Tíminn - 20.11.1941, Blaðsíða 4

TfolIM, fimmtudagfnn 20. nóv. 1941
474
119. blað
tJR BÆNUM
Hjónaband.
Pyrir skömmu voru gefin saman í
hjónaband ungfrú Gunnþórunn
Björnsdóttir Kristjánssonar á Kópa-
skeri og Bjarni Guðbjörnsson banka-
maður.
Samb. ungra Framsóknarmanna
efnir til kvöldvöku í Oddfellowhús-
inu (uppi) kl. 8,30 í kvöld. Meðal ann-
ars verður þar til skemmtunar: ein-
söngur, ræður, upplestur, steppdans
og að lokum dans. Ungir Framsóknar-
menn utan af landi, sem dvelja um
þessar mundir í bænum, eru sérstak-
lega minntir á þessa skemmtun.
Dómur.
Nýlega féll dómur í lögreglurétti yfir
skipstjóra, sem réðist ölvaður inn í
íbúð til konu að næturlagi. Konan
hélt því fram, að skipstjórinn hefði
gert líkamlega árás á sig, en sá áburð-
ur var aldrei sannaður. Skipstjórinn
hlaut 300 kr. sekt fyrir að ráðast inn
í híbýli konunnar í heimildarleysi.
Afhent Tímanum
til vinnuhælis S. í. B. S.: kr. 30,00,
safnað af Einari Sturlaugssyni, Pat-
reksfirði. Ennfremur áheit á Strandar-
kirkju frá N. N. á Patreksfirði, kr. 5,00.
„Sveitastjórnarmál".
Fyrir nokkrum dögum kom út tíma-
rit er nefnist Sveitastjórnarmál. Út-
gefandi og ritstjóri þess er Jónas Guð-
mundsson, eftirlitsmaður sveitar-
stjórnamálefna. í þessu fyrsta hefti
tímaritsins er meðal annars efnis:
Fyrstl ríkisstjóri íslands, fylgja þeirrí
grein nokkrar myndir. Þá er grein um
íátækraframfærsluna árin 1938 og 1939
eftir ritstjórann, og ennfremur fróðleg
grein með myndum um skipulag bæja
eítir Hörð Bjamason arkitekt.
Det Danske Selskab
í Reykjavik, sem stofnað var 1923,
hélt fyrir nokkru aðalfund. Formaður
félagsins, Sv. A. Johansen, flutti árs-
skýrslu og lagði fram endurskoðaða
reikninga félagsins og hjálparsjóða
þess. Sv. A. Johansen var endurkosinn
í formannssæti, og ennfremur þeir. K.
A. Braun, varaformaður og O. Korne-
rup Hansen, gjaldkeri. Fyrir eru i
stjórninni G. E. Nielsen, ritari, og
Johs. Lundegaard, skjalavörður. End-
urskoðendur voru kosnir A. Herskind
og A. P. Nielsen.
Á krossgötum
(Framh. af 1. síðu)
ingar í skemmtiför til Mývatnssveitar.
En vegna þess, hve veöur og færi var
gott, gátu þeir eklci stillt sig um að
fara alla leið að Svartárkoti. Reyndist
vegurinn þangað fullt svo góður sem
um hásumartimann. Fiskveiði hefir
verið heldur treg undanfarið, en hins-
vegar hefir töluvert veiðzt af millisíld
í lagnet á Pollinum.
t r r
Frá Þingeyri i Dýrafirði er blaðinu
skrifað: Dýrfirðingar eru nú að kaupa
báta. Félagsmenn í samvinnuútgerð-
inni.hafa keypt mb. Glað frá Hnífsdal,
48 smál. Á hann að stunda alla veiði,
ibæði hér og syðra. Nokkrir menn á
Þingeyri og einn í Haukadal hafa keypt
tvo vélbáta, Ásu frá Reykjavík, 12 smál.,
og Val frá ísafirði, 9 smál. Þá hafa
ungir menn í Hvammi og Höfða keypt
■vélbátinn Auði djúpúðgu frá Pat-
reksfirði, 9 smál. Verða þessir bátar
gerðar út héðan.
Hreimar
léreftstuskur
kaupir
Prentsmiðjan Edda
Stórfelld aukning
(Framh. af 1. stðu)
— Hvað er talið, að mikil raf-
orka sé nú í landinu?
