Tíminn - 25.08.1944, Blaðsíða 2

322
TÍMIM. föstiidagiim 25. ágást 1944
81. bla9
Föstudayur 25. áyúst
„Umbótaflokkur“
Undanfarið hefir verið nokk-
uð bent á það hér í blaðinu,
hversu fara hlýtur um framtíð
þjóðarinnar(> ef kommúnistar og
stríðsgróðamenn verða látnir
halda þeim áhrifum, sem þeir
hafa nú á Alþingi, — hvað þá ef
öfgarnar til vinstri eða hægri
eflast frá því, sem nú er.
Morgunbl. er ekki sem bezt
við, að menn komi auga á þessa
hættu — og er það vorkunnar-
mál auðvitað.
Kveður þar nú við þann tón,
að þetta tal manna um eflingu
stríðsgróðavaldsins í sambandi
við Sjálfstæðisflokkinn, komi úr
hörðustu átt, þar sem flokkurinn
sé í 'raun og veru öflugur um-
bótaflokkur!!
Jú — ætli menn kannist ekki
við þennan tón! Hver ætlast til
þess af Valtý, að hann játi það
hreinskilnislega, að Mbl. sé mál-
gagn stríðsgróðavaldsins og sér-
réttindanna? Ekki þeir, sem
þekkja ritstjóra Mbl. og forráða-
menn Sj álfstæðisflokksins aðra
— svo mikið er víst.
En þá er það bót í máli, að
þessara játninga þarf ekki með.
Forráðamenn Sjálfstæðisflokks-
ins verða dæmdir af verkum
sínum bæði fyr og siðar.
í hverju hefir umbótabarátta
Sjálfstæðismanna, sem Morgun-
blaðið talar um, verið fólgin —
það væri fróðlegt að vita?
Voru það ekki forkólfar í-
haldsmanna, sem börðust gegn
Byggingar- og landnámssjóðn-
um, áburðarlögunum, stofnun
Búnaðarbankans, héraðsskólun-
um, jstofnun Síldarverksmiðja
ríkisins og Fiskimálasjóðs, svo
nokkur dæmi séu nefnd?
Kölluðu þeir ekki allan stuðn-
ing við atvinnuvegina- ölmusur
og fátækrastyrki?
Voru það ekki þessir menn,
sem börðust gegn afurðasölu-
löggjöfinni, þegar bændur áttu
erfiðast, og lögðu sig meira að
segja svo í framkróka, að þeir
stofnuðu til neyzluverkfalls, til
þess að reyna að brjóta niður
þessa löggjöf, sem valdið hefir
straumhvörfum í öllum sveitum
landsins?
Voru það ekki þeir, sem lögðu
sig alla fram, til þess að brjóta
niður þær ráðstafanir, sem gerð-
ar voru til þess að bjarga við
fjárhág þjóðarinnar á erfiðustu
árunum fyrir stríðið — bara af
því að skoðanaandstæðingar
áttu í hlut og af því, að þessar
ráðstafanir skertu gróða milli-
liðastéttanna í Iandinu?
Börðust þeir ekki, og hafa þeir
ekki ævinlega barizt gegn öll-
um sköttum öðrum en tollum,
sem innheimtir hafa verið, til
þess að koma í framkvæmd þeim
stórkostlegu verklegu framför-
um, sem hér hafa verið unnar
á undanförnum • árum, og þó
einkum árin 1928—1931 og 1934
—1938, framkvæmdum, sem
þeir sjálfir tala svo um af fjálg-
leik 1 hátíðlegum ræðum á tylli-
dögum landsmanna?
Jú — auðvitað hafa þeir gert
þetta og miklu fleira í sömu
stefnu.
En hafa þeir þá ekki tekið
sinnaskiptum? Því fer fjarri, að
þess verði vart.
Þeir börðust eins og ljón gegn
því, að skattfrelsi togarafélaga
frá kreppuárunum yrði afnumið,
þrátt fyrir miljónagróða stríðs-
áranna. Þeir vildu fá að gefa
eitt skólahús — en halda skatt-
frelsinu!
