Sunnanfari - 01.03.1896, Blaðsíða 5

69
sízt vildi vera skuldbundinn. . . . Ekki hefi eg enn
feingið bækurnar frá Jóni Sigurðssyni; ekki flýtir
hann sér með þær1) . . . «
Bjarni kvartar yfir ræktarleysi landa sinna
við sig.
XV. Hrossanesi 3/n 1847 . . . »Eg skrifaði
Jóni Sigurðssyni í fyrra, þegar eg sendi alþingis-
bækurnar, og vonaðist eptir svari, sem eg ekki
fékk. það lítur út sem landar mínir ekki hirði um
að framhalda kunnugleik sínum við mig; eg fæ þá
að hugga mig sjálfur . . .«
Biarni minnist meðal annars á framkomu ís-
lendinga á Ríkisþinginu, og þykir þeir fámálugir:
XVI. Hrossanesi 28/n 1848 . . . »þú getur
trúað þvi, að það er gott að hafa eitt vist kall i
lífinu, sem maður áll'tur skyldu sina að uppfylla,
og lika getur um leið haldið áfram að vera rit-
höfundur fyrir því . . . Brynjólfur Pétursson hefir eins
og maður segir hér »skudt Papeg0jen«. Er Grímur
Redacteur af því nýja blaði »Tilskueren« ? Ekki
eyða þeir frónsku Rikisdagsmenn tíðinni með of
miklu hjali á la Grundtvig, það er synd að segja;
þeir starfa líklega þvi meira i Comiteerne2) . . .«
Bjarni kvartar enn yfir ræktarleysi landa sinna
við sig:
XVII. Hrossanesi 26/3 1851 .... »líka
langar mig til að heyra dálítið bæði af þér og
öðrum kunningjum í Höfn, því þó aðrir gleymi
mér get eg þó ekki með öllu gleymt öðrum, hversu
mikið ómak, sem eg geri mér fyrir því; einn af
þeim, sem mér tekur sárast til er Jón Sigurðsson;
eg hélt eg að minsta kosti í honum ætti góðan
kunningja, en nú sé eg að það er alt öðruvísi.
þó eg skrifaði honum rækilegt bréf i fyrra vor hefir
hann ekki enn þá svarað þvi; en eg er þá stolt
nok til at tænke: Kan han undvœre mit Bekjendtskab,
kan jeg vel ogsaa hjelpe mig uden hans, og det samme
gjælder om alle de Ovrige . . ,«3)
Nú er Bjarni kominn til Reykjavíkur og búinn
að fá rektorsembættið. Ritar hann þá meðal
annars svo:
XVIII. Rvik 2B/8 1851. »Nú er eg þá kom-
inn aptur til fósturjarðarinnar, og ekki þykir mér
henni hafa mikið fram farið i þau 22 ár, sem eg
hefi verið burtu, nema hvað tréhúsunum er nokkuð
fjölgað; óhreinlætið er hið sama hjá bændunum
og ókunnátta í að beita seglunum, og eins (er)
vegaleysið. Ekki get eg enn þá neitt sagt um
skólann; fríið er fyrst úti þann 1. Oktober. það,
sem mér þykir leiðinlegast er að einginn Avis er
fáanlegur, eins og mart annað, sem eg er vanur
við, til að mynda öl. Alt eða flest er hér dýrara
en i Danmörk, svo varla er ábatavon fyrir mig
fyrst um sinn, það einasta sem bætir úr er að eg
*) Bjarni hafði látið Jón fá Alþingisbækur 1846, og átti
að fá nýjar bækur fyrir. 3) o: nefndunum. 3) o: nógu
stór upp á mig til þess að hugsa sem svo: Geti hann
verið án mins kunningsskapar, get eg líklega afkomizt án
hans, og hið sama er um alla hina.
þekki flesta af embættismönnunum, sem hér eru
fleiri en nokkursstaðar í Danmörk, að undantek-
inni Kaupmannahöfn, en lítill er smekkurinn á því,
sem þeir traktera með; á eptir kaffi bjóða þeir
opt eggjasnaps og portvin; en kanske eg geti kent
þeim mores'). Hér er og svo klúbbur i bænum,
en allra mesta ólag á. Ef maður kemur þar inn
á kvöldin, verður maður að sitja í myrkri. þú
sérð af öllu þessu, að ekki lízt mér á hér, og
varla mun eg íleingjast hér, ef eg get öðru við
komið, en geti eg komið einhverju í lag við skól-
ann, getur það kanske orðið mér að gagni, því
hingað til hefi eg liaft alla bölvun af að vera Islend-
ingur; öðruvísi en Brynjólfur og Consorter2)«.
Bjarni hafði beðið þennan vin sinn að skrifa
sér, hvað menn segðu um skólastjórn sína, og fór
það alt í fyrstunni vel meðan ekkert var nema
meinlaust að segja. En svo var þessi vinur hans
svo vitleysislega hreinskilinn að segja (30/e 1852)
honum frá því, að illa mæltist fyrir, hvað Bjarni
væri harðráður með þessum orðum meðal annars:
»Nú hefi eg heyrt að piltum sé farið að þykja nóg
um, hvað þú sért strangur, og hefi eg heyrt það
frá fleirum síðum, og upp á þann hátt, að menn
hafa verið hræddir um, að það mundi aldrei fara
vel til leingdar ef því færi fram«. Oánægjan hefir
því strax eptir eitt ár verið orðin svo mögnuð, að
menn hafa verið farnir að verða hræddir jafnvel
um »pereat« aptur. þessar fréttir líkuðu Bjarna
ekki og svarar hann nú þessu meðal annars svo:
XIX. Rvík 24/8 1852. »Eg þakka þér kær-
lega fyrir bréf þitt af 30. Júní, þó mér líkaði það
miður en flest önnur bréf, sem eg hefi feingið frá
þér o: »den passive Rolle«, sem þú auðsjáanlega,
eins og svo margir aðrir, spilar, þegar menn óvið-
komandi leitast við að gera alt "nvað i þeirra valdi
stendur til að eyðileggja þennan skólagarm. Eg
hefi nú sannfrétt, að þar eru menn í Kaupinhöfn,
hverra fyrirætlun er að spana pilta upp við mig
og koma öllu aptur í uppnám; fyrir því mun gang-
ast Hjaltalín3) og jafnvel Kristján4) landfógeti
ci-devant6), sá sami, sem stofnaði upphlaupið á
móti þeim til stórs skaða burtdána Dr. Egilsen
(hann fékk um það leytið þá Dysenterie6), sem
hann nú eptir tvö ár beið bana af). þessir menn
munu fá ríflega aðstoð hjá klaufum þeim, sem í
seinni tíð hafa að lokunum feingið stúdentanafnið,
og mun þá tilætlunin vera sú, að þeir skrifi piltum
hér, af hverjum þeir eflaust þekkja nokkra, að orða
sú og regla, sem eg er að koma á iiér með mestu
fyrirhöfn sé ólíðandi fyrir íslendinga, sem þeir til
eilífrar tíðar vilja hafa að skuli vera dónar og
ignórantar7) eins og sjálfir þeir eru«8). Getur
") þ. e. mannasiði. s) hans kumpánar. 3) siðar
landlæknir. 4) síðar sýslumaður og amtmaður. 5) sællar
minningar. 6) d; blóðsótt. 7) fáfræðingar. 8) J>etta
er ljóta svívirðingin að heyra, þegar að þvi er gætt,
að flestir stúdentarnir frá síðustu árunum á undan Bjarna
voru staklega góðir stúdentar, og urðu nær allir hinir