Tíminn - 22.10.1942, Blaðsíða 2

498
TtMlNN, fimmtndagiim 22. okt. 1942
126. blað
'gímirm
Fimmtudan 22, oht.
Þrjár stelnur
Styrjöldin, sem nú geisar um
heim allan, er ávöxtur síngirni
og samkeppni. Stefna sam-
keppninnar hefir ráðiö mestu
um sambúðarhætti einstaklinga
og þjóða. Hún hefir kennt þjóð-
um og einstaklingum að hugsa
fyrst og fremst um sig og hags-
muni sína. Ávextirnir eru ó-
samlyndi, skipulagsleysi, mis-
rétti, öngþveiti. Hámarkinu er
náð í styrjöldinni.
Augu langflestra þeirra, sem
áður dýrkuðu samkeppnina,
hafa líka opnazt fyrir göllum
hennar. Langflestir afneita
þeir henni, bæði í orði og' á
borði. Aðeins stórgróðamenn og
iðjuhöldar halda enn tryggð
við hana. Það gera hagsmunir
þeirra. En þótt áhrif þeirra séu
enn mikil, er ólíklegt að þeim
takist að láta samkeppnisstefn-
una móta sambúðarhætti ein-
staklinga og þjóða í framtíð-
inni.
En hver verður þá stefna
hins nýja tíma? Verður það
kannske sósíalisminn?
Sósíalisminn verður ekki
framkvæmdur, nema með of-
ríki og kúgun. Framkvæmd
hans myndi valda slíkri andúð
og óánægju, a. m. k. fyrst í stað,
að hann myndi ekki komast
gegnum eldraun neinna kosn-
inga. Þetta gerðu líka fyrstu
lærifeður sósíalismans sér ljóst
og sögðu hreinlega, að sósíal-
isminn yrði ekki framkvæmd-
ur, nema með byltingu. S^ðan
hafa nokkrir skýjaglópar reynt
að afbaka kenningar þeirra og
blekkt með þeim möguleika, að
sósíalisminn yrði framkvæmd-
ur á lýðræðislegan hátt. En
þeir hafa hvergi sýnt það í verki
og munu aldrei gera það, því að
sósíalisminn verður ekki fram-
kvæmdur, nema með aðferð
Marxs og Lenins. Sósíalisminn
kostar því afnám þeirra dýr-
mætu réttinda, sem nú er barizt
fyrir, skoðanafrelsisins og mál-
frelsisins. Hann myndi jafn-
framt gera þá, sem nú er at-
vinnulega sjálfstæðir, að þjón-
um ríkisvaldsins. Þótt benda
megi á ýmsa kosti hans, eru ó-
kostir hans hins vegar svo mikl-
ir, að þeir, sem unna frelsi og
vilja vera sjálfum sér ráðandi,
geta ekki á hann fallizt
Sköpun nýrra og betri sam-
búðarhátta er líka vissulega
fyrir hendi, þótt sósíalismanum
sé hafnað. í fjölmörgum grein-
um, sem nú birtast í amerísk-
um og enskum blöðum og tíma-
ritum, kemur einmitt glögglega
fram, að nú er að skapast milli-
stefna, sem þræðir milli öfga
samkeppninnar og sósíalismans
og er líkleg til að verða mikils
eða mestu ráðandi eftir styrj-
öldina. Boðskapur þessarar
stefnu er sá, að auðnum verði
að jafna og tryggja beri öllum
atvinnu og efnalegt sjálfstæði.
Þetta verður ekki gert, nema
með víðtækari íhlutun og að-
haldi ríkisvaldsins.
Sambúðarhættir þessarar
nýju stefnu miðast við það, að
ríkisvaldið fái íhlutunarrétt
innan þeirra takmarka, að það
dragi ekki úr eðlilegum sjálfs-
bjargarhvötum þegnanna, og
einstaklingum fái athafna-
frelsi innan þeirra takmarka,
að hann gangi ekki á rétt ann-
arra. Þannig er siglt framhjá
því skeri sósíalismans, að rlkis-
valdið verði almáttugt á kostn-
að þegnanna, og því skeri sam-
keppninnar, að ríkisvaldið verði
of veikt til að hindra uppvöðslu-
semi vissra einstaklinga, sem
skapa misrétti og öngþveiti
með framferði sínu.
