Morgunblaðið - 13.09.1988, Blaðsíða 1

88 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
208. tbl. 76.árg.
ÞRIÐJUDAGUR 13. SEPTEMBER 1988
Prentsmiðja Morgnnblaðsins
Bandaríkjastj órn:
Hrefnuveiðum Norð-
manna ekki mótmælt
Ósló. Frá Hclge Sorensen, fréttaritara Morgunblaðsins.
NORSKA utanríkisráðuneytið
hefur fengið þau skilaboð frá
bandaríska verslunarráðuneyt-
inu að Bandaríkjamenn muni
ekki lengur mótmæla veiðum
Bretland:
Sendiherra
Kúbverja
vísaðúrlandi
London. Reuter.
SENDIHERRA Kúbu í Bretlandi
var í gærkvöldi skipað að hafa
sig úr landi hið bráðasta ásamt
sendiráðsmanni er hafði skotið
að fólki í miðborg London í gær-
dag. Talsmaður breska utanrík-
isráðuneytisins sagði að sendi-
herrann, Oscar Fernandez-Mell,
og sendiráðsmaðurinn yrðu að
yfirgefa landið fyrir miðnætti i
kvöld.
„Þetta er mjög alvarlegt mál og
óþolandi brot á reglum okkar. Við
verðum að koma fólki í skilning um
að stjómarerindrekar megi ekki
nota skotvopn. Báðir mennimir
verða að hafa sig á brott," sagði
talsmaðurinn. Sendiherranum var
tilkynnt um ákvörðun ráðuneytisins
nokkmm stundum eftir atburðinn.
Breska lögreglan, Scotland Yard,
skýrði frá því að lögreglumenn í
skotheldum vestum hefðu verið
sendir á vettvang eftir að borist
hafði tilkynning um skothríðina.
Þeir hefðu afvopnað sendiráðs-
manninn og lagt hald á skamm-
byssu hans. Enginn mun hafa
særst. Farið var með sendiráðs-
manninn á lögreglustöð og hann
yfirheyrður en síðan var honum
sleppt er hann bar fyrir sig réttindi
erlendra sendimanna. Vitni segja
manninn hafa skotið fimm skotum
að bíl sem iagt var nálægt heimili
hans.
Á laugardag ráku Bretar víet-
namskan sendimann úr landi eftir
að lögregla hafði orðið vitni að því
að maðurinn ógnaði mótmælendum
utan við víetnamska sendiráðið með
byssu.
Norðmanna á hrefnum í visinda-
skyni. Yfirmaður Bandarísku
hvalveiðistofnunarinnar hefur
auk þess gefið norska sjávarút-
vegsráðuneytinu til kynna að
stofnunin muni ekki berjast gegn
veiðunum.
í Noregi er þessum boðum tekið
með fögnuði af hagsmunaaðilum.
„Þetta er mikið gleðiefni. Við teljum
þetta lofa góðu um starfið í Alþjóða
hvalveiðiráðinu framvegis," sagði
talsmaður utanríkisráðuneytisins,
Sigrid Romundset.
Sú staðreynd, að Bandaríkja-
menn hætta andstöðu sinni við veið-
ar Norðmanna á 30 hrefnum á ári
til rannsókna á dýrunum, merkir
jafnframt að hættan á því að
bandarísk fyrirtæki stöðvi kaup á
norskum sjávarafurðum er ekki
lengur fyrir hendi. Slíkar aðgerðir
hefðu getað valdið norskum fisk-
framleiðendum þungum búsifjum
en mikilvægasti markaður þeirra
er í Bandaríkjunum. Yfírmenn fisk-
veiðimála í ríkjunum tveim hafa átt
með sér tvo fundi að undanfömu
og kom stefnubreyting Bandaríkja-
manna því ekki algerlega á óvart.
Búið er að veiða 29 af þeim 30
hrefnum sem leyft var að veiða í ár.
Reuter
Kúrdisk stúlka í flóttamannabúðum í Diyarbakir í Tyrklandi þar sem
10 þúsund Kúrdar. er flúið hafa undan eiturhernaði íraka í Kúrdist-
an í norðurhluta íraks, hafast við.
Sjá „írakar ólmir . . .“ á bls. 36
Ítalía:
Feneyja-
lón verður
hreinsað
Feneyjum. Reuter.
STJÓRN ítaliu ákvað í gær að
veita 1.500 milljörðum líra (um
5 milljörðum isl. kr.) tíl að láta
hreinsa iónið umhverfis Feneyj-
ar. Mengað vatnið í lóninu og
síkjum borgarinnar hefur valdið
þvi að hvert sumar myndast þar
breiður Ula þefjandi þörunga og
mýflugnaskarar.
Féð verður notað næstu tvö ár
til að koma viðkvæmri lífkeðju lóns-
ins í samt lag og verður beitt ýms-
um aðferðum til þess. Framtíð
ferðamannaborgarinnar, sem á að
baki sér meira en þúsund ára sögu,
er talin í húfí.
Þúsundir tonna af efnum og
efnasamböndum streyma út í lónið
ár hvert frá bújörðum og iðjuverum.
Efnin valda mikilli fjölgun þörung-
anna en það veldur því að físki-
gengd minnkar og þar með fjölgar
mýflugum, helstu fæðu fiskanna,
gífurlega.