— í ársbyrjun 1941 voru tald-
ar 408 rafstöðvar, sem höfðu
svo háa spennu, að þær voru
eftirlitsskyldar. Orka þessara
stöðva til samans er um 30000
hestöfl. Af þessum 408 stöðvum
eru 370 einkastöðvar með sam-
tals 6500 hestöfl.
Auk þessara eftirlitsskyldu
stöðva eru um 200 smáspennu-
stöðvar, sem hafa samtals um
60 hestafla orku. Þessar stöðv-
ar eru flestar vindrafstöðvar.
— Hvert er álit þitt á vind-
rafstöðvunum?
— Ég álít, að þær komi að
góðum notum til lýsingar, þar
sem ekki er kostur vatnsorku.
Stöðvarnar eru ódýrar og ætti
því flestum bændum að reyn-
ast kleift að reisa þær. Hins
vegar er reynslutími þessara
stöðva hér á landi enn svo stutt-
ur, að illt er að segja um end-
ingu þeirra með nokkurri vissu.
En sú reynsla, sem þegar er
fengin af þeim lofar góðu.
Flestar vindrafstöðvanna eru
það litlar, að orka þeirra endist
aðeins til ljósa. En til eru raf-
stöðvar af þessari gerð með
meiri orku.
— Er erfitt að fá varahluti 1
rafmagnsvélar?
— Um langt skeið hefir allt
viðhald á raforkuvirkjum reynzt
mjög örðugt vegna skorts á
varahlutum. Og í svipinn er ekki
útlit fyrir neina breytingu í
þeim efnum.
— Hvað er að segja um eftir-
litið í stórum dráttum?
— Eftirlitið gegnir marg-
þættum störfum og yrði of
langt mál að fara að telja þau
upp hér. En í stuttu máli er
hægt að segja, að flest þau at-
riði, sem eru að einhverju leyti
í sambandi við raforkumál
heyri meira eða minna undir
verksvið eftirlitsins.
Sérstaklega tel ég, að eftir-
litið geti létt undir með þeim
bændum, sem eiga raforkuver.
Fæstir þeirra þekkja svo mikið
til þeirra mála, að þeir séu fær-
ir um að finna skemmdir eða
gera við bilanir á orkuverunum.
En starfsmenn eftirlitsins, sem
ferðast um landið, „hlusta“
rafstöðvarnar, gera við smá
bilanir og leiða í Ijós fyrlr víst,
hvort allt sé í lagi á hverjum
stað. Ein lítil skrúfa, sem losn-
ar án þess að eftir því sé tekið,
getur eyðilagt stóra vélahluta
á stuttum tíma. Slíkar smá bil-
anir koma eftirlitsmennirnir
þráfaldlega í veg fyrir á ferðum
sínum. En vissulega væri æski-
llegt, að ferðir eftirJ[itsmanna
gætu framvegis orðið beinlínis
viðgerðarferðir.
Á síðasta þingi Búnaðarfélags
íslands var samþykkt áskorun
til ríkisstjórnarinnar, um að
rafmagnseftirlitinu yrði falið
að veita bændum, sem þess ósk-
uðu, aðstoð við undirbúning
nýrra rafveita. Þessari mála-
leitan var vel tekið af rikis-
stjórninni og fól hún rafmagns-
eftirlitinu þessi mál að svo
Kemur til styrjaldar
á Kyrrahaii?
(Framh. af 1. síðu)
skýrt tekið fram, að hann vllji
sem skjótast leiða viðureignina
í Kína til lykta.
Samhliða því, að Japanir
hafa á þennan hátt seilzt til
nýrra og aukinna ítaka, hafa
tíðir árekstrar orðið milli jap-
anskra og rússneskra liðsveita
á landamærum Mansjúkúó, og
er ekki grunlaust, að um vís-
vitandi tílbekkni sé að ræða af
hálfu Japana, er gjarna vilji fá
sakarátyllu á hendur Rússum.
Það spáir heldur ekki góðu
um friðarhorfurnar, að blöð í
Japan hafa síðustu vikur gerzt
mjög harðorð i garð Banda-
ríkjamanna og síðustu dagana
lagt mikið kapp á að lýsa ráð-
gerðum hernaði þeirra á hendur
Japönum. Má helzt af þvi ráða,
að verið sé að búa þjóðina
undir ófrið og herða stríðsvilj-
ann og skapa haganlega að-
stöðu fyrir stjórnina til þess
að réttlæta þær fórnir, sem hún
sé að leggja henni á herðar.
