Tíminn - 13.12.1941, Blaðsíða 4

129. Iilað
514
TlMEVIV, langardagiim 13. des. 1941
Viðskiplaskráin 1942
kemur út eltir áramótin.
Ný verzlunar- og atvinnufyrirtæki eru beðin að gefa sig fram
sem fyrst. Ennfremur fyrirtæki, sem vilja breyta einhverju, sem
um þau er birt 1941.
Tekið er á móti upplýsingum um ný félög og stofnanlr, sem
birtast eiga í Félagsmálaskrá, svo og leiðréttingum.
Lesið reglur um upptöku í Viðskiptaskrána, sem er að finna
á Karton við bls. 333 í útgáfu 1941.
SKRÁNING ER ÓKEYPIS með grönnu letri i Nafnaskrá og á
2—4 stöðum í Varnings- og starfsskrá. Óski einhver sín getið
á fleiri stöðum eða með feitu letri, greiðist þóknun fyrir það. —
Skráning í Félagsmálaskrá er ókeypis, enda þótt nöfnin séu með
/eitu letri.
Látið yður ekki vanta í bókína.
Auk Jiess sem Viðsklptaskráln er send öllnm
ræðlsmönnum Islands, ern flelri hnndruð eln-
tök send út um allan hcim.
í ár hafa útgefendum borist ótal fyrirspurnir um
Viðskiptaskrána, bæði frá Ameríku og Canada.
Utanáskrift: STEINDÓRSPRENT H.F.
Kirkjustræti 4. — Reykjavík.
Hvíldartími í listum og
hókmenntum
(Framh. af 3. siöu)
ástríðuafli og segir skáldið
margar ægilegar sögur af at-
ferli hennar í þessum efnum.
Að lokum stendur karlmaður-
inn ráðþrota í sjálfsvarnarbar-
áttunni. Honum hugkvæmist þá,
við matborð fjölskyldunnar, að
grípa beittan hníf og skella af
sjálfum sér líffæri, sem Lax-
ness sjálfur myndi segja að
væri nauðsynlegt vegna „fram-
vindu kynslóðanna“. Síðan tek-
ur húsbóndinn hið afsneidda
líffæri og leggur það á borðið
fyrir framan prestsdótturina
eins og fylgiskjal með reikn-
ingi. Að svo mæltu lýkur skáld-
ið þessum þætti sögunnar.
Hér eru ekki aðeins tvö ólík
skáld, heldur tvær ólíkar stefn-
ur. Halldór Laxness er gæddur
ýmsum þeim eiginleikum, sem
skáld þurfa að hafa. Um eitt
skeið mátti gera sér miklar
vonir um að hann kynni að
fara snoturlega með það pund,
sem honum var fengið til ávöxt-
unar. En hann fæddist undir
miður heppilegri stjörnu. Thor-
valdsen drakk sér til heilla og
óheilla af lindum hinnar feg-
urstu og fáguðustu listar og lét
það marka sér örlagaspor.
Halldór Laxness féll í straum
samtíðaröfganna, og glataði þar
framtíð sinni. Hann hefir orðið
talsmaður Ijótleikans í íslenzk-
um þjóðlífslýsingum. Af þessari
ástæðu fyllist hann gremju og
einskonar sjúkri afbrýðisemi
þegar ljóð þess íslenzks skálds,
sem er sérstaklega talsmaður
fegurðar og göfgi í bókmenntum
landsmanna, eru gefin út á þann
hátt, að þau verða varan-
leg eign í flestum heimilum á
landinu. Þetta viðhorf Halldórs
Laxness er ef til vill mannlegt.
En það er ekki stórmannlegt.
Og birtan úr ljóðum Jón-
asar Hallgrímssonar mun lýsa
landinu og verma þjóðarsálina
löngu eftir að Halldór Laxness
hefir hætt að bera sorta sjúkra
hugsana inn í bókmenntir ís-
lendinga.
Frh. J. J.
„Frjálsa leiðm“
(Framh. af 1. síðu)
undirstöðuatriði „frjálsu leiðar-
innar.“
Þessir ráðherrar vissu, að
kauphækkanir stóðu fyrir dyr-
um hjá mjólkursamsölunni og
mjólkurbúunum. Hefðu þeir
verið trúir „frjálsu leiðinni",
áttu þeir að reyna að semja
við hlutaðeigandi aðila um að
falla frá hækkununum. En í
stað þess stungu þeir höfðinu i
sandinn og létu málið afskipta-
laust.