Þetta verður stefna hins nýja
tíma. Henni vex nú óðfluga
fylgi í enskumælandi löndum.
Mesti áhrifamaður þeirra þjóða,
Roosevelt forseti, er ákveðinn
talsmaður hennar.
Hér heima mun þessi stefna
einnig setja mark sitt á stjórn-
málabaráttu næstu ára. Hún er
í fullu samræmi við baráttu
Framsóknarflokksins. Hann
mun því verða merkisberi
hennar hér á landi.
Stefnurnar, sem eigast við
Deilan um Aquacide vökvann
Svar til Jóns Gunnarssonar framkvæmdastjóra
Það er auðsætt, eftir lestur |
hinnar 9 dálka löngu greinar
J. G. í Tímanum frá 29. sept.,1
að hann er bæði illur og hrelld- }
ur eftir svargrein okkar í Vísi
fá 16. sept., því að i grein J. G.
úir og grúir af dylgjum og meið -
andi ummælum í okkar garð,
sem við höfum neyðst til að
stefna honum fyrir.
J. G. telur okkur starfsmenn
Aquacide-skrifstofunnar og á-
lítur afskipti okkar af Aqua-
cidemálinu illa geta samrýmst
starfi okkar hjá Fiskifélaginu.
Nú má mönnum vera ljóst, að
starfssvið okkar er fyrst og
fremst að fylgjast með nýjung-
um á sviði sjávariðnaðarins og
greiða fyrir hagnýtingu þeirra
með rannsóknum okkar og
leiðbeiningum. |Ivað leiðbein-
ingum okkar og rannsóknum
viðvíkur í sambandi við hag-
nýtingu Aquacidevökvans, telj-
um við, að við höfum aðeins
gert skyldu okkar og séum síð-
ur en svo ámælisverðir fyrir að
hafa greitt fyrir því, að nýjung
þessi verði tekin upp í íslenzk-
um síldariðnaði. Nýjung, sem á-
reiðanlega á eftir að gefa þjóð-
arbúi okkar miljónir króna.
Okkur er spurn, hvort J. G.
þefi einhvern skyldleika af rök-
studdum ummælum okkar um
gagnsemi Aquacide-vökvans og
hinum einhliða meðmælum
hans með Californiupressunni,
en J. G. er nú að útvega nokkr-
ar pressur af þessari gerð bæði
fyrir Ríkisverksmiðjurnar og
einkaverksmiðjur. Okkur er
spurn, hvort J. G. telji sig
starfsmann California Press
Manufacturing Company, vegna
þessara útréttinga? J. G. virð-
ist tamt að álíta, að ekki sé
hægt að vinna að hagnýtingu
erlendra nýjunga, án þess að
gerast um leið starfsmaður
hinna erlendu eigenda, en þar
erum við á annarri skoðun.
J. G. eyðir miklu rúmi í grein
hér á landi á næstunni, verða
því þrjár:
Samkeppnisstefnan, sem
Sjálfstæðisflokkurinn berst fyr-
ir.
Sósíalisminn, sem Sósíalista-
flokkurinn berst fyrir.
Millistefnan, sem Framsókn-
arflokkurinn berst fyrir.
Reynslan mun sanna, að
millistefnan verður hin sigrandi
stefna, bæði hér og annars
staðar í heiminum. Þ. Þ.
sinni um 20% umboðslaunin, |
sem hann raunar hefir nú fært
niður í um 13%. En þrátt fyrir
það getur hann ekki slitið sig
frá þessu hugðarefni sínu, um-
boðslaununum. Eða gerir. hann
það til þess, að minna rúm
verði til þess að ræða um önn-
ur 20%, þ. e. 20% afkastaaukn-
inguna, er Aquacide-vökvinn
hefði átt að skila Ríkisverk-
smiðjunum í sumar.
