Fróðskaparrit - 01.01.1981, Blaðsíða 96
104
Rognvaldur Sigmundsson gullsmiður í Fagradal
upp hjá foreldrum sínum í Akureyjum. ÁriS 1828, jjegar hann er
18 ára eða á 18. ári, er hann kominn til gullsmíðanáms í Kaup-
mannahofn. Samkvæmt gerðabók gullsmiðalagsins í Kaupmanna-
hofn, fundargerð 22. júlí 1828, lætur Henrik Holm gullsmíða-
meistari, sem var sonur Andreas Holm hins {rekkta gullsmiðs,
innrita »Rognvald Sigmonsen« í lagið sem lærling hjá ser til 5 ára
náms, talið frá 1. janúar 1828. Hins vegar lætur ekkja Holms gull-
smiðs, en hann lezt 1829, útskrifa Rognvald 1832, skv. fundargerð
felagsins 14. júlí ]aað ár, og hefur f>ví námstími hans í reynd aðeins
verið 4 ár eða í hæsta lagi 4V2 ár, se reiknað með að hann hafi hafið
nám sitt 1. jan. 1828 og lokið {>ví um mitt ár 1832. Hann var {>á
útskrifaður sveinn og sveinsstykkið tóbaksdósir úr silfri, eins og
ekki var óalgengt.
Rognvaldur hefur væntanlega síðan haldið fljótlega heim á æsku-
slóðir og hann gerist brátt bóndi í Innri- Fagraaal. Bjó hann {)ar
frá 1837 og til æviloka, 13. ágúst 1871. Ekki er í rauninni mikið
vitað um ævi hans síðan, en hann var tvíkvæntur. Fyrri kona hans
var Anna Boðvarsdóttir, prófasts á Melstað, Porvaldssonar, en síðari
kona hans Guðrún Friðriksdóttir, prests í Akureyjum, Eggerz. Pau
áttu afkomendur.
Vitað er, að Rognvaldur var vel efnaður, enda hafði faðir hans
verið stórauðugur. Hann hefur f>ó, eins og aðrir gullsmiðir á {)eim
tíma, stundað iðn sína í hjáverkum. Hann var í reynd bóndi og
gullsmíðina hefur hann vafalaust aðeins fengizt við {)egar pontun
lá fyrir hverju sinni. Islenzkir gullsmiðir hofðu engin tok á að koma
ser upp lager gripa, enda voru bæði staðhættir og efnahagur manna
f>annig, að gullsmíðaverzlun var nánast óhugsándi. Eitthvað hefur
Rognvaldur gert að f>ví að fara í aðra staði og smíða, að minnsta
kosti er vitað, at hann dvaldist um tíma hjá sera Bóðvari Porvalds-
syni á Stað í Steingrímsfirði við smíðar.
Islenzkir gullsmiðir smíðuðu að langmestu leyti kvensilfur á
íslenzka búninginn, millur, beltispór og stokka eða heil stokkabelti.
f langfæstum tilvikum eru slíkir smáhlutir stimplaðir og f>ví ekki
hægt að vita um smiðina ef ekki fylgja óyggjandi upplýsingar hlut-
unum. Annað, sem peir smíðuðu, var einkum borðsilfur, te- og mat-
skeiðar og einstóku smástaup.