Peningamál - 01.02.2001, Blaðsíða 17

16 PENINGAMÁL 2001/1
Gengi krónunnar styrktist fyrst eftir vaxtahækkun en
seig síðan
Þegar vextir voru hækkaðir 1. nóvember 2000 var
vísitala gengisskráningar rúmlega 118 stig en lækk-
aði í 117,15 fljótlega eftir vaxtahækkunina. Styrking-
in varði stutt og viku síðar fór vísitalan yfir 118 stig
á nýjan leik. Þrátt fyrir vaxtahækkunina hélt út-
streymi á gjaldeyri áfram en innstreymi jókst ekki
eins og vænta mátti. Trú á stöðugleika krónunnar
virtist ekki næg og fjárfestar ekki jafn fúsir og fyrr að
taka stöðu með henni og áður. Vangaveltur spunnust
um það hvort Seðlabankinn myndi verja gengi krón-
unnar ef reyndi á vikmörk gengisstefnunnar sem eru
±9% frá miðgildi vísitölu gengisskráningar, sem er
115,01. Mikill eftirspurnarþrýstingur myndaðist á
millibankamarkaði en yfirlýsingar Seðlabankans um
að bankinn stæði fast við gengisstefnuna og inngrip
hans á markaði með sölu Bandaríkjadala fyrir krónur
róuðu markaðinn og drógu úr útstreymi gjaldeyris.
Seðlabankinn seldi Bandaríkjadali fyrir krónur á
markaði 21. nóvember og næstu 4 daga á eftir sam-
tals að fjárhæð 4,7 ma.kr. Mest voru inngripin 24.
nóvember en þá seldi bankinn Bandaríkjadali fyrir
jafnvirði 1,5 ma.kr. Við upphaf þessa skeiðs inngripa
var vísitala gengisskráningar rétt við 121,5 stig. Inn-
gripin leiddu til þess að vísitalan fór lægst í 118,5 stig
24. nóvember. Áhrifin voru þó ekki varanleg því að
5. desember var vísitalan aftur komin yfir 120 stig.
Eftir þessi miklu inngrip í lok nóvember kom bank-
Fjármálamarkaðir og aðgerðir Seðlabankans1
Hægfara lækkun á gengi krónunnar þrátt fyrir aukið aðhald
1. Í þessari grein eru notaðar upplýsingar sem tiltækar voru þann 26.
janúar 2001.
Þrátt fyrir vaxtahækkun Seðlabankans í byrjun nóvember og inngrip á markaði hélt vísitala gengis-
skráningar áfram að hækka (þ.e. krónan að veikjast). Frá 1. nóvember til 26. janúar hækkaði hún um
3,7%. Vaxtamunur við útlönd var því sem næst sá sami í upphafi og lok tímabilsins þótt einhverjar
breytingar hafi orðið innan þess. Viðskipti á millibankamarkaði með krónur drógust saman og vextir
hækkuðu. Markaðsaðilar kusu fremur að eiga endurhverf viðskipti við Seðlabankann og fá hjá honum
daglán en að skipta hver við annan á millibankamarkaði. Velta á skuldabréfamarkaði dalaði nokkuð í
nóvember en rétti úr kútnum í lok desember. Frá þeim tíma lækkaði ávöxtun nokkuð. Hlutabréfaviðskipti
minnkuðu og úrvalsvísitala Verðbréfaþings Íslands lækkaði um 11,4% frá 1. nóvember til 26. janúar sl.
Fréttir af slakri afkomu fyrirtækja virðast hafa dregið úr áhuga fjárfesta á þessum fjárfestingarkosti.
Breytingar eru að verða í greiðslumiðlun sem geta haft nokkur áhrif á innbyrðis samskipti banka og
Seðlabankans.
Vísitala gengisskráningar frá
30. október 2000 - 26. janúar 2001
Nóvember Desember Janúar
117
118
119
120
121
122
123
31.12.1991=100
Mynd 1
Inngrip
21/11'00
Inngrip
11/12'00
Vaxtahækkun
1/11'00
Inngrip
24/1'01