Freyr - 01.10.2005, Blaðsíða 8

HROSSARÆKT
Kynbótasýningar 2005
Héraðs- og haustsýningum kynbótahrossa þetta árið er nú iokið. Ekki var að þessu
sinni um landsmótsár að ræða heldur var haldið veglegt fjórðungsmót á Vesturlandi
sem heppnaðist að mörgu leyti vel. Að auki voru íslendingar að sjálfsögðu þátttak-
endur í kynbótasýningu heimsmeistaramóts sem að þessu sinni var haldið í Svíþjóð.
Sex kynbótahross fóru utan og stóðu sig öll vel og voru íslenskri hrossarækt til sóma
IHftir Guðlaug V.
Antonsson, landsráðu-
naut í hrossarækt,
Bændasamtökum
íslands
ÞÁTTTAKA
Tafla 1. Þátttaka í kynbótasýningum 1998 - 2005.
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Heildarfjöldi dóma 1473 1134 1771 1226 1643 1216 1774 1268
Hross dæmd 1304 979 1578 1049 1510 1091 1355 1073
Endursýnd innan ársins 18% 12% 33% 12% 18% 12% 28% 17%

Tafla 2. Fjöldi fullnaðardóma kynbótahrossa á sýningum árið 2005
Stóðhestar 6 v.oe. 5 v. 4 v. 7 v.oe. Hryssur 6 v. 5 v. 4 v. Alls
Sauðárkrókur 1 8 1 2 6 2 1 20
Hella 1 9 4 1 2 16
Hafnarfjörður 16 12 8 47 31 21 11 146
Sauðárkrókur II 6 4 5 28 9 8 4 64
Hella II 11 15 17 61 51 56 34 245
Borgarfjörður 3 17 8 10 2 40
Hvammstangi 1 1 2 8 14 1 2 29
Dalvík 2 1 4 21 15 8 5 56
Fljótsdalshérað 1 6 5 5 5 3 4 29
Kópavogur 20 14 14 82 37 32 12 211
FM-Vesturlandi 3 7 6 12 13 11 6 58
Hella III 4 7 81 55 36 15 198
Sauðárkrókur III 2 1 21 10 12 6 52
Alls 2005 83 76 64 391 250 199 101 1164
NIÐURSTÖÐUR
Þátttaka á kynbótasýningum hérlendis var
áfram með ágætum en alls voru upp-
kveðnir 1.268 dómar á árinu, heildarfjöldi
dæmdra hrossa var 1.073 og 17% hross-
anna voru endurdæmd tvisvar til þrisvar
sinnum. Dómarnir eru nokkuð færri í ár en
í fyrra og segja má að það sé eðlilegt mið-
að við reynslu af þeim árum sem liggja
milli landsmóta. Ætíð hafa verið færri
hross dæmd þau ár, þ.e. 1999, 2001,
2003 og nú 2005. Búast má við miklum
fjölda hrossa til dóms I vor enda ekkert lát
á áhuga fyrir ræktun og kynbótadómum.
Fjöldi fulldæmdra hrossa á hverri sýn-
ingu fyrir sig kemur fram í töflu tvö. Þátt-
takan er mismunandi og spurning hvort
raunverulegur grundvöllur sé til sýningar-
halds þar sem hrossin eru tuttugu eða
færri, því margt þarf til í undirbúningi og
mannafla svo sýning fari fram á viðunandi
hátt. I ár á þetta kannski einkum við um
stóðhestasýningu sem haldin var snemma
vors á Hellu en náði ekki því flugi sem
væntingar stóðu til og er varla grundvöll-
ur fyrir slikri sýningu. I fyrsta sinn til fjölda
ára féll nú niður sýning í Hornafirði vegna
þátttökuleysis. Geta má þess að mjög góð
hross frá Hornafirði komu fram annars-
staðar á landinu þannig að hross af svæð-
inu voru sýnd þó ekki væri það heima í
héraði.
STARFSFÓLK
Engir nýir dómarar komu að kynbótasýn-
ingum þessa árs enda um nógu stóran hóp
að ræða miðað við að aðeins séu tveir að
störfum hverju sinni. Ágúst Sigurðsson
ákvað að „leggja skóna á hilluna" og koma
ekki að dómum í ár hvað sem síðar verður.
Hópurinn samanstóð þvi af fjórtán vönum
dómurum sem allir hafa alþjóðleg dómara-
réttindi og hafa flestir dæmt bæði innan-
lands og utan á síðustu árum. (töflu þrjú
kemur fram hverjir voru að störfum hvar og
einnig hverjir aðrir starfsmenn sýninganna
voru. Mikilsvert er að þar er einnig um
verulega vanan og góðan hóp að ræða sem
veit fullkomlega hvað þarf til að sýningar
gangi snurðulaust fyrir sig.
( töflu fjögur eru birtar niðurstöður um
meðaltöl og dreifingu einkunna allt frá ár-
inu 2000. Segja má að allt sé þar á líku róli
og undanfarin ár, þó að enn þokist meðal-
talið upp á við. Spurning er hvort það er
gott eða slæmt, svarið er ekki einfalt. Við
sem dæmum viljum meina að þetta sé eðli-
legt; hrossin séu alltaf að batna, sérstaklega
hvað varðar hæfileikana. Hitt er svo annað
mál hvort framfarirnar eru svo örar sem
meðaltölin segja. Ef borin eru saman íslensk
og erlend meðaltöl kemur í Ijós að þar er
orðið um lítinn mun að ræða, þó segja megi
að þau íslensku séu ívið hærri. En skýring-
una á því tel ég vera að hér sé enn stlfar val-
ið inn á sýningarnar en erlendis. En eins og
áður sagði koma íslensku dómararnir að
fjölmörgum sýningum erlendis og hafa þar
sín áhrif.
Hvað varðar dreifingu einkunna þá þyrft-
um við að standa okkur betur því dreifingin
hefur heldur minnkað á seinni árum sér-
staklega hvað varðar hæfileikana. Skýringin
er kannski sú sama og með meðaltölin; ef
hrossin eru jafnari og betri þá er eðlilegt að
dreifingin verði minni að ákveðnu marki,
sem svo er spurning hvað er.
EFSTU HROSS í HVERJUM FLOKKI
Á árinu var eins og áður sagði haldið fjórð-
ungsmót á Vesturlandi. Á mótinu komu
fram athygliverðir einstaklingar í fremstu
röð á landsvísu og vfst er að vestlensk
hrossarækt er i uppsveiflu og ekki eftirbátur
annarra héraða. Hafa verður f huga að
hrossarækt á Vesturlandi er miklu minni að
umfangi en bæði norðan- og sunnanlands
þannig að eðlilegt er að fjöldinn sem háum
8
FREYR 10 2005