Tíminn - 25.07.1944, Blaðsíða 3

72. Mað
TÍMIXX, þriðjudagiim25. júli 1944
287
óðalsbóndi Vestri-Loftsstöðum
DÁAÍARIHIMING:
«IÓD Jónsson
„Þú bláfjallageimur með
heiðjökla hring,
um hásumar flý ég
þér að hjarta.
und miðsumarshimni
sé hvíla min.
Hér skaltu þú, ísland,
barni þínu vagga."
Samband ísl. samvinnufélaga.
SAMVINNUMENN!
Dragið ekki að brunatryggja innbú yðar.
Biðjið kaupfélag yðar að annast vátryggingu.
Nálægt miðju Suðurlandsund-
irlendisins, út við Atlantshaf,
liggur stórbýlið Loftsstaðir.
Það er víðsýnt á Loftsstöðum,
svo víðsýnt sem verið getur í
byggð á íslandi. Til austurs ber
við himin Eyjafjallajökul, Tind-
fjallajökul og Heklu. Til norð-
urs Kálfstinda, Skjaldbreið, Ár-
mannsfell, Ingólfsfjall, Hengil
og vesturfjallgarðinn með
Skálafell, Meitil og Geitafell.
Til suðurs og suövesturs er At-
lantshafið, milt og laðandi í
kyrð vornæturinnar, en ógnandi
og ægilegt í suðves.tanstórviðri,
þegar kolblá úthafsaldan fellur
í einu broti, svo langt sem aug-
að eygir austur og vfstur. Inn-
an þessa ramma liggur svo öll
hin breiða byggð, Suðurlands-
undirlendið, með „bændabýlin
þekku“.
Það hefir verið gott til fanga
á Loftsstöðum. Miklar engjar og
tún, hagbeit í mýrum, melum
og fjöru. Sjórinn færði að timb-
ur til húsagerðar — og svo út-
ræðið. Stutt til fiskjar, en
brimasamt og vandfarið.
Það hefir líka löngum þurft
mikils með á Loítsstöðum.
Heimilið mannmargt og í þjóð-
braut. Meðan ár allar voru óbrú-
aðar, lá leið allra austanmanna
meðfram sjónum, þegar farið
var til aðdrátta, og mun þá
margur hafa leitað skjóls á
Loftsstöðum — eða sjómennirn-
ir, 30 skip! Þá hefir margur
„rekið inn höfuðið“ á Loftsstöð-
um.
Á þessum stað var Jón fæddur,
hinn 13. des. 1860, sonur Jóns
Jónssonar óðalsbónda og hrepp-
stjóra s. st., Jónssonar ríka s. st.,
Jónssonar Gamalíelssonar á
Stokkseyri.
Móðir Jóns var Kristín Jóns-
dóttir frá Vorsabæ í Flóa, Helga-
sonar á Sólheimum í Ytrahreppi
Eiríkssonar í Bolholti, Jónssonar.
Og hér ólst hann upp, við um-
svifamikinn búskap og mikið
starf á sjó og landi. Á þeim ár-
um var ekki völ á mikilli fræðslu
fyrir börn og unglinga. Þó var
Jón einn vetur, fermingarárið, í
barnaskóla á Eyrarbakka. Hlaut
hann Nýjatestamentið áð gjöf
frá skólanum sem verðlaun fyr-
ir góða frammistöðu.
Þá um vorið bauð Thor-
grímsson- honum starf við
„Vesturbúðina" og vann hann
þar jafnan á sumrin upp frá því
og fram yfir aldamót. Mun það
hafa reynzt honum drjúgur
skóli.
Eitthvað fékkst Jón við barna-
fræðslu á vetrum, en 18 ára
gamall gerðist hann formaður
á Loftsstöðum og hélt þvi áfram
óslitið í 46 ár. Svo vel lánaðist
Jóni formennskan, að sagt er
að hann hafi aldrei þurft að bíða
eftir lagi og aldrei misst ár.