Miklar hersýningar og heræf-
ingar hafa og verið víðsv^gar í
Japan að undanförnu.
Bandaríkjamenn og Bretar
munu einnig hafa gert margvis-
legar ráðstafanir til undirbún-
ings hernaðarátökum þar
eystra. Hergagnaflutningar til
Kína hafa verið stórauknir og
margt amerískra sérfræðinga
verið sent þangað, Kínverjum
til aðstoðar. Þetta vita jap-
anskir ráðamenn einnig, enda
komizt þanníg að orði, að
Bandaríkjamenn séu þar að
skapa sér fremstu vígstöðvar 1
fyrirhuguðu stríði gegn Japan.
Bretar hafa og eflt aðstöðu
sína, meðal annars aukið mjög
viðbúnað sinn í setustöðvunum
í Hong-Kong og víðar þar, sem
líklegt þykir að mest á reyni.
Engu skal um það spáð,
hversu atburðir kunna að falla
í sambúð stórveldanna þarna
austur frá. En síðustu dagana
hafa augu manna svo mjög
beinzt að því, sem þar er að
gerast, að öðrum stórveldaátök-
um hefir ekki verið veitt við-
líka athygli.
miklu leyti, sem það getur sam-
rímst starfsemi þess.
Ennfremur var gert nánara
samkomulag á milli eftirlitsins
og stjórnar Búnaðarfél. fslands
um það, að bændur gætu snú-
ið sér með beiðnir um slíka að-
stoð til stjórnar þess hreppa-
búnaðarfélags, sem þeir eru fé-
lagar í. Þá hefir ráðuneyti það,
sem fjallar um þessi mál, sam-
þykkt, að ríkið skuli greiða all-
an aukakostnað vegna þess-
arar nýbreytni að % hlutum, en
bóndi sá, er aðstoðina fær,
greiðir aðeins y3 kostnaðarins.
Mikla áherzlu verður að
leggja á það, að allar beiðnir
um slíka aðstoð berist eftirlit-
inu sem fyrst, svo að unnt sé
að samræma þær ferðum þeim,
er starfsmenn eftirlitsins fara
aðallega að sumrinu.
Hundahald
(Framh. af 2. síðu)
sennilega borið í bakkafullann
lækinn, ef talað væri um inn-
flutning góðra hundakynja nú,
þegar grípa verður til slíkra
róttækra ráðstafana, eins og
þeirra er áður er um getið, en
mikið má það vera, ef þess verð-
ur ekki þörf fyr eða siðar, ef við
íslendingar viljum koma hér
upp góðum hundastofni. Það
væri þó sízt verra en að erlenda
setuliðið flytji inn hunda, og ég
er ákaflega vantrúaður á það,
að setuliðið fari frekar eftir
öðrum lögum en þeim, sem nú
hafa verið sett um hundahald.
Samanber grein Eggerts á
Hólmi í Tímanum nýlega, þá
ganga hundar þeirra lausir um
hið svokallaða sýkta svæði. —
Hvað lengi væri þörf að hafa
hina innfluttu hunda í sóttkví
og undir lækniseftirliti, skal ég
láta ósagt; ég ber ekki skyn á
þá hluti, enda ekki tímabært að
grípa til þeirra ráðstafana
núna, en taka ætti það mál til
íhugunar seinna. Það væri vel
til fallið, að ráðunautar Bún-
aðarfélagsins og ekki hvaö sizt
loðdýraræktarráðunautur rikis-
ins leiðbeindi mönnum um
ræktun hundanna og hvar væru
fáanlegir góðir hundar, og er þá
fyrst að bæta skaða þeirra, sem
hafa orðið að drepa hundana
vegna pestarhættunnar.
S. Sveinsson.
Bæhur
(Framh. af 3. slðu)
vera drög að sögulokum, sem
raunar hafi átt að segja í
lengra máli, með meiri fyllingu.
Lesandinn verður því fyrir dá-
litlum vonbrigðum í lok sögu-
lestursins.
