Tíminn - 30.10.1941, Blaðsíða 2

436
TtMINN, fimmÉudagiim 30. okt. 1941
110. blað
“gímimt
Fimtudaginn 30. okt.
Eín ai uppsprettum
dýrtíðarínnar
Stjórn og þing glíma nú við
Glám dýrtíðarinnar. Hin ábyrgu
og óábyrgu öfl í þjóðlífinu
reyna þar mátt sinn, og má ekki
á milli sjá, hvorum veitir betur
um sinn. Framsóknarmenn hafa
byrjað öfluga varnarbaráttu
gegn dýrtíðinni. Þeir leggja
fram á þingi nokkur samfelld
frumvörp, sem lúta að því að
stöðva dýrtíðina, draga úr per-
sónulegri eyðslu, og safna sjóð-
um til að mæta óhjákvæmileg-
um kröfum, þegar stríðinu er
lokið. Móti þessum bjargráðum
snúast kommúnistar og Alþýðu-
ílokkurinn. Sj álfstæðisflokkur-
inn er á vegamótum. Hin óá-
byrgu öfl, sem nota Árna Jóns-
son sem málpípu sína, fylgja
línu Einars Olgeirssonar. Hinir
betri menn flokksins sjá, að
flokknum er stefnt í glötun
með því að eiga samleið og
samsekt með Einari Olgeirssyni.
Engu skal spáð um það, hvenær
Sjálfstæðisflokkurinn lætur
málsvara ábyrgðarleysisins á
sinn rétta stað í mannfélaginu.
En það mun tæplega dragast
mjög lengi. Meginhluti Sjálf-
stæðismanna í Sjálfstæðis-
flokknum mun fyr en varir
uppgötva, að þjóðin lítur með
fullkominni tortryggni á hin
grunnfærnu ráð Árna Jónsson-
ar og annarra af hinum inn-
viðaveiku bandamönnum, sem
kommúnistar sáu liggja við
tjaldskarir flokksins.
Þetta er hin beina dýrtíðar-
hætta. En önnur meinsemd, öllu
hættulegri, liggur nú yfir þess-
ari þjóðleið. Það er hættan sem
stafar af viðleitni setuliðsins til
að fá íslenzkt vinnuafl til starfa
í þágu hernaðarframkvæmda.
Hér er ekki um að ræða við-
leitni, sem varðar við lög lands-
ins. Á yfirborðinu er hér jafn-
vel um að ræða framkvæmd,
sem margir íslenzkir borgarar
telja þakklætisverða. Setuliðið
þarf að gera hér ýmsar verk-
legar framkvæmdir. Nálega all-
ar þessar framkvæmdir eru
bundnar við störf þess, tiltölu-
lega lítið við varanlega þörf ís-
lendinga. íslenzkir menn sækj-
ast eftir þessari vinnu. Kaupið
er hátt, einkum með eftirvinnu
og sunnudagavinnu'. í sumar,
sem leið, mætti ég sveitapilti,
sem kom heim úr þessari vinnu
á sunnudagkvöldi. Hann hafði
fengið 40 krónur í kaup þann
dag. Þessar vinnustöðvar hafa
sterk áhrif á hugi manna. Fólk
streymir að þessum verkstæð-
um úr fjarlægð, miklu meira
heldur en húsrúm leyfir. í sveit-
unum er meira mannleysi en
nokkru sinni fyr. Það liggur við
borð, að hinir fáu bændur, sem
enn eiga sæti á þingi, verði að
hætta þingvist, til að sinna ó-
hjákvæmilegri starfsþörf heim-
ila sinna. Sumsstaðar var naum-
lega hægt að ná matjurtum úr
görðum fyrir fólksleysi, og sum
hin stærri kúabú i landinu virt-
ust ætla að leysast upp fyrir
skort á nauðsynlegu starfsafli.
Jarðabætur, húsabyggingar og
bátaviðgerðir er í dái vegna þess
að skortur er á vinnuafli og
efnivið.