Árið 1893, hinnu 9. febr., gift-
ist Jón Ragnhildi Gísladóttur frá
Rauðabergi í Fljótshverfi, Magn-
ússonar á Orustustööum, Ein-
arssonar á Fossi, Nikulássonar.
Settust þau að á Eyrarbakka og
vann Jón við verzlun á sumrin
en stundaði sjó að vetrinum.
Munu þau hjón hafa getlað aö
svo yrði framvegis. En hér varð
bi’eyting á. Ættaróðalið kallaði.
■ Aldamótaárið lézt yngri bróðir
Jóns, Bjarni, sem gifzt hafði það
sama ár og tekinn var við búi á
Loftsstöðum. Var því hið fjöl-
memxa heimili íorystuþurfi,
gömlu hjóríin, foreldrar Jóns,
orðin slitin og ekki öðrum til að
dreifa en Jóni, að taka upp
merki bróður síns. Þau hjónin,
Jón og Ragnhildur, brugðust vel
við kallinu og fluttu heim að
Loftsstöðum vorið 1901 og hafa
búið þar alla tíð síðan. —
Jón var fríður maður, bjartur
aö yfirlit, hár og beinvaxinn og
hinn karlmánnlegasti. Hend-
urnar voru stórar og vöðvamikl-
ar en handtakið þó svo hlýtt og
mjúkt, að svo var sem móður-
hönd væri. Málrómurinn var ó-
venjulega hreinn og bjartur,
enda hafði maðurinn ágæta
söngrödd, söng bassa, og var
músikalskur langt umfram aðra
leikmenn á því sviði. Eitthvað
lék Jón á orgel, mun hafa num-
ið það af Bjarna heitnum í
Götu, og síðar, þegar börn’hans
fóru að spila, var oft mikið
sungið á heimilinu. En mjög var
Jón afskiptasamur um allan
söng og hljóðfæraslátt, að sem
bezt færi úr hendi.
Jón var að eðlisfari nxjög hæg-
látur, prúður og ljúfur í viðmóti,
en átti til glettni og góðláta
kýmni í viixahóp. Hlédrægur og
afskiptalítill um opinber mál,
eix þó var hamx kvaddur til
nokkurra starfá fyrir samtíð
shxa, bæði í sveitarstjórn og
stjórix rjómabúsiixs á Baugstöð-
um. Fórst honum það allt vel úr
heixdi og xxaut um það, sem ann-
að, óskoi’aðs trausts.
En heimilið átti Jón allaix,
eixda þurfti þar mikils við til að
halda uppi risnu hixxs forna
stórbýlis og sjá barixahópnum
farborða. Eix Jóix var ekki einn
um heimilisstörfiix. Þar sem
Ragnhildur kona haixs var, átti
haixn hinn örugga félaga og sam
verkamann, sem aldrei brást.
Og svo voru þau hjóxxiix sam-
heixt og samtaka, að jafnan
vildu bæði það, sem hitt vildi.
Þeim hjónum, Ragnhildi og
Jóixi, varð 13 barna auðið, og
eru 6 þeirra á lífi: Jón, ógift-
ur heima, Kristin, gift Steixx-
grími Pálssyixi forstjóra á Ell-
iðavatni, Sigríður, gift Venx-
harði Jónssyni forstjóra í
Kunxbaravogi, Anxxa, gift Bjarna
M. Jónssyxxi íxámsstjóra, Jóxx
yngri, bifvélavirki á Selfo^si*
giftur Sesselju Hróbjartsdóttur
frá Mjósyndi í Flóa, og Gísli for-
stjóri fyrir vistheimili á Arnar-
holti, giftur Kiústiixu Jónsdótt-
ur Stefáxxssoixar á Eyrarbakka.
Hiix börixiix öll létust í æsku.
