Helgarpósturinn - 25.07.1985, Side 15

■ ICTAPftCTIIPIMM
Einar Bergmundur
Daníel Ingi
Hvernig er að verða fyrir barðinu á listgagnrýnendum dagblaðanna?
„Víst er þcið sárt...“
Leikarahópur Stúdentaleikhússins segir álit sitt á gagn-
rýnendum og skrifum þeirra um Draumleik Strindbergs
Líklega hafa fáar leiksýningar
fengid eins slcema gagnrýni hjá leik-
listargagnrýnendum dagblabanna
og yfirstandandi sýning Stúdenta-
leikhússins á Draumleik Strindbergs
undir leikstjórn Kára Halldórs. Þau
„hafa blátt áfram ekki erindi sem
erfidi,“ skrifar Árni Bergmann í
Þjódviljann. ,,. .. einn hrœrigraut-
ur“ og „mikiö eiga mennirnir bágt,"
segir Jóhanna Kristjónsdóttir í
Mogganum. „Þau rába ekki vib viö-
fangsefnið, þau skilja ekki Strind-
berg. Leikstjórinn hefur brugðist
þeim. . .“ Aðeins einn gagnrýnandi,
Gunnlaugur Ástgeirsson hjá HP,
skemmti sér.
Hvernig er aö vera áhugasamt og
metnabarfullt leikhúsfólk, ganga
jafnvel meö leikara í maganum og
fá svo yfir sig svona gusu? Þessum
spurningum skellti HP framan í sex
þeirra sem koma fram í Draumleik,
þau Óttar Rúnar Ernu- og Svavars-
son, Einar Bergmund, Jónu Ingólfs-
dóttur, Hörpu Arnarsdóttur, Daníel
Inga Pétursson og Erling Jóhannes-
son. Svo var hlustab eftir svörum.
Þau sitja saman yfir hvítvínsglasi
í Skálkaskjóli 2 og minna dálítið á
stóran samrýmdan systkinahóp:
grípa hvert frammí fyrir öðru, byrja
að hlæja í hálfsögðu orði, elta sama
þráðinn, ljúka setningu sem annar
byrjar en flest þykjast vita hvernig
endar. Það liggja sígarettupakkar á
borðinu og þau reykja hvert frá öðru
án þess að spurja, vegna þess að
endanlega jafnast þetta allt saman
hvort eð er, finnst manni. Einn talar
mest, annar sama og ekkert. .. þó
sitja þau öll við sama borð. Þau
hlæja mikið þegar ég spyr hvort
þetta séu ungu og upprennandi leik-
ararnir. þegar þau eru öll saman bít-
ur ekkert á þeim.
Auðvitad er þetta sárt. . .
— Og gagnrýnin ekki heldur?
„Nei, ekki svo mjög.“ Óttar Rúnar
Ernu- og Svavarsson segir: „Ég les
hvorteð er aldrei blöðin, svo ég hef
engan samanburð." Fer að hlæja svo
öll fara að hlæja. Og nei, þau vilja
ekki gefa mikið út á það að gagn-
rýnin hafi snert þau. „Það var bara
svo erfitt að skilja hvers vegna; mað-
ur skildi þetta ekki, a.m.k. ekki hjá
Jóhönnu og Árna. Páll Baldvin var
þó málefnalegur, en hjá hinum...
það var næstum því eins og það
lægi eitthvað annað á bak við,“ segir
Einar Bergmundur.
„Jú, auðvitað var þetta sárt eftir
alla þessa vinnu, heils árs púl. Af því
að þetta var svo ómálefnalegt," bæt-
ir Harpa við. „Það var t.d. skrýtið,
eiginlega ómerkilegt, að fara að
gera lítið úr áhorfendunum, eins og
einhver gerði."
Einar Bergmundur: „Það er að
taka dáldið mikið upp í sig að segja
bara að við skiljum ekki Strindberg
og að segja að allt sé Kára að kenna.
Dálítið digurbarkalegt, sérstak-
lega með tilliti til allra pælinganna
okkar. Við eigum engu minni hlut í
þessari sýningu en Kári; fólk hefði
sko átt að hlusta á hann, á okkur, í
heilt ár. Og svo á þetta að vera leik-
stjóranum að kenna! En leikstjóri
getur ekki gert þetta fyrir okkur,
það er grundvallarmisskilningur að
halda það...“
Erling: ....enda getur svona
sýning aldrei orðið til nema með
svona hópvinnu."
Einar Bergmundur: „Hann kom á
æfingu hjá okkur hann Olof Lager-
crantz; hann er áreiðanlega búinn
að pæla meira í Strindberg en flestir
gagnrýnendur hér og hann var frá
sér numinn af ánægju, sagði að ein-
mitt svona ætti að gera þetta, þetta
væri rétt stefna."
Kynslóðabil
Erling: „Kannski er það rétt sem
Anton Helgi sagði, að þetta væri
spurning um kynslóðabil. Það var
Árna kynslóð sem var á „raunsæis-
fylleríi" og er með timburmenn,
ekki okkar, ha?"
