Tíminn - 26.09.1941, Blaðsíða 4

Mli
380
t:
VIV, föstndaglim 26. sept. 1941
95. blað
„Hagsmunir
neylenda“
Undanfarna daga hefir verið
nokkur brögð aö þvi, aö mjólk-
in, sem seld er í bænum, hafi
geymst illa og súrnað, hafi hún
átt að geymast yfir nóttina. —
Er þetta sama fyrirbrigði og átt
hefir sér stað um undanfarandi
ár á þessum tíma árs. Veldur
þar einkum tvennt:
1. AÖ ekki er til næg mjólk
til að fullnægja eftirspurninni,
og þvi eigi hægt að velja úr
mjólkinni eins og endranær, —
og
2. Veðráttan, sem veldur því
að búin fá ekki eins góða mjólk
og endranær.
Vegna þessa fer Mbl. á stúf-
ana og fullyrðir það tvennt í
þessu sambandi, 1. Að hags-
munir neytenda séu ekki nægi-
lega tryggðir i mjólkursölu-
nefnd. 2. Að miklu strangara
eftirlit þurfi með sölu mjólkur
hér í Reykjavík.
Fyrra atriðið hefir það eftir
Sigurði Péturssyni, gerlafræð-
ingi, sem er eftirlitsmaður
mjólkursamsölunnar með vör-
um hennar, en hið siðara er
fyrir eigin reikning blaösins.
Blaðið telur, að Sig. Péturs-
son sé „kunnugastur þessum
málum og hafi bezta þekkingu
á þeim,“ en þó er traustið ekki
meira en það, að það telur að
heilbrigðisnefnd og bæjarlækn-
ir þurfi að hafa betra eftirlit
með gjörðum hans. Fylgir því
nokkurt vantraust lofinu, eða
samræmis illa gætt, að venju.
Skal ekki fjölyrt um það atriði
frekar.
Hið fyrra, að hagsmuna neyt-
enda sé ekki gætt sem skyldi í
mjólkursölunefnd, er eftir Sig.
Péturssyni. Má ganga út frá, að
hann eigi þar ekki við, að eft-
irlitið með vörunum, sem seld-
ar eru, sé ekki nægilegt, því að
hann annast það sjálfur að til-
hlutun mjólkursölunefndar. —
Nefndinni var ekki kunnugt
um annan hæfari til þess, er
hún réði hann, en máske hefir
hún þar ekki gætt hagsmuna
neytenda eins og bar, eða svo
er að skilja á grein Morgun-
blaðsins, sem vill annað og
„betra“ eftirlit.
Hér hlýtur eftirlitsmaðurinn
því að eiga við eitthvað sérstakt,
sem torveldar starf hans frá
nefndarinnar hálfu, og sem
hann telur, að fulltrúar neyt-
enda í mjólkursölunefnd, þeir
Jakob Möller, fjármálaráðherra
og Guðm. Oddsson, forstjóri,
hafi ekki fengið, vegna ofríki
hinna nefndarmannanna.
Hitt, að Sig. Pétursson telji
þessa menn lélega fulltrúa, til
að hugsa um hag neytenda, er
mjög ósæmilegt, þar sem vitað
er að þeir njóta fyllsta trausts
hvor hjá sínum flokki, enda
reyndir starfsmenn, mörgum
öðrum frekar.
Ég vildi því mega mælast til
þess, í allri vinsemd, að fá upp-
lýsingar um, hvað það er, sem
t R BÆNUM
Framsóknarskemxntunin
Vegna ófyrirsjáanlegra orsaka, verð-
ur skemmtuninni, sem getið var um í
síðasta blaði, frestað þangað tU fyrstu
dagana í október. Nánar í nœstu blöð-
um.
Samvinnuskólinn
verður settur 1. október. Samtímis
hefjast inntökupróf í yngri deUd og B.
deUd eldri deildar. í yngri deild komast
22 nemendur, en í eldri deUd 16. Nú
munu báðar deUdir vera fullskipaðar og
hefir orðið að vísa jafnmörgum frá og
gefinn var kostur á að taka inntöku-
próf í skólann. Vegna húsnseðisvand-
ræða í bænum, hafa ýmsir nemendur
neyðzt til að hætta við að koma í skól-
ann í haust.