Þessir ráðherrar vissu, að
mjólkurhækkun stóð fyrir dyr-
um, vegna grunnkaupshækk-
ana og fleiri ástæðna. Enn
stungu þeir höfðinu i sandinn,
létu hana afskiptalausa, en
fyrirskipuðu svo blöðum sínum
að skammast út af henni, þegar
búið var að ákveða hana.
Járnsmiðir og prentarar hafa
gert stórfelldar kaupkröfur.
Þar væri tilvalið tækifæri fyr-
ir ráðherra „frjálsu leiðarinn-
ar“ til að sýna ágæti þessarar
stefnu að fá þessar stéttir til að
falla frá kröfum sínum og af-
stýra þannig þeirri kauphækk-
unarskriðu, sem kemur á eftir,
ef þær fá vilja slnum fram-
Lcikfél. Reykjavíknr
Á FLÓTTA
eftir Robert Ardrey
Sýning annað kvöld kl. 8.
SÍÐASTA SINN.
Aðgöngumiðar seldir frá kl.
4 til 7 í dag.
T. d. handa eiginkonunni:
Kleopatra, eftir Walter Görlitz
í þýðingu Knúts Arngrímssonar.
Handa húsbóndanum:
Roald Amundsen, Sókn mín til
Heimskautalandanna. Saga A-
mundsen er lærdómsrík, fyrir
unga og gamla.
Við höfum allar íslenzku bæk-
urnar, jafnóðum og þær
koma út.
Einnig afar mikið úrval enskra
bóka. — Amerískar bækur, blöð
og tímarit væntanleg.
KÖMIIUJÐ
Alþýðuhúsinu. — Sími 5325.
gengt. En aldrei hafa ráðherr-
ar „frjálsu leiðarinnar“ grafið
höfuð sín dýpra í sandinn og
verið gleymnari á úrræði
„frjálsu leiðarinnar“ en nú.
Af hverju stafar þetta að-
gerðaleysi ráðherra hinnar
„frjálsu leiðar“? Eru þeir
komnir á þá skoðun, að hún sé
hrein og klár vitleysa og þess
vegna sé ekki ómaksins vert að
reyna að framkvæma hana?
Eða var hún ekki annað í aug-
um þeirra en lævísleg blekking,
sem var notuð til að villa al-
menningi sýn meðan verið var
að koma dýrtíðarfrumvarpinu
fyrir kattarn?f?
Þjóðin heimtar skýr svör af
ráðherrum hinnar „frjálsu leið-
ar“. Hvers vegna efna þeir ekki
loforðið við Framsóknarflokk-
inn um að reyna að halda dýr-
tiðinni í skefjum með því að
nota heimildir dýrtíðarlag-
anna? Hvers vegna reyna þeir
ekki að framkvæma „frjálsu
leiðina" með því að semja við
verkalýðsfélögin og verðlags-
nefndirnar um að kaupið og
verðlagið hækki ekki?
310 Victor Hugo:
hrædd og kallaði á varðmenn. Þegar
þeir komu, veittust þeir fyrst að mér,
því að þeir væru í góðu skapi og höfðu
ekki hugínynd um, hvað á seiði var.
Loks gat ég gert þeim ljóst, hvers vegna
ég hafði kallað á þá. Við förum upp, og
hvað sjáum við? Allt herbergið er atað
blóði, liðsforinginn liggur endilangur
á gólfinu með rýting á kafi í hálsinum,
og stelpan lætur eins og hún sé dauð,
en geithafurinn er alveg óður. Ja, það
kostar mig fjórtán tíma þrældóm að þvo
herbergið, sagði ég. Ég verð að þvo það
allt, hátt og lágt. Þeir báru liðsforingj-
ann brott, vesalings manninn, og stelp-
una líka, en hún var nú hálfnakin. En
hlustið þið nú bara á, hvernig allt fór:
Þegar ég ætlaði að taka ríkisdalinn
daginn eftir .og kaupa slátrið, þá fann
ég skrælnað laufblað, þar sem ég hafði
látið peninginn.
Gamla konan þagnaði. Allir við-
staddir voru hálf skelkaðir.
— Þetta er líkast gerningum, og svo
þessi geithafur, sagði sá við Gringoire,
er hjá honum stóð.
— Og laufblaðið, bætti annar við.
— Þetta hefir verið galdranorn og sá
svarti djöfullinn sjálfur, sagði sá þriðji.
