Tíminn - 25.08.1944, Blaðsíða 3

81. blatS

323
TÍMIM. föstudaggim 25. ágúst 1944
DMARMIMING:
Siggeir Jón^on
útgerðarmaður irá Fáskrúðsitrði
Nýlega er látinn Siggeir Jóns-
son útgerðarmaður frá Fá-
skrúðsfirði. Hann andaðist í
Reykiavík, en hingað hafði hann
flutzt fyrir nokkrum árum. Sig-
geir var um langt skeið einn
allra fremsti fiskiformaður á
Austurlandi og framúrskarandi
farsæll og dugandi útgerðar-
maður, eftir að hann eignaðist
sjálfur bát. Þeir munu ekki
margir, sem við sjóinn búa á
Austurlandi, sem ekki kannast
við Siggeir á .Garðari, en svo
var hann um langt skeið nefnd-
ur í daglegu tali og kenndur við
bát þann, sem hann stýrði lengi
og gerði nafnfrægan um þær
slóðir.
Siggeir gerðist formaður á vél-
bát 18 ára gamall.
Siggeir er nú fallinn frá fyrir
aldur fram, en fæddur var hanrt
1890. Er mikill skaði að slíkum
mönnum, en sú er bót í máli, að
eftir lifir minningin um vaskan
mann, sem var öðrum til fyrir-
myndar.
Úr bygfgðum Borgarfjarðar
Islendingar þurfa engu að
kvíða, ef þeir eiga marga menn
eins og Siggeir Jónsson var.
Honum fylgja hlýjar kveðjur
og óskir Austfirðinga og annara,
sem honum kynntust og störf-
um hans. Það er alveg víst.
X
Sjötíu og Simm ára:
Stefán Magnússon
frá Berunesi
Stefán Magnússon er fæddur
að Kollsstöðum í Vallahreppi í
Suður-Múlasýslu 25. ágúst 1869.
Hann ólst upp á Ketilsstöðum
hjá hjónunum Þórarni Hall-
grímssyni og Sigríði Árnabjarn-
ardóttur. Vorið 1901 kvæntist
Stefán Ásdísi Sigurðardóttur,
bónda á Berunesi við Reyðar-
fjörð, og hófu ungu hjónin bú-
skap þar sama vor. Berunes var
þá ekki stór jörð, túnið fremur
lítið og ógirt, engjar votlendar
og graslitlar og jarðarhús gömul
og hrörleg. Voru því næg verk-
efni fyrir ungu hjónin. Og ekki
vantaði áhuga. Byrjaði Stefán
þegar á jarðabótum. Var honum
vel ljóst, að túnræktin er aðal-
undirstaða búskaparins. Eitt af
fyrstu verkum hans var að
byggja akbraut til sjávar og
samtímis keypti hann hesta-
kerru og aktýgi, fyrstur sveit-
unga sinna, og ók þara og fisk-
úrgangi heim á túnið, því að á
þeim árum voru vermenn á
Berunesi á sumrum. Jafnframt
hóf hann þúfnasléttun og
keypti plóg, en herfi smíðaði
hann sjálfur. Gaddavírsgirðingu
lagði hann kring um túnið, og
höfðu ekki áður sézt slíkar girð-
ingar í hreppnum. Hann var og
fyrstur manna að byggj a sund-
þró ásamt steinsteyptum sig-
palli, er sauðfjárbaðanir hófust.