Setuliðiö greiðir allt verk-
kaupið í íslenzkum seðlum, en
landið eignazt samsvarandi inn-
stæður í erlendum bönkum. ís-
lendingar skulda um 40 miljón-
ir króna í Englandi og borga af
því venjulega vexti. Hins vegar
er talið, að landsmenn eigi nú í
bönkum ytra rúmlega 150 milj-
ónir, en sú innstæða er á
litlum vöxtum, eins og títt er
um slíkar inneignir í fésterkum
löndum. Seðlaveltan hér á
landi vex stöðugt. Tæplega mun
líða á löngu þar til hún nær
50 miljónum króna.
Af þessari greinargerð má sjá,
að hér er mikil hætta á ferð-
um fyrir þjóðarbúskap íslend-
inga. Mjög mikill hluti hinnar
hreyfanlégu vinnuorku starfar
í þjónustu setuliðsins, að störf-
um, sem að sárlitlu leyti snerta
íslenzkt framleiðslulíf. Kaup
Eínkennilegar missagnír
Það munu óskráð lög þeirra
íslenzkra stjórnmálaflokka, sem
ekki eru undir forystu valda-
manna í öðrum löndum, að
halda utanríkismálunum ofan
við erjur og dægurþras stjórn-
málanna. Markmið þeirar er,
að þjóðin standi þar sameinuð,
þótt menn séu ekki á eitt sáttir
um innanlandsmálin.
Tvímælalaust er þessi regla
þjóðinni lífsnauðsyn, sérstak-
lega á þeim tímum, sem nú eru.
En því miður hefir hún ekki
verið haldin, sem skyldi. Ýms
atriði utanríkismálanna hafa
verið dregin inn í deilur flokk-
anna, stundum til að lofsyngja
vissa menn og stundum til að
ófrægja aðra. í önnur skipti hef-
ir verið reynt að pukrast með
málin, svo hlutaðeigendur gætu
eignað sér heiðurinn á eftir. í
næstum öllum tilfellum má
telja víst, að slíkar aðfarir hafi
verið málunum til tjóns.
Nokkur dæmi skulu nefnd
þessu til sönnunar.
Fisksölusamningurinn.
Fyr;ir Ajþingi liggúr nú ó-
venjuleg þingsályktunartillaga
þessara manna er goldið í ís-
lenzkum seðlum, en bak við þá
eyðslu safnazt innstæða í öðru
landi, sem er vaxtalítil, að
miklu leyti bundin og það svo
mjög, aö þeir atvinnuvegir, sem
fæða og klæða íslenzku þjóð-
ina, eru í meiri hættu um til-
veru sína heldur en á nokkru
öðru tímabili í minni núlifandi
manna.
Það er óhjákvæmileg skylda
íslendinga að segja mótbýlis-
mönum sínum, sem dvelja hér
um stundarsakir, að þeir geta
ekki lánað setuliðinu nema lít-
ið vinnuafl, svo framarlega sem
bjargræðisvegir þjóðarinnar
eiga ekki að leggjast í kaldakol.
Það er ekki hlutverk okkar að
segja hinu erlenda setuliði fyr-
ir um verk meðan það dvelur
hér, enda myndi lítt hirt um
fyrirmæli okkar í þeim efnum.
Hitt er annað mál, að við verð-
um aö sjá okkur sjálfum far-
borða, eins og hinar stærri þjóð-
ir segja til um sínar þarfir.
Reynslan sýnir, að við getum
ekki misst til mó'tbýlismann-
anna nema sárlítinn og ef til
vill engan vinnukraft. Ef setu-
frá séra Sveinbirni Högnasyni.
Það mun víst ekki áður hafa
komið fyrir í þingsögunni, að
þingmaður, sem vill gæta rétt-
inda og virðingar þingsins, hafi
verið neyddur til að flytja slíka
tillögu. Tillagan er í stuttu máli
sú, að ríkisstjórnin láti upplýsa,
hver hafi framið það óheyrilega
trúnaðarbrot, að skýra einu
bæjai’blaðinu frá ummælum og
atkvæðagreiðslu á lokuðum
þingfundi um viðkvæmt utan-
ríkismál, fisksölusamninginn.
