Tíminn - 06.04.1945, Blaðsíða 8

Þeir, sem viljja hynna sér þjóðfélaysmfil, inn-
lentl oti útlend, Jiurfa að Iesa Daqshrá.
6. APRÍL 1945

25. blað
Aðeíns 2 söludagar eitir í 2. ilokki. - HAPPDRÆTTID
AM tlL TÍH US V
24. marz, laugardagur:
Sókn Montgomerys
Vesturvígstöðvarnar: Her-
sveitir Montgomerys náðu fót-
festu á 20 km. löngu og allt að
5 km. breiðu svæði austan Rín-
ar milli borganna Wesel og
Rees. Um morguninn var fjöl-
mennt brezkt og amerískt fall-
hlífalið látið lenda austan Rín-
ar. Bardagar voru ákaflega
harðir og hefir flugher Banda-
manna aldrei- farið fleiri árás-
arferðir á einum degi.
Austurvígstöðvarnar: Rússar
unnu mikið á i sókn sinni við
Balatonvatn í Ungverjalandi.
Þeir tóku borgina Neisse í Efri
Slesíu.
25. marz, sunnudagur:
Darmstadt tckin.
Vesturvígstöðvarnar: Þriðji
ameríski herinn hefir sótt hratt
fram austan Rínar í tveimur
fylkingum. Tók önnur Darm-
stadt, en hin hefir farið yfir
Mainfljót og nálgast Frank-
furt. Virðist þessi sókn þriðja
hersins hafa komið Þjóðverjum
á óvart. Á Weselsvæðinu færðu
Bandamenn út kvíarnar, þrátt
fyrir harða mótspyrnu Þjóð-
verja.
Austurvígstöðvarnar: Rússar
tófeu nokkur úthverfi Danzig.
26. marz, mánudagur:
Lloyd George
deyr.
England: Lloyd George, hinn
heimsfrægi stjórnmálamaður,
lézt eftir alllanga legu. Hann var
forsætisráðhérra Breta- í sein-
ustu heimsstyrjöld oy er öðrum
mönnum fremur þakkaður sig-
ur Bandamanna í henni. Hann
var 82 ára.
Vesturvígstöðvarnar: Her
Montgomerys hefir náð 80 km.
af austurbakka Rínar og sum-
staðar sótt fram 20—30 km.
Stöðugir herflutningar eru yfir
Rín og varnir Þjóðverja eru ekki
mjög harðar. Fyrsti og þriðji
ameríski herinn hafa enn sótt
fram, en leynd er 1 haldið yfir
sókn þeirra. Vitað er þó, að 3.
herinn er kominn inn í Asöhaf-
fenburg, 27. km. suðaustur af
Frankfurt am Main.
Austurvígstöðvarnar: Rússar
skýrðu frá nýrri framsókn í
Ungverjalandi og Efri-Slesíu.
27. marz, þriðjudagur:
7. herlnn fer
yfir Rín.
Vesturvígstöðvarnar: Fyrsti
og þriðji ameríslju herirnir náðu
saman austan Rínar og sækja
fram á 180 km. breiðri víglínu.
Framsveitir 1. hersins eru
komnir að Giessen, en fram-
sveitir 3. hersins hafa sótt fram
til Lohr, 30. km. austur af
Aschaffenburg. Aðrar sveitir
hans berjast enn í Frankfurt.
Sjöundi ameríski herinn héfir
farið austur yfir Rín norður af
Mannheim og ná& öruggri fót-
festu. Herir Montgomerys uku
stórum umráðasvæði sitt, en
þar er vörn Þjóðverja hörðust.
Austurvígstöðvarnar: Tilkynnt
að Rússar hafi nú brotizt inn í
Danzig og Gdynia.
Rússland: Tilkynnt, að Rúss-
ar hafi fengiðjnörg herskip frá
Bandamönnum, m. a. brezkt or-
ustuskip.
Argentína: Stjórnin lýsti yfir
því, að Argentína hefði sagt
Þýzkalandi stríð á hendur.
28. marz, miðvikudagur:
Gdynia tekin.
Austurvígstöðvarnarf Rússar
tóku Gdynia. Þeir sóttu hratt
fram í Vestur-Ungverjalandi til
austurrísku landamæranna.
Vesturvígstöðvarnar: Her
Montgomery vann mikið á og
virtust allar skipulegar varnir
brostnar á vígsvæði hans. Bar-
ist var í Emmerich og Borc-
holt. Fréttabann var á sókn 1.
og 3. hersins, en talið var að 3.
herinn væri kominn allt til
Wúrtsburg.
