Jökull


Jökull - 01.01.2004, Blaðsíða 3

Jökull - 01.01.2004, Blaðsíða 3
Theories on migration and history of the North-Atlantic flora: a review last century, Thoroddsen (1905–1906) introduced the idea that the highest parts of the coastal mountains in Iceland had remained ice-free during the maxi- mum extent of the one major glaciation that he rec- ognized. Nearly three decades later, Lindroth also supported the idea, based on entomological studies in southeast Iceland (Norðdahl, 1991 and references therein). Based on geomorphological evidence, the Icelandic geologist Sigurdur Thorarinsson (1937) ar- gued that large parts of northwest and north Iceland were unglaciated during the last glacial period. Scandinavia The Norwegian geologist Hansen (1904) proposed a theory of a broad ice-free margin along the Norwegian Atlantic coast, where a large number of plant species could have survived the last glacial period. Hansen also believed that he could trace a more or less con- tinuous line of moraines in the fjord-districts of Nor- way, which marked the outer border of the last large ice-sheet along the Norwegian Atlantic coast (Dahl, 1955). Later it was shown that this line marks a cer- tain stage during the deglaciation of Norway and not the outer boundary of the last ice-sheet (Nordhagen, 1963). In 1912, the geologist Vogt claimed that the outermost Norwegian islands of Lofoten, Værö and Röst, had been ice-free during the last glacial pe- riod (Nordhagen, 1963). Although some early geol- ogists believed that ice-free areas existed during the last glacial period, the glacial survival theory also re- ceived strong criticism from several Norwegian and Swedish Quaternary geologists who demanded proof for the existence of ice-free areas. Other geologists did not totally denounce the “refugium theory” but preferred to remain uncommitted (Nordhagen, 1963). A MATURATION OF IDEAS - IS GLACIAL SURVIVAL THE ANSWER? The North Atlantic Biota and their History was the ti- tle of a symposium held at the University of Iceland, Reykjavík in 1962 (Löve and Löve, 1963). Biologists participating in the symposium almost unanimously agreed that the observed distribution of certain Scan- dinavian plant species could not be explained unless they had survived in ice-free refugia at least during the last glacial period. The tabula rasa theory, claiming that all plants immigrated after the last glacial period, had few proponents. Three botanical arguments were primarily for- warded in support of the glacial survival theory: 1. The west-arctic element, 2. The alpine endemic element and 3. The special disjunction of the alpine flora. 1. The West-Arctic Element Dahl (1955) discussed some plant/geographic patterns which were difficult to reconcile with the tabula rasa theory. The west-arctic element is of special interest. This comprises plant species found in Iceland, Scan- dinavia, Greenland and North America (a few occur- ing also in Novaya Zemlya and Svalbard) but miss- ing in the Alps, Ural Mountains, and Asia. Dahl felt it was difficult to explain the west-arctic element in the Scandinavian mountain flora by migration from the south or east after the last glacial age. No similar west-arctic elements have been found in the Alps, but why did these plants not migrate to the Alps if they lived along the margins of the ice in central Europe through the ice age (Dahl, 1955)? As Blytt (1881) and others pointed out, the plant/geographic connections within Greenland, Iceland, Scotland and Scandinavia are so close that direct migration across the Atlantic Ocean was very likely (Dahl, 1955). In Scandinavia, the west-arctic element includes about 30 species. About half of these species are represented in Iceland and about 40% in Spitzber- gen (Dahl, 1955). They show several distinct distri- bution patterns, e.g. species which have their western limits in Greenland (e.g. Arenaria pseudofrigida) and in eastern North America (e.g. Pedicularis flammea). Other species reach as far as the Alaska/Beringia re- gion (e.g. Campanula uniflora) and some have a high arctic distribution, connecting Svalbard with northern Greenland (e.g. Minuartia rossii) (Dahl, 1955, 1998). 2. The Alpine Endemic Element According to Dahl (1955), the glacial survival theory is important to explain endemism in the Scandinavian JÖKULL No. 54 3
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.