Morgunblaðið - 31.01.1915, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
Konungastefnan i Málmey.
Efst er iandshöfiingjabústaðurinn í Málmhaugum.
I næstu röð:
Kristján Danakonungur, Gústaf Svíakonungur, Hákon Norðmannakonungur.
í annari röð:
Utanríkisráðherrarnir: Sctvenius, Wallenberg og Ihlen.
í neðstu röð:
Ráðhúsið og }árnbrautarstöðin í Málmbaugum.
Þann 18. og 19. desember síðast-1
liðinn gerðist sá stórmerki atburður
í sögu Norðurlanda, að konungar
Sviþjóðar, Danmerkur og Noregs
áttu tveggja daga fund með sér í
borginni Málmey á Skáni tii þess að
talast við um hag og framtíðarhorfur
ríkja sinna'.
Hvatamaður konungastefnunnar var
Gústaf V. Svíakonungur, en sameig-
iniegt ráð alira konunganna að hitt-
ast í Málmhaugum. Höfðu^eir með
sér utanríkisráðherra sína, en annað
stjórnmálamanna ekki.
Um það, sem gerðist á konunga-
stefnunni var gefin þessi opinber
skýrsla :
»Gústaf konungur setti fundinn þ.
18. des. með ræðu. Jafnframt því
að benda rækilega á að norrænu
ríkin væru á eitt sátt um að halda
fast við hlutleysi sitt, talaði konung-
ur um, hversu æskileg væri fram
haldssamvinna milli rikjanna til
verndar sameiginlegum hagsmunum.
Konungur kvaðst hafa boðið kon-
I ungum Danmerkur og Noregs til
viðtais i meðvitundinni um ábyrgð
þá, gagnvart samtíð og framtið, sem
í því fælist að láta ekkert ógert —
það er til heilla horfði þessum þrem
þjóðum.
Ræðu Gústafs konungs var svarað
af Hákoni konungi og Kristjáni kon-
ungi. Létu þeir í ljós sérstaka ánægju
yfir þvi, að Gústaf konungur skyidi
eiga upptök að þessum samfundum
og lýstu vonum sinum um, að fund-
urinn bæri góðan og blessunarríkan
ávöxt fyrir þjóðirnar þrjár.
Fundinum var slitið 19. des. siðd.
Viðræður konunganna og utanríkis-
ráðherranna hafa eigi að eins orðið
til að styrkja enn betur hið góða
samkomulag, sem nú er miili rikj-
anna norrænu, heldur hefir og kom-
ið í Ijós, að fullkomið samræmi var
um hin sérstöku efni, er á góma
bar til íhugunar. Loks kom öllum
saman um að halda áfram samvinnu
þeirri, er svo hamingjusamlega hófst,
og láta fulltrúa stjórnanna eiga sam-
fundi — þá er ástæða þykir til?
Norðurlandakonungar hafa eigi átt
samfundi siðan árið 1563 fyr en
þann i Málmey.
*Sænsk, dönsk og norsk blöð eru
full fagnaðar yfir þessum viðburðum
og margar bollaleggingar heyrast nú
um varnarsamband ríkjanna eða beint
ríkjasamband. Þykir sem nýr
»skandinavismi« sé boðaður með
konungastefnunni. Einkum eru norsk
blöð mjög ánægð yfir að nú skuli
sléttað yfir misklíðina miklu frá 1905.
Er búist við að Gustaf konungur
geri Hákoni heimsókn í Kristjaníu
áður langt líður. A hann þá að fá
þar betri viðtökur en nokkur annar
þjóðhöfðingi, að því er blöðin segja.
Hér á landi mundi því tekið feg-
insamlega, að góð vinátta tækist með
öllum hinum forna norræna ættstofni.
Enn unt
jarð skjálftana
miklu.
Frá Avezzano.
Fimtudaginn þ. 14. þ. m. var
komið til Róm með 15 lifandi menn
og þúsundir dauðra manna, sem
fundist höfðu undir rústunum í
Avezzano. Fjöldi manna virðist hafa
dáið af kulda. í borðstofu kvenna-
skóla nokkurs fundust 60 lík af
ungum stúlkum, sem biðu bana, þegar
skálinn hrundi. Tvær stúlkur voru
lifandi, en þær dóu skömmu eftir
að þær fundust.
Hjá járnbrautarstöðinni fanst lik
manns nokkurs, sem var nýkominn
frá New-York. í vösum hans fund-
ust 30.000 frankar. Hann var að
koma heim til sín með járnbrautinni
og skyldmenni hans biðu á járn-
brautarstöðinni til þess að taka á
móti hcnum. En þá kom jarðskjálft-
inn, járnbrautarstöðin hrundi, og
allir sem þar voru biðu bana, nema
unglingspiltur einn.