Sumarið 1911 byggði Stefán
myndarlegt steinsteypt íbúðar-
hús á Berunesi og leiddi vatn i
húsið, en áður hafði þurft að
sækja það alllangan veg. Næsta
ár byggði hann fjós, hlöðu og
hesthús úr sama efni. Þetta voru
fyrstu steinsteyptu byggingarn-
ar í hreppnum, en síðan fóru
aðrir bændur að dæmi hans. Er
það mikið lán hverju sveitarfé-
lagi, er eignast slíka áhuga- og
forustumenn sem Stefán var á
þessum árum, því löngum hafa
bændur þótt heldur seinir að
notfæra sér nýjungar í búnaðar-
háttum, þótt bersýnilega væru
til bóta. —, Á fyrstu búskapar-
árum keypti Stefán ábúðarjörð
sína, sem þá var ríkiseign. En
vegna vanheilsu konunnar varð
hann að bregða búi og selja
jörðina aftur vorið 1917. Fluttu
þau hjónin þá til Eskifjarðar. —
Var ólíkt um að litast á Berunesi,
þegar þau fóru þaðan eða áður,
er þau byrjuðu þar búskapinn,
enda hefir þar verið blómabú-
skapur síðan og jörðin riú talin
með allra beztu jörðum í Fá-
skrúðsf j arðarhreppi.
Á Eskifirði voru þau hjónin
næstu 15 árin, en fluttu þá hing-
að til Reykjavíkur og hafa dval-
ið hér síðan. Síðustu 10 ár hefir
Stefán annazt afgreiðslu í Sæ-
búðinni á hafnarbakkanum, þar
til á síðastliðnu hausti. Munu
margir sjómenn og verkamenn
sakna hans þaðan, því ávallt
hafði hann spaugsyrði á tak-
teinum og afgreiðslan var rösk-
leg, svó engum þurfti að leið-
ast, sem þangað átti erindi.
Þau hjónin eignuðust 6 efnileg
börn og eru fimm þeirra á lifi.
Dætur þeirra tvær, Sigríður og
Guðbjörg, eru báðar giftar, önn-
ur búsett hér, hin í Kaupmanna-
höfn. Bræðurnir, Sigurður,
Kristinn og Ingólfur, eru ötulir
sjómenn og hafa siglt milli landa
öll stríðsárin. Eru þeir allir
kvæntir og búsettir hér í Rvík.
Gestkvæmt hefir ávallt verið
á heimili þeirra hjóna, Ásdísar
og Stefáns. Rausn þeirra, nær-
gætni og glaðværð bregst aldrei.
Og mörgum hefir gefizt vel að
sækja ráð til Stefáns, því hann
er glöggskyggn og skjótráður og
aldrei ráðalaus. Hann er líka
ávallt fús að greiða götu ann-
ara og gerir það svo skemmti-
lega, að betra er að biðja hann
bónar en flesta aðra.
Margir vinir og góðkunningj-
ar Stefáns hér í Reykjavík
munu leggja leið sína heim til
hans á morgun og óska honum
heilla: Hinir, sem í fjarlægð eru,
senda hugheilar þakkir og árn-
aðaróskir.
Þór. Gr. Víkingur.
(Framh. af 2. síöu)
Síðumúla (Brúarreykir, Guðna-
bakki, Sleggjulækur og Ásbjarn-
arstaðir).
Bls. 139, efst, er meinlegur
ruglingur á málsgreinum, sem
ekki hefir verið leiðréttur við
endurprentun. Rétt er það þann-
ig:
„2. Steinunn. Hún giftist ekki,
en átti börn. Með Sumarliða
Bjarnasyni átti hún eina dótt-
ur------“ o. s. frv.
Bls. 144 og 146. Grímur Jóns-
son kom ekki að Oddsstöðum í
sinni síðustu ferð, og Hildur
Bergsdóttir var þá vinnukona á
Skarði en ekki Oddsstöðum.
Bls. 194. í þætti Guðbrandar
á Kleppjárnsreykjum er slæm
villa í frásögninni, sem mun
stafa af rangminni Guðbrandar.
