Tíminn - 19.03.1942, Blaðsíða 3

20. blað
TÍMCVJV, fimmtiidajgiim 19. marz 1942
75
Þíng- og héraðsmálaíundur
Vestur-Isíirðinga
Aðcins tvcir af áíján fullírúum fylgdii Ásgeiri
í dýrtíðarmálinn.
A N N Á L L
Afmæli.
Guðjón Jónsson, bóndi í
Tungu í Fljótshlið, verður sjö-
tugur 20. þ. m.
Guðjón er meðal fremstu
manna í flokki þeirra bænda,
sem um og eftir aldamótin síð-
ustu, hófu hið nýja landnám
með stórhug og atorku í sveit-
um landsins.
Tunga var litið land og rýrt,
er hann hóf þar búskap, efna-
laus með öllu. Túnið lítið og
þýft og engjar mjög takmark-
aðar. Eitt fyrsta verk Guðjóns
var að flytja bæinn á betri og
hentugri stað, fyrir landnám
það, sem hann hafði í huga, og
síðan var tekið til óspilltra mál-
anna um að rækta nýtt land og
slétta hið gamla, sem ræktað
var. Er nú þarna stórt tún, vel
ræktað, slétt og fagurt, bæjar-
hús öll myndarleg og einkar
haganlega fyrirkomið, og má ó-
hætt segja, að Tunga sé nú ein
haganlegasta og aðgengilegasta
bújörð í Flj ótshlíð. Umgengni
öll og hirða hin bezta, svo að
af ber. Rafstöð hefir verið reist
til ljósa, skógarlundur skýlir
hinu „þekka“ bændabýli hins
nýja tíma.
Enginn getur metið það verk,
sem þannig hefir verið leyst af
hendi við að skila fögrum fram-
tíðarbýlum, úr vanræktun og
hrörlegum kotum, til þeirra, sem
á eftir koma. En vist má telja
það, að ekkert gefur betri von
um framtíð þessarar þjóðar, að
hún eigi enn eftir að vaxa,
standast raunir og dafna, held-
ur en sú þrotlausa iðja, sú trú
á landið og gróðuröfl þess, og
sá manndómur, sem staðið hef-
ir að bakl þessu nýja og stór-
fellda landnámi síðustu ára-
tuga, þar sem bezt var.
En Guðjón í Tungu var ekki
aðeins hinn mikilvirki athafna-
maður heima fyrir, heldur tók
hann mikinn þátt í öllum fé-
lagsmálum sveitunga sinna og
héraðs, og gerir enn. Hefir hann
einatt átt frumkvæði að nýj-
ungum og framförum í sveit
sinni, — enda formaður búnað-
arfélagsskapar hennar um langt
skeið.
Guðjón er óvenjulega frjáls-
huga og fordómalaus í hugsun
og starfi, — og hefir ekki ætíð
farið troðnar leiðir samferða-
mannanna um dagana. En
jafnhliða á hann ósveigjanlega
festu og drenglund, sem skap-
að hefir honum traust, jafnvel
hjá þeim, sem ekki skildu ætíð
hið frjálshuga og framsýna við-
horf hans til margra mála.
Eins og aðrir umbótamenn,
sem horfa fram í tímann, hef-
Fertugasti og þriðji þing- og
héraðsmálafundur Vestur-ís-
firðinga var haldinn á Þingeyri
dagana 5.—7. febrúar 1942.
Fundinn sóttu allir kjörnir
fulltrúar hreppanna, 18 að tölu.
Auk þess sat alþingismaðurinn
síðara hluta fundarins.
Fundarstjóri var Kristinn
Guðlaugsson á Núpi, en vara-
fundarstjóri var Ólafur Ólafs-
son á Þingeyri.
Fundarritari var Björn Guð-
mundsson á Núpi.
Margar tillögur voru sam-
bykktar á fundinum, bæði um
landsmál og innanhéraðsmál.
Fara nokkrar þær helztu hér á
eftir:
Framkvæmdasjóður ríkisins:
Fundurinn telur eðlilegt og
sjálfsagt, að einhver hluti af
tekjum ríkissjóðs árin 1941 og
1942, verði lagður til hliðar í
sérstakan sjóð og notaður til
| framkvæmda, sem styðja at-
vinnuvegina að stríðinu loknu.