Það má vel kalla okkur for-
mælendur Aquacidevökvans, og
er J. G. fyrir að þakka, að við
höfum rætt mál þetta í dag-
blöðunum.
J. G. hefir fjandskapast á
móti Aquacidevökvanum síðan
árið 1941. Er það tilviljun, að
herferð hans gegn vökvanum
hefst sama árið og „nýjung-
inni“ um varapressu, — er
Hjalteyrarverksmiðjan hefir
notað síðan 1938, — skaut upp
í hqfði hans. Það er leiðinleg
ályktunarvilla, ef J. G. heldur,
að Aquacidevökvinn sé í harð-
vítugri samkeppni við vara-
pressur eða jafnvel Californiu-
pressuna. Hvoru tveggja ný-
mælin hafa verið notuð jöfnum
höndum með ágætum árangri
í Hjalteyrarverksmiðjunni, svo
að það er ástæðulaus ótti hjá
J. G., ef hann heldur' að Aqua-
cidevökvinn tefji meir en orðið
er hinar hægfara framkvæmd-
ir hans á útvegun varapressanna
í Síldarverksmiðjur ríkisins.
Við undirritaðir höfuð alltaf
talið sjálfsagt að nota vara-
pressur í verksmiðjum, þótt við
kæmum því ekki að í hinu
stutta viðtali okkar við Vísi i
sumar, er eingöngu fjallaði um
Aquacidevökvann. Við minnt-
umst heldur ekki, í þessu stutta
blaðaviðtali, á aðra möguleika
til þess að halda uppi afköst-
um í síldarverksmiðjum, eins og
t. d. kælingu síldar, en ekki á-
telur J. G. okkur fyrir að gleyma
kælingunni. En varapressan
virðist vera tilfinningamál J.
G., og hann telur okkur á
„flótta". Er það vegna þess, að
við minnumst ekki á þessa nýj-
ung, sem hann vill tileinka sér?
En hvað sem þessari „nýjung“
líður, þá eru varapressurnar,
sem ennþá eru ekki komnar til
landsins, léleg afsökun fyrir því
að J. G. aflaði Ríkisverksmiðj -
unum ekki Aquaciedvökva fyr-
ir síðastliðna síldarvertíð.
Við útreiknlnga sína á af-
köstum síldarverksmiðjanna 1
sumar, styðst J. G. við skýrslur,
sem birtar voru yfir afköst
þeirra í janúarhefti Ægis frá
yfirstandandi ári. Við undir-
ritaðir vefengdum þessar
skýrslur og birtum í Vísisgrein
okkar leiðréttingar frá forráða-
mönnum Hjalteyrarverksmiðj-
unnar og Rauðku á afköstum
þessara verksmiðja, eins og þau
eru talin í Ægisskýrslunum.
Þetta heitir á máli J. G., að við
breytum opinberum skýrslum
til þess að geta fengið afköst
einkaverksmiðjanna í sumar há,
miðað við full afköst þeirra.
Hér fer J. G. vísvitandi með ó-
sannindi, en ef til vill þykir
honum heppilegra að beina
þessari aðdróttun til okkar, en
að rengja þá Richard Thors og
Snorra Stefánsson, sem gerðu
þessar leiðréttingar. Við höfum
engum tölum breytt, en lítum
hins vegar þannig á, að áður
nefndar verksmiðjur eigi heit-
ingu á, að fá leiðréttar rangar
tölur, sem birtar hafa verið um
afköst þeirra, jafnvel þótt í op-
inberu riti sé.