29. marz, fimmtudagur:
Danzig tekin.
Austurvígstöðvarnar: Rússar
tóku Danzig. Her þeirra, sem
hefir sótt fram í Ungverjalandi
að undanförnu, fór víða yfir
austurrísku landamærin. Annar
her þeirra sótti hratt fram í
SJóvakíu áleiðis til Bratislava.
V esturvígstöðvarnar: Her
Montgomery hefir rofið varnir
Þjóðverja gersamlega og hefir
sótt austur fyrir Ruhrhérað og
nálgast Múnster. Sókn 1. og 3.
hersins er haldið leyndri. 7.
herinn tók Mannerheim.
Kyrrahafsstyrjöldin: Til-
kynnt, að stór floti Banda-
manna væri við Rynkineyjar og
héldi uppi árásum á þær.
30. marz, föstudagur:
Frankfurt tekin.
Vesturvígstöðvarnar: Til-
kynnt að Frankfurt am Main
væri alveg á valdi Bandamanna.
Borgin Fulda var tekin. Her
Montgomery tók Emerich. Ann-
ars var haldið leynd um sókn
Bandamanna, en sagt að hún
gengi vel.
Austurvígstöðvarnar: Rússar
sóttu inn í Austurríki á all-
breiðu svæði. Sókn þeirra til
Bratislava hélt áfram.
31. marz, laugardagur:
Frakkar fara
yfir Rín.
Vesturvígstöðvarnar: Franski
herinn fór austur yfir Rín fyrir
sunnan Mannheim. 7. herinn
tók Heidelberg. Skriðdrekasveit-
ir Bandaríkjamanna voru komn-
ar til Hersfeld og Paderborna
og voru skammt frá Kasel.
Framsveitir Montgomery voru
sagðar komnar 110 km. austur
fyrir Rín.
Austurvígstöðvarnar: Hröð
sókn Rússa inn í Austurriki og
Slovakíu.
Pólland: Upplýst að Banda-
ríkjamenn hafi neitað þeirri
beiðni Rússa, að Lublinstjórnin
fengi að hafa fulltrúa á ráð-
stefnunni í San Francisco.
1. april, sunnudagur:
Flótti í Hollaiuli.
Vesturvígstöðvarnar: Til-
kynnt var, að Þjóðverjar hefðu
hafið undanhald í Norður-Hol-
landi og væru miklar loftárásir
gerðar á flutningalestir þeirra.
Framsveitir Montgomerys voru
sagðar 160 km. austan Rínar og
eiga eftir skammt til Múnster.
Austurvígstöðvarnar: Rússar
tóku Glogan í Slesíu. Sókn
þeirra í Austurríki og Slovakíu
hélt áfram.
Kyrrahafsstyrjöldin: Banda-
ríkjamenn gengu á land á aðal-
eyju Rinkyneyjanna.
2. april, mánudagur:
Rnhrhérað
umkringt.
Vesturvígstöðvarnar: Til-
kýnnt, að Ruhrhéraðið væri um-
kringt og um 100—200 þús.
manna þýzkur her einangraður
þar. Herir Montgomerys og
Bradleys náðu saman austan
Rúhr í Lippstadt. Bandamenn
fóru inn í Múnster og Kasel. Her
Montgomerys var 10 km. frá
OSnabrúch. Hann sótti einnig
hratt inn í Holland og tók En-
shed. Þriðji herinn er kominn til
Eisenach.
Austurvígstöðvarnar: Rússar
voru komnir 50 km. inn í Aust-
urríki og áttu skammt ófarið til
Winer Neustadt. Þeir voru um
20 km. frá Bratislava.
TÍMINN
Þeir, sem fylgjast vilja með
almennum málum verða að lesa
Tímann.
Áskriftarverð í Reykjavík og
Hafnarfirði Ær 4 kr. á mánuði.
i Áskriftarsími 2323.
Greínargerð írá Félagi ísl.
rithöíunda
Hinn 22. marz 1945 var til
fulls gengið frá stofnun Félags
íslenzki-a rithöfunda, og voru
stofnendur 18. Samþykkt voru
á fundinum lög félagsins og
kosin stjórn þess og endurskoð-
endur reikninga. Stjórnina
skipa: Formaður Guðmundur
Gíslason Hagalín, ritari Slgurð-
ur Helgasop, gjaldkeri Jakob
Thorarensen og meðstjórnendur
Kristmann Guðmundsson og
Gunnar M. Magnúss. Endur-
skoðendur dTu Elinborg Lárus-
dóttir og Kjartan Gíslason.