Hinar óheppilegu deilur um
fisksölusamninginn hófust á
þann hátt, að atvinnumálaráð-
herra lét blað sitt birta ítarlega
greinargerð frá sér um samn-
inginn. Meö því var reynt að
mynda þá skoðun, að atvinnu-
málaráðherra hefði unnið mest
að samningnum og bæri að
þakka honum þann árangur, er
náðst hefði, enda var samn-
ingnum sungið óspart lof í
greinargerð ráðherrans. En
þessi tilraun ráðherrans til að
auglýsa sig á þennan hátt,
leiddi til þess að Alþýðublaðið
fór að gagnrýna samninginn,
enda var því ósárt um þótt ráð-
liðið þarf að láta gera hér
vinnufrekar framkvæmdir
verður að flytja inn allt, sem til
þess þarf, efnið og vinnukraft-
inn.
Ef við íslendingar hefðum átt
við harðhentar kúgunarþjóðir,
myndi lítt hafa verið skeytt um
réttmæt rök okkar. Sem betur
fer eigum við hér skipti við vel
menntar þjóðir, sem berjast til
að bjarga við frelsinu í heim-
inum. Okkur ber skylda til að
sýna þessum mótbýlisþjóðum
vinsamlega kurteisi í öllum
skiptum. En við eigum. ekki að
sýna undirlægjuskap eða mann-
dómsleysi um persónulegan rétt
okkar. Við hljótum í mjög ná-
inni framtíð að láta setuliðið
vita, að við getum ekki lagt at-
vinnulíf okkar í rústir, til að
fá hátt kaup í okkar eigin seðl-
um. Hlutverk okkar er að erja
okkar eigið land, og koma fram
með manndómi og festu í skipt-
um við allar þjóðir. Setuliðið
hefir sitt hlutverk, sem þeim er
áskapað af forráðamönnum
sinna landa. Sambýlið fer þá
vel, ef báðir aðilar gæta sinnar
skyldu. J. J.
herann gæti sér ekki mikla
frægð í utanríkismálum, því að
hann hefir reyht að ná utan-
ríkismálaráðuneytinu frá Stef-
áni Jóh. Síöan fylgdu kom-
múnistar, Jósef Thorlacius og
Þjóðólfur í slóð Alþýðublaðsins.
Skammirnar fóru stöðugt
versnandi, sendimenn Breta
voru svívirtir og auðvelt reynd-
ist að æsa upp ýmsa útgerðar-
menn. Atvinnumálaráðherra
var með greinargerð sinni bú-
inn að leiða þann asna í her-
búðirnar, sem hann réði ekki
við.
Samkvæmt frásögn Mbl. af
lokaða fundinum, munu Bretar
hafa talið þetta mjög móðg-
andi aðfarir, og því boðið okk-
ur að rifta samningnum. Ríkis-
stjórnin bar það undir lokaðan
fund Alþingis, hvað gera skyldi.
Alþingi mun að athuguðu ráði
hafa fallizt á samninginn. En
samkvæmt því, sem síðar hefir
fram komið, virðast þingmenn
þó ekki hafa verið á eitt sáttir.
Málið myndi samt hafa verið
klappað og klárt, ef Mbl. hefði
ekki rofið þingleyndina. Mun
það hafa talið það styrk fyrir
atvinnumálaráðherra, að þingið
staðfesti samninginn, þar sem
hann haföi verið mest við hann
kenndur fyrir eigin tilverknað.
En slíkt varð vitanlega til þess,
að hinir óánægðu þingmenn
risu upp aftur og hinar alvar-
legustu deilur eru hafnar á ný.
Er ómögulegt að segja, hvaða
áhrif þær kunna að hafa á af-
stöðu brezku stjórnarinnar.