Fundur forseta Suður-Afríku og Mozambique:
Aukuar líkur á bættum
samskiptum þjóðanna
Songo, Mozambique. Reuter.
P. W. BOTHA, forseti Suður-
Afríku, kom i gær i heimsókn til
Mozambique. Hann átti viðræður
við Joaquim Chissano, forseta
Mozambique, og er þetta í fyrsta
skipti sem Botha heimsækir ná-
grannaríki sem er andsnúið kyn-
þáttaaðskilnaðarstefnu stjórn-
valda í Suður-Afríku. Leiðtog-
arair hétu þvi að stuðla að friði
í Mozambique og bæta sambúð
ríkjanna.
Líbanon:
Cordes sleppt úr haldi
Beirút. Reuter.
VESTUR-Þjóðveijanum Rudolf
Cordes, sem rænt var i Libanon
fyrir einu og hálfu ári, var sleppt
úr haldi í gær, að sögn talsmanns
innanrikisráðuneytis Libanons.
Haft var eftir Cordes að mann-
ræningjamir hefðu fleygt sér út á
götu í Beirút í gærkvöldi. Hann hefði
farið inn f nálægt hús, sagt til sín
og beðið um aðstoð. íbúamir kölluðu
þegar á lögregluna sem sótti Þjóð-
verjann.
Cordes var að störfum fyrir vest-
ur-þýskt .efnafyrirtæki í Líbanon
þegar honum var rænt 17. janúar í
fyrra. Skæruliðahópur, sem kallaði
sig „Baráttuhóp fyrir frelsi" og er
Reuter
Rudolf Cordes
hlynntur írönum, hafa Cordes í
haldi.
Dagblaði í Beirút barst tilkynning
snemma á mánudagsmorgun um að
Cordes yrði líklega látinn laus fljót-
lega. Með fylgdi stutt bréf á þýsku,
undirritað af Rudolf Cordes þar sem
hann sagði að sér yrði sleppt á
mánudag.
Ránið á hinum 55 ára gamla Cor-
des, forstjóra Hoescht-efnaverk-
smiðjunnar í Líbanon, var talið vera
í tengslum við handtöku Mo-
hammeds Ali Hammadi í Þýskalandi
nokkrum dögum fyrr, en hann er
grunaður um morð og flugrán.
Hammadi er nú fyrir rétti í Frank-
furt. Talið er að bróðir Hammadis
hafí skipulagt ránið á Cordes og
■ öðrum Þjóðvetja sem skæruliðamir
létu lausan fyrir ári til að reyna að
skipta á gíslinum og Hammadi.
Eftir fundinn með Chissano sagði
Botha við fréttamenn að samskipti
ríkjanna byggðust á samvinnu og
þróun og væru ekki að öllu leyti
mótuð af andstæðum stjómarhátt-
um. Stjómvöld í Mozambique hafa
sakað Suður-Afríkustjóm um að
styðja hægrisinnaða skæruliða sem
með árásum sínum hafa lamað
efnahag landsins. Því hafa Suður-
Afríkumenn neitað en sendimenn
vestrænna ríkja hafa staðfest ásak-
anir Mozambique.
Botha og Chissano hittust í bæn-
um Songo, sem er nærri hinni
gríðarmiklu Cahora Bassa-stíflu í
ánni Zambezi. Stíflan var gerð á
meðan Portúgalir réðu yfír landinu
og var henni ætlað að framleiða
ódýrt rafmagn _sem selja átti til
Suður-Afríku. Árum saman hafa
skæruliðar séð til þess að straumur
hefur ekki borist eftir 1400 km
langri rafmagnslfnunni frá stíflunni
að landamæmnum við Suður-
Afríku.
Markmið heimsóknar Bothas er
að ræða efnahagssamstarf
ríkjanna, einkum raforkusölu til
Suður-Afríku og endumýjun griða-
sáttmála frá árinu 1984 þar sem
Botha lofaði forvera Chissanos,
Samora Machel, því að Suður-
Afríkustjóm hætti stuðningi við
skæmliða. í staðinn hét stjóm Moz-
ambique því að skæmliðar sem beij-
ast gegn stjóm hvíta minnihlutans
í Suður-Afríku fengju ekki bæki-
stöðvar í landinu.
í sameiginlegri yfírlýsingu for-
setanna eftir fundinn í gær sagði
að bæði ríkin einsettu sér að end-
umýja griðasáttmálann sem oft er
nefndur Nkomati-samningurinn.
Einnig stendur til að gera við raf-
magnslínuna frá Cahora Bassa.
Leiðtogamir ætla að hittast aftur
í Suður-Afríku en dagsetning þess
fundar hefur ekki verið ákveðin.
Heimsókn Bothas til Moz-
ambique þykir táknræn fyrir þá
stefnu stjómarinnar í Pretoríu að
bæta samskiptin við nágrannaríkin
þar sem svartir menn, andsnúnir
kynþáttastefnu Suður-Afríku, em
við stjómvölinn. Minna má á að
friðarviðræður em í fullum gangi
milli stjóma Angólu og Suður-
Afríku og var her hinnar síðar-
nefndu kallaður heim frá Angólu í
síðasta mánuði.
Frá Mozambique heldur Botha
til Malawi sem er eina ríkið í „svörtu
Afríku", sem hefur stjómmálasam-
band við Suður-Afríku.