Samþykkt var að birta eftir-
farandi tilkynningu í blöðum,
sem út eru gefin í Reykjavík,
á Akureyri og ísafirði:
Þeir stofnendur Féla'/s ís-
lenzkra rithöfunda, sem sögðu
sig úr Rithöfundafélagi íslands
á aðalfundi þess hinn 18. marz
s. 1., vilja láta þess getið, sem
hér greinir:
Undanfarið hafa risið all-
miklar deilur í Rithöfundafélagi
íslands. Deilt hefir verið um
starfshætti, aðstöðu einstakra
mánna og úthlutun rithöfunda-
styrkja, — rétt og sjónarmið.
í deilum þessum hefir gengið
á ýmsu og margt verið með þeim
hætti, að það hefir ekki aðeins
verið okkur ógeðfellt, heldur
einnig svo mengað einsýni og
hlutdrægni, að við höfum talið
okkur skylt að rísa til andstöðu,
bar eð við teljum ekki íslenzkum
rithöfundum annað sæma í fé-
lagsmálum sínum en óhlut-
dræga og frjálslega starfsemi,
án tillits til stjórnmálaafstöðu
eða stefnu í bókmenntum.
Fyrir^síðasta aðalfund Rithöf-
undafélags íslands bárust því
allmargar (11) umsóknir um
félagsréttindi. Flestar voru þess-
ar umsóknir frá mönnum, sem
hafa mjog vafasaman rétt til að
gerast félagar og leggja alls
ekki stund á þau ritstörf, sem
ætlast er til að launuð séu af
fjárveitingu. Alþingis til skálda
og rithöfunda. Hins vegar
mundu þessir nýliðar hafa
hlotið úrslitavald um val á
mönnum í úthlutunarnefnd fé-
lagsins, en meðan þa|S hefir veg
Stúdentaráð
(Framhald af 1. síðu)
manna um stjórnarkosninguna.
Fengu kommúnistar formanns-
sætið, en Framsóknarmaðurinn,
Jóhannes Elíasson stud. jur.,
gjaldkerasætið, en íhaldsmenn
fengu ritarasætið. Fyrir nokkru
síðan reis deila milli kommún-
ista og jafnaðarmannsins, Jóns
Emils, og lauk henni með því, að
jafnaðarmaðurinn flutti van-
trauststillögu á formanninn,
sem íhaldsmenn studdu. Jó-
hannes Elíasson sat hjá við at-
kvæðagreiðsluna um vantraust-
ið. í hinni nýju stjórn skipa
íhaldsmenn formanns- og rit-
arasætið, en Jóhannes Elíasson
er gjaldkeri. Jóhannes tók ekki
sæti í þessari stjórn, fyrr en í-
haldsmenn höfðu lýst yfir, að
þeir mynduðu ekki stjórn nema
hann tæki þátt í henni með
þeim, og hefði því getað komið
til kosninga, sem eru óheppi-
legar nú, þegar stúdentar eru í
próflestri og skólatímanum er
senn lokið.
Sú furðulega staðhæfing hefir
birzt í Þjóðviljanum, að Jó-
hannes Elíasson hafi svikið
stjórnarsamninginn frá síðastl.
hausti með því að greiða ekki
atkvæði gegn vantrauststillög-
unni. Sá samningur var gerður
af þremur aðilum, og þegar einn
hafði skorizt úr leik, fulltrúi
jafnaðarmanna, var hann ' vit-
anlega úr sögunni, enda ekki
lengur meirihluti fyrir hendi.
Eftir það var Jóhannes vitan-
lega alveg óbundinn af þessum
samningi.
og vanda af úthlutun rithöf-
undastyrkja, er eðlilegast, að
þeir menn, sem styrkhæfir gætu
talizt, ráði sem mestu um val
nefndarinnar.
Þá var það augljóst mál, að
flestum þeirra, sem bárust fé-
lagsréttindi, mundi vera ætlað
að tryggja sigur þeirrar stefnu
í starfsháttum félagsins, sem við
teljum lítt samboðna íslenzkum
rithöfundum.
Smölun nýliðanna og einhliða
kosning í félagsstjórn sýnir
það glögglega, að þeir, sem höfðu
valdið mestum erfiðleikum á
starfsemi félagsins, héldu enn
uppteknum hætti, og töldum við
nú með öllu vonlaust, að stefna
og starfshættir mættu breytast
þannig, að við gætum við unað.
