Morgunblaðið - 23.09.2000, Blaðsíða 17

>2000
Litningalækningar (genalækningar)
1997
Orlístat vekur nýjar vonir varðandi
meðferð offitusjúkdóma.
1998
Ný gigtarlyf, svoköiluð koxíblyf
koma fram.
1988
Sýruhemjandi lyfið ómeprazól veldur þáttaskilum í meðferð
magasýrutengdra sjúkdóma. Útrýmir nær magaskurðaðgerðum.
1990
Súmatríptan, lyf sem stórbætir mígrenimeðferð,
kemur til sögunnar.
1985
Fyrsta blóðfitulækkandi statín-lyfið veldur mikilli framþróun í baráttunni
við hjarta- og æðasjúkdóma, eitt stærsta heilbrigðisvandamál nútímans.
1987
Fyrsta lyfið við HIV sjúkdómnum, zídóvúdín, kemurá markað.
1980
Ónæmisbælandi lyfið ciklosporín gjörbreytir meðferð eftir
líffæraflutninga með því að koma í veg fyrir höfnun á nýja líffærinu.
1985
Fram kemur lyfið flúoxetín sem veldur straumhvörfum
í meðferð á geðdeyfð.
1967
Nýtt lyf, karbamazepín, kemur á markað. Vinnur gegn verkjum
í svonefndri þríburataug og vissum tegundum flogaveiki.
1978
Cimetidín, lyf sem dregur úr myndun saltsýru í maga, er tekið
í notkun. Lyfið byltir meðferð sýrutengdra sjúkdóma.
1965
Levódópa umbyltir meðferð á Parkinsonsveikinni. Hefur einnig
ákveðin áhrif á stjarfa eins og fjallað er um í frægri kvikmynd.
1965
Hjartalyfið própranólól og fleiri svokallaðir betablokkarar
koma fram og stórbæta meðferð á háþrýstingi.
1960
Azathíópín, ný tegund af krabbameins- og ónæmisbælandi lyfjum.
1957
Geðhvarfalyfið litíum umbyltir lyfjameðferð við geðhvarfasýki.
1955
Pillan, getnaðarvörnin öfluga, kemur fram.
1941 ■
Penisillín fyrst gefið sjúklingi, en 1928 hafði A. Fleming
uppgötvað virkni myglusveppsins Penicilium notatum. Lyfið olli
þáttaskilum í meðferð margra sjúkdóma, s.s. lungnabólgu.
1922
Hinn 11. janúarfær 14 ára sykursýkissjúklingur, Leonard Thomson,
insúlín sem Fredrik Bánting gefur honum. Banting tekst fyrstum
manna að hreinsa insúlín það vel að unnt sé að gefa það mönnum.
1884
Koller uppgötvar að kókaín verkar sem staðdeyfingarlyf
og læknar gátu nú í fyrsta sinn staðdeyft þau svæði
líkamans sem þörfnuðust meðhöndlunar.
1871
Fyrsta hjartalyfið, digoxín, einangrað frá efni úr fingurbjargarblómi.
Lyfið dregur úr hjartsláttaróreglu og eykur samdráttarhæfni hjartans.
1847
Þrjú undursamleg svæfingar- og deyfilyf komin í notkun: eter, klóróform og
hláturgas. Áður var skurðlæknaformálinn þessi: „Þú hellir manninn fullan
og lætur halda honum föstum, bítur á jaxlinn og drífur aðgerðina af.“
1805
Fredric Sertumer einangrar morfín úr ópíum. Þetta var fyrsta
hreina lyfið sem var einangrað.
1960
Berkjuvíkkandi lyfið ísóprenalín kemurfram og stórbætir astmameðferð.
1957
Tíazíð þvagræsilyf bæta meðferð við háþrýstingi.
1955
Sannanir fyrir verkun reserpíns á miðtaugakerfið marka tímamót
í meðferð geðsjúkdóma og þróun lyfja innan þessa lyfjaflokks.
1943
Waksman og samstarfsmönnum tekst að þróa lyfið
streptómysín við hinum skæða sjúkdómi berklum, sem
fram að þessu hafði verið talinn nærri ólæknanlegur.
1932
í leit sinni að vopni í baráttunni við keðjusýkla (streptókokka)
kemur Gerrhard Domagk fram með súlfalyfin og tekst þar með
að sigra þá sýkla sem nefndir höfðu verið „foringjar í liði dauðans".
1903
Fischer og von Mering birta skýrslu um uppgötvun sína á
barbitol-lyfjum. Nú var hægt að veita þeim sem þjást af
svefnleysi, t.d. af völdum sársauka eða óróa, líkn svefnsins.
1877
Dr. William Murrel notar nítróglýserín
við hjartaöng í fyrsta sinn.
1853
Frakkinn Gerhardt býr til acetylsalicylic sýru, kvalastillandi
sótthitalyf, sem Þjóðverjinn Hoffmann einangrar og gefur
heitið aspirín 1897. Nýttist einnig gegn gigtarsjúkdómum.
1820
Pelletier kemst að því að kínín, efni unnið úr berki quinaquina-
trésins, læknar malaríu.
Nokkrir merkir áfangar í sögu lyflækninga
Mannvit gegn sjúkdómum 1800-2000
Tilkoma lækningarlyfja hefur gerbreytt mannlífi á 200 árum.
Lyf veita líkn í þjáningu, bata þar sem vonleysi grúfði yfir og auka lífsgæði og möguleika nútímamannsins.
Baráttan við sjúkdóma heldur þó áfram og víst er að ný stórvirki verða unnin á 21. öld.
Lyf skipta sköpuml
Samtök verslunarinnar, sími: 588 8910
Fræðsiuhópur lyfjafyrirtækja
Austurbakki hf. • Delta hf. • Farmasía ehf. • Glaxo Wellcome ehf. • Gróco ehf. • ísfarm ehf. • Lyfjaverslun íslands hf. • Medico ehf.
NM Pharma ehf. • Omega Farma ehf. • Pharmaco hf. • Thorarensen Lyf ehf.
EFLIR / HNOTSKÓQUR LF 300-00