Peningamál - 01.02.2001, Blaðsíða 22

PENINGAMÁL 2001/1 21
Alþingi samþykkti þann 16. desember 2000 breytingar á
lögum nr. 13/1996 um verðbréfaviðskipti. Meginbreyt-
ingarnar eru að hugtökin „trúnaðarupplýsingar“, „frum-
innherji“ og „aðrir innherjar“ eru skilgreind auk þess sem
sett eru nánari ákvæði um ýmis atriði er lúta að þessum
hugtökum. Einnig eru sett ítarlegri ákvæði um almenn
útboð. Hér fyrir neðan er lausleg samantekt á helstu atrið-
um lagabreytingarinnar.
Trúnaðarupplýsingar: Upplýsingar um útgefanda verð-
bréfa, verðbréfin sjálf eða önnur atriði sem ekki hafa ver-
ið gerð opinber en eru líkleg til að hafa áhrif á markaðs-
verð verðbréfanna ef opinber væru. Upplýsingar teljast
opinberar þegar þeim hefur verið miðlað á verðbréfa-
markaðinum með opinberum og viðurkenndum hætti.
Tilkynningar til kauphalla og skipulegra tilboðsmarkaða
teljast opinberar þegar þeim hefur verið miðlað þaðan,
sbr. lög um starfsemi kauphalla og skipulegra tilboðs-
markaða. (2. gr. 4. tl.)
Fruminnherjar: Aðilar sem búa yfir eða hafa að jafnaði
aðgang að trúnaðarupplýsingum vegna eignaraðildar,
aðildar að stjórn, rekstri eða eftirliti eða vegna annarra
starfa á vegum útgefanda verðbréfa sem skráð hafa verið
eða óskað hefur verið eftir að verði skráð í kauphöll eða
á skipulegum tilboðsmarkaði sem fengið hefur starfsleyfi
hér á landi.
Einstaklingar eða lögaðilar sem eiga beinan eða
óbeinan eignarhlut í útgefanda verðbréfa, sem skráð hafa
verið eða óskað hefur verið eftir skráningu á í kauphöll
eða á skipulegum tilboðsmarkaði sem fengið hefur starfs-
leyfi hér á landi, og eiga fulltrúa í stjórn viðkomandi
útgefanda á grundvelli eignarhlutarins. (2. gr. 5. tl.)
Aðrir innherjar: Aðili sem ekki telst fruminnherji en
hefur vegna starfs síns, stöðu eða skyldna tímabundinn
aðgang að trúnaðarupplýsingum.
Aðili sem ekki telst fruminnherji en hefur fengið vit-
neskju um trúnaðarupplýsingar, enda hafi viðkomandi
vitað eða mátt vita hvers eðlis upplýsingarnar voru.
(2. gr. 5. tl.)
Fyrirtækjum í verðbréfaþjónustu er óheimilt að ann-
ast milligöngu um verðbréfaviðskipti hafi starfsmenn
þeirra vitneskju um eða ástæðu til að ætla að viðskiptin
brjóti í bága við ákvæði kafla um meðferð trúnaðarupp-
lýsinga, viðskipti innherja og markaðsmisnotkun. (18. gr.)
Innherjum er óheimilt að: 1. nýta trúnaðarupplýsingar,
beint eða óbeint, til öflunar eða ráðstöfunar verðbréfa,
2. láta þriðja aðila trúnaðarupplýsingar í té, nema það sé
gert í eðlilegu sambandi við starf, stöðu eða skyldur þess
sem upplýsingarnar veitir, 3. ráðleggja þriðja aðila á
grundvelli trúnaðarupplýsinga að afla verðbréfa eða
ráðstafa þeim eða hvetja að öðru leyti til viðskipta með
verðbréfin. Þetta ákvæði nær einnig til lögaðila og ein-
staklinga sem taka þátt í ákvörðun um viðskipti með
verðbréf fyrir reikning lögaðilans. Ákvæðið á ekki við
um viðskipti ríkisins, Seðlabanka Íslands eða aðila sem
annast viðskipti fyrir þeirra hönd, enda séu viðskiptin
liður í stefnu ríkisins í peningamálum, gengismálum eða
lánasýslu. (31. gr)
Lagðar eru skyldur á fruminnherja að ganga úr
skugga um að ekki liggi fyrir trúnaðarupplýsingar áður
en þeir eiga viðskipti með verðbréf og einnig er þeim
gert að tilkynna tilteknum aðila um fyrirhuguð við-
skipti. Kauphöll skal birta opinberlega upplýsingar um
viðskipti fruminnherja enda séu þau yfir tilteknum
mörkum og eignarhluti sé yfir ákveðnum mörkum eða
fari niður fyrir slík mörk. Fjármálaeftirlitið skal halda
skrá yfir innherja og fyrirtækjum er gert að tilkynna
innherja til þess. Stjórn skráðs félags skal setja reglur
um meðferð trúnaðarupplýsinga og viðskipti innherja.
(32.-37. gr.)
Annað ákvæði þessu tengt er í lögunum: Óheimilt er
einstaklingum eða lögaðilum að taka þátt í, stuðla að eða
hvetja til viðskipta með verðbréf eða annarra aðgerða í
því skyni að gefa ranga mynd af umfangi viðskipta með
tiltekin verðbréf eða hafa óeðlileg eða óhæfileg áhrif á
verðmyndun í verðbréfaviðskiptum (38. gr.).
Ákvæðin um almennt útboð fela m.a. í sér að skylt er að
gefa út útboðslýsingu. Þó eru heimil frávik, sem aðallega
undanþyggja útboð sem beint er til fámennra hópa
væntanlega fjárfesta eða fagfjárfesta eða þeirra verðbréfa
sem eru gefin út af sérstöku tilefni. Fjármálaeftirlitið
hefur umsjón með athugun á útboðslýsingum en hægt er
að taka gildar skráningarlýsingar í kauphöllum. Fjár-
málaeftirlitið getur veitt undanþágur og skilgreinir það
hverjir eru fagfjárfestar. Seðlabanki Íslands getur sett
reglur um fyrsta söludag einstakra almennra útboða í því
skyni að draga úr sveiflum í framboði nýrra verðbréfa á
verðbréfamarkaðnum. (25.-29. gr.)
Rammi 2 Breytingar á lögum um verðbréfaviðskipti