Morgunblaðið - 31.01.1915, Blaðsíða 5
MORGUNBLAÐIÐ
S
ann- Giugginn var opinn og hall-
a^*st hún fram í gluggakistuna. í
Sa®a bili fann hún gólfið skreppa
n°úan fótum sér, húsið kastaðist á
hliðina og stóð ekkert eftir nema
Ve§8urinn, sem hún stóð hjá. Hékk
“ún þar í glugganum nær heila
^iukkustund áður en henni yrði
kjargað.
Manntjóniö.
Það er nú talið að nær 30 þús.
®anna hafi farist í jarðskjálftanum.
* Avezzano er talið að 11 þúsund
®anns hafi orðið undir rústunum.
I Cappadocia eru öll húsin óbyggi-
^e8 og kirkjan hrunin. íbúarnir
úafast við í tjöldum úti á gaddinum.
^ Castello Fiume hefir hér um bil
^vert hús hrunið. í Álba Fucsenses
stendur ekki stcinn yfir steini og
^renn óttast að enginn maður þar
ú^fi komist hjá dauða eða meiðslum.
Lspelle er rústir einar. Af 900
^úum komust 30 undan. Magliano
^arse er hálf i rústum og þar
úafa 13 hundruð manns beðið bana.
^0rpið Cese hrundi algerlega og af
5oo íbúum komust 30 undan. Cap-
eUe Marse er einnig í rústum og
nndir þeim liggja 13 hundruð menn.
^an Benedetto Po eru i rústum. Þar
hafa farist 3 þúsund menn. í Pecsina
hsfa farist 4 þúsund manns og er
M helmingur allra þeirra, sem þar
hjuggu.
Skeyti biskups til páfa.
Biskupinn í Marce sendi páfanum
Svohljóðandi símskeyti:
Biskupsdæmið er orðið að kirkju-
garði. Avezzano, Capelle og Paterno
hafa hrunið til grunna og flest allir
íbúarnir eru dauðir. Sumir prest-
arnir eru dauðir, sumir særðir. Það
er ekki nema örlítill hluti biskups-
útemisins sem komist hefir hjá hörm
nngum þessum. Eg bið yður að
leggja blessun yðar yfir þá sem eftir
lifa og yfir biskupsdæmið i heild
sinni.
Páfinn svaraði með því að láta í
Ijósi sorg sína og leggja blessun sína
yfir klerkastéttina og íbúana í þessu
héraði og þá sem væru að bjarga.
Hjálp frá Ameríku.
Wilson forsetl hefir sent Ítalíu-
konungi samhrygðarskeyti og það er
búist við því að hann muni skora á
þegna Bandarikjanna að hjálpa þeim
sem þessar hörmungar hafa dunið
yfir. »Rauði krossinnt í Bandaríkj-
unum hefir sent »Rauða krossinum*
í Ítalíu 20 þúsund dollara til að út-
bíta meðal þeirra sem meiðst hafa
og limlests.
Tekur undir í Ástralíu.
Á sömu stundu og jarðskjálftinn
mikli varð í Mið-ltalíu, varð jarð-
skjálfta vart í Ástralíu, bæði í Sydney
og Melbourne.
Þjóðverjar í Italíu.
Parisarblöðin herma það, að 16. þ.
m. eftir símskeyti frá Róm að öll-
um Þjóðverjum, sem heima eiga í
Ítalíu og sérstaklega í Rómaborg hafi
ræðismaðurinn þýzki gert aðvart
um það, að vera við öllu búna.
Sérstaklega hefir þeim verið bent á
það, að hafa alt fé sitt handbært i
gulii og silfri og fá sér vegabréf.
Þeir sem ekkert sérstakt hafa við
bundið í Ítalíu hefir verið sagt að
vera við því búnir að hverfa heim.
Sendiherra Austurríkismanna hefir
látið samskonar boð út ganga til
austurrískra þegna þar i landi.
Steinkudýrkun.
Það er háttur sumra þeirra manna,
er frumlegir og sjálfstæðir í hugsun
vijja heita, að koma fram með öfgar
þær og fjarstæður, er mjög ríða í
bága við hugsun og vitund alþjóðar.