Mál sögunnar er allfjölskrúð-
ugt. Þar er margt sjaldgæfra
orða, sem ég man ekki eftir að
hafa séð fyrr. Þori ég ekkert um
þau að segja, hvorki til lofs né
lasts, en geri ráð fyrir, að þau
séu góð og gild vestfirzka, og er
þá gott að fá þau bókfest.
Nokkuð er um það, að mál og
prófarkalestur sé óvandað.
Menn „hafa það“ ýmist ágætt
eða erfitt, rætt er um „tilfinn-
inguna af hinu hrollkalda sjó-
baði“, konurnar eru „sitt af
hvoru sauðahúsi“ (sitt konan!)
og margt fleira fram eftir þeim
götum. Þá sé ég ekkert annað
en sóðaskap í því, að rita „éld“
i stað „ég held“. — Þessi og
fleiri mállýti og allmargar
prentvillur eru gallar, sem
mátti komast hjá á bókinni, en
hún er annars vel skrifuð og
mjög prýðilega gefin út.
A. Sigm.
Mbl. ræðst á . . .
(Framh. af 1. slðu)
vinnuaflsþörf atvíinnuveganna.
Það eru allmargir dagar síðan
forsætisráðherra bað Sjálf-
stæðisflokkinn að tilnefna menn
í þessa nefnd, en það var fyrst
í gær, sem flokkurinn tilkynnti
hverja hann hefði tilnefnt. Á-
hugi flokksins fyrir málinu er
ekki meiri en þetta.
Það er vitanlegt, að allmargir
Sjálfstæðismenn hafa þjóð-
legan og réttan skilning á
þessu máli, en hinsvegar eru
svo lýðskrumsöflin í flokknum,
sem keppa við kommúnistana
í verkalýðsskrumi. Nú hafa
kommúnlstarnir tekið þá af-
stöðu að vera á móti allri tak-
mörkun. Vonandi gerist nú ekki
sama sorglega sagan og í kaup-
festingarmálinu, að lýðskrums-
öflin í Sjálfstæðisflokknum
megí sín einnig meira í þessu
máli en hinir ábyrgu og þjóð-
ræknu menn flokksins!
Erlendar fréttir
Orðrómur gengur um það, að
Weygand yfirhershöfðingi
Frakka í Norður-Afríku hafi
verið látinn fara úr embætti.
Engin staðfesting hefir á þessu
fengizt í Frakklandi og má vel
vera, að þetta sé tilhæfulaust
með öllu. Weygand hefir lengi
verið einn nánasti og tryggasti
samstarfsmaður og vinur Pet-
ain marskálks.
Amerísk kaupför verða vopn-
uð innan fárra daga. Verða
skip þau, er sigla um Norður-
Atlantshaf vopnuð fyrst.
274 Victor Hugo:
hann, er hann skreið út úr fylgsni smu
— Þá eru þessir tveir skarfar loks-
ins á braut.
— Och! Och! Hax! Pax! Max! Flær!
Óðir hundariDjöfullinn sjálfur! Ég hef
í'engið meira en nóg af þessum samræð-
um þeirra. Það er eins og klukkum sé
samhringt ínni í höfðinu á mér. Og
svo hefí ég lagt mér myglaðan ost til
munns auk alls hins. Ég held, að það sé
ráðlegast að flýta sér að breyta þessum
fáu skildingum bróður míns í flöskur.
Hann virti ínnihald pyngjunnar
fyrir sér, og augnaráðið lýsti viðkvæmní
og undrun. Hann lagaði á sér fötin,
þurrkaðl af stígvélum sínum og dust-
aði rykið af ermalíni sínu, blístraði lag,
leit í kringum sig og aðgætti, hvort
nokkuð væri enn í klefanum, sem hann
gæti haft með sér, lauk upp dyrunum,
og lét hjá líða að loka þeim á eftir sér,
og hljóp síðan glaður eíns og fugl úti í
geimnum niður tröppurnar. Á leíð sinni
rakst hann á Kvasimodo, sem gaf frá
sér óhugnanlegt hljóð. Jóhann gat ekkl
varizt hlátri, er hann hraðaði sér áfram.
Hann var meira að segja ekki hættur að
hlæja, er hann kom niður á torgið.
Hann gekk nokkur skref áfram og kom
þá auga á „skarfana", sem sé erki-
djáknann og meistara Jakob Char-
Esmeralda 275
molue, sem virtu myndirnar á hliðinu
gaumgæfilega fyrir sér.