Bæði hinar fyrri og síðari
umræður um þetta mál eru
hafnar vegna persónulégt
metnaðar eins manns. í fyrra
skiptið á að eigna honum verk,
sem margir fleiri hafa unnið að.
í síðara skiptið á að niðurlægja
andstæðinga hans. Hvorugt nær
tilgangi sínum, en hvorttveggja
kveikir þann eld, sem er okk-
ur háskasamlegur, þegar aðrar
þjóðir eiga hlut að máli.
Póstmáliff.
En það mætti nefna mörg
fleiri atriði, sem sýna, að reynt
er að nota utanríkismálin til að
auka persónulegt álit þessa
manns, þótt oftast sé það ó-
verðskuldað. Mbl. þakkar hon-
um t. d. þær endurbætur, sem
fengizt hafa á fisksölusamn-
ingnum, enda þótt vitanlegt sé,
að þær eru fyrst og fremst verk
viðskiptanefndarinnar. Slík við-
leitni einstaks manns eða ein-
stakra manna til að eigna sér
vinnu annarra í utanríkismál-
unum, hlýtur vitanlega að skapa
ríg og tortryggni og spilla gagn-
kvæmu trausti, sem þar
þarf að ríkja. Hvernig halda
menn að færi, ef allir aðrir, sem
að þessum málum vinna, færu
að gera slíkt hið sama?
(Framh. á 3. síðu)
Þessi grein birtist nýlega í
Heimskringlu:
Fyrir skömmu birtist rit-
dómur í „Tímanum“ um „Sögu
íslendinga í Vesturheimi" eftir
Jón Jónsson frá Gautlöndum.
í VI. kafla þessa ritdóms get-
ur höfundurihn þess, að föður
síns (Jóns alþingismanns á
Gautlöndum) sé minnst í „Sög-
unni“ (á bls. 183); kveðst hann
vita vel að ummæli um hann og
frænda hans (Sigurð Erlends-
son frá Klömbrum) séu „all-
mjög færð úr lagi,“ og bætir
þessu við neðanmáls: „Þessi
frændi hans, sem hann (höf-
undur Sögunnar) nefnir Sig-
urð Erlendsson, fór aldrei til
Ameríku — og mun aldrei hafa
ætlað sér það.“ Þetta er ein-
kennileg missögn. Sigurður
þessi Erlendsson frá Klömbr-
um var faðir hinna nafnkenndu
Hnausa-bræðra í Nýja-íslandi,
Stefáns og Jóhannesar kaup-
sýslu- og athafnamanna, sem á
margan hátt voru forystumenn
nýlendunnar um langt skeið;
var hann fjöldamörg ár hér
vestra og andaðist á páskadag-
inn 31. marz 1918 hjá Kristjönu
dóttur sinni og manni hennar
(nú látnum)Bergþóri Þórðarsyni
bæjarstjóra á Gimli og jarð-
sunginn af séra Rögnvaldi Pét-
urssyni.
Að staðhæfa það, að þessi
maður hafi aldrei farið til Ame-
ríku (ef Canada er talin með
Ameríku), er vægast sagt ein-
kennileg missögn; og þannig er
fleira í þessum ritdómi. Að um-
mælin um Jón frá Gautlöndum,
sem greinarhöfundur segist
vita vel að séu allmjög færð úr
lagi, eru tekin upp orðrétt úr
riti Sigurðar: „Frá fyrstu út-
flutningum frá íslandi og
fyrstu árum í Nýja-íslandi“ eft-
ir Sigurð Erlendsson, með inn-
gangi eftir séra Rögnvald Pét-
ursson, Almanak O. S. Th„ 1919,
25. ár, bls. 82—90.