Það var með herkjum hægt að
knýja þá.til þess að samþykkja
gildandi skattalög, sem nokkuð
bættu úr — aðeins vegna þess,
að þeir voru í vanda staddir
pólitískt, í sambandi við blað-
leysi og bæjarstjórnarkosningar.
Þeir hafa notað aðstöðu þá,
sem þeir hafa 1 skjóli ábyrgðar-
leysis kommúnista, til þess að
koma í veg fyrir örugga fram-
kvæmd skattalaganna. Hámarki
sínu náði þessi framkoma, þeg-
ar Jón Sveinsson var skipaður
til þess að hafa eftirlit með allri
framkvæmd skattalaganna og
þannig settur í eitt ábyrgðar-
mesta embætti landsins.
Þeir stóðu gegn dýrtíðarráð-
Gttðmnndnr Illugasone
Békabá1ku r
Ur byggðum Borgarfjarðar
Síðastliðið vor kom út á vegum ísafoldarprentsmiðju
stór bók eftir Kristleif Þorsteinsson, fræðaþul á Stóra-
Kroppi. Heitir hún „Úr byggðum Borgarfjarðar“, og er í
henni flest það, sem Kristleifur hefir skrifað í blöð og
tímarit, annað en það, sem er í „Héraðssögu Borgarfjarð-
ar“, og auk þess nokkuð nýtt.
Guðmundur Illugason frá Skógum, maður gagnkunn-
ugur í Borgarfjarðarhéraði og mjög vel að sér um borg-
firzk fræði að fornu og nýju, skrifar hér um þesga merkis-
bók og höfund hennar.
Kristleifur Þorsteinsson, bóndi
á Stóra-Kroppi, er fyrir löngu
orðinn þjóðkunnur maður fyr-
ir ritstörf sín og fræðimennsku.
Hann er nú kominn nokkuð á
níræðisaldur, en er enn hraust-
ur til sálar og líkama. Hann
hefir nú verið sveitabóndi í
fulla hálfa öld, og rækt það starf
með alúð og kostgæfni. S. 1. vet-
ur fór hann alla daga til fjár-
húsa sinna, nema einn og um
sauðburðinn í vor var hann á
hverjum degi að snúast ‘við
lambærnar út um hagann. Fjár-
gæzlu og smalamennsku hefir
hann stundað í þrjá aldarfjórð-
unga, enda hefir hann verið tal-
in fjármaður með afbrigðum, og
þau sveitastörf munu 'honum
hafa bezt látið.
Það var ekki fyrr en á full-
orðinsaldri, sem hann tók að
stöfunum í upphafi styrjaldar-
innar, til þess að vernda stríðs-
gróðann með þeim afleiðingum,
sem nú eru komnar í ljós.
Þeir hafa hafið hatrama bar-
áttu gegn eignaaukaskattin-
um, enda þótt þeir séu búnir
að fara þannig með fjárhag rík-
isins, að ríkissjóður sé nær því
févana, en framundan bíði ó-
leyst verkefni, sem miljónatugi
kostar að koma í framkvæmd.
Þeir beittu sér fyrir því að vísa
frá á Alþingi frumvarpi Fram-
sóknarmanna til nýrra jarð-
ræktarlaga, með þeim ummæl-
um, að núgildandi jarðræktar-
lög væri nægileg 10 ára rækt-
unaráætlun.
Þeir krefjast þess, að verzl-
un landsmanna sé reyrð í fjötra
til hagsbóta fyrir kaupmenn og
milliliði, og mönnum þar með
meinað að efla verzlunarsam-
tök sln.
Þannig starfa forkólfar Sjálf-
stæðismanna að „umbótunum"
og er þó fátt eitt rakið til dæmis
um framkomu þeirra fyrr og síð-
ar.
Sahnleikurinn er sá, að for-
kólfar íhaldsins hafa ævinlega,
hvort sem flokkurinn hefir heit-
ið Borgaraflokkur, íhaldsflokkur
eða Sjálfstæðisflokkur, barizt
gegn og þvælst fyrir umbótum
og verklegum framförum.