En fyrst J. G. er sannfærður
um sannleiksgildi Ægistaln-
anna, hví minnist hann þá ekki
á hinn ágæta árangur, sem
Dagverðareyrarverksmiðj an
náði í sumar, séu afköst hennar
miðuð við það, er hinar opin-
beru skýrslur telja full afköst
þeirrar verksmiðju. í Ægi eru
full afköst Dagverðareyrar-
verksmiðjunnar talin 100 mál á
sólarhring. í sumar bræddi
þessi verksmíðja hins yegar
1700 mál að meðaltali á sólar-
hring, og hefir hún því unnið
með 154% meðal-afköstum mið-
að við full afköst. Er lítt skilj-
anlegt hvers vegna J. G. minn-
ist ekki á þetta, því hér er að
finna þau beztu meðmæli með
Californiupressunum, sem enn-
þá hafa verið borin fram, þar
sem þessi pressutegund er á
Dagverðareyri. Eða efast J. G.
um sannleiksgildi Ægistaln-
anna hvað snertir umrædda
verksmiðju?
Þessi útreikningur á afköst-
um Dagverðareyarverksmiðj -
unnar stingur illa í stúf við það,
sem J. G. sjálfur hefir birt um
afköstín á Dagverðareyri, en
hann telur að þar hafi meðal
afköstin ekki farið fram úr 76%
miðað við full afköst. Getur nú
J. G. átt það við sjálfan sig,
hvort hann vill heldur trúa
hinum opinberu skýrslum eða
sínum eigin útreikningum.
J. G. telur bersýnílega, að
ekki beri að reikna með af-
kastaaukningum, sem gerðar
eru á Ríkisverksmiðjunum fyr
en búið er að birta þær í opin-
berum skýslum, því að öðruvísi
er ekki hægt að skilja tregðu
hans til að reikna pressunni,
sem sett var í S. R. N. verk-
smiðjuna í vor, nokkur afköst.
í Ægistölunum eru því miður
margar skekkjur, enda var upp-
runalega stofnað til þeirra til
fróðleiks fyrir þá, sem vildu
fylgjast með þróun verksmiðj-
anna, en það hafði enginn lát-
ið sér til hugar koma, að tölum
þessum yrði misbeitt á þann
hátt, sem J. G. leyfir sér. En J.
G. getur reitt sig á það, að Æg-
istölurnar verða teknar til
gagngerðrar endurskoðunar áð-
ur en næsta áramótagrein kem-
ur út, og ættu þær því ekki
framar að verða honum að fóta-
kefli.
Við höfum gert okkur far um
að komast að hinu sanna um
afkastagetu þeirra verksmiðja,
sem J. G. fjallar um í saman-
burði sínum. Heimildir okkar
eru í öllum tilfellum frá forráða-
mönnum verksmiðjanna og eru
þær því ólíkt betri en heimildir
J. G„ því að honum láðist að
leita til þessara manna. Ric-
hard Thors hefir lýst því yfir,
að Hjalteyrarverksmiðjan sé
4800 mála verksmiðja með eina
varapressu og Snorri Stefáns-
son segir, að full afköst Rauðku
séu ekki nema 800—880 mál á
sólarhring. J. G. kýs að ganga
fram hjá þessum yfirlýsingum
og telúr full afköst þessara verk-
smiðja eftir sem áður 7200 mál
og 1000 mál. Jafnframt hamrar
hann á því, að S. R. N. verk-
smiðjan á Siglufirði, sé ekki
nema 4800 mála verksmiðja og
geti ekki haft hærri meðalaf-
köst.
Við höfum áður fullyrt, að
J. G. segði rangt frá um full
afköst S. R. N.-verksmiðjunn-
ar. Þessa staðhæfingu okkar
byggðum við á því, að S. R. N.
og Hjalteyrarverksmiðjan eru
fyllilega sambærilegar, en eig-
endur Hjalteyrarverksmiðjunnar
telja full afköst hennar 5500—
5600 mál.