Verð á saltkjöti
hefir verið ákveðið kr. 400,00 heil-
tunna (130 kg.). Verð á dUkakjöti, þeg-
ar keyptir eru heUir skrokkar, er kr.
3.25 kg. og verður því talsvert dýrara
fyrir menn að kaupa nýtt kjöt og salta
það sjálfir.
Á víðavaugi.
(Framh. af 1. síðu)
okuðu þjóðanna þar. Það sýndi
bezt, að hann ætlaði sér ekki
að berjast við hlið þeirra, þótt
hann hafi nú verið neyddur til
þess. Kommúnistablaðið ætti
vissulega að reyna að hæla
Rússum fyrir annað en vin-
semd í garð smáþjóðanna.
Bráðabfrgðalög . . .
(Framh. af 1. síðu)
bregðast skyldu sinni kemur
þessi löggjöf því ekki, nema að
takmörkuðum notum. Þess-
vegna verður að leggja á þaö
meginkapp, að skapa traust al-
menningsálit í þessum efnum
meo áróðri blaða, útvarps, fé-
lagssamtaka og öðru því, sem
að gagni getur komiö.
Á krossgötum
(Framh. af 1. siðu)
voru sístarfandi, glöð og ánægð. Eg tel,
segir ísak ennfremur, að nauðsynlegt
sé að koma börnum á öUum aldri úr
bæjunum yfir sumartímann, þrátt fyrir
það', þótt hér væri venjulegt viðhorf
hvað snertir fjölmennið í landinu.
Sennilega er heppUegast, að börnin séu
íram til 8 ára aldurs á heimilum
nokkur saman, þar sem þeirra er gætt
af fólki með sérþekkingu á barnaupp-
eldi. Meðan þau dvelja á þessum heim-
Uum, er æskilegt að þau geti vanizt
aUri algengri sveitavinnu. En eftir að
þau eru orðin 8—9 ára gömul og búin
að ná þeim þroska, að þau þurfa ekki
sérstakt eftirlit og geta fylgzt með
fullorðnu fólki, er nauðsynlegt að þau
komist á góð sveitaheimUi, því að sam-
búð þeirra við dýrin og hina lifandi
náttúru, er þeim undantekningarlaust
til ómetanlegs gagns.
þessir fulltrúar hafa verið
bornir ofurliði með, af okkur
hinum nefndarmönnunum, og
sem snertir svo hag neytend-
anna. ,
Ég man ekki eftir neinum
slíkum árekstrum innan nefnd-
arinnar, og held mér sé óhætt
að fullyrða, að nefndin hafi öll
verið einhuga um það frá fyrstu
tíð, að gera allt, sem í hennar
valdi stæði, til að tryggja gæði
vörunnar sem bezt.
Sveinbjörn Högnason.
Styrjöldin í Rússlandi
(Framh. af 3. síðu)
hvergi nærri nógu mikill til að
fullnægja þörfum rauða hers-
ins. Hér veltur því mjög á að-
stoð Bandamanna. Þríveldaráð-
stefna er nú að hefjast í
Moskva um þessi mál. Aðal-
fulltrúi Breta er Beaverbrook
lávarður, en aðalfulltrúi Banda-
ríkj amanna e r Harriman,
framkvæmdastjóri láns- og
leigulaganna. Sýnir þetta full-
trúaval, að Bandamenn álíta
ráðstefnuna mikilvæga. Það
myndi líka hafa mikla þýðingu
fyrir hernaðaráætlun þeirra, ef
verulegur hluti rauða hersins
væri ósigraður næsta vor.
Þjóðverjar þyrftu þá að halda
áfram styrjöldinni á austurvíg-
stöðvunum í stað þess að geta
beint öllum kröftum sínum
gegn Bandamönnum.
Kákasus er nú sá staður, sem
virðist bæði Þjóðverjum og
Bandamönnum mest keppikefli.
