Íslendingur - 31.03.1922, Blaðsíða 1

ISLENDINGUR
Talsími 105. Ritstjóri; Gunnl. Tr. Jónsson. Aðalstræti 16.
VIII. árgangur.
Akureyri, 31. Marz 1922.
14. tölubl.
Slysfarir
og manntjón.
Fiskisk. »Talisman« ferst.
12 manns missa lífið.
í óve.ðrinu um síðustu helgi vildi
það hörmulega slys til, að fiski-
skipið »Talisman,« eign Ásgeirs
Péturssonar kaupmanns hér á Ak-
ureyri, strandaði, eftir hrakninga
mikla, á norðanverðu Sauðanesi,
milli Súgandafjarðar og Önundar-
fjarðar, og fórust 12 af skipverjum,
en 4 komust af.
Skipið hafði lagt upp frá Siglu-
firði nokkru fyrir hádegi á fimtu-
daginn, en um kvöldið skall yfir
stórhríð og ofsaveður. Á föstudag-
inn var skipið komið vestur í Húna-
flóa og varð þá fyrir því áfalli að
stórsjór gekk yfir það og braut
káetukappann og skolaði honum út.
Tók þá skipið og mikinn dekkleka,
svo skipverjar urðu eftir það að
standa við dælurnar þar til skipið
strandaði, litlu fyrir iniðnætti aðfara-
nótt laugardagsins. Dimmviðri var
þá mikið og brim svo ókleyft var
að bjarga sér til lands. 9 af skip-
verjum fóru þó í skipbátinn, en hon-
um hvolfdi við skipshlið og drukn-
uðu þeir allir. 7 héldust við í því fram
undir morgun, er þeim tókst að fleyta
sér’ til lands á stórsiglunni, sem
þeim hafði tekist að fella fyrir borð.
Mjög þjakaðir náðu þeir landi og
vissu ekki hvar þeir voru staddir;
bær er örskamt frá þar, sem þá
bar að landi, en hefir ekki sést í
hríðinni og uppganga úr fjörunni
örðug þar nema fyrir kunnuga.
Lögðu mennirnir vestur með nes-
inu, undan veðrinu, til þess að
leyta bæja, en 3 þeirra, skipstjóri,
vélstjóri og einn hásetanna (Bene-
dikt Jónsson) gáfust upp á göng-
unni, enda mest þjakaðir fyrir og
voru andaðir þegar mannhjálp kom.
Hinir 4 hittu fjármann úr Önund-
arfirði kl. 10 á laugardagsmorgun-
inn og kom hann þeim til bygða,
þjökuðum en ósködduðum og er
líðan þeirra nú góð.
Frá Flateyri voru strax og frétt-
ist um strandið, sendir mótorbátar
út á strandstaðinn. Var þá skipið
liðað í sundur og Iík hinna drukn-
uðu rekin á land. Voru þau flutt
að Stað í Súgandafirði, en lík þeirra,
sem úti urðu fiutt ásamt skipsbrots-
mönnunum 4 til Flateyrar.
Skipshöfnin á »Talisman« taldi
16 manns og fórust þessir.
1. Mikael Qnðmundsson skipstj.,
Akureyri, 34 ára gamall. Eftir-
skilur konu og 2 börn í ómegö.
2. Þorsteinn Jónsson frá Grímsnesi
(áður 3. stýrim. á Villemoes)
27 ára gamall, ókvæntur.
3. Stefán Ásgrímsson vélstjóri, Ak-
ureyri,30 ára. Eftirskilur heilsu-
bilaða konu, 5 börn í ómegð,
og aldraða tengdamóðir.
4. Benedikt /ónsson Akureyri, 41
árs, mágur síðasttalda, eftir-
skilur konu og 4 börn, öll
innan 7 ára.
5. Sœmundur Friðriksson frá Holti
í Sandgerðisbót, 45 ára eftir-
skilur konu og 4 börn, hið
elsta 17 ára.
6. Sigtryggur Davíðsson frá Dalvík,
43 ára eftirskilur konu og 3
börn.
