Dagblaðið Vísir - DV - 01.12.2017, Blaðsíða 54

Vikublað 1. desember 2017 6
ÚRVAL DIESELVÉLA
Varahluta- og viðgerðaþjónusta
Vagnhöfða 12 | 110 Reykjavík | Sími 567 2800 | mdvelar@mdvelar.is | www.mdvelar.is
þekking – reynsla – þjónusta
Dæmi: Maður um þrítugt kom heim eftir að hafa verið með kunningjum að
skemmta sér. Hann hafði drukkið
nokkra bjóra og fundið þægilega á
sér. Hann kom heim um eitt leytið,
lagðist á koddann og sofnaði um
leið. Milli 5–6 vaknaði hann eftir
að hafa sofið fast og hrotið að sögn
eiginkonu sinnar. Hann var þyrstur,
fékk sér að drekka og sofnaði fljótt
aftur. Hann svaf þó ekki eins vel
það sem eftir var nætur, dreymdi
mikið og var að smávakna fram
undir morgun. Um níu leytið var
hann vaknaður og gat ekki sofnað
aftur. Hafði þó hugsað sér að sofa
mikið lengur því hann var í raun
vansvefta eftir erfiða vinnuviku.
Sagan hér að framan er dæmi­
gerð fyrir áhrif áfengis á svefn.
Áhrif áfengis á svefn er að stytta
sofnunartíma og fækka upp­
vöknunum. Það minnkar hlutfall
draumsvefns og eykur aðeins
djúpsvefn fyrri part nætur. En
helmingunartími áfengis er stuttur
og því koma fráhvarfseinkenni
fram nokkrum klukkustundum
seinna. Fráhvarfseinkenni eru yfir­
leitt þveröfug við verkun efnisins
þannig að erfiðara verður að sofna,
uppvaknanir verða tíðari. Hlutfall
draumsvefns eykst og tíminn frá
því að sofnað er þar til draumsvefn
hefst styttist, sem veldur miklum
draumförum og jafnvel martröð­
um.
Endar með ofsvefni
Svefnleysi og martraðir eru
einkennandi fyrir drykkjufólk í frá­
hvarfi. Einkenni sem lýst er hér að
ofan eftir hóflega drykkju, magnast
til mikilla muna. Viðkomandi nær
ekki að sofna og ef honum fellur
blundur á brá koma martraðir og
hann hrekkur upp aftur. Þetta verð­
ur til að auka til muna vanlíðan
hans að öðru leyti í fráhvarfinu sem
einkennist af miklum kvíða, sekt­
arkennd og líkamlegum einkenn­
um. Í tremma (delerium tremens)
er nær allur svefn draumsvefn.
Delerium tremens hefur af sumum
verið talið draumsvefns ástand í
vöku. Fráhvarfsskeið getur endað á
ofsvefni þar sem einstaklingurinn
sefur mjög mikið.
Óvirkir alkóhólistar
Svefntruflanir eru mjög algengar
hjá óvirkum alkóhólistum, jafnvel
þótt viðkomandi hafi verið þurr
árum saman. Erfitt getur verð að
bæta svefn þessara einstaklinga og
er talið að skemmdir í miðtauga­
kerfi af völdum áfengis eigi þar þátt
að máli.
Hafa ber einnig í huga að svefn­
sjúkdómar geta versnað við neyslu
áfengis til dæmis kæfisvefn. Í dæm­
inu hér að framan hraut maðurinn
hátt og mikið. Hrotur eru einkenni
kæfisvefns. Þó er ekki svo að allir
sem hrjóta séu með kæfisvefn, en sé
kæfisvefn til staðar þá versnar hann
til muna við neyslu áfengis.
Aðrir svefnsjúkdómar til dæmis
fótakippir og fleira eru algengari
meðal þeirra sem neyta áfengis í
óhófi.
Meira um áfengisvanda og fleiri
heilsutengd mál má lesa á doktor.is
Áfengi
og svefn-
truflanir
Þau sem ekki geta sofið reyna stundum að nota áfengi sem svefnlyf.
En það er skammvinn hjálp og gerir meira ógagn en gagn.