— Samþ. m. ö. gr. atkv.
Dýrtíðarmál:
Fundurinn skorar á Alþingi
að samþykkja bráðabirgðalög
frá 8. jan. s. 1. um dýrtíðarmálið
og vinna að öðru leyti fast og
drengilega að því, að draga úr
verðbólgunni, t. d. virðist frá-
leitt að heimta inn tolla af
stríðsfarmgjöldum, en allar á-
stæður til þess að létta tolla-
byrði og lækka farmgjöld. —
Samþ. með 16:2.
Greiðsla ríkisskulda:
Fundurinn telur sjálfsagt, að
ir Guðjón í Tungu ekki ein-
göngu látið sig hinar verklegu
umbætur skipta, heldur er
hann sjálfur maður fróður og
víðlesinn og hefir viljað stuðla
mjög að menningarmálum
sveitar sinnar.
Ég hygg, að um hann megi
segja, án þess að nokkuð sé of
mælt, að hann hafi verið ó-
venjulega farsæll og framsýnn
starfsmaður, og notið margra
ánægjustunda um æfina við að
sjá áform sín og fyrirætlanir
heppnast, þar sem aðrir spáðu
honum hrakförum, og hann
hefir öðlazt þá gáfu, sem bezt
er, — stöðuga starfsgleði og
heimili gott og traust.
Vinir hans þakka honum það
sem liðið er, og óska honum
allra heilla á sjötugsafmæli
hans. Svb. H.
lagt verði kapp á að greiða
skuldir ríkisins erlendis, svo
fljótt sem kostur er á, einkum
þar, sem þjóðin á innstæður
meiri en fyrir þeim. — Samþ.
i einu hljóði.
Skattamál:
Fundurinn leggur áherzlu á
það, að skattalöggjöfin sé svo úr
garði gerð, að menn, sem hafa
ójafnar tekjur frá ári til árs,
verði ekki harðar úti hlutfalls-
lega með greiðslu opinberra
gjalha, en þeir, sem hafa jafnar
árstekjur.
Einnig telur fundurinn, að á-
kveða þurfi með lögum hámark
þess hluta, sem skattur og út-
svar samanlagt má verða mest
af háum tekjum. — Samþykkt í
einu hljóði.
Skólamál:
a. Fundurinn skorar á Alþingi
að gera ráðstafanir til þess, að
létta sveitarfélögum rekstur
heimavistarbarnaskóla, með
ríflegri þátttöku í launum
kennara.
b. Jafnframt telur fundurinn
sjálfsagt, að sem mest áherzla
sé lögð á að reisa heimavistar-
barnaskóla í sveitum og bendir
1 því sambandi á þá leið til fjár-
öflunar, að tekjum happdrætt-
isins verði varið til þeirra
framkvæmda. — Samþ. í e. hlj.
Áfengismál.
Fundurinn skorar á rikis-
stjórnina að opna ekki Áfengis-
verzlun ríkisins fyrst um sinn,
en leita þjóðaratkvæðis í sam-
bandi víð næstu Alþingiskosn-
ingar um það, hvort ekki skuli
banna með öllu sölu áfengra
drykkja framvegis. — Samþ. í
einu hljóði.
Þegnskylduvinna:
Fundurinn samþykkir að
kjósa þriggja manna nefnd, til
þess að gera tillögur um fram-
kvæmd þegnskylduvinnu i
Vestur-ísafjarðarsýslu. — Sþ.
1 e. hljóði.
Takmörkun Bretavinnu:
Fundurinn skorar á stjórnar-
völd landsins að leita eftir
fremsta megni samkomulags við
stjórn setuliðsins hér á landi
um að takmarka, eftir því sem
atvinnuvegir landsmanna
þurfa, fjölda íslenzkra manna i
þjónustu hersins, einkum sum-
artímann. — Samþ. m. sam-
hljóða atkv.
hraunum Suðurnesja en á eyr-
unum við hafnir Vestfjarða.
Auðvitað er hægt að byggja
þessar verksmiðjur einhvers-
staðar fjarri' Vestfjörðum og
gera þar með framleiðslukostn-
að þeirra því meiri, sem óþörf-
um flutningskostnaði nemur, og
e. t. v. tefja það ögn, að Vest-
firðir fái þá stórvirkjun, sem
þeir þurfa. En væntanlega mæl-
ir enginn hugsandi maður með
þeirri leið, þegar hann hefir
kynnt sér málið til hlítar.