Við spurðum Finn Jónsson al-
þingismann, sem er í stjórn
Ríkisverksmiðjanna, að því,
hvort honum væri kunnugt um,
að S. R. N.-verksmiðjan hafi
einhvern tíma á vinnslutíman-
um í sumar unnið meíra en
þessi 4800 mál á sólarhring, sem
J. G. telur full afköst hennar.
Finnur Jónsson svaraði þess-
ari fyrirspurn á þá leið, að'hann
vildi ekki að óreyndu rengja
framkvæmdastjórann um það,
að hann segði rétt frá um af-
köst verksmiðjanna, en hins-
vegar væri sér kunnugt um, að
S. R. N.-verksmiðjan hefði vik-
una 3/8.—9/8. s. I. hrœtt að með-
altali 6100 mál á sólarhring,
þrátt fyrir það, að framkvœmda-
stjóri teldi ekki full afköst
nema 4800 mál.
Það er athyglisvert að bera
þessi ummæli F. J. saman við
það, sem J. G. segir í aukablaði
Tímans frá 29. sept. um afkasta-
getu S. R. N.-verksmiðjunnar.
Birtum vér hér nokkur af um-
mælunum, lesendum til fróð-
leiks. J. G. segir:
„S. R. N.-verksmiðjan hefir
alltaf, síðan hún var stækkuð
1938, verið talin 4800 mála verk-
smiðja eins og Djúpavíkurverk-
smiðjan, en hana vantar bæði
raforku, gufu o. s. frv., til þess
að hafa hærri meðalafköst.
Varapressan, sem síðastliðið vor
var sett í verksmiðjuna, var sett'
þar svo að hægt væri að halda
verksmiðjunni i 4800 mála af-
köstum og hefir því þessi verk-
smiðja aldrei verið talin nema
4800 mála verksmiðja, hvorki
undan eða eftir að varapressan
var sett upp.“
Manni verður á að spyrja,
hvaðan J. G. hafi komið öll sú
„raforka, gufa, o. s. v. frv“, sem
þurfti til þess að halda S. R. N,-
verksmiðjunni 1 6100 mála með-
alafköstum á sólarhring í heila
viku, eða nær fimmta hluta
vinnslutímans. Hér er ekki um
að villast. J. G. fór með stað-
leysur, þegar hann segir, að
varapressan, sem sett var á S.
R. N.-verksmiðjuna í vor hafi
ekki aukið afköst hennar. Við
fullyrðum, að verksmíðja, sem
heldur í heila viku 6100 mála af-
köstum við brœðslu jafn feitr-
ar sildar og veiddist i sumar, sé
meira en 4800 mála verksmiðja.
Við höfum einnig spurt eig-
endur Hjalteyrarverksmiðjunn-
ar, hver hafi verið hæztu meðal-
afköst verksmiðjunnar í heila
viku í sumar. Svarið, sem við
fengum, var á þá leið, að Hjalt-
eyrarverksmiðjan hefði aldrei í
heila viku samfleytt náð full-
um 6200 mála meðalafköstum á
sólarhring. Meiru gat verk-
smiðjan ekki annað, því að þá
stóð á þurrkurum hennar.
Hér þarf því ekki fleiri orða-
lengingar. verksmiðjur þessar
eru jafn stórar og munum við
hér eftir telja þær báðar 5600
mála verksmiðjur.
Það gerði gæfumunin hjá
þessum verksmiðjum, að Hjalt-
eyrarverksmiðjan greip til Aqua-
cide-vökvans, þegar afköst
hennar féll niður fyrir það, sem
stjórnendur hennar vildu hafa
þau, en S. N. R.-verksmiðjan
hafði veiðibönnin ein við að
styðjast. Niðurstaðan eftir sum-
aríð er líka sú, að þann tíma, sem
Hjalteyrarverksmiðjan notaði
Aquacide-vökvann, vann hún úr
(Framh. i 3. HOuJ
Pistlar að norðan
Viuna og vélar
I. Haust.
Haustið líður með öllum þeim
veðrum, sem svartsýnn maður
getur vænzt: Hríðar, krapaveð-
ur, helliregn og ofviðri, élja-
garri og grimmdarfrost hafa
skipzt á við hita, sólskin og
mildan sunnanblæ. í öllum
þessum veðrum verða bændur
og húsfreyjur að vinna þau
störf, sem ekki verður frestað.