Þessi barátta hefir ekki sízt
verið fólgin í þvi að berjast gegn
tekjuöflun fyrir ríkissjóð og þar
með sjálfum umbótunum.
íhaldsmenn hafa yfirleitt ekki
léð lið umbótamálum, fyrr en
baráttan fyrir þeim hefir verið
komin á það stig, að þeir hafa
orðið að láta kúgast til þess
vegna almenningsálitsins í land-
inu.
Þó eru þeir allra manna
frakkastir að bera fram út-
gjaldatillögur við fjárlög og
hrósa sér af því, eftir að aðrir
hafa aflað ríkissjóði teknanna
og fengið fyrir látlausar svívirð-
ingar frá íhaldsmönnum.
Þannig hefir „umbótastefna"
íhaldsmanna verið í fram-
kvæmd.
Er það nokkur furða þótt
menn vari við því, að þessi
flokkur verðí. efldur nú á næst-
unni?
Finnst mönnum líklegt, að
þjóðin þarfnist h.elzt vinnu-
bragða þessarar tegundar í
næstu framtíð.
Margir af þeim, sem kosið
hafa með SjáL'fstæðisflokknum
undanfarið, eru óánægðir með
flokkinn. Það er spor í áttina.
En engu bjargar sú óánægja fyr
en þeir menn hætta alveg að
styðja flokkinn og taka hönd-
um saman við þá, sem nú beita
sér fyrir því að koma á samtök-
um umbótamannanna í landinu
gegn stríðsgróðavaldinu <?g gegn
kommúnismanum.
skrifa niður ýmislegt, sem á
daga hans hafði drifið, eða hann
hafði heyrt og séð á fyrri árum,
og honum þótti þess vert að
skrá og forða frá gleymsku.
Við þau ritstörf hefir hann orð-
ið furðulega stórvirkur. í Hér-
aðssögu Borgarfjarðar I. og II.
hefti eru margir þættir eftir
hann, og fylla þeir yfir helming
þess ritsafns. Nú er nýútkomið
safn af. þáttum eftir hann, bók
á 4. hundrað blaðsíður, sem
nefnist „Úr byggðum Borgar-
fjarðar".
Bók þessi er, eins og fyrri rit-
verk Kristleifs, sagna- og fræði-
þættir um fólkið og héraðið,
menningu þess og merka við-
burði. Hefir margt af þeim þátt-
um áður birzt í blöðum og tíma-
ritum, hingað og þangað, og
mun þarna saman komið flest
af því, sem áður hefir birzt á
prenti eftir hann, annað en
það sem kom í Héraðssögunni á
sínum tíma og fréttapistlar hans
úr héraðinu, sem birzt hafa í
Vesturheimsblöðum mörg und-
anfarin ár.
Þó ekki væri vitað um annað
eða meira, en það sem nú hefir
út komið, eftir Kristleif, bæði í
Héraðssögunni og í bók þessari,
er það all fyrirferðarmikið rit-
safn,ogmá stórvirki teljast afsvo
fullorðnum manni. En hitt vita
þeir, sem kunnugir eru, að þetta
er þó ekki nema nokkurt 'brot
af öllu því, sem Kristleifur hef-
ir skrifað á síðari árum. Auk
þessa eru fréttaþættirnir, sem
áður eru nefndir, mikill fjöldi
bréfa, með ýmsum fróðleik og
upplýsingum, til fjölda manna,
bæði hér á landi og annars stað-
ar og síðast en ekki sízt, þá á
hann enn^í fórum sínum fjölda
handrita, sem ekki hafa komið
nema fyrir fárra sjónir. Og enn
er Kristleifur að skrifa þegar
andinn kemur yfir hann. Sezt
hann þá við skrifborð sitt og
skrifar með sínu fallega og smáa
letri hverja síþuna af annari,
án þess að líta upp og svo skipu-
legt er það og vel frá gengið,
að varla þarf þar nokkrum staf-
krók að breyta, til þess að það
geti birzt sem heilsteypt rit-
gerð.