Hernám Irans á fyrst og fremst
rætur sínar að rekja til þess, að
þannig opnaðist leið fyrir
Bandamenn til að hjálpa Rúss-
um í Kákasus. Wavell yfirhers-
höfðingi hefir nýlega verið í
London og þýzkar fregnir herma
að hann sé nú kominn til Kák-
asus. Stöðugar fregnir eru á
kreiki um það, að Þjóðverjar
fyrirhugi innrás í Kákasus um
Tyrkland, ef aðrar leiðir reyn-
ast ófærar. Hafa þeir mikinn
viðbúnað í Búlgaríu og eru
stöðugt að senda nýja og nýja
samningamenn til Tyrklands.
Athygli vekur það, að tyrkneskt
útvarp og blöð létu í ljós óá-
nægju yfir hernámi Irans.
Hin hreystilega vörn rauða
hersins og rússneskrar alþýðu
er mjög rómuð. En hugrekki og
fífldirfska þýzku hermann-
ana er ekki síður annálsverð.
Vissulega eiga Þjóðverjar mik-
ið að þakka yfirburðum sínum
í véltækni, en fullkomin her-
stjórn og þrek og dugnaður
hermannanna á þó sennilega
stærri þátt í sigrum þeirra.
Iðulega hefir fámennum þýzk-
um herdeildum tekizt að sigra
miklu fjölmennari hersveitir
Rússa og er það sama sagan
og i styrjöldinni í Frakklandi
og Júgóslavíu. Er talið, að slík
hernaðarafrek hafi ekki verið
unnin í jafn stórum stíl síðan á
dögum Napoleons.
Þingmeim . . .
(Framh. af 1. síðu) *
þaðan eru háðar seinvirku eft-
irliti þeirra. Fleiri ágreinings-
atriði eru milli Breta og íslend-
inga, sem við teljum ekki sam-
rýmast loforðum Breta eða
þeirri vernd, sem Banöaríkin
hafa heitið okkur. Hljóta þessi
ágreiningsmál að koma til at-
hugunar þingsins, ef ekki fæst
áður viðunandi lausn á þeim.
Aðalmál væntanlegs auka-
þings verður þó dýrtíðarmálið.
Það er ljóst, að þar þarf enn
víðtækari ráðstafanir en sein-
asta þing taldi nægjanlegar.
186 Vlctor Hugo:
Á svipuólinni voru margir hnúðar og
málmkúlur 1 enda hennar. Loks vatt
hann skyrtuerminni hægra megin upp
fyrir olboga og fór sér makindalega að
öllu. í sömu svifum hrópaði Jóhann
Frollo, er hékk á öxlinni á Róbert
Poursepain:
— Sjáið, kæru áhorfendur! Þetta er
hringjari erkidjáknans. Líkamsvöxtur-
inn er dálítið sérkennilegur, því að
bakið er eins og hvolfþak og fæturnir
líkir renndum súlum, en svona byggja
þeir í Austurlöndum!
Mannfjöldinn skellihló; en hlátur-
mildust voru þó börnin og ungu stúlk-
urnar.
Loks steig böðullinn á vindufjöðrina,
og hjólið tók að snúast. Kvasimodo
reyndi á böndin. Undrunin, er skein úr
svip hans, jók drjúgum á hláturinn.
En svo hóf meistari Pétur upp arm-
inn, því að hjólið hafði snúizt þannig,
að kreppt bak Kvasimodos sneri að
honum. Það hvein í svipuólinni, sem
hafnaði með óþyrmilegu höggi á hrygg
hins ógæfusama manns.
Kvasimodo sviptist til, eins og hann
hrykki upp af værum blundi. Nú fyrst
áttaði hann sig á því, hvað um var að
vera. Hann byltist til og leitaðist við að
slíta fjötrana. Hræðilegur sársauki og
undrun afskræmdu andlitsdrætti hans
Esmeralda. 187
enn meira en ella. En hann gaf ekkert
hljóð frá sér. Hann leit aðeins til
beggja hliða, til hægri og vinstri, eins
og naut, sem broddfluga stingur.
Annað högg reið á hrygg Kvasimodos,
hið þriðja og enn hið fjórða. Þannig var
haldið áfram. Hjólið snerist og höggin
dundu á manninum.
Brátt tók að blæða úr hryggnum á
honum; blóðið rann í straumum eftir
vansköpuðu bakinu og draup af svipunni
á þá, er næstir stóðu.