Hversu sem viðrar, verðum við
að vernda heyin, halda við hús-
um, fara í göngur og fjárleitir,
taka upp úr görðum o. s. frv.
Húsfreyjan hefir ekki minna
starf, að búa vetrarforða búsins
til geymslu, laga föt eftir sum-
arið o. fl. Oft eru synir eða dæt-
ur í heimanbúnaði. Vinnutím-
inn verður að vera langur
stundum, oft unnið svo sem
kraftarnir leyfa og sofið sem
minnst.
Á hverju kvöldi heyrum við í
útvarpinu, að fullnægt er kröf-
um annarra stétta um hækk-
andi laun og minnkandi vinnu,
átta stunda vinnudag, kaup
fyrir vinnustundir, sem ekki
eru unnar, og frí með fullu
kaupi.
II. Taflið.
Þrátt fyrir þetta öfundum við
ekki verkamennina. Vinnan er
góðum bónda engin áþján, held-
ur hin mesta sæla. Fullhraust-
ur „iðjuleysingi“ leitast jafnan
við að skapa sér örðugleika og
sigrast á þeim. í þessu eru nær
allir leikir fólgnir, taflið, spilin,
íþróttir, skemmtiferðir og hvað
annað. En allt þetta er fánýt
gervigleði hjá hinni djúptæku
ánægju, sem sjálft tafl lífsins
veitir. Allir, sem tefla eða spila,
hafa mesta ánægju af því tafl-
inu, þar sem mest er undir lagt.
Vinna bóndans er tafl lífsins
sjálfs. Þar er allt í húfi. Þess
vegna verður honum erfiðið
leikur sem aldrei er leiðigjarn.
Þessa yndis erfiðisins njóta
þeir einir, sem ekki er stjórnað
við vinnu sína og bera fulla á-
byrgð verka sinna. Vinna hvert
handtak með umhyggju þess að
fullur árangur náist. Þá verður
vinnan sjálf leikur, æðstu laun-
in eigi krónur, heldur ánægja
yfir unnu tafli, lok vinnudags-
ins því aðeins kærkomin, að vel
hafi unnizt.
III. Ungmennafélög.
Eftir aldamótin var æskan
djúpt snortin eldi nýrra hug-
sjóna.
Þjóðinni skyldi lyft úr mið-
aldadvala og rökkri í dagsbirtu
nútíma menningar. Þessi hreyf-
ing fékk fastast form í ung-
mennafélögunum. Starf þeirra
er táknrænt. Stefna þeirra var
að gera háar kröfur til sjálfra
sin, en litlar til annarra. Með
sjálfsafneitun vörðust ung-
mennafélagar nautnasýki, unnu
stórvirki í félögum sínum á
sunnudögum og kvöldum eftir
langan vinnudag. Margur varði
frístundum sér til menningar i
einhverri grein, svo hann varð
fullur jafnoki hinna, sem fóru
formlega og faglega skólabraut.
Þessi andi, sem ríkti í ung-
mennafélögunum, vakti og
fjölda til starfa, sem utan við
þau stóðu. Æska aldamótanna
er nú orðin roskin og lúin,
margir fallnir um aldur fram,
frá hálfum eða heilum sigri. En
hún skilur eftir meira dagsverk
í alls konar framförum.atvinnu-
vegum og efnahag, byggingum,
nýjum fyrirtækjum og hvers
konar menningu en nokkur
önnur. Allt þetta vannst með
þeim eljanþrótti æskunnar,
sem hvorki spurði um launa-
hæð eða lengd vinnudags, held-
ur fann f erfiðinu fyrir hug-
sjón sinni æðstu gleði, og mat
þau launin mest að ná því verk-
marki, er hún setti sér sjálf.