Raforkumál Vestfjarða er
stórmál. Það er ekki sérmál
Vestfjarða, heldur þjóðmál, sem
aðkallandi er að leysa. íslenzka
þjóðin verður að búa svo að at-
vinnuvegum sinum, að þeir
blómgist og sjái vel fyrir öllum
börnum hennar. Virkjun fyrir
Vestfirði er stórt spor á þeirri
leið. Það er spor, sem á að
hindra það, að Vestfirðingar
komi í stríðum straumum til að
hrifsa atvinnu frá Reykvíking-
um eða lenda þar sjálfir í
þurfamannahópnum. Og það á
líka að hindra almennt at-
vinnuleysi í fjörðunum vestra.
Það á að gefa mönnum í hend-
ur lykil hinna miklu vestfirzku
auðæfa. Þaðan á að koma töfra-
sprotinn til að ljósta á steininn.
Þó má segja, að þetta sé fyrst
og fremst mál Vestfjarða og
Vestfirðinga. Það eiga þeir að
skilja og sýna með því, að standa
fast saman og veita þvi allan
þann stuðning, sem þeir mega.
Hér má ekki mæta nauðsyn alls
héraðsins með tómlátu kæru-
leysi. Allir verða að fá áhuga
á hinni miklu aflstöð, sem verða
skal einn af hornsteinum at-
hafnalífs á Vestfjörðum og
spinna sterkan þátt í hamingju-
þræði starfsamra þúsunda frá
kyni til kyns. Þeir Vestfirðing-
ar, ef nokkrir e'ru, 'sem ekki
vilja styðja þetta mál, þekkja
ekki vitjunartíma sinn.
En þó að þetta sé sérstaklega
mál Vestfirðinga hljóta þó allir
góðir íslendingar að fylgja því
fram af þeim ástæðum, sem
nefndar hafa verið. Að sjálf-
sögðu kemur líka til kasta rík-
isvaldsins að veita því brautar-
gengi. Aflstöð Vestfjarða á vit-
anlega sama rétt á ríkisábyrgð
og aflstöð Reykjavíkur og afl-
stöð Akureyrar. Það er svo sjálf-
sagt, að ekki þarf frekar um að
ræða. En auk þess væri fylli-
lega réttmætt, að ríkið legði fé
í þetta fyrirtæki, ef þörf væri
á. Framlög hins opinbera eiga
að gera landið byggilegt og
hjálpa alþýðunni til að bjarg-
ast við sjálfstæða atvinnuvegi.
Öflug rafstöð á Vestfjörðum
hlyti að verða öllu atvinnulífi
þar geysilegur styrkur og því
á ríkisvaldið að gera sitt til
þess, að sú aflstöð rísi sem allra
fyrst.
Það getur ekki dulizt þeim,
sem þekkir auðæfi Vestfjarða,
að hvarvetna um heim myndi
það þykja glæsilegt tækifæri að
leggja fé sitt í framkvæmdir
þar, — virkja vatnsaflið og fá
þaðan orku til mikils og marg-
breytts iðnaðar úr þeim verð-
mætu fiskitegundum, sem mik-
ill floti flytti að landi á hafn-
irnar ágætu. Peningamenn
stórþjóðanna eru margir glögg-
ir á tækifæri til að ávaxta fé
sitt, og allar líkur eru til þess,
að auðvaldið verði mikils ráð-
andi í þessum heimi um sinn,
hvaða form sem það tekur ann-
ars á sig. Það er þvi alveg vist,
að náttúruauðæfi íslands verða
litin girndaraugum handan um
haf, og það því fremur, sem þau
eru verr notuð. Viða er þröng-
býlt og þar sækjast peninga-
menn eftir olnbogarými ^fyrir
sig og sitt. Það er því áreiðan-
lega talsverð hætta fyrir sjálf-
stæði íslendinga, ef þeir nota
náttúruauðæfi lands síns illa.