En það var sem Kvasimodo væri til-
finningalaus. Hann hafði aðeins reynt
að slíta böndin i upphafi. Fólk sá,
hvernig augun skutu gneistum, vöðv-
árnir hnykluðust, útlimirnir krepptust
og böndin tognuðu. Áreynslan var mik-
il og æðisgengin. En hin gömlu bönd
böðulsins brustu eigi. Það hrikti að-
eins í þeim.
Kvasimodo hafði lyppast niður ör-
magna. Úr svip hans skein sár og al-
ger uppgjöf. Hann lokaði því eina auga,
sem hann hafði, lét höfuðið síga niður
á bringu og húkti þannig hreyfingar-
laus.
Nú hrærði hann hvorki legg né lið.
Ekkert gat fengið hann til þess að bæra
á sér. Ekkert hafði áhrif á hann: Ekki
blóðið, sem rann úr sárum hans, ekki
höggin, sem honum voru greidd af
\ú er komið hrím-
kalt Iiaust . . .
(Framh. af 2. siðu)
komi, sem lengra er liðið um
frá því, að hann kom seinast.
Þeir, sem muna 1920, vita, að
þá var svo haustið 1919, að
skepnuverð var hátt eða líkt og
nú. Bændur settu þá sumir
margt á og héldu, að verðlag
mundi enn hækka. Veturinn
kom. Hey þrutu. Það var keypt-
ur matur til að bjarga skepn-
unum frá felli. Það heppnaðist
viða, en margir höfðu þá á vor-
dögum gefið mat, sem hafði
kostað meira en þeir gátu feng-
ið fyrir allt sitt bú haustið
1920, þótt þeir hefðu viljað
selja það allt til lúkningar
skuldinni fyrir matinn, sem fór
í fénaðinn veturinn áður. Og
enn búa margir bændur að
skuldunum, sem söfnuðust 1920.
Ég vona að þessi þáttur sög-
unnar endurtaki sig ekki. Ég
vona, að bændur í haust setji
ekki meira á af búpeningi í
haust en þeir eru vissir með
að hafa fóður handa. Það kom
fyrir 1920, og það hefir líka
komið fyrir síðan, að fé hefir
fallið af fóðurskorti að vor-
inu, vegna þess, að ekki hefir
reynzt mögulegt að draga að
mat handa fénaðinum að vetr-
inum. Snjór og stöðugar stór-
hríðar hafa hindrað það, þótt
matur hafi verið til í næsta
kauptúni. Þetta getur komið
fyrir enn. En þó svo færi, að
ekki næðist i fóðurbæti að vetr-
inum, eiga bændur að vera við
því búnir, og hafa hann heima
hjá sér strax á haustnóttum.
Gamall málsháttur segir, að
það skaði engan að búast við
því illa, og er það að mestu leyti
rétt. Búizt því við hörðum vetri,
bændur góðir. Ef þið gerið það
skaðar hann ykkur ekki. En
ef þið gerið það ekki, og hann
kemur, þá skilur hann eftir hjá
ykkur sár, sem vel getur verið
erfitt að græða og þið get-
ið búið lengi að.
21. sept. 1941.
Páll Zóphóníasson.
Ferðalag um
Áusturland.
(Framh. af 3. síðu)
legt gil á vinstri hönd, sem Vil-
hjálmur varaði mig við að koma
nærri. Var ég fljótlega kominn
í Neskaupstað.
Norðfjörður.
Neskaupstaður stendur í
fallegri brekku móti suðri.
Ræktunarskilyrði eru þar tals-
verð, góð höfn og stutt á fiski-
mið. Útgerðarmenn í Neskaup-
stað hafa notfært sér úrræði
samvinnunnar, sem til fyrir-
myndar má verða. Þeir hafa
fyrir alllöngu síðan stofnað lifr-
arsamiag, verzlunarfélag um
alar útgerðarvörur og félag um
byggingu og rekstur hraðfrysti-
húss. Allt eru þetta greinar á
sama stofni, þrílembingar, eins
og Níels Ingvarsson orðaði það,
en hann er framkvæmdarstjóri
allra fyrirtækj anna. Þessi að-
ferð sparar útgerðinni í Nes-
kaupstað marga óþarfa milli-
liði og mikla fjármuni. —
Sveitin inn af Norðfirði er ein
hin fegursta á Austfjörðum og
naut ég hennar í hinu dýrðleg-
asta veðri, glampandi sólskini,
logni og molluhita.