Vekja þeir með því eftirtekt á sér,
en ekki að sama skapi álit þeirra,
er láta óbrjálaða dómgreind og
sannleiksást ráða hugsun siuni. En
þeir sem hvorugt þetta hafa til
brunns að bera, láta stundum biekkj-
ast af fimbulfambi þessara frumleiks-
sjúku manna. Þeirra hiuta vegna
vil eg fara fáeinum orðum • um
Steinkudýrkun þá, er mjög hefir
borið á í blaði einu hér í bæ und-
anfarna daga. Er það sérstaklega
maður sá, er sig nefnir G. S. (Gunn-
ar Sigurðsson stud. jur. ?), srm mis-
þyrmir þar bæði sögulegum sann-
leika Sjöundármála og býður almenn-
ingi »sentimentalt« bull í mörgum
dálkum og sýnir, að minu áliti,
einkum kvenþjóðinni óvirðingu með
skrafi sínu. Annaðhvort hefir mað-
ur þessi ekki haft fyrir því að kynna
sér sögu Steinunnar frá Sjöundá,
eða ekki kært sig um að fylgja þar
dómi sögunnar. »Dómur um dauð-
an hvern« deyr aldrei, og dómur
sögunnar um Steinunni, þennan
dýrðling G. S., er sá, að hún hafi
verið að Hkindum hið versta glæpa-
kvendi, er ísland hefir átt, laus á
kostunum í siðferðislegu tilliti, grimm
og harðgerð, og að miklu leyti
sneydd hinni helgustu kvenlegu til-
finningu, móðurástinni. Hún var
alls ekki gift manni sínum nauðug,
eins og G. S. gefur i skyn; sagan
lýsir honum, sem góðmenni, en
ekki mikilmenni, ráðvendnismanni
og silfursmið góðum. G. S. talar
um olbogabörnin, en minnist þó
ekki á Guðrúnu, sem þau Steinunn
og Bjarni misþyrmdu og kvöldu
lengi og myrtu að lokum. Og yfir
gröf Steinunnar vill hann láta tala
fyrir rninni kvenna. Hvernig lízt
kvenþjóðinni á það? Hefði Steinunn
verið sönn kona, þá hefði hún borið
örlög sín með þeim hetjuskap, sem
kveneðlið á til, hún hefði þá ekki
lagt ráð á að myrða mann sinn,
föður sex barna sinna. Því hefði
móðurástin hamlað. Hún hefði þá
ekki misþyrmt og siðan myrt Guð-
rúnu. Hún hefði þá ekki eyðilagt
framtíð barna sinna og síðan tvístr-
að þeim frá sér, eins og hún síðan
gerði.
Að tala fyrir minni kvenna yfir
gröf Steinunnar hefði þvi verið ó-
svífin drds í %arð kvenna, betur hefði
átt við að »tala fyrir minni* dýrseðl-
isins hjá manninum, sem engu
skeytir öðru en því, að fylgja í
blindni fýsnum sinum, og fórnar til
þess lífi annara manna, framtíð barna
sinna, samvizku sinni og beztu til-
finningum mannshjartans.
Af sögunni verður alls ekki séð,
að scnn ást hafi komið Steinunni
og Bjarna til að fremja illverk þetta;
þvert á móti. Hin helga, sanna ást
lyftir manninum hærra, gerir hann
meiri og betri, og glæðir hjá hon-
um alt það bezta, sem mannssálin
á í eigu sinni. Að tala fyrir minni
ástarinnar yfir gröf Steinunnar hefði
því verið ósvifin drás d hina helqu,
sönnu dst.
G. S. vill gera Steinunni að dýr-
lingi fyrir þá sök að hún var jörð-
uð uppi í Skólavörðuholti. Ef það
eitt nægði til þess að bæta fyrir
brot manna, þá ætti að jarða þar
fleiri. Brot Steinunnar verður ekki
betra fyrir það, að samtiðin kastaðt
steinum á gröf hennar, það gerir
einungis söguna ljótari.
Eg álít það vel farið, að bein
Verði ykkur að góðu!
Eftir Lt Dilling.
Hlífðardúkarnir voru teknir afrauðu
flauels-húsgögnunum í dagstofunni,
kveikt hafði verið á hengilampanum
°§ kongareykelsi var á ofninum.
Dyrnar í borðstofunni stóðu opn-
ar> og þar skartaði borðið með snjó-
htútum dúk, sultutaus-bollum, rauð-
vms- og cherry-staupum og kaffi-
bollmn fullum af saft, sem átti að
^ta út á hrísgrjóna-grautinn.
