Morgunblaðið - 13.08.1938, Qupperneq 4

4
Laugardagur 13. ágúst 1938.
HADIO N gerir meira
en hreinsa ytraborSið.
EADION er hvortveggja
í senn, sápa og súrefni,
og þessvegna þrengist
löSrið í gegnum vefnaS-
inn og ryður óhreinindunum alveg í burtu. Þannig hlýtur RADION að
gera þvottinn hreinni og hvítari, og einmitt sökum þess að þaS verkar
svo hóglega, er óhætt að nota það til þvotta á fíngerðustu flíkum, því
að RADION löðrið hreinsar hvort sem notað er volgt eða kalt vatn.
X*RAD 4B/0-B0
LHVKR BHOTHERS, PORT SUNI-IGHT, LIMITED, ENGLAND.
Fyrlrliggf andi:
HVE ITI
í 10 lbs. pokum.
Sig. Þ. Skjalöberg.
(HEILDSALAN).
Skemfið ykkur!
Höfum til leigu stórar og góðar farþegabifreiðar, í lengri
og skemri ferðir.
Gætnir vagnstjórar. -- Erum ódýrastir allra.
Vðrubilastððio Þróftur,
Reykjavík. Símar 1471 og 1473.
Sími 1380.
LITLA BILSTÖBIN &nokkuis
Opm allan sólarhringinn.
MORGUNBLAÐIÐ
Bjargaði 73 manns-
liftim 111* sjávarháska
Amorgun verður til moldar
borinn Jón Sturlaugsson
hafnsögumaður, — sægarpurinn
frá Stokkseyri, sem allir íslend-
ingar kannast vjð — eða ættu að
kannast við —, hinn aflasæli, öt-
uli formaður og hafnsögumaður,
er hafði forgöngu fyrir björgun
73 mannslífa úr sjávarháska, sem
er það langmesta, þarfasta og
giftudrýgsta met, sem sett hefir
verið á íslandi.
Jeg sá Jón Sturlaugsson í fyrsta
sinn árið 1923, er jeg starfaði við
Piskifjelag íslands. Hann kom þá
til mín til þess að ræða um ofur-
lítinn styrk til lendingabóta á
Stokkseyri. Hann flutti mál sitt
af svo miklum saunfæringarkrafti,
öruggri vissu um góðan árangur,
en jafnframt fullri priiðmensku
þess, sem trúir á sigursæld góðs
málefnis, að unun var á að hlýða.
Hann sýndi glögglega fram á, að
mesta nauðsynin væri fólgin í því
að koma í veg fyrir slysin, með
því að gera brimlendingarnar fær-
ari, hlaða varnargarða, brjóta
klappir í botninum á innsiglinga-
leiðunum, þar sem hættulegustu
boðarnir brutu, eins og hann gerði
á Stokkseyri, koma upp Ieiðar-
merkjum og björgunartækjum þar
sem slysahættan hafði reynst mest
o. s. frv. Jeg er sannfærður um,
að hann var sá maðurinn, sem
best skyldi gagnsemi slysavarna á
sjó, hafði óbilandi trú á þeim og
sá í anda áþreifanlega nytsemi
þeirra, ef almenningur vildi ljá
þeim liðsinni í fjárframlögum og
hvatningu til þeirra, er falin yrði
forsjáin í þeim efnum. Þegar Slysa
varnafjelag íslands setti upp
fyrstu fluglínustöðina hjer á landi
á Stokkseyri, varð hann svo inni-
lega glaður yfir þeim litla vísi til
slysavarna frá hinu unga fjelagi,
að hann átti engin orð til að lýsa
ánægju sinni. „Hefði jeg haft svona
áhald þegar við björguðum skips
höfninni á ,Destamonda‘ hefði ver-
ið hægra um vik“, mælti hann. Þó
dróg þetta áhald ekki nema um 100
metra. En þó Jón væri hrifinn og
ánægður með fluglínutækin, var
hann þó ánægðari þegar talið
barst síðar að talstöðvunum í bát
unum, en ánægðastur mun hann
])ó hafa verið eftir samtalið sem
fór fram milli atvinnumálaráð-
herra og skipstjórans á björgun-
arskipinu Sæbjörg, þegar talsíma
sambandið við skip var opnað s.l.
vor. Jeg hitti hann ])á skömmu
síðar og ljómaði þá ásjóna hans
af ánægju og gleði yfir þeim
framförum er hann taldi talsíma-
sambandið AÚð skipin mundi hafa
í framtíðinni. Ánægja hans var
sprottin af því, að hann eygði þá
skýrar en áður uppfyllingu ])eirra
óska, er hann ávalt hafði borið í
brjosti um aukið öryggi fyrir sjó-
farendur.
Jón Sturlaugson var fæddur 13.
nóv. 1868 í Starkaðarhúsum við
Stokkseyri. Foreldrar hans voru:
Sturlaugur Jónsson bóndi þar, d.