Býli eru þar mörg reisuleg,
falleg tún og ágætar engjar.
Brekkurnar víða vaxnar birki-
kjarri, blómskrúð óvenju fjöl-
breytt og jörðin þrungin ilmi.
Fyrir miðjum dalnum geng-
ur Hólafjall fram og liggur sem
ljón fram á lappir sínar, 1000
m. að hæð, svipmikið og tígu-
legt. Skiptir það byggðinni í
Fannadal að norðan og Seldal
að sunnan, og enn sunnar kem-
ur Oddsdalur. Fjöll norðan
megin við Norðfjörðirin eru um
1000 m. að hæð, Bagall mun
vera einna hæst, um 1060 m.,
og veita byggðinni öruggt skjól.
En sunnan fjarðarins eru fjöll-
in allt að helmingi lægri, eða
500—550 m. þau hæstu, svo sól-
ar nýtur óvenju vel í Norðfirði.
Framhald.
Barngóð stúlka
úr sveít
óskast til Ólafs Jónssonar vél-
stjóra, Ránargötu 1A, Reykja-
vík. Sími 2649. Gott kaup.
^—~GAMLA BÍÓ________
BAK VIÐ
TJÖLDIN
(Dance, Girl, Dance).
Amerísk kvikmynd eftir
skáldsögu Vicki Baum.
Aðalhlutv. leika:
MAUREEN O’HARA,
LOUIS HAYWARD,
LUCILLE BALL.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
-------NÝJA BÍÓ ------
Tónlist og
tíðarbragur
(Naughty but Nice).
Amerísk skemmtimynd
frá Warner Bros. Iðandi
af fjöri og skemmtilegri
tízkutónlist.
Aðalhlutv. leika:
DICK POWELL,
ANN SHERIDAN,
GALE PAGE.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.

Aðstoðarstúlku við skeyta-
móttökuna á landssímastöð-
inni í Reykjavík
vantar. Þarf aff hafa æfingu í aff tala Norðurlandamálin, ensku
og þýzku og helzt nokkra kunnáttu í frönsku.
Umsækjendur komi til vifftals á skrifstofu ritsímastjórans
kl. 10—12 daglega.
Sendisveinar,
á landssímastöðina.
Nokkrir sendisveinar geta kornizt að á
landssímastöðmni.
Umsækjendnr komi til viðtals á skrifstofn
ritsímastlórans kl. 10-13 daglega.
By8’8’ÍMg' bráðabirgðaíbúða í Reykjavik.
Vinniutilboff óskast í byggingu bráffabirgffaíbúffa
fyrir húsnæðislaust fólk í Reykjavík.
Uppdrættir og verklýsing er afhent á skrifstofu
bæjarverkfræðings, föstudaginn 26. sept. og fyrir
hádegi laugardaginn 27. september gegn 20,00 króna
skilatryggingu uppdrátta.
Bæjarverkfræðingur.
Barnaleikföng
Bílar — Mótorhjól — Skriðdrekar — Flngvélar,
Meccano — Strætisvagnar — Borðtennis — Stell
Sparibyssur — Rellnr — Andir — Tennisboltar —
Skip — Fallbyssur o. fl.
K. EINARSSON & BJÖRNSSON.
Eftirtaldar vörur
höfnm við venjulega til söln:
Frosið kindakjöt af
DILKUM — SAUÐUM — ÁM.
NÝTT OG FROSIÐ NAUTAKJÖT,
SVÍNAKJÖT,
ÚRVALS SALTKJÖT,
ÁGÆTT HANGIKJÖT,
SMJÖR,
OSTAR,
SMJÖRLÍKI,
MÖR,
TÓLG,
SVIÐ,
LIFUR,
EGG,
HARÐFISK,
FJALLAGRÖS.
Samband ísl. samvinnuiélaga.