í sama kafla ritdómsins, sem
fyr er nefndur, kemst höfund-
ur hans þannig að orði: „Höf-
undur (Sögunnar) hefir eftir
einhverjum Vestur?-íslendingi
þessi orð: „Sannleikurinn er
sá, þótt ömurlegt kunni að virð-
ast, að íslenzkur bóndi í venju-
legum skilningi hefir aldrei
haft efni á að lifa menningar-
lífi allt frá því land þetta
byggðist.“ Þar sem höfundur rit-
dómsins neitar því, að Sigurð-
ur faðir Hnausa-bræðra hafi
nokkurn tíma farið til Ameríku,
virðist hann hér halda, að mað-
ur, sem í raun réttri hefir aldrei
þangað flutt, sé Vestur-íslend-
ingur. — Ummælin um íslenzku
bæridastéttina heima, sem vitn-
að er í hér að ofan og ritdómar-
inn heldur að sé eftir Vestur-
íslending, er eftir Jóhannes
Sveinsson frá Flögu í ritdómi
hans um skáldsögu Jóhannes-
ar úr Kötlum: „Björgin klofna,“
og höfundur Sögunnar tekur
það upp úr Alþýðublaðinu 17.
nóv. 1934. Jóhannes Sveinsson
frá Flögu er Norðlendingur eins
og J. J. og úr næstu sýslu við
hann.
Sjálfsagt eru þessar og fleiri
missagnir í nefndum ritdómi af
eínhverjum m j;s s k i 1 n(i n g i
sprottnar, en þær eru svo al-
varlegar að ekki má ganga fram
hjá þeim óleiðréttum.
Þess er vænst, að „Tíminn"
birti þessa stuttu athugasemd.
Sig. Júl. Jóhannesson
(ritari Sögunefndar).
Ég hefi nú séð athugasemd
herra Sig. Júl. Jóhannessonar,
við grein mína í Tímanum um
„sögu íslendinga í Vestur-
heimi.“ — Hefi ég þessu þar til
aö svara:
Ég hefi hvergi sagt, aö Sig-
urður Erlendsson, bóndi í
Klömbrum, hafi ekki farið til
Ameríku. — Það þarf því (hér)
engrar leiðréttingar við. — En
neðanmáls i grein minni geri
ég þá athugasemd, að Sigurður
Erlendsson, frændi föður míns,
sem lengi dvaldi á Gautlönd-
um, hafi ekki farið til Ameríku.
Ég þykist því ekkert hafa mis-
sagt; — ætlaði að fyrirbyggja
misskilning, — en hefi um leið
skapað hann; — sé ég nú, og
get mér kennt um. Þetta þurfti
nokkurrar skýringar við. —
Sigurður bóndi í Klömbrum
fór til Ameríku 1876, með
börnum sínum. — Hann á því
enga afkomendur hér, og ekki
náin skyldmenni svo ég viti;
hann er því að mestu eða öllu
gleymdur þeirri kynslóð, sem
nú lifir. — Frændsemi hans við
föður minn, hefi ég ekki fund-
ið, þó ég hafi einnig leitað til
ættfróðs manns. —
En Sigurður Erlendsson,
frændi minn, er mörgum kunn-
ur,- sem enn lifa, og á nokkra
afkomendur. — Hann mun hafa
lifað fram um 1890. — Það ligg-
ur því mjög nærri að telja, að
það sé við hann átt í sögu Vest-
ur-íslendinga og hann muni
einhverntíma hafa búið í
Klömbrum og farið þaðan til
Vesturheims. — Þann skilning
vildi ég koma í veg fyrir'; en
hann mun hafa verið til. —
Hinni athugasemdinni þarf
ég ekki að svara. — Það er ekki
annað en meinlaus sneið til
mín. — Ég fullyrði ekki að höf.
sé Vestur-íslendingur, — að
hinum tilfærðu orðum; en mér
(Framh. á 3. síðu)
Séra BJörn Magnússon, Borg:
Mæðraskóli
Prédikiiii flntt á héraðsmóti
Ilúsmæðraskóla Borgarfjarð-
ar 3. apríl síðastliðiim.