Eins og fyr er frá sagt, er bók
þessi safn ýmissa ritgerða í
svipuðum stíl og áður hefir kom-
ið IHéraðssöguBorgarfjarðar eft-
ir Kristleif. Má telja það þætti úr
sögu héraðsins, eða eins og nafn-
ið bendir til „Úr by'ggðum Borg-
arfjarðar." Þó eru þarna tveir
þættir af Vatnsleysuströnd og
einn um hrakning á Mývatnsör-
æfum, sem ekki geta nema að
takmörkuðu leyti fallið undir
þann flokk. En út af fyrir sig
eru þættir þessir engu að síður
fróðlegir og skemmtilega ritaðir
en aðrir þættir þessarar bókar.
Má um það deila, hvort þessir
þættir hefðu átt að birtast undir
þessu heiti, en þar sem vitað er,
að bók þessi er ekki nema nokkur
hluti af verkum höf. og ætla má
að framhald verði á útgáfu
þeirra, er óþarfi um slíkt að sak-
ast, þó að skipulegar mætti raða
niður efni við fyrstu útgáfu.
Útgáfa Héraðssögu Borgar-
fjarðar og þættir Kristleifs í
henni sættu nokkurri gagnrýni
á sínum tíma. Voru það aðal-
lega tvö atriði, sem nokkuð var
þá hampað. Hið fyrra var, að
bókin kafnaði undir nafni, hún
væri aðeins þættir úr sögu hér-
aðsins. En hið síðara, að þættir
Kristleifs væru um of takmark-
aðir við viss svæði héraðsins til
þess að gefa verulega heildar-
mynd. Hin nýútkomna bók, og
þessir þættir Kristleifs, gefa mér
beint tilefni til að minnast nokk-
uð á þessi atriði, fyrst ég er
farinn að skrifa um þetta mál.
Kristleifur Þorsteinsson
< frœöaþulur á Stóra-Kroppi.
Hvað fyrra atriðið snertir, vil
ég benda á það, að saga heils
héraðs og .jafnvel afdalakots, er
svo margþætt og margbrotin,
að óútreiknanlegt e-r, hversu víð-
tæk eða stór hún kann að vera.
Ég vil t. d. benda á, að fornsög-
urnar, saga Egils, Gunnlaugs,
Harðar, Hænsna-Þóris, Heiðar-
víga, Bjarnar Hítdælakappa,
Hellismanna og talsverður hluti
Landnámu - og Sturlungu, eru
þættir úr héraðssögu Borgar-
fjarðar. Sama má segja um hin
stóru ritverk síðari tíma um
Snorra Sturluson og Jón Hall-
dórsson í Hítardal. Saga eins
héraðs verður ekki samin nema
að undangenginni söfnun allra
þeirra heimilda, sem völ er á
um öll atriði, er héraðið snerta,
frá fornöld til vorra daga. Slíkt
er meira verk en nokkur einn
maður gétur unnið. Þegar það
er fengið, þarf úr því að vinna
á skipulegan hátt til að fá úr
því formlega og samfellda sögu,
og þrátt fyrir það, má semja
hana á misjafnan og margvís-
legan hátt. og endalaust deila
um hvað á að taka og hverju
á að sleppa. Það þarf því engan
að undra, þó að mörgum finnist
margt vansagt í Héraðssögu
Borgarfjarðar, en hitt munu allir
verða að játa, að bækur þessar
veita meiri fræðslu um héraðið,
en nokkrar aðrar, og átti því út-
gáfa þeirra hinn mesta rétt á
sér.
Hitt atriðið var, að þættir
Kristleifs voru af takmörkuðu
og litlu svæði héraðsins, og væru
því ekki fyrir héraðið allt. Þetta
má nokkuð til sanns vegar færa.