Keldhverfingar munu ekki
kannast við systkinin Sveinunga
og Ólöfu, því að það voru hjón
eða hjónaleysi,.sem lengi bjuggu
í mynni Ásbyrgis, á bæ, er Byrgi
heitir. Það voru þó ekki þau, sem
fundu þá Guðbrand og Sigurð í
Hlíðarhaga, heldur Sveinungi og
systir hans, er Guðríður hét. Sig-
urður Einarsson sagði mér ferða-
sögu þeirra félaga 1920. Var hún
ekki samhljóða frásögn Guð-
brandar í sumum atriðum. Minn-
ir mig, að eftir að frásögn Guð-
brandar birtist, skrifaði Björn í
Lóni nokkrar athugasemdir við
hana, einhvers staðar, eða skrif-
aði ferðasögu Sigurðar alla, eins
og hann sagði frá.
Bls. 273. Guðrún í Hæginda-
koti var ekki Valdadóttir, heldur
Steindórsdóttir, eins og hún er
réttilega talin á bls. 214. Bróðir
hennár var Valdi bóndi á Brekku
í Norðurárdal. Þorsteinn á Vatns
enda, faðir Péturs á Grund, var
hálfbróðir hennar (sammæðra).
Hann var Þorsteinsson frá Foss-
um Björnssonar.
Bls. 287. Gísli sá, er þakka
mátti presti fyrir að kærastan
brást ekki, var Styrsson (ekki
Stígsson). Þau giftust 1838 og
bjuggu síðar í Hvammi í Skorra-
dal. Stúlkan var Elín»Guðmunds-
dóttir, og það mun vera sú sama
Elín, sem segir frá orminum í
Skorradalsvatni á bls. 47—48.
Bls. 300 hefir misritazt Eggert
í stað Benedikt á einum stað,
og hefir það ekki verið leiðrétt
við endurpr^ntun, þó auðsætt sé.
í bók þessari er fjölmargan
fróðleik að finna, sem telja má
víst, að glatazt hefði að meira
eða minna leyti, ef Kristleifur
hefði ekki skráð hann. En auk
þess vekst upp við lestur þátta
hans ýmis konar annar fróðleik-
ur, sem annars væri gleymskunni
ofurseldur. Verður þá oft hæg-
ara við að bæta, þegar komið
er á sporið. Getur því ein frá-
sögn, þótt lítil sé, fætt af sér
margar fleiri og stærri, og áhrif-
in því orðið víðtækari, en nokk-
urn órar fyrir.
Þrátt fyrir það, þótt Kristleif-
ur á Kroppi sé fræðimaður mik-
Þér skuluð lesa
þessa bók
ill og góður, tel ég þó að hann
sé engu síður mikill rithöfundur.
Fræðsla hans byggist mest á
hinu glögga auga og eyra hans
sjálfs, sem hvort tveggja er fljótt
að nema allt það, sem eitthvert
gildi hefir, og svo ekki sízt á
hinu stálslegna minni hans, sem
telja má einstakt í sinni röð.
Fræðilegar rannsóknir eða heim-
ildasöfnun hefir hann lítið iökað,
enda hvorki haft tíma né tæki-
færi til þess um dagana. En
þegar hann fer að skrá þessa
fræðslu sína og minningar, er
ritleikni hans ótvíræð. Góð
greind, glöggskygni og næmleiki
að draga það fram, er athyglis-
vert er, gerir þætti hans
skemmtilegri aflestrar en flest
annað af slíku tagi. Ég vil að-
eins benda á tvö atriði í þáttum
þessarar nýju bókar. Hið fyrra
er í þættinum um Geitland, er
hann víkur að því, hvernig engj -
ar og gróður Geitlands hafi fært
sig um set frá landnámsjörð son-
arins að landnámsjörð föðurins
á Hvanneyri. Hið síðara er nið-
urlagið í þættinum um Olnboga-
börn. Svo skrifar enginn nema
sá, sem er bæði mikill rithöf-
undur og skáld.