7. Jóhannes Jóhannesson frá Kúgili,
34 ára, ókvæntur.
8. Ásgeir Sigurðsson Akureyri,
(fóstursonur eiganda skipsins)
19 ára gamall.
9. Bjarni Emilsson Hjalteyri, 20
ára, ókvæntur.
10. Stefán Jóhannesson frá Nunnu-
hól í Möðruvallasókn, 23 ára,
ókvæntur.
11. Sigurður Þorkelsson- Siglufirði,
21 árs, ókvæntur.
12. Ounnar Vigfásson Siglufirði, 15
ára unglingspiltur.'
Peir fjórir er komust lífs af eru
þessir.
Arinbjörn Árnason frá Skriðulandi.
Eirnar Quðbjartssön af Grenivík.
Jóhannes Sigvaldas. frá Rauðalæk.
/akob Einarsson Akureyri.
Lík þeirra sem fórust munu flutt
hingað og jörðuð hér. Mun »Helgi
magri* eiga að taka þau er hann
kemur að sunnan.
Pessar sorglegu slysfarir hljóta
að vekja samhrygð og söknuð víðs-
vegar, þó vitanlega mest hér á Akur-
eyri og grendinni, þaðan sem menn-
irnir voru er fórust. Er hörmulegt
til þess að vita að fimm ekkjur eru
skildar eftir í sárustu fátækt með
18 börn í ómegð, auk gamalmenna,
sem missa þarna stoð sína og
styttu. Má vænta þess að góðhjart-
að fólk hlaupi vel og drengilega
undir bagga með hinum bágstöddu
fjölskyldum, og létti undir með
þeim að bera byrgðirnar sem frek-
ast er hægt.
»Talisman« var gamalt skip, en
hafði verið endurbygt að mestu og
var ágætlega útbúið að sögn þeirra
sem þektu til. Var talið bezta sjó-
skip. Ferðinni var heitið suður fyr-
ir land á fiskimiðin þar og var
skipið hlaðið frystri beitusíld. Bæði
skip og farmur óvátrygt.
co
Hörmungar
Rússlands.
Nýkomin útlend blöð, flytja hroða-
legar sögur af hörmungarástandi því
sem nú ríkir á Rússlandi, að þessu
sinni eru það ekki pólitísk ofbeldisverk
sem þjaka Iandi og lýð, heldur hungur-
vofan sem kreppir þjóðina heljargreip-
um.
Uppskerubrestur var mikill á Rúss-
landi s. I. sumar, og á núverandi ástand
að mestu að rekja rót sína til hans.
Par næst til þess hvað samgöngur hafa
verið afleitar og því örðugt að koma
hinum nauðstöddu héruðum til bjarg-
ar, þó líkn heíði fengist aðsend, nú er
svo komið að hundurð þúsunda hafa
orðið hungurmorða, sex miljónir
manna eru fyrir dauðans dyrum, ef ekki
kemur bráð hjálp frá öðrum þjóðum
og 13 miljónir manna nær nauð. í
sumum héruðum er fólkið farið að
éta lík hinna dauðu, til þess að treyna
fram lífið og jafnvel drepa þá sem
veikbygðarí eru til þess að seðja með
þeim hungur sitt-
Hungrið hefir gert fólkið að mann-
œtum. Dýpra f eymdinna er ekki hugsan-
legt að sökkva.
í danska blaðinu Politiken, eru birt
símskeyti víðsvegar frá hungursnauðar-
héruðunnm og einnig fregnir teknar
eftir rússneskum blöðum, einnig til
hliðsjónar birt bréf og skeyti frá hjálpar-
nefndum sem aðrar þjóðir liafa sent
til Rússlands, og alstaðar er sama
hörmungarsagan sögð, svo ekki er að
efa að satt og rétt er frá sagt.
Frá Moskva er meðal annars svo-
látandi símskeyti sent til blaðsins
Novy í Riga.