Gringoire sjálfur vissi ekki sitt rjúk-
andi ráð.
— Frú Falourdel, svaraði dómsfor-
Esmeralda 311
f
setinn mjög virðulega. Hafið þér fleira
fram að færa?
— Nei, göfugu herrar, sagði gamla
konan. Nema það, hvaða álitshnekki
húsið mitt hefir beðið við þetta. Það er
satt, að húsin við brúna eru ekki sér-
lega falleg, en þar búa þó ríkir menn
eins og slátrararnir, sem eiga fallegar
konur.
Nú reis einn höfðinginn á fætur og
mælti:
— Ég bið ykkur að gleyma þvi, að
rýtingur hefir fundizt í fórum hinnar
ákærðu. Frú Falourdel! Komuð þér með
laufbiaðið, sem eitt sinn var ríkisdalur?
— Já, göfugu herrar! svaraði hún.
Ég hefi fundið það aftur. Það er hér.
Réttarþjónn fékk þeim, er spurði,
skrælnað laufblað. Hann laut ofurlítið
höfði og fékk það dómsforsetanum, er
seldi það í hendur umboðsmanns kon-
ungs í kirkjumálum. Þannig gekk það
frá manni til manns.
— Þetta er birkilauf, sagði meistari
Jakob Charmolue, og ný sönnun þess,
að hér er um galdra að ræða.
Einn meðdómarinn tók nú til orða og
sneri sér að kerlingunni:
— Áfram, sagði hann. Tveir menn
koma til yðar samtímis: svartklæddur
maður, sem hverfur skjótlega og þér
sjáið synda yfir fljótið, og liðsforinginn.
Tónlistarfélagíð og
Leíkfélag Reykíavikur
NITOUCHE
Sýning á morgun kl. 2,30
Aðgöngumiðar seldir frá kl.
3 til 7 I dag.
Síðasta sýning fyrir jól.
Ath. Frá kl. 3—4 verður ekki
svarað í síma.
|\ ""1 Allir eru sammála um..
I 1170 1 að í Dvöl sé stærsta og
merkasta smásögusafn,
sem til er á íslenzku. —
GAMLA BÍÓ
KYRRAHAFS-
BRAUTIN
(UNION PACIFIC).
Aðalhlutv. leika:
BARBARA STANVYK,
JOE McCREA og
AKIM TAMIROFF.
Börn fá ekki aðgang.
Sýnd kl, GYz og 9.
Framhaldssýning
klukkan 3Vá—6 Vá:
Pabbi borgar
Með skopleikaranum
Leon Errol.
--------NÝJA BÍÓ ----
Oljarl naut-
gripaþjófanna
(Trail of the Vigilantes)
Afar spennandi mynd.
Aðalleikendur:
FRANCHOT TONE,
WARREN WILLIAM,
MISCHA AUER Og
PEGGY MORAN.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
(Lægra verð kl. 5.)
Börn fá ekki aðgang.
———— ------— --------
| Tll lesturs og jólagjafa
velja menn á þessum timum fyrst og fremst íslenzkar bækur eftir íslenzka höfunda.
Davíð Stefánsson
frá Fagraskógi
er nú víðlesnasta og vinsælasta skáld þjóð-
arinnar. Allir vilja eignast bækur hans:
Gullna hliðið verður jólaleikur höfuðstaðar-
ins*. Enginn nýtur leiksins til fulls nema
hann hafi lesið leikritið.
Sólon Islandus, stærsta og athyglisverðasta
skáldsaga, sem út hefir komið í seinni tíð.
Kvæðasafn, 4 bindi, þarf engra meðmæla við.
(Aðeins fá eintök eftir).
Guðmnndur Damclsson
frá Guttormshaga
er efnilegastur hinna yngri sagnaskálda
vorra.
Af jörð ertu kominn (I. Eldur) er upphaf mik-
ils skáldsagnaflokks, en þó algerlega sjálf-
stætt verk. Viðburðarík og spennandi saga.
Á bökkum Bolafljóts I.—II., sem kom út á síð-
asta ári, er bráðum uppseld.
Frú Flinborg Lárusdóttir
hefir á undanförnum árum verið einn af-
kastamesti kven-rithöfundur þjóðarinnar
og getið sér góðan orðstír með síðustu bók
sinni.