IV. „Sellur“.
Nú er kommúnisminn með
sellur sínar einna fjölþreifnast-
ur um hugarfar æskunnar, og
hefir áhrif á margt ungmennið,
sem ekki játar trú hans. Okkur
eldri mönnum finnst skipta
mjög 1 tvö horn um verklúnd
hinna ungu við það, sem áður
var. Óbeit á vinnu, flóttinn frá
erfiðinu að léttum, ábyrgðar-
lausum störfum, fer hraðvax-
andi. Þarna eiga ísl. kommún-
istar sinn þátt með öðrum, með
einhliða baráttu fyrir styttum
vinnudegi, léttari vinnu, hærri
launum. Frá fyrirliðunum
hljóma allt of aumlegar kvart-
anir fyrir hönd þeirra, er vinna,
eins og vinnan sjálf sé áþján og
kvöl. Ég veit, að margt er vel
og margt illa farið um störf
Lenins og Stalins. Eitt hið
merkilegasta, sem heyrzt hefir
frá Rússlandi, er um Stakhon-
ow-hreyfinguna til aukinna
vinnuafkasta. Sú hreyfing hefir
meir en flest annað, hjálpað
varnarþrótti Rússa, ekki aðeins
með aukinni framleiðslu, held-
ur öllu framar með uppeldis-
mætti sinum, sem knýr hvern
mann til þess að leggja alla
hæfileika og þrótt í hvert starf.
En um slíkt er ekki talað í
kommúnistiskum bókmenntum
á íslandi.
V. Vinnutími eða vinnu-
afköst.
Það er að orði haft, að illa sé
unnið í opinberi vinnu og hjá
setuliðinu. Ég veit dæmi um
röska pilta, sem slæpast í tíma-
vinnu við vegagerð og vinna þar
af barnalegri óhagsýni og á-
hugaleysi, af því arinar ber á-
byrgð á verki þeirra. í ákvæðis-
vinnu lék þessum sömu piltum
verk í höndum, þar var um-
ræðuefnið helzt, hversu hagan-
legast yrði unnið, mest afköst
með minnstu erfiði. Kappið var
helzt um það hver bezt ynni,
yrði drýgstur að afla flokknum
tekna. Ekki olli þessari breyt-
ingu ágirnd drengjanna heldur
heilbrigður metnaður. í tíma-
vinnunni urðu piltarnir minni
menn af því þeir dróu af sér.
Við ákvæðisvinnuna urðu þeir
menn að meiri, óx þróttur og
mannlund.
Áhugaleysi hinna ábyrgðar-
lausu ungu verkamanna er al-
heimta daglaun fyrir hverja
vinnustund að kvöldi, er þjóð-
arböl. Það skapar lítil vinnuaf-
köst, það gerir æskumennina að
litlum körlum og minnkandi,
þegar enginn áhugi fylgir vinn-
unni, hverfur vinnugleðin, þá
leitar æskan sér gleði í nautn-
um og leikum. Sveitastörfin
veita fulla ábyrgð, allt frá þvi
barnið fer fyrst að snúast við
skepnur, þar til öldungarnir
prjóna hinzta sokkinn. Tíminn
við verkið er ekki metinn til
verðs, heldur afköstin. Efalaust
hefir hin frjálsa, ábyrgðarmikla
sveitavinna meiri uppeldismátt
en löng skólaganga með iðju-
leysi, eða ábyrgðarlausum störf-
um í öllum fríum.
Alls staðar þar sem unnt er,
ætti að borga fyrir vínnuafköst
en ekki vinnutíma. Vegamenn
ættu að vinna fyrir ákvæðis-
verð, hafnarmenn að fá vlst
fyrir tonnið, sjómenn ráðnir
upp á hlut, verksmiðjufólk upp
á arð o. s. frv. Allir mundu hafa
hugann viff verkiff. Það yrði
þeirra verk. Verkleiðindin,
flóttinnfrá erfiðinu, hyrfi. Eft-
irsókn skemmtana og nautna
minnkaði. Uppeldi við störf
kauptúnanna yrði jafngilt og
við sveitastörfin, ef hver maður