Jón hafði búsfoiTáð á hendi
til síðasta dags, en nxjög íxaut
haixix þar unx hiix síðari ár elzta
soixar síns, Jóns,'’senx xxú verður
4. maður með þessu íxafixi og í
beinan karllegg, sem býr á
Vestri-Loftsstöðum.
Jón andaðist hinn 6. júlí s. 1.,
og í dag, hinn 17. júlí, í fégursta
máxxuði ársins, safnast sveitung-
anxir, ættingjarnir og viixir víða
að, samaix á Loftsstöðum til þess
að votta aðstaixdeixduixum sanx-
úð síixa og hinunx látna heiðurs-
nxanxxi vii’ðingu. Bein hans vei’ða
færð til hinztu hvíldar í graf-
reiti sveitarinnar að Gaulverja-
bæ.
Blessuð sé nxinning hans.
Holti, 17. júlí 1944.
Sigurgr. Jónsson.
Bandríkjamenn flytja loftleiðis mikið af vistum og vopnum til framvaröa-
sveita sinna ú Kyrrahafssvœðinu. Þar sem ekki eru lendingarstaðir, varpa
flugvélarnar farangrinum niður meö fallhlífum, eins og sýnt er hér á
myndinni. Hún er tekin á einni Admiralty-eyjunni, en þaðan hafa Jap-
anir verið hraktir.
O p A L
Meestiduft —
er fyrir nokkru komiö á
markaðinn og hefir þegar
hlotið hið- mesta lofsorð, því
vel er til þess vandað á allan
hátt. Opal ræstiduft hefir
alla þá kosti, er ræstiduft
þarf að hafa, — það lireinsar
án þess að rispa, er mjög
■ drjúgt, og er nothæft á allar
tegundir búsáhalda og eld-
húsáhalda.
IVotiSS
O P A L rœstiduft
Sókn Rússa heldur nú nœr viðstöðulaust áfram á mörg liundruð km. langri
víglínu. Meðfylgjandi mynd er frá vetrarstyrjöldinni og sýnir rússneska
hermenn í Leningrad á leið til vígstöðvanna.
Efnilegur íslenzkur
lístamaður vestan-
hafs
Nýlega var opnuð sýixing á
máiverkum og höggmyixdum
eftir listamemx í Los Angeles i
Kalifonxíu. Örlygur Sigurðsson
listmálari, Guðmundssonar
skólameistara, er þátttakandi í
sýningu þessari l og var mynd
eftir hann ein í hópi 106 mál-
verka er valin var til sýning
af 650 myixdum er bárust. Er
þetta mikil viðurkeixning fyrir
Örlyg,' sem þegar hafði getið
sér ágætt orð' og nxikla viður-
kemxingu þar vestra fyrir lista-
hæfileika sína.
Til hœgri á myndinni sést Sikorski yfirhersliöfðingi Pólverja. Hann er
aö sœma pólskan hermann heiðursmerki. Sikorski' er frœgasti núlifandi
hershöfðingi Pólverja, en hefir verið talinn íhaldssamur.Rússar hafa kraf-
ist þess, að liann léti af stjórn pólska liersins og er það eitt af ágreinings-
efnum þeirra og pólsku stjórnarinnar í London.
og svo umfram allt að sendqj
mér 1 stykki SAVON DE PARIR,
hún er svo ljómandi góð. ,
— Já, með ánægju, kæra fro-
ken, enda seljum við langmest
af þeirrl handsápu.
Leiðrétting
í 69. tölublaði Tímans, er
kom út 14. júlí, er í grein um
heyskap og heyvinnuvélar meðal
aixixars komizt svo að orði, þar
sem tekiixxx er upp þáttur úr út-
varpseriixdi Jóhannesar Bjarixa-
sonar vélfræðings:
„Görðuxxarvélar eru orðnar
íxokkuð útbreiddar hér og spara
mikla vimxu, þegar heyið er tek-
ið saman. Til er vél, sem er hægt
að íxota bæði sem snúniixgsvél
og görðunarvél, og væri húix ef
til vil hexxtug hér, en húix er
þuixg og þarf tvo hesta fyrir
hana“.