Kristleifur hefir ekki í rit-
gerðum sínum farið út fyrir það,
sem hann getur skrifað um af
fullum kunnleik, og verða því
þeir héraðshlutar útundan, sem
hann var ekki nógu kunnur. En
það er ekki hans sök, heldur má
segja, að því er ver og miður, að
ekki er hægt að gera öllum hlut-
um héraðsins jöfn skil, vegna
þess að flesta þeirra vantar
menn á borð við Kristleif til að
að skrifa um þá eins rækilega
og Kristleifur hefir gert um sinn
hluta.
Hin nýútkomna bók er prýdd
fjölda mynda og mættu þær þó
fleiri vera. Þó að myndirnar séu
flestar góðar, virðast þær nokkuö
teknar af handahófi og ekki í
sem beztu samræmi við efni bók-
arinnar, hvorki að vali né niður-
röðum. Vel má vera, að niðurröð-
un þeirra hafi verið nokkrum
vandkvæðum bundin, þar sem
þær eru prentaðar á annan
pappír en lesmálið. Hitt er t. d.
áberandi, hve mikill hluti land-
lagsmyndanna er úr óbyggðum,
en ekki 'byggðum Borgarfjarðar.
Þar er mynd af Þyrli við Hval-
fjörð, en ég hefi ekki rekið mig
á að hann sé annars staðar
nefndur í bókinni. Mynd er af
Skorradalsvatni, sem ekkert er
sérkennileg fyrir Skorradalsvatn
eða dalinn, og gefur um hvor-
ugt neina hugmynd. í Skorradal
er þó fegursti foss í Borgarfjarð-
arhéraði, Hvítserkur í Fitjaá, en
engin mynd er af honum. Engin
mynd er úr Reykholtsdal eða
Lundareykjardal. — Af manna-
myndum finnst mér vanta mynd
af Daníel á Fróðastöð^um og Ólafi
í Kalmanstungu, "því þeirra
beggja er allmikið getið í bók-
„NÝTT KVENNABLAÐ"
Fyrir um það bil fimm árum
færðust þrjár konur hér í bæn-
um það í fang að gefa út
nýtt rit, er þær nefndu „Nýtt
kvennablað“. Voru konur þessar
Guðrún Stefánsdóttir, María
Knudsen og Jóhanna Þórðar-
dóttir. Hin síðasttalda er nú lát-
in, en hinar hafá haldið áfram
útgáfustarfinu, og mun ritinu
vegna vel. Hefir það komið út
reglulega átta sinnum á ári,
sextán lesmálssíður í hvert
skipti, flutt margt góðra greina
um ýmisleg mál, bæði þau, er
varða konur sérstaklega, og
þjóðina almennt, og náð út-
breiðslu og vinsældum.
Er „Nýtt kvennablað“ hóf
göngu sína höfðu konur lands-
ins ekki um skeið átt neitt sér-
stakt málgagn, nema ársritið
„Hlín-“, er Halldóra Bjarnadóttir
hefir um langt árabil gefið út á
inni. Allt þetta er að vísu
smekksatriði, sem ekki er hægt
að ætlast til að allir verði sam-
mála um, en eitt atriði vil ég
í fyllstu alvöru benda Borgfirð-
ingum á, sem myndirnar gefa
mér tilefni til að koma á fram-
færi. Það er ,að láta gera mynd
af gamla bænum á Húsafelli,
æskuheimili Kristleifs. Þá mynd
er að vísu ekki hægt að gera
nema að teikna hana eftir fyrir-
sögn hans, en það ætti að vera
hægt. í nýútkomnu blaði „Akra-
nes“ er mynd, þannig gerð, af
bæ’ frelsishetjunnar sr. Hannes-
ar Stephensen að Hólmi, er var
um langt skeið fulltrúi Borgfirð-
inga. Þessa myndagerð tel ég svo
mikilsverða, að ég skora á Borg-
firðinga að koma henni í fram-
kvæmd, og það fyrr en síðar.
Slíka mynd finnst mér sízt mega
vanta, þegar út eru gefin rit-
verk Kristleifs.
