Tímarit Máls og menningar - 01.04.1946, Page 104

94
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
við Hafnarháskóla. Sennilega hefur hann ekki verið hér lengi, áður en hvísl-
ararnir og aðrir „vinir“ mínir og íslenzkrar náttúrufræði tóku hann tali, og
smám saman tókst þeim að telja honum trú um, að honum bæri siðferðileg
skylda til að hirta mig fyrir þá dirfsku að gera tilraun til að birta íslenzkri
alþýðu fróðleik um íslenzkar jurtir fyrir lágt verð. Um leið sá bann sér leik
á borði að auglýsa sjálfan sig íslenzkum lesendum á minn kostnað, án þess
að þurfa að leggja eitt einasta jákvætt orð til málanna. Eins og bann segir
sjálfur í lok greinar sinnar, tókst heiðursmönnunum að telja honum trú um,
að honum „standi næst að andmæla", hvort sem það nú á að þýða, að hann
beri höfuðið hæst í íslenzkri grasafræði nú á tímum.
Ritstjóri „Tímarits Máls og menningar" hefur sýnt mér þá velvild að sýna
mér skrif Guðna Guðjónssonar.
Eg myndi ekki hafa setzt niður til að svara „ritdómi“ Guðna Guðjónssonar,
ef hann hefði skrifað hann af sanngirni og talið bæði gæði bókarinnar og
galla. Það er ekki til sú bók, að hún sé gallalaus og öllum til hæfis, og þótt
alþýða hérlendis hafi ekki getað kynnzt grasafræðiritum af eigin reynd, vona
ég, að heiðarlegt fólk trúi mér, þegar ég segi, að ennþá hef ég ekki haft galla-
lausa erlenda flóru í höndunum, og við flestar þeirra er hægt að gera ótal at-
hugasemdir. Aðalatriðið með slíka bók er ekki, að hún segi allt um jurtir, né
hitt, að hún sé að öllu leyti frumleg, enda hafa nær engar flórur það hvort-
tveggja til að bera og engin íslenzk bók um þessi efni. En þar eð Guðni gerir
sig ekki aðeins sekan um það óvísindamannslega tiltæki að dæma bókina
með svívirðingum úr íslenzku blaðamáli, heldur rangfærir og snýr út úr heil-
miklu, sé ég mig neyddan til að bera hönd fyrir höfuð mér.
Við byrjum á upphafinu. Guðni heldur því fram, að ég hafi aldrei „gert
grasafræðilegar athuganir, svo að nokkru nemi“ hérlendis, en auðvitað er
hann ókunnugur því, að ég á allálitlegt íslenzkt grasasafn, og sjálfsagt hefur
hann hlaupið yfir það í formála bókarinnar, þegar ég tala um, að bókin sé
meðal annars „byggð á athugunum mínum á jurtum heima fyrir stríð“ o. s.
frv., enda leggur hann áherzlu á það alls staðar að breiða sem bezt yfir það,
sem eitthvað myndi veikja fullyrðingarnar. Annars er orðtækið „svo nokkru
nemi“ teygjanlegt mjög, og samanborið við suma erlenda grasafræðinga liefur
enginn Islendingur gert neinar grasafræðilegar athuganir „svo nokkru nemi“.
Hann hefur ekki heldur kært sig um að geta þess, sem stendur í formálan-
um, um samningu bókarinnar, því að þá hefðu allir brosað að því, þegar hann
telur bókina liafa verið „rekna saman á örstuttum tíma“. Enginn getur betur
séð en einmitt hann, að ég birti hlutfallslega færri ritgerðir en áður um rann-
sóknir mínar eftir vorið 1943, og auðvitað fór tíminn þá í staðinn í skriftir
þessarar bókar fyrst og fremst. En það færi illa á því að geta nokkurs jákvæðs
í þessu sambandi í grein í blaðaskammastíl, og þess vegna breiðir hann sem
bezt yfir allt slíkt.
Annars gerir Guðni sér mikið far um að sanna tvennt. Hið fyrra er, að ég
hafi aðeins notað tvær ákveðnar flórur (og eina matreiðslubók!) við samningu