Ægir - 01.01.2010, Blaðsíða 19
19
F I S K U R O G H O L L U S T A
„Í sígildri næringarfræði hafa
prótein aðallega verið talin
gefa nauðsynlega orku og nær-
ingu. Í „nýju næringarfræðinni“
er hins vegar litið svo á að
peptíð, sem til staðar eru í
próteinum meðal annars úr
fiski, geti einnig haft lífeðlis-
fræðilega virkni,“ segir Mar-
grét Geirsdóttir sérfræðingur
hjá Matís.
Rannsóknir benda til að
áhrif próteina á heilsu séu
meiri en að afla nauðsynlegrar
orku og næringar. Prótein eru
mynduð úr langri keðju af
amínósýrum og við niðurbrot
á þeim við meltingu myndast
smærri amínósýrueiningar,
svokölluð peptíð. Peptíð
gegna margþættum hlutverk-
um sem lífeðlisfræðilegir
áhrifavaldar, til dæmis á blóð-
þrýsting, meltingu, oxunarferla
og fleira í líkamanum. Það er
því mögulegt að nota peptíð í
heilsufæði, fæðubótarefni og
slíkt, eins og þegar hefur verið
gert, til dæmis í Noregi.
Í víðtæku samstarfi
Hjá Matís er nýlokið verkefn-
inu „Einangrun, hreinsun og
rannsóknir á blóðþrýstings-
lækkandi peptíðum úr fisk-
próteinum“ sem styrkt var af
AVS rannsóknasjóði í sjávarút-
vegi.
„Rannsóknin er unnin í
framhaldi af stóru Evrópuverk-
efni, SeafoodPLUS. Einnig
kom til þessi „nýja næringar-
fræði“ sem við nefnum svo
þar sem fjallað er um lífeðlis-
fræðilega virkni peptíða. Víða
erlendis eru í þessu skyni not-
uð mjólkurprótein en við vild-
um kanna hvort hægt væri að
þróa vörur með svipaða virkni
úr fiskpróteinum. Aðallega var
farið í verkefni fyrir frum-
kvæði Matís í samstarfi við
lyfjafræðideild HÍ í framhaldi
af vinnu innan SeafoodPLUS
sem hófst árið 2003 í samstarfi
við íslenska fyrirtækið Prím-
ex,“ segir Margrét.
Ætla í dýratilraunir
Hjá Matís er stefnt að því að
halda áfram með þessar rann-
sóknir. Er nú unnið að því að
afla styrkja til að þróa fram-
leiðsluna úr tilraunastofu í
verksmiðju.
„Einnig stendur til að gera
tilraunir á dýrum og vonandi í
framhaldi af því mönnum og
kanna áhrif peptíða unnum úr
fiskpróteinum á blóðþrýsting.
Dýratilraunir eru hins vegar
kostnaðarsamar en nauðsyn-
legar þar sem virkni í tilrauna-
glasi er ekki það sama og
virkni í líkama. Ekki má held-
ur gleyma rannsóknum á sviði
markaðssetningar en það er
verkþáttur sem oft getur
gleymst í verkefnum sem
þessum. Við höfum fulla trú á
því að við getum framleitt
góða vöru sem getur aukið
verðmæti sjávarfangs á Ís-
landi,“ segir Margrét Geirsdótt-
ir.
Matís rannsakar peptíð úr fiskpróteinum:
Getur fiskneysla lækkað
blóðþrýsting?
Rannsóknir Matís sýna fram á að fiskneysla kann að hafa enn meiri áhrif á bætta heilsu en talið hefur verið hingað til.
„Getum framleitt hér á landi góða vöru sem getur aukið verðmæti sjávarfangs,“
segir Margrét Geirsdóttir, sérfræðingur hjá Matís.