Réttur - 01.01.1984, Blaðsíða 38

William Morris
150 ár
Nafnið Vilhjálmur Morris ætti að
standa gulli letrað á íslands söguskildi
MATTHÍAS JOCHUMSSON
I.
A Islandi
William Morris var fæddur 24. mars
1834. Hann er einhver mesti vinur
Islands, sem uppi hefur verið með er-
lendum þjóðum. Þar sem „Réttur“ hefur
áður birt ýtarlega grein um þennan stór-
merka mann', skal hér aðeins stuttlega
minnst á nokkur atriði.
Morris heimsótti ísland fyrst 1871 í
júlí. Hann fór þá m.a. á fund Jóns Sig-
urðssonar forseta, talaði við hann á ís-
lensku. Þeir urðu samferða er mikilli ferð
Morris var lokið. Var það í september og
skildu í Edinborg. Morris skrifaði og gaf
út „Dagbækur“ sínar, bæði frá ferðinni
1871 og 1873. „Mál og Menning“ gaf þær
út í þýðingu Sverris Hólmarssonar 19752.
Með Morris var vinur hans Eiríkur
Magnússon, en þeir unnu saman að þýð-
ingu og útgáfu íslendingasagnanna á
ensku. Eiríkur Magnússon var náinn
samstarfsmaður Jóns Sigurðssonar. Með-
al annars var hann félagi í „Atgeirnum",
leynifélagi því sem Jón forseti sá um að
stofnað væri og ynni ekki síst erlendis að
því að kynna málstað íslands og aðstoða
í frelsisbaráttu vorri. Hefur Runólfur
Björnsson frá Síðu skrifað greinargott
yfirlit yfir starfsemi þess félags í Rétt
19513.
En William Morris gerði meir en að
ferðast um landið, m.a. í fylgd með Jóni
söðla 1873. Hungursneyð svarf að hér
1882. Gekkst hann þá fyrir söfnun mat-
væla í Englandi til að senda hingað. Segir
Ágúst Jósefsson frá þeirri hjálp í
„Minningar og svipmyndir úr Reykja-
vík”, bls. 246.
Morris kynntist fjölda íslendinga á
ferðalögum sínum og ýmsir þeirra heim-
sóttu hann og ytra. Er í því sambandi
ánægjulegt að lesa lýsingu Matthíasar
Jochumssonar á síðustu heimsókn sinni
til hans 1885, er endurprentuð er í
„Rétti“ 19524.
II.
Á Bretlandi:
Snillingur snjallasti,
sósíalista-leiðtogi
150 ára afmælis Morris er minnst með
mikilli virðingu í Bretlandi. Til eru þeir,
38