Tvöhundruð hermenn voru að æf-
ingum í hermannaskálanum, þegar
byggingin féll. Þeir fórust allir.
Munkur nokkur, Ceni að nafni,
segist hafa verið við guðsþjónustu-
gerð þegar kirkjan hrundi. Fórst
þar presturinn og meðhjálparinn, en
Ceni hefir enga hugmynd um hvernig
hann komst af.
Horfnar borgir.
Borgin Celano er horfin. Hún
var bygð á hæð nokkurri, og húsin
ultu niður hlíðarnar í einni bendu
niður á jafnsléttu.
Borgirnar Lora og Perscena eru
einnig horfnar. Eftir jarðskjálftann
kom upp eldur í húsunum og hann
jafnaði þau hús við jörðu, sem eftir
stóðu.
20 þúsund hermenn voru fengnir
til þess að bjarga fólkinu og reyna
að koma fyrir frekari spjöll af eldi.
Fjöldi þeirra manna, sem af komuS|
hefir mist vitið, hlaupa þeir aftur
bak og áfram um rústirnar og ka a
á dáin ættmenni sin.
Marconi kemur á jaxð-
skjálftasvæðið.
Marconi hugvitsmaðurinn
fór til jarðskjálftastöðvanna til ÞeSS
að skoða sig þar um. Hann segis
ekki hafa nokkur orð til þess a
lýsa þeirri sorgarsjón, sem augunuu1
sér
að
mætti hvarvetna. Hann segir
hefði aldrei komið til hugar
nokkuð þessu líkt gæti komið fyrir'
Þessi jarðskjálfti hefir orðið hroða-
legri, en dæmi er til á ítalíu.
jarðskjálftunum miklu i Messina,
komust 30% íbúanna lífs af, e0
Avezzano voru það ekki nema 2"'
3 %. T. d. um það, hvað jarðskjálft'
inn hafi verið hroðalegur, nefnir
hann það, að á einhverjum stað vaf
ökumaður á ferð hér um bil 2$
faðma frá húsi nokkru. Húsið stóð
nokkru ofar en vegurinn, sem han°
fór eftir. En svo var jarðskjálfti°0
magnaður, að húsið kom í hendingsj
kasti ofan á manninn, og drap hasð1
hann og hestinn.
Marconi lýsir Avezzano svo sef°
borgin hafi verið möluð í afskaple£a
stórri kvörn, því þar stendur ekk1
steinn yfir steini.
Fyrstu dagana, sem verið var að
bjarga, voru mennirnir svo fáir ^
þeir gátu ekki náð fólkinu upp ^r
rústunum, þótt þeir heyrði það kal|*
á hjálp. En í stað þess merktu þelf
þar við með staurum til þess
finna staðinn aftur, þegar fleiri meorI
kæmu til hjálpar. En þegar geng'ð
var á röðina aftur voru flestir dauðjf
sem þar voru fyrir, og staurarn0
urðu því nokkurskonar minnisniefk1
yfir hina ólánssömu borgarbúa. A
einhverjum stað heyrði Mareoni tv#r
stúlkur kalla á hjálp. Sögðust þ®r
vera ómeiddar og hlifði sér pia°0-
En ómöguiegt var að bjarga þel01f
og voru þær þarna í tvo sólarhring3
matarlausar og í ryki og kulda
hafa þá að líkindum dáið.
Konungurinn var þarna sjálfur við'
staddur. Hann bauð Marconi ^
verða sér samferða til Rómaborgaf
og þáði hann það, því hann s^’
að hann gat ekkert gert á þessu°r
stöðvum. En áður en hann f®fl
skifti hann hjálparmönnunum nið°r
í smá flokka til þess að slökkva el
inn, sem komið hafði upp víðsvegar
í rústunum og hafði auðvitað or0
mörgum kviksettum manninu® a
bana.
Barn fæðist
undir rústunum.
Bærinn Capella hrundi til grun°a'
Á einum stað fanst kona undir fftst
unum og hafði hún alið þar harl1
Þeim leið báðum þolanlega vel.
Lítil stúlka lá í rúmi sinu Pe^
’ ffl'
jarðskjálftinn kom. Veggurinn rl
aði og, rúmið kastaðist út á g°1^.
Kom það niður á heyvagn og sat(
telpuna hvergi. •
Ung stúlka bjargaðist á einke011.
legan hátt. Hún stóð uppi ^ 0
heima hjá sér og horfði út una g*u^