Frá liðnum árum, er hún kom inn á nýtt svið,
þar sem ritleikni hennar nýtur sín prýði-
lega. Bókin er fróðleg lýsing á lífi manna og
líðan í sveit og við sjó á Suðurlandi fyrir
60—80 árum, svo og í Reykjavík, frá því
fyrir síðustu aldamót, þegar bærinn var að
vaxa sem örast. Ritstjóri „íslendings“ segir
um bókina, að hún sé skemmtilegasta bók-
in, sem hann hafi lesið á árinu.
Þjóðsögur Ólafs Davíðssonar,
hins kunna fræðimanns og safnara, lætur
enginn bókamaður vanta I skápinn sinn. Út
eru komin 2 bindi, hvort um 400 bls.
Gríma,
1.—16. Tímarit fyrir þjóðleg fræði og þjóð-
sagnir. Fyrstu 15 heftin (3 stórar bækur)
fást nú í skinnbandi. Grímu þykir öllum
vænt um, sem þegar hafa eignast hana.
tslenzk fyndni
skemmtir öllum. Nýtt hefti komið.
Bókaútgáfa Þorsteíns M. Jónssonar, AkureyrL
Alla daga áin rennur
alúðlega fram hjá Bakka,
þylur þar um allar aldir
œfintýri fyrir krakka.
Betur en vizkan djúp og döpur
dœmi flúnsins oft er þegið.
Gott er að eiga Bakkabrœður
bara til að geta hlegið.
hafa alltaf mest gaman
að þeim bókum, sem þau
geta skemmt sér við að
skoða, lesa, læra og
syngja, eins og Gutta,
Hjónin á Hofi, Ömmusög-
ur, og Jólin koma.
Nú bætast
BAKKABRÆÐUR
eftir Jóhannes úr Kötl-
um, með myndum eftir
Tryggva Magnússon, í
þennan einkar vinsæla
barnabókaflokk. — Skoðið
bókina og þið munuð sjá,
að þótt hún sé barnabók,
þá er hún svo listræn, að
enginn bókamaður má
láta hana vanta í bóka-
safn sitt.
Misheppnuð tilraun
(Framh. af 1. slðu)
al-„númer“ Ihaldsblaðanna 1
2—3 daga, kunni þessari þögn
mjög illa og hélt áfram að trúa
því, að Frekjuferðalagið gæti
gert hann að þjóðhetju. Ritaði
hann þvl alllanga bók um ferða-
lagið, og er hún nýlega komin
í bókabúðir.
Nægilegur dómur um þessa
bók Gísla og tilraun hans til að
gera sig að þjóðhetju, er eftir-
farandi yfirlýsing, sem einn
samfylgdarmaður Gísla á Frekj-
unni og góður flokksbróðir
hans, Gunnar Guðjónsson
skipamiðlari, hefir birt í Vísi
og Mbl.:
„Herra ritstjórl!
Ég vildi mega biðja yður að
ljá mér rúm í blaði yðar fyrir
eftirfarandi:
í tilefni af útkomu bókar
þeirrar eftir Gísla Jónsson, for-
stjóra, er hann nefnir „Frekj-
an“, finn ég mig knúðan til
að láta þess getið opinberlega,
að útkoma bókarinnar hefir
komið mér algerlega á óvart,
og að ég því á ekki nokkurn
þátt í útgáfu hennar, né mundi
ég vilja hafa verið á nokkurn
hátt bendlaður við bókina, hefði
mér verið gefinn kostur á að
lesa hana áður en hún var gef-
in út. — í sama streng hafa
þeir aðrir samferðamenn okkar
tekið, sem ég hefi átt tal við.
Álit mitt er, að bókinni sé al-
gerlega ofaukið, þar sem að
jafnvel „dramatiseruð“ frásögn
eins og hér er um að ræða,
verði að teljast harla ómerki-
leg í ljósi þeirra siglingaskíl-
yrða, sem hver einasti íslenzk-
ur sjómaður nú á daglega við
að búa.
Með þökk fyrir birtinguna.
Gunnar Guðjónsson.“
Með þessari yfirlýsingu ferða-
félaga Gísla, er tilraun hans til
að gera sig að þjóðhetju, að
fullu kveðin niður.
En eftir á að hyggja: Var
Gísli ekki nýlega farþegi á
Hvassafellinu, er það var mjög
hætt komið, og hvort var það
þá „þjóðhetjan" Frekju-Gísli
eða hinir óbreyttu sjómenn,
sem engar bækur hafa verið
skrifaðar um, er þá sýndu mest-
an dugnað og hugrekki? Vildi
Gísli ekki skrifa bók um það?
Auglýsið í Tímanum!