^að er lika vafasamt hvort sú
bjóð, sem lifir verulega á at-
vinnubótum og fátækrafram-
færi, þegar ekki fellur til dag-
launavinna hjá erlendum her,
vanrækir auðsuppsprettur lands
síns og trúir því, að hún hafi
ekkí ráð á að nytja þær, en sóar
jafnframt stórfé fyrir áfengl,
tóbak og ýmsan hégóma, — það
er vafasamt, að sú þjóð hafi
raunverulega rétt til sjálfstæð-
is. Allra hluta vegna miðar það
þvl til þess að tryggja sjálf-
stæði íslenzkrar þjóðar, að veita
Vestfjarðakjálkanum þá raf-
orku, sem hann þarf. Það er
stórmál, sem varðar alla ís-
lenzka menn, en Vestfirðingar
eiga þó að fylgja fastast fram.
Kaupendur Tímans
Tilkynnið afgr. blaðsins tafar-
laust, ef vanskil verða á blaðinu.
Mun hún gera allt, sem f hennar
valdi stendur, til þess að bæta
úr þvf.
Fjallagrös
seljum við hverjum sem hafa
vill, en minnst 1 kg. f einu.
Kosta þá kr. 5.00. Ekki sent.
Ódýrari f heilum pokum.
S. í. S_Simi 1080
Lesendur!
Vekjið athygli kunningja yð-
ar á, að hverjum þeim manni,
sem vill fylgjast vel með al-
mennum málum, er nauðsyn-
legt að lesa Tímann.
Skrifið eða símið til Tímans
og tilkynnið honum nýja áskrif-
endur. Sími 2323.
Brél til Tímans
(Framh. af 2. siðu)
ið í hendur syni sínum, Einari
Halldóri, fyrir stuttu, en
snemma á slætti i fyrrasumar
varð hann að fara til sjúkra-
húsvistar í Reykjavík og dvelur
þar enn i Landsspítalanum. Er
að vísu talin von um bata, og
mun vonin um það sterkur
þáttur til að halda gömlu hjón-
unum uppi. Síðan í sumar hafa
þau haldið öllu i horfi, heyjaði
furðu mikið, og una nú við að
hirða skepnurnar,
Þegar ég kom þar, voru þau
bæði í hlöðu að leysa hey og
skammta og ekki kastað til
höndum meir en svo, að engin
tugga fer úr hlöðu óvegin. Geri
aðrir betur, þótt yngri séu.
Á sólfögrum morgni í sumar,
þegar þau voru orðin ein, kom
þar ferðamaður. Gamla konan
hnippti í hann með þeim um-
mælum, að faðmurinn skyldi
inn í hlöðu í dag og munu þau
hafa staðið við það. Annars er
ekki rétt að kalla Dóru á Hóln- j
um gamla, þó að hún sé það að j
árum. Glaðværðin og fjörið er
svo mikið, að flestum verður
minnisstætt, sem henni hafa
kynnst. Einar á Hóli rólegt
prúðmenni og karlmannlega
vaxinn, hefir síðustu ár háð
stríð við gigtina, sem hefir
reynzt áleitin. Honum hefir
lagzt það til, að vera hraustari
síðan sonurinn varð að fara.
Hann gengur enn beinn og hik-
laust, og þá hefir hann ekki
hikað í fylgd sinni við Fram-
sóknarflokkinn. Þar hefir flokk-
urinn átt einlægan stuðning,
enda fljótur til að bera blak af
flokknum, ef þurft hefir, og
vægir þá hvergi. Þau hjón raf-
lýstu fyrir nokkrum árum. Nú
veitir það þeim yl og birtu og
léttir störfin.
Ég bið svo hjónin á Hólnum
vel að lifa og óska, að þau megi
sem fyrst fá soninn heilbrlgðan
heim. Þá mun verða glatt í kot-
inu.
15. jan. 1942.
Einar Eyjólfsson,
Vatnsskarðshólum.
Sambund ísl. samvinnufélaqa.
Höfum til litlar og handhægar vélar, til þess að
saxa gras og hey handa alifuglum.
-■--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------— .1 .... , ■— w t
SIGLIN&AR
milli Bretlands og Islands halda áfram,
eins og að undanförnu. Höfum 3—4
skip í förum. Tilkynningar um vöru-
sendingar sendist
Cullilord & Clark Ltd.
