Íslendingaþættir Tímans - 15.05.1976, Blaðsíða 16

Indriði Guðmundsson
frá Gilá
Minir gömlu vinir og samherjar I
Austur-Húnavatnssýslu hverfa nú sem
óðast yfir landamærin, enda flestir
orðnir roskir menn.
Þann 17. april sl. andaðist Indriði
Guömundsson frá Gilá I Vatnsdal 84
ára að aldri. Þar sem Indriði var sá
maður sem ég margreyndi sem
traustasta vin og ráðgjafa þau tuttugu
ár, sem ég dvaldist i Vatnsdal, þá get
ég ekki látið hjá liða að minnast hans I
Islendingaþáttum. J
Indriði var fæddur að Auðunnarstöö-
um i Víðidal. Móðir hans var Ingi-
björg Davíösdóttir og faöir hans unn-
usti Ingibjargar er Guðmundur hét, en
hann hvarf til Ameriku um það leyti
sem Indriöi fæddistog mátti Ingibjörg
standa ein eftir með kornabarnið.
Ingibjörg fluttist þá með barn sitt til
foreldra sinna, þeirra Þuriðar Gísla-
dóttur og Davlðs Daviðssonar, er þá
bjuggu að Kárdalstungu I Vatnsdal.
A þeim árum var Kárdalstunga
mesta rýrðarkot og var þvi eigi þörf
fyrir vinnu Ingibjargar þar. En þó for-
eldrar Ingibjargar væru mjög fátæk
var hjartahlýjan nóg. Tóku þau hjón
hinn unga svein til fósturs og dvaldist
hann hjá þeim meðan þau liföu. Þurið-
ur og Davlö fluttu nokkru siðar að Gilá
i Vatnsdal og þar átti Indriöi heima til
dauðadags, enda þótt hann dveldi að
mestu annars staðar hin siöustu ár ævi
sinnar.
Þegar Davið andaðist eða hætti bú-
skap fyrir elli sakir, þá tók við búi
Daði sonur hans. Daði var fræðimaður
mikill einkum varöandi fornrit. Vann
mikið að afskriftum ýmissa forna
bréfa og bóka, og þrátt fyrir litil efni
átti hann allmikið bókasafn. Ekki var
Daði mikið hneigður til bústarfa, lenti
þvi umsjón búsins mest á Indriða
strax I æsku svo og fósturbróður hans
Einari Eymann, sem lengdi dvaldist
með þeim frændum.
Gilá er mjög litil jörð en nokkuð
nytjagóð. Ekki gat jöfðin gefið þaö af
sér að Indriöi hefði fjárráð til skóla-
göngu en strax bar á ágætri greind
fróðleikslöngun eins ogég mun siöar
koma að.
Meðan Indriöi var ungur maöur, var
hann um allmörg haust sláturhússtjóri
hjá Höepnersverzlun á Blönduósi.
Kom þá strax fram hirðusemi hans,
nýtni og skipulagsgáfur.
Árið 1924 kvæntist Indriði Kristinu
Gisladóttur, hinni mætustu konu. Upp
frá þvi mátti segja að þau tækju við
öllum búsforráðum á Gilá.
Þau Kristin eignuðust 3 börn. Elzt er
Þuriður gift Marteini Sigurðssyni,
húsgagnasmiö. Næst kemur Kristjana
gift Sveini Magnússyni stýrimanni
ættuðum frá ísafirði, yngstur er
Böövar starfsmaður hjá Eimskip,
kvæntur Onnu Guðmundsdóttur frá
Miðhópi I V-Hún.
Kristinu varð ekki langra lifdaga
auðið. Hún andaðist eftir tiu ára sam-
búð þeirra hjóna.
Þegar Kristin andaðist stóð Indriði
einn uppi með 3 kornung börn og voru
ástæður hans þá hinar erfiðustu. Þaö
sem þá varð Indriða til bjargar, var
það, að Kristin sáluga hafði vitað að
hverju stefndi og beðið unga stúlku
sem þá mun hafa dvalið á Gilá að taka
börnin að sér eftir andlát sitt. Kona
þessi hét Jakobina Björnsdóttir af góö-
um húnvetnskum ættum. Jakobina
varö viö bón Kristinar. Dvaldist hún á
Gilá sem ráðskona. Mátti reyndar
telja hana húsfreyju þar, þó þau
Indriði gengju aldrei i hjónaband.
Jakobina reyndist börnum Indriða og
Kristinar, sem bezta móðir, enda virtu
þau hana og elskuðu sem móður sina.
Með Jakobinu eignaðist Indriði eina
dóttur, sem Kristin heitir, Kristin er
gift Bjarna Olafssyni menntaskóla-
kennara, en sjálf er hún bókasafns-
fræðingur við bókasafn Kennarahá-
skólans.
Það má þvi segja að Indriði hafi haft
mikið barnalán. Börnhansöll eru af-
burðavel gefin og hin duglegustu til
allra starfa.
En aftur dró ský fyrir sólu hjá
Indriða vini minum. Jakobina fékk ó-
læknandi sjúkdóm og andaðist I ágúst
1956 eftir langa og stranga sjúkdóms-
legu.
Það sýnir vel manndóm og skyldu-
rækni Þuriðar elztu dóttur Indriða, að
hún tók sig upp vorið 1956 og fluttist
héðan úr Reykjavik, þar sem þau hjón
höfðu búið vel um sig, norður að Gilá
til að aðstoða föður sinn. Sennilega
hefur Marteinn maður hennar ekki latt
þessa, þvi hann var að mestu uppalinn
i sveit hjá hinum ágæta búhöldi Páli á
Búrfelli 1 Grimsnesi. Eftir að ungu
hjónin fluttu að Gilá munu þau að
mestu hafa tekið við búsforráðum á
Gilá, enda þótt Indriði dveldi allmörg
ár á Gilá eftir það og mun þá alltaf
hafa átt nokkuö af kindum. En ekki
var Gilá nein tvibýlisjörð og mun
Indriði ekki hafa viljað rýra búskapar-
möguleika ungu hjónanna, er strax
byggðu stórt og vandað Ibúðarhús á
jörðinni.
Arið 1965, eða þar um bil, fluttist
Indriði aö mestu frá Gilá. Fyrst vann
hann eitt ár hjá Kaupfélaginu á
Hólmavik, en færði sig svo til Reykja-
vikur og vann þar I frystihúsi meðan
honum entist vinnuþrek, en siðustu ár-
in dvaldist hann á ellideild sjúkrahúss-
ins á Blönduósi, þvi hann vildi ekki
verða neinu barna sinna til byrði, enda
þótt þau vildu allt fyrir hann gera.
Ég dvaldist I Vatnsdal i 20 ár. Eins
og ég gat um i upphafi máls mins, var
Framhald á bls. 15
16