarhornum,
skoðað forspárgildi mælinga m.t.t. festu og manna-
skipta og gerður samanburður við aðrar heilbrigð-
isstéttir, svo eitthvað sé nefnt (Birna Flygenring,
1989; Jóna Siggeirsdóttir og Þórunn Pálsdóttir,
1991) . í þessari rannsókn eru skoðaðar helstu
breytur sem áhrif hafa á starfsánægju íslenskra
hjúkrunarfræðinga og reynt að varpa þannig ljósi á
þann vanda sem við er að glíma við mönnun
hjúkrunar. Kostur gefst á samanburði við erlendar
niðurstöður um þetta efni þar sem viðurkennt er-
lent mælitæki er notað að hluta til. Starfsánægja
ræðst að nokkru leyti af umhverfisþáttum og menn-
ingu, en að hluta af þáttum sem eru sameiginlegir
hjúkrunarfræðingum sem starfa á mismunandi
menningarsvæðum.
Þetta er hluti af könnun á högum íslenskra
hjúkrunarfræðinga og viðhorfum þeirra til starfa og
náms, en þátttakendur voru úr FHH og HFI.
27