BRADLEYS CHAMBERS,
LONDON STREET, FLEETWOOD.
að frá og með laugardeginum 28. marz 1942 verður aðeins tekið
tillit til þeirra passa, sem gefnir hafa verið út af verkamanna-
skrifstofunni, Hafnarstræti 21, ef þeir bera álímda mynd af
þeim, sem passinn tilheyrir, og mynd þessi verður að vera
stimpluð með stimpli skrifstofunnar.
Allir þeir, sem hafa þessa passa, bera ábyrgð á því, að komið
verði með passana og tvær nothæfar myndir á ofangreinda
skrifstofu til þess að fá þær stimplaðar fyrir 28. marz.
Frá brezkn og amerísku herstjóruuuum.
Orðsending til Hafníirðínga
Athygli húseigenda er hér með vakin á þvi, að sam-
kvæmt húsaleigulögunum er óheimilt að leigja íbúðar-
húsnæði öðrum en heimilisföstum innanbæjarmönnum,
nema samþykki húsaleigunefndar komi til.
Ennfremur er hér með brýnt fyrir húseigendum í bæn-
um, að selja ekki húseignir, án þess að bjóða Hafnar-
fjarðarbæ forkaupsrétt, þegar forkaupsréttur hefir ver-
ið áskilinn í erfðafestusamningum um byggingarlóðir.
Bæjarstjórl.
t ÚTBREIDIÐ TÍMANN4
wwyryryr'v'w'w'yr'v'w'v'v'wyryr'w'w'v'w'w'w'v'yryry'
396 Victor Hugo:
hádegisins. Eitt dægur var liðið.
— Nú hlýtur hún að vera köld og
stirðnuð, hugsaði hann.
Vindgustur slökkti ljósið á lampa
hans. í sömu svifum dró ský frá tungli,
og hann sá tívítklædda stúlku koma á
móti sér. Hann stirðnaðl af skelfingu,
þvi að við hlið þessarar stúlku labbaði
lítil geit. Hún jarmaði hátt, þegar síð-
ustu ómar klukknanna dóu út.
Hann neytti allra krafta sinna til
þess að horfa á þessa stúlku. Það var
hún.
Hún var náföl, og hárið flaksaðist út
í loftið, líkt og um morguninn. En ekki
nein snara um háls hennar. Hún hlaut
að vera frjáls: Dauð.
Hún gekk ofurhægt í áttina til hans
og horfði til himins. Geitin elti. Erki-
djákninn gat sig varla hrært. Hann gat
aðeins hopað aftur á bak fet fyrir fet.
Loks bar hann í hina dimmu hvelfingu
við turninn. Sjálfan grunaði hann þó,
að einmitt þangað myndi hún vilja
hrekja slg.
Erkidjákninn myndí hafa hnigið
dauður niður, ef stúlkan hefði elt hann
inn í myrkrið. En hún nam sem betur
fór staðar við bogann, rýndi inn í
myrkrið, og hélt svo leiðar sinnar, er
hún varð einskis vísari.
Honum sýndist hún hærri heldur en
Esmeralda 893
horfði enn um stund á það, er þarna
fór fram. Ja, hvers vegna ekki að horfa
á þetta eins og eitthvað annað?
Hann sá Jóhann rlsa á fætur, ganga
út að glugga, er var á öndverðum vegg
stofunnar og skyggnast út. Handan við
torgíð gat að líta ljós í þúsundum
glugga. Jóhann mælti um leið og hann
sneri sér við:
— Það er komið langt fram á kvöld.
Blessaðir borgararnir eru búnir að
kveikja hjá sér, og guð hefir tendrað
stjörnurnar!
Jóhann gekk að borðinu, þreif flösku,
er þar stóð, braut hana með einu höggi,
og kallaði til vinkonu sinnar:
— Hún er tóm, helvítið það tarna!
Og nú er ég auralaus. Ekki sættist ég
við tilveruna, fyrr en brjóstin á þér
verða að stórum flöskustútum, sem ég
get drukkið úr vín dag og nótt! Heyrðu
það, ísabella!
Stúlkan skellihló, og Jóhann reikaði
út úr stofunni.
Erkidjákninn sá það ráð vænst, að
kasta sér til jarðar, svo að bróðir hans
yrði hans eigi var. Myrkur var á, og
maðurinn ölvaður, en samt sem áður
veitti hann því athygli, að eitthvað var
kvikt við húsvegginn.
— Ha! sagði hann. Þessi hefir ekki
sparað við sig í dag.