Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.05.2003, Blaðsíða 32

Kristín Siguröardóttir, hjúkrunarfræöingur á hjartadeild
PISTILL
Hjúkrun hjartasjúklinga
Heilbrigöisáætlun til ársins 2010
Hjúkrun hjartasjúklinga
Eitt af sjö forgangsverkefnum í heilbrigöisáætlun til ársins
2010 er hjarta- og heilavernd. I þessari grein veröur tæpt
á hvernig hjúkrunarfræöingar, sem vinna í hjartahjúkrun og
meö hjartasjúklingum, geta unniö aö bættri hjartavernd.
Aöalmarkmiö hjartaverndar samkvæmt heilbrigöisáætlun
til ársins 2010 eru: aö draga úr dánartíðni vegna hjarta-
og æöasjúkdóma hjá fólki á aldrinum 25-75 ára - hjá körl-
um um 20°/o og hjá konum um 10°/o.
Orsakir hjartasjúkdóma eru margvíslegar, s.s. erfðir, tóbaks-
reykingar, hár blóðþrýstingur, of mikil hlóðfita, óhollt matar-
æði, hreyfingarleysi og streita. Síðustu tvo áratugi hefur dán-
artíðni af völdum hjarta- og æðasjúkdóma lækkað og einnig
hefur nýjum og endurteknum tilvikum lækkað. Nú er Irekar
búist við að þessi þróun standi í stað vegna þess að þjóðin er
að eldast. En markmið okkar hjúkrunarfræðinga sem og ann-
arra sem staria í heilbrigðisgeiranum hlýtur sarnt sem áður að
vera að gera betur. Sóknarfærin eru margvísleg.
Við viljum fækka nýjum tilfellum. Þáttur okkar hjúkrunar-
fræðinganna í því ferli felst í forvarnavinnu. Við getum miðl-
að þekkingu okkar til samfélagsins. Ymislegt hefur þar verið
gert. T.d. hefur hjúkrunarfræðingur, sem starlar hjá Hjarta-
vernd, unnið ötullega að gerð bæklinga um háþrýsting, fyrstu
viðbrögð við kransæðastíflu, oflitu o.fl. Forvarnir og heilsuefl-
ing er vinna sem aldrei má dala. Við getum gert betur í þess-
um efnum bæði með einföldum skilaboðum til almennings,
s.s. í verslunum, innkaupavögnum, strætisvögnum, og einnig
með fræðsluátaki tímabundið sem gæti verið unnið á þverfag-
legan hátt eða í samvinnu við styrktarfélög eða frjáls félaga-
samtök, s.s. átaki í að bæta mataræði landans.
Sérhæfing í hjúkrun hjartasjúklinga er sífellt að aukast.
Hjartahjúkrun er tæknileg og oft og tíðum flókin, krefst
hraðra og skjótra viðbragða en einnig þolinmæði og góðra úr-
Síðustu tvo áratugi hefur dánartíðni af völdum hjarta- og æðasjúk-
dóma lækkað og einnig hefur nýjum og endurteknum tilvikum fækk-
að. Markmið þeirra sem starfa í heilbrigðisgeiranum hlýtur samt sem
áður að vera að gera betur
ræða. A höfuðborgarsvæðinu er nú annast um
hjartasjúklinga á einu sjúkrahúsi og þar með er
hjúkrunarþekkingin komin í eitt hús. Við hjúkr-
unarfræðingar erum farnir að nýta okkur það og
sjáum fram á að fljótlega getum við sérhæft okk-
ur á ákveðnum sviðum innan hjartahjúkrunar
auk þess að hafa góða almenna grunnþekkingu í
hjúkrun þessa sjúklingahóps. Þannig hafa sumir
hjúkrunarfræðingar áhuga á hjúkrun þeirra sem
greinast með kransæðastíflu, aðrir vilja sérhæfa
sig í meðferð hjartabilaðra og enn aðrir í meðferð
sjúklinga með hjartsláttartruflanir. Hjúkrun,
sem tengist hjartaskurðaðgerðum, er svo annað
sérhæft svið innan hjartahjúkrunar. Við leggjum
mikið upp úr góðri fræðslu til sjúklinganna
okkar, bæði þeirra sem hafa greinst nýlega og
einnig þeirra sem hafa lifað með sjúkdóminn um
árabil. Hjúkrunarfræðingar eru duglegir að vinna
að gerð fræðsluefnis, s.s. bæklinga og mynd-
skreyttra fræðslufyrirlestra. Fræðsla til skjól-
stæðingsins og fjölsk)ddu hans er grunnurinn að
því að hann geti sjálfur leitað sér frekari þekk-
Tímarit íslenskra hjúkrunarfræöinga 2. tbl. 79. árg. 2003