Bók þessi er prýðileg að frá-
gangi, prentuð á góðan pappír
í líku broti og Héraðssagan var
á sínum tíma. Ekki er hún þó,
frekar en aðrar bækur yfirleitt,
laus við prentvillur, eða ritvillur.
Hið prentaða mál, þar sem mikið
er um mannanöfn eða tölur, er
sérstaklega næmt fyrir villum,
og þarf i slíkum tilfellum vand-
virkan prófarkalestur, til þess að
villulaust sé. Geta villurnar oft
verið sérlega meinlegar, ef þær
eru ekki leiðréttar. Ég hefi t. d.
tekið eftir því, að í sumum þess-
ara þátta í hinni nýju bók, eru
sömu villurnar óleiðréttar, sem
voru í ritgerðunum í blöðum
þeim, sem þær hafa verið endur-
prentaðar úr. Eru þó sumar
þeirra það auðsæar, ef lesið er
með nokkurri athygli, að telja
má athugunarleysi að leiðrétta
þær ekki við endurprentun.
Ég mun nú tilgreina þær
prentvillur og missagnir, er ég
hefi Við fljótan yfirlestur rekizt
á og tel að leiðrétta þurfi.
Bls. 56. Fyrri kona Einars Þór-
ólfssonar var Kristín (ekki
Helga) Jónsþóttir Magnússonar.
Bls. 59. Friðrik prins var á ferð
hér á landi og gisti í Kalmans-
tungu sumarið 1834 (ekki 1833).
Jón stúdent Árnason seldi Kal-
mannstungu og'fleiri jarðir fyrir
Leirá og flutti’ þangað 1839 (ekki
1841). Árni Einarsson Þórólfs-
sonar fór að Kalmanstungu
1840 (ekki 1841) og bjó þár í 1 y2
ár, því að hann drukknaði í
Hvítá á Bjarnastaðavaði um
réttirnar 1841, eins og réttilega
er frá skýrt á bls. 60. (Sbr. Ann-
áll H. P. 1839 og 1841 og Sýslu-
mannaæf. III., 532).
Bls. 73. Jón, faðir Jóns í Galt-
arholti og Sesselju í Kalmans-
tungu var Jónsson (ekki Guð-
mundsson).
Bls. 127. Magnús hinn Þing-
eyski, bóndi í Fljótstungu, var
Erlendsson (ekki Erlingsson).
Bls. 128. Þar gætir nokkurrar
ónákvæmni í frásögninni um
kirkjustaði í Hvítársíðu hinni
fornu. Húsafellsprestakall var
lagt niður með konungsbréfi 21.
ág. 1812 (ekki 1808), en prest-
laust var þar eftir dauða sr.
Jóns Grímssonar 1809. Það voru
tveir bæir (en ekki einn), sem
áttu kirkjusókn að Kalmans-
tungu. Auk Fljótstungu voru það
Þorvaldsstaðir. Þá er og rétt að
geta þess, að auk Niður-Síðubæja
áttu og eiga enn 4 bæir úr Staf-
holtstungum kirkjusókn að
(Framh. á 3. siSu)
Akureyri og lagt við mikla alúð,
ef undan eru skilin örfá stéttar-
blöð, er eigi voru ætluð álþýðu,
enda henni lítt kunn. Var því
ekki vanþörf á nýju riti, sem
konum væri helgað, er kæmi út
alloft og næði til þorra fólks.
Þetta auða skarð var „Nýju
kvennablaði" ætlað að fylla.
Áður hafði Bríet Bjarnhéðins-
dóttir unnið mikið og merkilegt
brautryðjandastarf með útgáfu
og ritstjórn „Kvennablaðsins"
gamla, er hún hélt lengi úti, um
skeið ásamt litlu fylgiblaði, er
hún nefndi „Barnablaðið". Síðar
kom svo um tíma út kvenna-
blaðið „19. júní“, er Inga L. Lár-
usdóttir stýrði.
