Peningamál - 01.02.2001, Blaðsíða 52

PENINGAMÁL 2001/1 51
ALÞJÓÐAGJALDEYRISSJÓÐURINN
Niðurstaða sendinefndar í lok viðræðna við fulltrúa
íslenskra stjórnvalda 18. janúar 2001
1. Íslenska hagkerfið hefur styrkst til muna síðast-
liðinn áratug. Að verulegu leyti má rekja þetta til
breyttra áherslna í hagstjórn. Með þeim var lögð
áhersla á stöðuga og fyrirsjáanlega hagstjórn og
skipulagsbreytingar í efnahagslífinu. Lykillinn
að hjöðnun verðbólgu á fyrri hluta síðasta ára-
tugar fólst í því að nota stöðugt gengi sem kjöl-
festu og millimarkmið við stjórn peningamála.
Þetta undirbjó jarðveginn fyrir þá efnahagslegu
uppsveiflu sem hófst árið 1995. Góðan árangur í
efnahagsmálum má einnig þakka staðfestu
stjórnvalda í að treysta stöðu ríkisfjármála og
efla samkeppni með því að opna markaði og
selja ríkisfyrirtæki. Þrátt fyrir þetta hefur of-
þensla og mikill halli á viðskiptum við útlönd
sett mark sitt á uppsveifluna í efnahagslífinu eftir
því sem á leið.
2. Umsvif í efnahagslífinu hafa vaxið undanfarin
tvö ár samhliða auknum tekjum og meiri
atvinnu. Vegna mikillar uppsveiflu í efnahags-
lífinu var framleiðsla umfram getu fjórða árið í
röð. Aflvakinn var einkum ört vaxandi eftirspurn
innanlands. Í síðustu heimsókn [1999] lét sendi-
nefndin í ljós áhyggjur af hættu á ofþenslu ef að-
hald efnahagsstefnunnar yrði ekki aukið. Þetta
sýnist hafa gengið eftir. Ekki hefur enn tekist að
draga nægjanlega úr verðbólgu þótt Seðlabank-
inn hafi hvað eftir annað hækkað stýrivexti sína;
aukinnar spennu hefur gætt á vinnumarkaði; og
bæði viðskiptahalli (9% af landsframleiðslu árið
2000) og hrein erlend skuldastaða (59,2% af
landsframleiðslu í lok september 2000) eru
komin á það stig að viðbragða er þörf í náinni
framtíð.
3. Að mati stjórnvalda mun hægja á hagvexti úr 4%
árið 2000 í 1,6% árið 2001. Ástæðan er minni
vöxtur ráðstöfunartekna, skerðing veiðiheimilda
og umtalsvert minni fjárfesting. Reiknað er með
að atvinnuleysi, sem er mjög lítið, aukist eitt-
hvað en verðbólga verður líklega um 5% að því
gefnu að áhrifa gengislækkunar krónunnar gæti
að nokkru í verðlagi. Loks er búist við að
viðskiptahallinn verði yfir 9% af VLF, ekki síst
vegna aukinna vaxtagreiðslna af erlendum
lánum. Sendinefndin er ekki eins viss um að slík
mjúk lending gangi eftir, einkum í ljósi þess hve
viðskiptahallinn er mikill og þrálátur og vegna
þeirra veikleika í fjármálakerfinu sem birtast til
dæmis í lækkun eiginfjárhlutfalla að undanförnu.
4. Ríkisfjármál hafa almennt verið rekin með
ábyrgum hætti síðasta áratuginn. Það hefur leitt
til þess að kerfislægum halla hefur verið snúið í
afgang. Þetta hefur stuðlað að umtalsverðri
lækkun opinberra skulda í hlutfalli við VLF.
Álit sendinefndar
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
Sendinefnd Alþjóðagjaldeyrissjóðsins kynnti sér íslensk efnahagsmál á fundum með fulltrúum stjórn-
valda dagana 10.-18. janúar sl. Á lokafundi nefndarinnar lagði formaður hennar fram álit og niður-
stöður af viðræðum hennar og athugunum hér á landi. Hliðstæðar viðræður fara fram árlega við nánast
öll aðildarríki sjóðsins, 182 að tölu. Hér birtist álit sendinefndarinnar í lauslegri íslenskri þýðingu.