Harpa: „Hugsið ykkur að segja
eins og hann gerir, að hann hafi ef-
ast um að áhorfendum hafi fundist
þeim koma sýningin við — hugsið
ykkur óvirðinguna við viðbrögð
áhorfenda!. ..“
Einar Bergmundur: „Kannski er
þetta bara ágætt! Strindberg var
alltaf í stríði við gagnrýnendur,
kannski sýnir þetta bara að gagn-
rýnendur hafa ekkert þroskast!"
Daníel ingi:....gera dálítið mik-
ið úr sér, segjast nú hafa séð margar
Strindberg-sýningar, svo að maður
viti hvað þeir hafa lesið og lært mik-
ið.“
Jóna: „Það væri betra að einbeita
sér að þessari sýningu, einlægara
að segja bara: mér leiddist!"
Erling: „Svo er það svo skrýtið að
þau afsaka okkur en gera samt kröf-
ur til okkar, afsaka okkur með því
að við séum ekki ekta leikarar, en
dæma okkur samt þannig."
Harpa: „Samt er ég fegin að þau
dæma okkur ekki sem amatöra."
Einar Bergmundur: „Það hefur
bara enginn þorað að takast á við
Strindberg og ieikhúselítan hefur
fengið kökk í magann við fréttina
um að við ætluðum að gera það.
Þetta hefur eitthvað komið við
kaunin á þeim... maður gæti nú
bara haldið að þetta hafi snert per-
sónulegar taugar Árna Berg-
mann...“
Inga: „Það var alla vega gaman
að sjá Þjóðviljann og Moggann
svona sammála."
Erling: „Þau eru nú líka bara í því
að vera skemmtileg."
Daníel Ingi: „Og birta aðsóknar-
tölur."
Erling: „Já, alveg æðisleg. Og svo
eru allir svo velviljaðir okkur í saln-
um, að það er ekkert að marka und-
irtektir!"
Jóna: „Eins og þetta séu allt ætt-
ingjar manns sem koma!“
Erling: „Þetta er svo furðulegt.
T.d. Páll Baldvin, hann segir að þetta
hafi verið ósamstætt og hitt hafi ver-
ið ósamstætt og þetta líka... allt
ósamstætt. Það er alveg makalaust
að manninn skyldi ekki fara að
gruna að þetta ÆTTI að vera ósam-
stætt!“
Inga: „Mér fannst erfitt að fá
svona krítík. Ég hef leikið í Dan-
mörku og fengið krítík þar og mað-
ur er ekki vanur því að fá svona la-la
gagnrýni; hún er miklu málefna-
legri þar.“
Erling: „Já, fólk mætti t.d. setja sig
meira inn í vinnu leikaranna, þá
væri hægt að segja hvað klikkar hjá
manni og hvað er vel gert...“
Harpa: „það vantaði öll rök, þessu
var bara skellt framan í mann.“
Áhrif á sýninguna
— Hafbi gagnrýnin áhrifá sýning-
una?
Jóna: „Já, ég held það. Það var
ansi stífur salur framan af, en svo
náðum við honum alveg upp. ..“
Erling: „Jú, auðvitað var ríkjandi
depression og erfitt að hita sig upp,
en...“
Einar Bergmundur: „Yfirleitt
finnst okkur undirtektir hafa verið
ofsa jákvæðar, dáldið merkilegt
hvað gagnrýnendur geta verið
ósammála salnum. En ég trúi ekki
leikurum sem segjast ekki taka
mark á krítík, það er bara eitthvert
stærilæti."
Erling: „Gagnrýnendur ættu að
vita meira, pæla meira. í þessu til-
felli hafa þeir t.d. einblínt á þjáning-
una í verkinu, en okkar pæling er
einmitt að það sé von á bak við
þetta allt. Gagnrýnendur eru ekki
nógu opnir fyrir nýrri túlkun."
Einar Bergmundur: „Gagnrýn-
endur ættu einmitt að geta verið
opnir...“
Harpa: „Já, það er einmitt listin
að vera krítíker."
Erling: „Þeir verða að sjá hvað til-
tekinni sýningu er ætlað að gera,
miðað við þær forsendur sem leik-
hópurinn gefur sér. Ha? Hvernig
tekst okkur upp miðað við þær for-
sendur sem við höfum lagt til grund-
vallar?"
Jóna: „Og ekki forsendur gagn-
rýnendanna."
Harpa: „Svo segja þau bara að við
skiljum ekki Strindberg, af því að
við skiljum hann ekki eins og þau.
Það er einmitt okkar frelsi að skilja
Strindberg."
, — Eru þau hætt? Og nei; neikvæð
gagnrýni verður ekki til þess að þau
gefi leiklistina upp á bátinn; þvert á
móti, líklega!
MS.
HELGARPÓSTURINN 15