Er þeir nú voru á ferff, kom
liann inn í þorp nokkurt. En
kona ein aff nafni Marta tók
á móti honum í hús sitt. Og
hún átti systur, er hét María;
hún settist við fætur Drott-
ins og hlýddi á orff hans. En
Marta var önnum kafin viff
mikla þjónustu. Og hún gekk
til hans og mælti: Herra,
hirffir þú ekki um þaff, aff
systir mín lætur mig eina
ganga um beina? Seg þú
henni að hjálpa mér. En
Drottinn svaraði og sagði viff
hana: Marta, Marta, þú ert
áhyggjufull og mæffist í
mörgu, en eitt er nauffsynlegt.
María hefir valiff góða hlut-
ann, hann skal ekki verffa tek-
inn frá henni.
' Það er vel til fundið, að kon-
urnar, sem standa fyrir undir-
búningi að Húsmæðraskóla
Borgarfjarðarhéraðs, skuli
byrja þessa fyrstu samkomu,
sem haldin er í þágu þess mál-
efnis, með guðsþjónustu. Sér-
hvert gott verk, og sérhver há-
leit hugsun, sem menhirnir
helga krafta sína, skyldu vera
Guði vigð frá byrjun. Með bæn
um blessun hans viljum vér
einnig byrja það verk, sem nú
er hafið, og óska þess, að það
megi jafnan vera unnið og því
haldið áfram undir leiðsögn
anda hans, og nært af þeim
krafti, sem allt líf og öll gró-
andi á upphaf sitt hjá.
En mér finnst alveg sérstak-
lega vel eiga við, að konurnar
skuli byrja starf sitt undir
merkjum kristinfdómsins og í
samstarfi við kristna kirkju.
Konurnar reynast víða trygg-
astir og fórnfúsastir stuðnings-
menn kirkjunnar, og á þeim
hvílir það hlutverk, að leggja
grundvöllinn undir kristilega
fræðslu og kristilegt líf í hjört-
um hinna ungu barna, sem eru
stofn hinnar komandi kynslóð-
ar. Þær vinna með því meira en
nokkur annar aðili að því að
efla og viðhalda kristilegum
anda meðal þjóðanna, því að
það er almennt viðurkennt af
sálarfræðingum og uppeldis-
fræðingum, að á þeim áhrifum,
sem barnið verður fyrir í fyrstu
bernsku, í skauti' móður sinnar,
byggist að langmestu leyti mót-
un skapgerðar þess og sú stefna,
sem það tekur síðar í lífinu,
þegar það nær þroska og á að
fara að taka ákvarðanir, velja
og hafna upp á eigin ábyrgð.
En síðast en ekki sízt þykir
mér það góðs viti, að hreyfing-
in um stofnun húsmæðraskóla, j
skuli vera hafin með því, að
kalla menn til samfunda í hinu
víða og háa musteri móður
náttúru og minna á hann, sem
er skapari og höfundur alls lífs.
Eins og það er mikils virði, að
barnið drekki í sig með móð-
urmjólkinni tilfinninguna fyr-
ir hinu heilaga og háa, eins
gefur það að skilja, að það
varðar miklu, að mæðurnar, og
þær, sem eiga að verða mæður
framtíðarinnar, alist upp í þeim
anda, sem helgar Guði hvert
verk og tekur á móti hverjum
degi sem gjöf miskunnar hans
Ég vil mega treysta því, að sá
skilningur, sem lýsir sér í því,
að vilja byrja þessa samkomu
með stund, er helguð sé Guði
og samfélaginu við hann, bendi
til þess, að forgöngumönnum
þessa máls sé Ijóst, hve miklu
það varðar, að öll starfsemi hús-
mæðraskólans sé rekin í kristi-
legum anda og þær verðandi
húsmæður, sem þaðan ganga út
í lífið, séu mótaðar af því lífs-
viðhorfi, er setur trú, siðgæði
og sanna andlega menningu of-
ar allri bóklegri og verklegri
kunnáttu, svo mikils virði sem
þekking og tækni óneitanlega
eru.