Jóhann læddist til þeirra á tánum
og heyrði erkidjáknann hvísla að
Charmolue:
— Það er Vilhjálmur af París, sem
hefir látið meitla þessa mynd i stein-
inn. Hún táknar vizkusteininn, sem
verður margreyndur og hrakinn til
þess að verða fullkominn eins og Ray-
mond Lulle segir.
— Þetta er mér óviðkomandi, mælti
Jóhann. — Það er ég, sem hefi pen-
ingapyngjuna með höndum.
í sömu andrá heyrði hann þróttuga,
hljómfagra rödd formæla hræðilega að
baki sér.
— Drottinn minn dýri! varð Jóhanni
að orði. — Þetta getur ekki annar ver-
ið en vinur minn Föbus liðsforingi.
Nafn Föbusar barst erkidjáknanum
til eyrna, þegar hann var að útskýra
málaflutningsmanni konungsins eitt-
hvert merkilegt fyrirbæri.
Erkidjákninn þagnaði skyndilega,
Charmolue til hinnar mestu undrunar.
Því næst snerist hann á hæli og sá
bróður sinn ganga I áttina til hávax-'
ins liðsforingja, er stóð við húsdyr
Gondeliers.
Þetta reyndist vera Föbus de Cha-
-GAMLA BÍÓ
Morðgátan
(FAST AND FURIUS)
Amer. leynlögreglumynd.
FRANCHOT TONE.
ANN SOUTHERN.
Börn fá ekki aðgang.
Sýnd kl. 7 og 9.
Áframhaldssýning
kl. 3%—6Yz:
Með ofsaliraða
(NO LIMIT)
GEORGE FORMBY.
-------NÝJA BÍÓ —-----
Syndararnir sjö
(Seven Sinners).
Aðalhlutverk leika:
MARLENE DIETRICH
JOHN WAYNE og
MISCHA AUER.
Sýnd klukkan 5, 7 og 9.
(Lægra verð kl. 5)
' Börn fá ekki aðgang.
Dvöl
er gott og ódýrt tímarit, sem flytur úr-
valsefni á vönduðu máli.
Síðasta hefti þessa árgangs, jólaheft-
ið. kemur út I næsta mánuði. í þvi verða meðal annars þýddar
sögur eftir Brasilíumanninn Monteiro Lobato, rússneska stór-
skáldið Anton Tékov og danska rithöfundinn Anker Larsen, allt
úrvalssögur. — Gerist áskrifendur að DVÖL.
TÍMARITIÐ DVÖL,
Lindargötu 9A, Reykjavík. Simi 2353.
Pósthólf 1044.
Kenníð bömunum
að bursta vel tenn-
ur smar
Hafið það hugfast, að und-
irstaða góðs heilbrigðis eru
sterkar, fallegar tennur.
Þess vegna er nauðsynlegt,
að börnin byrji snemma að
hirða tennur sínar, en til
þess þurfa þau að hreinsa
þær vel og vandlega á hverj-
um degi, án þess þó .að
skemma eða rispa glerung-
inn.
Þetta gera þau bezt með
því að nota SJAFNAR TANN-
KREM, sem hefir alla þá
kosti, sem tannkrem þarf að
hafa.
Það hindrar skaðlegá sýru-
myndun, rispar ekki, en
hreinsar og hefir hressandi
gott bragð. — Notið
f SJAFNAR tanukrem
Sápuverksmiðjan S j ö i n
Akureyri.
£*itirlaldar vorur
höfum við venjulega til sölu:
Frosið kindakjöt af
DILKUM — SAUÐUM — ÁM.
NÝTT OG FROSIÐ NAUTAKJÖT,
SVÍNAKJÖT,
ÚRVALS SALTKJÖT,
ÁGÆTT HANGIKJÖT,
SMJÖR,
OSTAR,
SMJÖRLÍKI,
MÖR,
TÓLG,
SVIÐ,
LIFUR,
EGG,
HARÐFISK,
FJALLAGRÓS.
Samband ísl. samvíunuiélaga.
Duglegur
sendísveínn
14 ára gamall, óskast strax.
Getur komfzt að síðar sem Járnsmíðanemi.
Liimlssiiiiðjan.