Þvi nú var sem sé jólakvöld.
lólakvöld á einu af hinum góðu
°§ gömlu heimilum, þar setn menn
^orða steik og hrisgrjónagraut af
guðrækni eins og sæmir góðu og
gómlu kristnu fólki, sem ekki drýgir
^e'gidagsbrot með þvi að eta út-
tfoðna kalkúna, fiskikássu með alls-
°nar gumsi.
Balle trésmiður hallaðist aftur á
. ak í hægindastól, feitur og ánægju-
e§nr á svip, en dóttir hans jung-
Bertha lék á píanó. Aftan við
^ðlinn hennar stóð Caspersen guð-
r^ðisnemi, utanvið sig af aðdáun.
Caspersen guðfræðisnemi bjó
þarna í húsinu og var þvi í boði
hjónanna þetta kvöld.
Vinnukonan hafði verið send til
bakarans til þess að sækja jólakökur,
og húsfrú Balle var önnum kafin úti
í eldhúsinu. Þaðan lagði dálitla
notalega lykt af brúnaðri feiti.
Dyrnar inn í dagstofuna voru opn-
aðar í hálfa gátt, og húsfrú Balle
stakk andlitinu inn i gættina, og
var það svo rautt, sem hún væri
nýbúin að þvo sér upp úr saft.
»Balle fyndu mig snöggvast*.
Balle strauk sér um munninn og
leit gletnislega til Caspersens guð-
fræðings.
»Nú á eg að bragða á steikinni*
mælti hann, »það verð eg að gera
á hverju aðfangadagskvöldi*.
Caspersen brosti svolítið og leit
svo aftur með aðdáun á uppkembt
hárið í hnakkanum á Bertu.
Fram í eldhúsinu stóð húsfrú
Balle, feit og sælleg eins og maður-
inn. Hvít svunta hlifði ullarkjóln-
um hennar, og í hvirflinum hafði
hún svartan blúnduskúf, með há-
rauðri rák í miðjunni. Balle tré-
smiður laut yfir pottinn og svalg
anganina af steikinni, eins og það
hefði verið fjólnailmur.
»A-a-h 1«
Húsfrú Balle stakk skeiðinni ofan
í pottinn og kom með hana fulla
af sósu.
»P-u-ú,« blés húsfrú Balle.
»P-u-ú,« blés Balle trésmiður.
»Gáðu að þér Pétur að brenna
þig ekki«.
»Hún er fvrirtak Hanna, alveg
fyrirtak«.
Heldurðu að það væri ekki betra,
að það væri svo litið meira af lauk
í henni ?«
»Hún er ágæt eins og hún er.
Það er hvergi eins góð sósa í allri
Kristjaníu. Það er heldur ekki til
betri kona i bænum en þú Hanna«,
mælti Balle og tók ástúðlega utan
um mitti konu sinnar.
»Vertu nú kyr Péturl Mundu
eftir þvi að við erum bæði orðin
gömul*.
»Manstu eftir fyrsta aðfangadags-
kvöldinu sem eg var úti í eldhús-
inu hjá þér?«.
»Já, auðvitað man eg eftir þvi.
Eg átti þá heima hjá henni gömlu
frú Clausen, og þú varts trésmiða-
lærlingur og komst þangað til þess
að gljáfægja húsgögnin«.
»Og það var á jólakvöld, sem eg
færði þér fullnumasmið mina, stóra
mahogny saumakassann, með látúns-
spenslunum og speglinum í lokinu«.
»Já, það var nú mest saumakass-
anum að kenna, að eg trúlofaðist
þér Pétur, þvi aldrei hefir þú lag-
legur verið.«
»En þú varst þá þeim mun fall-
egri Hanna, eins og þú stóðst þar
með logandi augun og sótblett á
nefinu.
»Þú ert leiðinlegur, Pétur*.
»Þetta er dagsatt Hanna, en sót-
bletturinn fór þér ágætlega. Og
þegar eg fekk þér kassann, þá komst
þú svo við, að þú varst að sitja þig
á eldhússtólinn*.
»Já það er satt, það varð eg að
gera«, mælti húsfrú Balle og hneig
ósjálfrátt niður á stól. »Guð minn
góður, eg man það eins vel og það
hefði skeð 1 dag«.
»Og svo lagði eg höndina um
hálsinn á þér, og kysti þig einum
kossi*.
»Einum? Þú kystir mig minst
tlu sinnum Balle, og það var illa.