30. júlí 1895, Sturlaugssonar á
Syðsta-Kekki, .Jónssonar sama
stað, Bergssonar í Traðarholti
Sægarpurinn Jón
§lurlaug$$on
Sturlaugssonar hreppstjóra í
BratthoKi, ættfaðir hinnar fjöl-
mennu Bergsættar og er sú ætt
fjölmenn í Árnesþingi, Reykjavík
og víðar. Kona Sturlaugs Jóns-
sonar í Starkaðarhúsum og móðir
Jóns, var Anna Gísladóttir Þor-
steinssonar frá Hól, d. 12. febr.
1875. Hann ólst upp hjá föður
sínum og stjúpmóður, Snjáfríði
Nikulásardóttur, er reyndist hon-
um sem góð móðir. Hann kvæntist
10. okt. 1898 Vilborgu Hannes-
dóttur frá Skipum, ágætri konu
og var heimili þeirra viðurkent
myndarheimili. Þau eignuðust 10
börn og eru 7 þeirra á lífi. Stur-
laugur, heildsali í Reykjavík,
kvæntur Guðborgun Þórðardóttur
frá Laugabóli við Ísafjarðardjíxp.
Sigurbjörg, gift Kjartani Ólafs-
syni trjesmið í Reykjavík,, Snjá-
fríður, matreiðslukona á Stúdenta
garðinum, Guðmundur, vjelfræð
ingur í Reykjavílt, Guðlaug, hjúkr
unarkona á Landspítalanum, Anna
gift Benedikt Benediktssyni bif-
reiðastjóra í Reykjavík, Jón sjó-
maður í Hafnarfirði, en þrjii eru
dáin, þar af 2 uppkomin.
Hann ólst upp við landbúnaðar
störf og sjómensku. Fór fyrst að
róa með föður sínum 12 ára, varð
formaður á Stokkseyri 25 ára og
var svo lengi sem heilsan leyfði,
fyrst með opin skip og svo mótor-
bát og var fyrtur einstakra manna
þar til að eignast mótorbát. í
slíkri brimveið,stöð sem Stokks
eyri, er landtaka í brimi erfið.
Þegar komið er að sundinu verð-
ur formaður að athuga hvernig
aldan ber að og hvernig aðstaðan
breytist og taka lagið á rjettri
stund. Utsjón formannsins með
að „velja lagið“ gildir oft líf bát-
verja. Þeir sem aldir eru upp við
að heigja slíka lífsbaráttu læra
af lífsreynslu sjer eldri manna og
eigin athugun hvernig ber að var
ast hætturnar. Þeim fræðum hafði
Jón Sturlaugsson veitt óskifta at
hvgli. Jón varð hafnsögumaður á
Stokkseyri 1898 og var það til
1 dauðadags og vildi aldrei til slvs
eða óhöpp við það vandasama
starf.
Jón var sæmdur riddarakrossi
Fálkaorðunnar fyrir afrek lians
við björgun manna úr lífsháska.
Breska stjórnin gaf honum vand-
aðan sjónauka í lieiðursskyni fyrir
mjög vasklega björgun enskrar
skipshafnar.
Jón Sturlaugsson var höfðingi
í sjón og raun, sannkallaður sóma-
rnaður, sem ekki vildi vamm sitt
vita í neinu, en mestan sómann
hafði þó sjómannastjettin af hon-
um og lífsstarfi hans. Meðal sjó-
manna á því minning hans að
vera helgust og mest í heiðri höfð
á komandi árum. Hann var áhuga-
samur, frjálslyndur umbótamaður,
sem vildi starfa að hverju því, er
orðið gæti til aukinnar sjálfs-
bjargar hvejrum einstaklingi.
Hann var sá gæfumaður að vera
kvæntur ágætri konu, er með ráð-
deild og ósjerhlífni starfaði fyrir
lieimili þeirra og sá börn sín verða
nýta og dugandi borgara.
Hin mikilsverðu þjóðnytjamál
sem Jón Sturlaugsson barðist fyr-
ir með svo miklum ágætum, sem.
raun ber vitni, ættu að verða ein-
hvers metin af nútíðarmönnum.
Jeg tel varla annað samboðið
minningu hans, en að Alþingi
hlutist til um að veita hinni eftir-
lifandi ekkju hans sómasamleg
heiðurslaun, svo hún geti lifað ú-
hyggjulausu lífi í efnalegu tilliti
það sem eftir er æfinnar., mundi
það aldrei neina meiru en ofur-
litlum hundraðshluta þess fjár er
raaður liennar sparaði þjóðfjelag-
inu með björgun hinna mörgu.
mannslífa meðan hans naut við.
Þó Jón Sturlaugsson ynni mörg
nytsemdarstörf um dagana, voru
björgunarstörfin þau veglegustu
og gat, hann því með ánægju litið
yíir farinn veg ]>egar æfikvöldið
kom. enda var hann glaður og
reifur fram 1il hinstu stundar og
bjartur yfirlitum með óskertan
liöfðingssvip og höfðingslund fram.
jí findlátið.
Jón E. BergsveihssoiL