En eins og Kristleifur skrifar
vel og skemmtilega, er hann líka
mjög áreuSanlegur og samvizku-
samur í frásögnum sínum um
menn og málefni. Dómar hans
og ályktanif um menn þá, er
hann skrifar um, eru hógværir
og vandaðir, og um vankanta
og misbresti skrifað af sann-
girni og varfærni. Er á öllu sýni-
legt, að hann, af ásettu ráði, vill
forðast sem mest að skrifa nokk-
uð það, sem misjafnt má kalla
um nokkurn mann. Má jafnvel
segja, að sú hófsemi hans gangi
fulllangt. Mér finnst t. d. vanta
í frásögn hans um Haukagil,
að minnast móður Jóns Sigurðs-
sonar. Hún var greind kona og
merk, og ég tel engan vafa á
því, að Jón hafi erft marga góða
ættarkosti frá móður sinni, engu
síður en föður, þótt hann væri
ekki hjónabandsbarn.
Snorri prestur á Húsafelli gerði
garðinn frægan fyrir galdra og
aflraunir. Hann varð gamall
maður og iðkaði hvort tveggja
fram á tíræðisaldur. Afkomandi
hans í þriðja lið, Kristleifur á
Stóra-Kroppi, hefir með skrif-
um sínum gert garðinn frægan
í annað slnn. Hann hefir galdrað
fram úr myrkri gleymskunnar
fleiri myndir úr sveit sinni og
héraði en nokkur annar maður,
og lyft mörgu Grettistaki úr vegi
þeirra, er hugsa vilja um þjóð-
legan fróðleik og menningu! í
höndum hans hafa jafnvel stein-
arnir fengið málið. Þó að hann
sé nú orðinn aldraður, er þó mik-
ið eftir af honum enn, og margs
má enn af honum vænta, ef
hann nær aldri hins fræga lang-
afa síns, en þess munu margir
óska.
Guðm. Illugason.
Samband ísl. samvinnufélaga.
SAMVINNIJMENN!
Dragið ekki að brunatryggja innbú yðar.
Biðjið kaupfélag yðar að annast vátryggingu.
. og svo umfram allt aS sends
mér 1 stykki SAVON DE PARIS
hún er svo IJómandl góS.
— Já, með ánægju, kæra frö-
ken, enda seljum vlð langmest
af þelrri handsápu.
O ■*A i
Rœstiduft
er fyrir nokkru komið á
markaðinn og hefir þegar
hlotið hið mesta lofsorð, því
vel er til þess vandað á allan
hátt. Opal ræstiduft. hefir
alla þá kosti, er ræstiduft
þarf að hafa, — það lireinsar
án þess að rispa, er mjög
. drjúgt, og er nothæft á allar
tegundir búsáhalda og eld-
húsáhalda.
IVotið
O P A L rœstiduft
Skrífstoíustúlkur
, Þrjár skrifstofustúlkur geta fengið atvinnu í bæjar-
skrifstofunum frá 1. október n-. k. eða fyr.
Laun samkv. launasamþykkt bæjarins.
Umsækjendur verða valdir að undangengnu sam-
keppnisprófi.
Umsóknir skulu sendar hingað til skrifstofunnar fyrir
31. þ. m.
Borgarstjórí.
Aðvörun
Að gefnu tilefni tilkynnist hér með öllum, er hlut eiga
að máli, að ýtrustu varkárni ber að gæta um meðferð á
innfluttum hálmumbúðum. Óheimilt er að taka vörur úr
hálmumbúðum, nema undir eftirliti lögreglunnar, og
tafarlaust brenna umbúðunum, þannig að útilokað -sé,
að áliti lögreglunnar og dýralæknis, að hætta geti stafað
af hálminum.
Lögreglusljóriim i Reykjavík, 21. ágúst 1944.
Agnar KoSoed-Hansen.
Tólg og 9ftör
fæst enn.
Sendum heim ef tekin eru 10 kg. eða meira.
Frystíhúsið Herdubreíd
Sínii 2678.
Tí MINN er viðlesnasta auglýsingablnðið!