Okkur virðist því, að sá einn
kostur væri fyrir hendi að
stofna nýtt félag, þar sem við
gætum óháðir unnið að nauð-
synjamálum íslenzkra rithöf-
unda á þann hátt, sem , okkur
þykir sæmandi þeim mönnum,
sem eiga aðstöðu sína til starfa
og árangurs fyrst crg fremst
undir því, að fullt frelsi sé ríkj-
andi um starfsaðferðir, viðhorf
og viðfangsefni.
Stjórn F. í. R.
Málverkasýning
Ásgeir Bjarnþórsson heflr haft
málverkasýningu í Sýninga-
skálanum undanfarna daga.
Sýnir hann þar 42 myndir. Mest
eru það landlagsmyndir frá
fögrúm stöðum, einkum úr
mynni Norðurárdals í Borgarf.
Einnig eru fáeinar mannamynd-
ir. Virðist'Ásgeir takast þar bezt
og eru a. m. k. sumar manna-
myndirnar prýðilegar. Landlags-
myndirnar bera yfirleitt vott um
fimar hendur og vandvirkni, en
ýmislegt má finna að þeim eins
og flestum mannaverkum. Eink-
um finnst þeim, er þessar línur
ritar leiðinlegur himinn flestra
landlagsmyndanna, er spilli
þeim stórum, a. m. k. við .fyrstu
sýn.
Ásgeir málar talsvert ólíkt
flestum öðrum málurum, og það
borgar sig að sjá sýningu hans.
Henni verður lokað í kvöld og er
því síðasta tækifæri að sjá hana
í dag. G.
Merltilegar upplýs-
ingar í Skutli
(Framhald af 1. síðu)
sem gerzt hefir, og að öll gögn,
stór og smá, verði lögð á borðið.
Það má ekki aftra birtingu þess-
ara gagna, þótt það kunni að
koma illa kommúnistum og ein-
stökum mönnum í hinum stjórn-
arflokkunum, er kunna að hafa
villst til fylgis við stefnu þeirrá"
Réttur þjóðarinnar er æðri en
réttur þessara manna til að fá
hilmað yfir misgerðir sínar. Sú
krafa er áreiðanlega studd af
öllum þorra almennings, að
stjórnin dragi það ekki lengur
að gera öll gögn í þessu máli
heyrumkunn.
Dómar
(Framhald af 1. síðu)
eins árs fangelsi fyrir skjalafals
og fyrir að svíkja fé út úr manni.
Haraldur Þorsteinsson, Berg-
þórugötu 41 og Halldór Randver
Þorsteinsson, Laugavegi 147,
voru meðsekir Stefáni og
dæmdir í fjögurra mánaða fang-
elsi hvor. Allir missa þeir kosn-
ingarétt og kjörgengi.
Þá hefir Björn Arnórsson,
skála nr. 12 við Þóroddsstaði,
verið dæmdur í 6 mánaða fang-
G A M L A BÍÓ
LEIKARALfF
(For Me And My Gál '
Amerísk söngvámynd.
Judy Garland, /
Gene Kelly,
. George Murphy,
Martha Eggerth.
i
\ Sýnd kl. 5, 7 og 9.
\
BFRN SKLRREK
OG
ÆSKUÞREK, e
hin vinsæla ævisaga
Wiiiston Churchills
forsætisráðherra Breta,
hefir nú verið send til
flestra bóksala á landinu.
Aðeins fá eintök eru til.
N Ý J A B í Ó ♦
„MAIVIVI ÉG IM-
AÐ HEF EIIVLM44
(Hers To Hold)
Söngvamynd með
Deanna Durbin,
Joseph Cotten.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
T J A R N A B B Í Ó *?•
HETTA ER
HERIIVIV
(This Is the Army)
Stórmynd í eðlilegum litum
*
Sýnd kl. 4, 6,30 og 9.
a *>.
LEIKFELAG REYKJAVIKUR
Kaupmaðurínn í F eneyjum
Gamanleikur í 5 þáttum, eftir William Shakespeare.
Sýuing í kvölcl kl. 8.
Aðgöngumiðar seldir i dag frá kl. 2
Aðgangur bannaður fyrir börn.
B Æ N U M
Ú R
Skemmtisamkoma.
Óvíst var, hvort hús fengist fyrir
fleiri skemmtanir Framsóknarfélag-
anna í Reykjavík í vetur. En nú hefir
ræzt þannig úr, að Sýningaskálinn
fæst föstudagskvöldið 13. þ. m., vegna
þess að dönsk myndasýning, sem vera
átti þar næstu viku fellur niður. Það
verður því skemmtun Framsóknar-
mannaf* þar eftir viku hér frá, og
byrjar hún eins og venjulega með
Framsóknarvist. Aðsókn hefir undan-
farið verið svo mikil á Framsóknar-
skemmtanir, að fjöldi manns hefir
orðið frá að hverfa. Framsóknarfólk
er því minnt á að draga ekki fram á
síðustu stund að panta sér aðgöngu-
miða.