»Fregnritarar blaðanna í hungurhér-
uðunum, gefa hroðalegar lýsingar af
ástandinu þar. Frá mörgum stöðum
berast fregnir um mannaát. Bœndurnir
i neyð sinni, drepa börn sín ogseðja
hungur sitt á líkunum. Kvikfénaður
því nær allur fallinn. Sjúkdómar ýms-
konar auka á eymdina.*
í öðru skeyti, t'ekið eftir fregnum
úr blaðinu Isvestija f Riga, stendur
m. a.
»í héraðinu Busuluk f Samara um-
dæminu, sveltur 75°/o af íbúunum
gjörsamlega. Hinir eru að enda við
síðustu matarleyfarnar. Margir orðnir
líkætur. Eitt dæmi staðfest, þar sem 3
fjölskyldur lokuðu sig inni húsi til
þess að éta líkið af 13 ára gömlum
dreng, og er ein af konunum sem þátt
tók í þessari hræðilegu máltfð, féll
dauð niður, var hún einnig tekin og
étin. Fólk flýr undvörpum til bæjanna
og lætur þar fyrirberast á götunum.
Við biðum eftir brauði eða dauða«
eru orð þessa óhamingjusama fólks,
HeR MEÐ tifkynnist vinum og
vandamönnum að Sigurður Elríks-
son trésmiður, andaðistað heimili
sínu Aðalstræti 14 þann 27. þ. m.
Jarðarförin fer fram þaðan Mið-
vikudaginn 12. apríl og hefst kl. 1,
með húskveðju.
Akureyri 30. marz 1922,
Ekkja og börn hins látna.
Pessar fregnir eru úr hungurhéruð-
unum meðfram ánni Volga. En frá
Ukraine, frjósamasta hluta Rússlands
eru fregnirnar litlu betri, og jafnvel frá
Norður-Kavkasus, sem kölluð hefir
verið Paradfs Rússlands, fellur fólk und-
vörpum úr hungri, taugaveiki og skyr-
bjúg. Hræ, ketti hunda og leir, etur
fólkið á þessum stöðum með græðgi.
Sögur þessu líkar eru í bæði ensk-
um og norskum blöðum sem vér höf-
um séð, og alstaðar fylgir áskorun um
að koma hlaupa nú vel og drengilega
undir bagga með hinni bágstöddu
þjóð og reyna að létta af henni mestu
hörmungunum, Svíar og Danir
hafa éinnig brugðist dregilega við
enn sem komið er, en Hollendingar
verst. Neitaði þing þeirra að veita
nokkurt fé til hjálpar hungurhéruðun-
um og mælist sú synjun hvarvetna illa
fyrir.
Pað sem spilt hefir stórum fyrir
hjálparumleitununum er að grunnur
hefir legið á að gjafir sem sendar hafa
verið til Rússlands ogætlaðar hungur-
héruðunum, hafi aldrei þangað komist
heldur hafi stjórnin söslað þær undir
sig og fært sér þær í nyt, oftlega til
póiitískra æsinga. Dr, Friðþjófur Nan-
sen segir þetta ósatt vera, minsta kosti
nú orðið, og um hið sama fultvissar
yfirræðismður Svía, Eckstrand, stjórn
sína er hann biður hana um meiri
hjálp handa hungurhérunum, segir
hann m. a. í skeyti sínu til Brantings
stjórnaformanns.
»Hörmungarnar eru að gera íbúana
vitstola. Peir hafa nú um tfma lifað
á líkum þeirra er dáið hafa og nú
eru þeir farnir að drepa menn sér til
yiðurværis. í guðs nafni sendið meiri
hjálp. Óttist ekki að hún komi að til-
ætlunum notum, við önnumst sjálfir
úthlutanina og yfirvðldin rússnesku
hafa reynst okkur ágætlega.*
Pólitíken, segir að 20 kr. bjargi
einu mannslífi, svo ekki er krafan stór
sem gerð er tii umheimsins, og mætti
ætla að margur maður yrði til þess að
bjarga að minsta kosti einu mannslífi.
Og harðbrjósta mega þeir menn vera
sem ekki komasí við af neyðarópi
hinna hungruðu vesalinga.
„Við biðum eftir brauði eða dauðaf
99