Það er annars ekkert nýtt fyr-
irbrigði, aö konurnar standi
framarlega meðal starfsmanna
kristindómsins og áhugamanna
um andleg málefni. Þegar frá
upphafi starfsferils Jesú er þess
getið, að margar konur hafi
verið 1 fylgd með honum, og
ýmissa þeirra, sem gerðust
tryggastir fylgjendur hans, er
| getið með nafni. Meðal "þessara
nafngreindu kvenna, er veittu
Jesú aðstoð í starfi hans og
sýndu áhuga sinn í verki, eru
systurnar tvær, sem getið er um
í texta mínum. Báðar voru þær
áhugasamar um að verða hon-
um að liði, svo ólíkar sem þær
voru. Marta lagði sig alla fram
í þjónustu sinni, og var önnum
kafin að sjá fyrir þörfum gests
síns. Þar var hin áhugasama,
tilþrifamikla, gestrisna hús-
móðir, sem gleymdi öllu fyrir
umhugsuninni um það, að láta
gest sinn ekkert skorta. Hún
vildi sífellt vera veitandi. Mörg-
um hefir heldur hætt til að
hnýta í Mörtu, og fundið þaö
til, að meistarinn mælti til
hennar nokkrum áminningar-
orðum. En vér megum samt
líta of einhliða á málið. Marta
var fyrirmyndar-húsmóðir —
ein af þeim, sem oss þykir allt-
af gott að koma til og njóta
beina hjá, ein af þeim, sem
ganga allar upp í því að gera
gestum sínum til góða, sem allt
vilja veita með rausn og prýði,
og sjá sóma sinn í því að ann-
ast vel heimili sitt og láta það
í hvívetna bera vott um ráð-
deild, þrifnað og yfirleitt alla
þá kosti, sem prýða fyrirmynd-
ar-heimili.
Ég vil að oss sé öllum ljóst á-
gæti Mörtu á þessu sviði, og
allra þeirra húsmæðra, sem
henni líkjast. Vér eigum marg-
ar slíkar vor á meðal íslend-
ingar, og þeim eigum vér öllum
fremur að þakka það orð, sem
fer af íslenzkri gestrisni. Og
heill sé hverri konu, sem með
sóma og prýði stendur í stöðu
sinni sem veitul og umhyggju-
söm húsmóðir, og heldur um
leið á loft merki heimilisins,
þess arins, sem íslenzkt þjóð-
erni hefir vermzt við um
margar aldir ánauðar og hörm-
unga, og á vonandi eftir að
varðveita ófölskvaða glóð ís-
lenzkrar ættjarðarástar og ís-
lenzkrar þjóðrækni í þeirri vá,
sem nú stendur fyrir dyrum.
Einn slíkur arinn, sem marg-
ar verðandi húsmæður geti
kveikt við sinn heimiliseld,
vænti ég, að hinn nýi hús-
mæðraskóli Borgarfjarðar verði.
Þar á að rætast allt það, sem
íslenzkt er, þjóðlegt og heim-
ilislegt, þar á hinum uppvax-
andi meyjum þessa héraðs að
gefast kostur á að nema þær
hannyrðir, sem þær geti prýtt
með heimili sín, gert þau vist-
leg, björt og aðlaðandi, svo að
þeir, sem þar dvelja, finni að
þar eiga þeir þann reit, er þeir
girnist að dvelja á öllum stund-
um, er þeir eiga næði og hvíld,
en keppi ekki eftir að komast
sem lengst burt frá, hvenær
sem færi gefst frá nauðsynleg-
um skyldustörfum. Húsmæðra-
skóli, sem rekinn er í slíkum
anda þjóðrækni, heimilisrækni
og hýbýlaprýði, hefir betri skil-
yrði en nokkur önnur stofnun
til að stuðla að varðveitingu
þeirra verðmæta, sem þjóðinni
eru dýrust, því að það er hús-
móðirin, sem meira en nokkur
annar setur mót sitt á heimilin