Að sinni eru ekki tök á að
rekja að neinu fimm ára sögu
„Nýs kvennablaðs“, enda er til-
gangur þessa greinarkorns sá
einn að vekja athygli á því. Þó
er óhætt að segja, að það hefir
hreyft mörgum nauðsynjamál-
um, og mun jafnvel hafa átt
þátt í framgangi og lausn að-
kallandi mála, þótt ungt sé.
Rit eins og „Nýtt kvennablað“
hefir merkilegu hlutverki að
gegna. Það er málsvari kvenna
í sérmálum þeirra, það er vett-
vangur fyrir þær til þess að
koma á framfæri hugðarmálum
sínum og skoðunum og það er
tæki -til þess að miðla þýðing-
armikilli fræðslu um margt,
sem snertir líf og starf fólks og
hætt er við að ella yrði miður
rækt.
Það hefir löngum verið hljótt
um margvíslega félagsmála-
starfsemi íslenzkra kvenna. En
sé skoðað niður í kjölinn
má vera, að hún hafi áorkað
meira, er til umbóta horfir í
þjóðfélaginu, síðastliðna hálfa
öld en fólk gerir sér ljóst í fljótu
bragði. Stafar þetta sjálfsagt
meðfram af því, að hve miklu
leyti þetta starf hefir verið unn-
ið í kyrrþey. Með myndarlegu
málgagni eru sköpuð skilyrði til
þess að vekja athygli á því, sem
gert er, benda á það öðrum til
fyrirmyndar og hvatningar,
greiða fyrir góðum málum og
stuðla að því, að það, sem á-
unnizt hefir, komi fljótar en ella
að fullum notum. „Nýtt kvenna-
blað“ hefir því nóg að vinna,
þótt útgefendunum tækist að
stækka það, sem þeir munu hafa
fullan hug á.
Til þess að gefa frekari hug-
mynd um blaðið skal að lokum
getið í stórum dráttum efnis í
júníhefti þess.
Á forsíðu þess er stór mynd
af forsetafrúnni, Georgíu
Björnsson, en sjálft hefst ritið
á myndum af forseta og frá
Þingvöllum 17. júní, ásamt
stuttri frásögn af fyrsta forseta-
kjörinu og helztu æviatriðum
forseta. Þá er grein eftir Þórunni
Magnúsdóttur skáldkonu, Þeir,
sem lýðveldið erfa, og kvæði eft-
ir Dúfu, Stíg, ísland, frjálst.
Síðan er grein eftir Hugrúnu um
Kvennaskólann á Hverabökkum
og stofnanda og forstöðukonu
hans, Árnýju Filippusdóttur.
Næsta grein heitir Vorhugur og
er eftir Jónasínu Sveinsdóttur.
Síðan er fagurt kvæði eftir
Huldu, Gvéndarbrunnar við
Reykjavík,og mynd af höggmynd
eftir Gunnfríði Jónsdóttur
myndhöggvara, er sýnir atburð
úr lífi Guðmundar góða. Ragn-
heiður Pétursdóttir skrifar
fimmtíu ára minningu Hins ís-
lenzka kvenfélags; er það síðari
hluti greinar. Guðrún Stefáns-
dóttir birtir viðtal við Margréti
Thoroddsen og fjallar það meðal
annars um kvennaheimili, sem
hún kynntist vestan hafs. Næst
kemur brot úr ræðu, er Hulda
Stefánsdóttir skólastjóri flutti
við uppsögn Húsmæðraskóla
Reykjavíkur síðastliðið vor, frá-
sögn af landsfundi kvenna 19.—
25. júní í vor og fimmtíu ára
minning Kvenfélagsins Fram-
tíðin á Akureyri. Lokagreinin í
heftinu er eftir Sigurð Sveins-
son garðyrkjuráðunaut og heitir
Ræktun í vermihúsum. Er hún
að mestu miðuð við Reykjavík
og -þau skilyrði, sem þar hafa
skapazt til ræktunar í vermihús-
um með hitaveitunni.
Auk þess, sem hér hefir verið
getið, er í þessu júní-hefti „Nýs
kvennablaðs“, nokkrar smá-
greinar, frásagnir og myndir.
J. H.