Þetta er meinlegur misskilxx-
ixxgur. Af görðuiiarvélum þeim
sem vafalaust er átt við, eru
ekki íxenxa tvær til í landiixu,
voru fluttar ixxn í fyrra. Síðar-
nefndu vélarnar, sem potaðar
eru bæði senx snúningsvélar og
görðunarvélar, eru hins yegar
Þil á allmörgum bæjum. Nothæfi
þeirra er ekkert vafamál, þótt
þær komi ekki að fullum notum
nema þar sem um allmikið og vel
slétt land er að ræða. Elztu
múgavélarnar — en svo hafa
vélar þessar verið nefixdar —
eru íxú á milli 10 og 20 ára
gamlar.
Útbreiðslu þessara véla miðaði
hægt leixgi vel, exx er íxú óðunx
að aukast, veldur ef til vill
nokkru unx þaö, að „veixjulegar"
snúixiixgsvélar hafa verið ófáan-
legar síðan sti'íðið hófst.
19. júlí 1944.
Árni G. Eylands.
Mínníngarsjóður
Aðalsteíns Sig-
mundssonar
Stjórxx U. M. F. í. hefir skipað
þá Daníel Ágústíixussoix og Ingi-
mar Jóhanxxessoix í stjórix minn-
iixgarsjóðsiixs, eix fræðslumála-
stjói'i er sjálfkjörinn samkv.
skipulagsskrá. Sjóðuriixix nemur
íxú um 15.000,00 krónum. Undan-
farið hafa hoixurn borizt gjafir
frá þessum aðilum:
Umf. Laugdæla, Laugardal kr.
The World’s News Seen Through
The Christian Science Monitor
An International Datly Newsþaþer
ij Truthful—Constructíve—Unbiased—Free from Senjatíonal-
ism — Editorials Are Timely antí Instructíve ansi Its Daiiy
Features, Together with the Weekly Magazine Sectíon, Make
the Monitor an Ideal Newspaper for the Home.
The Christian Science Publishing SocietJT
One, Norway Street, Ðoston, Massachusetti
Price $12.00 Yearly, or $1.00 a Month.
Scruroay Issue, induding Magazine Section, $2,60 a Year.
Introductory Offer, 6 Issues 25 Ctnts.
SAMPLB GOPY ON RBQUSST
431,00, Umf. Skeiðamanna,
Skeiðum, kr. 100,00, Umf. Ása-
hrepps, Holturn kr. 225,00, Umf.
Neisti, Vestur-Sléttu, kr. 100,00,
! Umf. Skíði, Svarfaðai'dal, kr.
15,00, Umf. Reykdæla, Reyk-
holtsdal, kr, 200,00, Umf. Brúin,
Hvítársíðu og Hálsasveit, kr.
50,00, Ungmennafélag Mýra-
hrepps, Dýrafirði krónur 100,00,
. Umf. Önundur, Önundarfirði,
j kr. 120,00, Bindindisfélagið Vak-
andi, Hörgárdal, kr. 100,00, Bind-
indisfélagið Dalbúinn, Eyjafirði,
kr. 25,00, Ungmennasamband
Norður-Þingeyinga, kr. 300,00,
Ungmennasamband Vestfjarða,
kr. 500,00, Erlingur Jóhannesson,
Hallkelsstöðum, kr. 20,00, H. G.
Hafnarfirði, kr. 10,00, Aðalsteinn
Eiríksson, skólastjóri, Reykja-
nesi, kr. 300,00, Hjaltlína Guð-
jónsdóttir, Núpi, kr. 100,00, Þór-
oddur Guðmundsson frá Sandi,
kr. 100,00, Gísli Andrésson, Hálsi
kr. 50,00.
MYNDAFRÉTTIR