4. tónleikar Tónlistarfélagsins
verða haldnir um næstu helgi ai)
Strengjakvartett félagsins, en í hon-
um eru þeir: Björn Ólafsson, Þorvald-
ur Steingrímsson, Sveinn Ólafsson og
Hanz Edelstein.
Viðfangsefnin verða eftir Haydn,
Shostokovitsch og Beethoven.
Tónleikarnir verða í Tripólí leik-
húsinu kl. 8,30’ s. d. á laugardag, á
sunnudaginn kl. 3,30 s. d.
25 ára starfsafmæli.
Hinn 1. apríl sl. átti Óskar Bjart-
marz, Bergstaðastræti 21, aldarfjórð-
ungsafmæli sem starfsmaöur við Lög-
gildingastofu mælitækja og vogará-
halda. Hann er nú forstöðumaöur
Löggiidingarstofunnar. Óskar er vin-
sæll maður, samvizkusamur og yfir-
elsi, sviptur kosningarétti, kjör-
gengi og. bifreiðastjóraréttind-
um ævilangt fyrir að gefa út
ávísanir á banka, án þess, að
innstæður væru fyrir hendi og
auk þess stal hann 100 krónum
úr skrifstofu og ók bifreið undir
áhrifum áfengis. Björn hefir
áður verið dæmdur fyrir auðg-
unarbrot.
Óskar Þorstein-n Bergþórsson,
Steinholti við Laugarásveg, var
dæmdur í þrjátíu daga fangelsi
og sviptur kosningarétti og kjör-
gengi fyrir frakkastuld. Hann
hefir áður verið dæmdur fyrir
auðgunarbrot.
lætislaus. Hann er stjórnarmeðlimur
í Breiðfirðingafélaginu.
Þjóðhátíðarmerki
lýðveldishátíðarinnar er nú aftur
fáanlegt. Merkið verður selt í póst-
húsinu í Reykjavík og á götum bæj-
arins. Fólk utan Reykjavíkur, sem vill
fá merkið, getur pantað það hjá Guð-
laugi Rósinkranz, Ásvallagötu 58 Rvk,
og verður það þá sent þeim í póst-
kröfu. Þeir, sem áður hafa pantað
merkið, eru beðnir að endurnýja pant-
anir sínar.
Passíusálmarnir.
Tónlistarfélagið hefir nýlega gefið
út vandaða ljósprentaða jitgáfu af
Passíusálmunum eftir útgáfu Jónasar
Jónssonar 1907. Bókin er með fjórum
röddum fyrir orgel og harmonium og
fylgir henni formáli eftir Jónas Jóns-
son og eftirmáli er einnig um upp-
runa lagboðanna.
„Western Approaches“,
kvikmynd af baráttu sjómanna á
Atlantshafi var sýnd i Tjarnarbíó ný-
lega og buðu sendiherra Breta og frú
hans gestum að horfa á hana. Meðal
gestanna voru forseti íslands, biskup-
inn og .ríkisstjórnin. Myndin er tek-
in af brezka kvikmyndafélaginu Crown
film með aðstoð brezka flotans. -Mynd
þessi mun verða sýnd bráðlega fyrir
almenning.
Aðalfundur Þingstúku
Reykjavíkur
var nýlega haldinn í Góðtemplara-
húsinu. Þar voru lagðir fram reikn-
ingar Þirigstúkunnar og landnámsins
að Jaðri og kosin framkvæmdanefnd
Þingstúkunnar, sem öll var endurkos-
in að undanskildum (jinum manni, er
ekki gaf kost á sér. Var Guðjón Ein-
arsson kosinn í hans stað. Þingtempl-
ar var kosinn Þorsteinn J. Sigurðsson
og er það í þriðja sinn, sem hann er
kosinn. Fundinn sátu rúmlega 100 full-
trúar frá 11 undirstúkum og fimm
barnastúkum.
Aðalfundur félags
ísl. leikara
var haldinn nýlega. Á fundinum var
gengið frá skipulagsskrá utanfarar-
sjóðs þess, er stofnaður var 1942.
í stjórn voru kosnir
skipa: Þorsteinn Ö. Stephensen, form.,
Jón Aðils ritari og Arndis Björnsdótt-
ir gjaldkeri.