Tíminn - 13.07.1945, Síða 2

2
TÍMŒNN. föstndaglnn 13. Júlí 1945
52. blaö
Föstudagur 13. júlí
Eiling bændasam-
takanna
Fyrir skömmu síðan var sýnt
fram á það hér í blaðinu, að
mikil breyting hefði orðið á eðli
stéttarsamtaka í landinu hin
síðari ár. Áður fyrr voru stétt-
arfélögin ekki jafn einskorðuð
við þrengstu stéttarhagsmuni og
nú. Þá hafði engin stétt full-
komnari samtök en bændur,
þar sem voru kaupfélögin og
búnaðarfélögin. En síðan áður-
nefnd breyting varð á eðli
stéttasamtakanna, hafa bænd-
ur dregizt aftur úr á þann hátt,
að þeir hafa ekki stéttarfélags-
skap á borð við Alþýðusamband-
ið og Bandalag opinberra starfs-
manna. Búnaðarfélagsskapur-
inn hefir enn ekki sinnt því
hlutverki, nema að takmörkuðu
leyti. Á þessu þarf að verða sú
breyting, að bændur efili samtök,
er jafngildi samtökum annarra
stétta í þessum efnum. Það er
nauðsynlegt fyrir bændur, svo
að þeir geti gætt hagsmuna
sinna til jafns við aðrar stéttir,
og það er nauðsynlegt fyrir
þjóðfélagið, svo að jafnvægi geti
skapast milli stéttasamtakanna
i landinu.
Fram að þessu hefir nokkurs
ágreinings gætt um það, hvert
form þessara bændasamtaka
ætti að vera, og hafa heyrzt
raddir um, að setja ætti búnað-
arfélagsskapinn alveg til hliðar
í þessum efnum og stofna nýtt
landssamband, alveg óháð bún-.
aðarfélögunum. Frá þessum fyr-
irætlunum virðist nú alveg
horfið og jafnt Búnaðar-
þing og Búnaðarsamband Suð-
urlands, sem hafa haft mest
afskipti af þessum málum, gera
ráð fyrir því í tillögum sínum,
að búnaðarfélagsskapurinn
(búnaðarfélögin) myndi grund-
völl hinna auknu samtaka. Það
formsatriði er enn eíkki endan-
lega ráðið, hvernig verður hátt-
að þeirri tvískiptingu búnaðar-
félagsskaparins að sinna bæði
búnaðarlegum og stéttarlegum
málum bænda, En slíkt ætti að
mega leysa, án þess að deilur
sköpuðust í því sambandi.
Þótt undarlegt sé, hafa grein-
ar Tímans um aukin samtök
bænda farið mjög í taugarnar á
rithöfundum Mbl. M. a. er kom-
izt svo að orði í seinasta Reykja-
víkurbréfi blaðsins, að með
þessu sé stefnt að því að leggja
ný samtök undir Framsóknar-
.flokkinn! Slíkur ótti blaðsins
virðist vissulega benda til þess,
að það telji ólíklegt, að aðrir
flokkar veiti stuðning þeim mál-
um bænda, sem þessi samtök
munu koma til með að berjast
fyrir, því að öðrum kosti ætti
ekki að vera neitt nánari tengsli
milli þeirra og Framsóknar-
flokksins en annarra flokka.
Mætti þessi ótti Reykjavíkur-
deildar Sjálfstæðisflokksins
vissulega verða bændum aukin
hvatning til að hraða eflingu
umræddra samtaka.
Margar sögusagnir, sem nú
ganga um fyrirætlanir ríkis-
stjórnarinnar í dýrtíðarmálun-
um á komandi hausti, mætti líka
verða bændum aukin hvatning
til að hraða þessum viðbúnaði.
Innan stjórnarflokkanna eru
áreiðanlega sterk öfl, sem vilja
Játa ganga á hlut bænda. Aukin
samheldni og samtök bænda
myndi áreiðanlega gera marga
stjórnarliða deigari í því að
styðja slíkar fyrirætlanir.
Það er því áreiðanlega vel ráð-
ið af stjórn Búnaðarfélags ís-
lands að kveðja Búnaðarþing
saman 7. ágúst næstkomandi.
Þar verður bæði hægt að gera
stjórnarvöldunum ljósa afstöðu
bænda til verðlags- og dýrtíðar-
málánna. Þar verður einnig
hægt að ganga betur frá því
formi, sem efldum samtökum
bænda verða valin. Á Búnaðar-
þingi hefir á síðari árum skap-
azt sú samheldni milli bænda
úr ólíkum flokkum, sem er lík-
leg til að verða hinum efldu
samtökum bænda gott veganesti.
En jafnhliða því, sem hin ó-
pólitísku samtök bænda verða
ERLENT YFIRLIT
Konnngsdeilan í Belgíu
Bæjarstjórn Reykjavíkur
og endurnýjun togaraflotans.
Morgunblaðið eyddi mestallri
forsíðunni á miðvikudaginn var
undir þá fregn, að bæjarstjórn
Reýkjavíkur hefði samþykkt að
gera þá kröfu til ríkisstjórnar-
innar, að Reykjavík fái % hluta
af smíðaleyfum þeim fyrir 13—
16 togara, sem nú er talið, að
fáist byggðir í Englandi og Sví-
þjóð. Jafnframt samþykkti
bæjarstjórnin, að bærinn skyldi
gerast kaupandi að þessum tog-
urum, ef einstaklingar eða fé-
lög í bænum vildu ekki kaupa
þá.
Það geta varla talizt mikil
stórtíðindi út af fyrir sig, þótt
bæjarstjórn Reykjavíkur vilji fá
8—10 nýja togara til bæjarins,
þar sem hér hafa oft verið marg-
falt fleiri togarar, og flestir eða
allir þeirra, sem eftir eru, þurfa
endurnýjunar við. Séð frá því
sjónarmiði, getur þessi sam-
þykkt bæjarstjórnarinnar ekki
talist lýsa neinum sérstökum
„nýsköpunar“-vilja. Hins veg-
ar er það ýmislegt annað í
sambandi við þessar ályktanir
bæjarstjórnarinnar, sem hlýtur
að vekja verulega athygli, þegar
málið er athugað betur.
Vantrú á „nýsköpunina“.
Það. sem vekur vafalaust fyrst
athygli margra í sambandi við
þessa ályktun bæjarstjórnarinn-
ar, er sú vantrú, sem þar virðist
koma fram á því, að einstök
útgerðarfélög vilji kaupa togara.
Hér í bænum eru mörg stórrík
togarafélög, sem hafa notið
mikilla skatthlunninda til að
geta lagt fé í nýbyggingarsjóði.
Sum þessara félaga hafa misst
skip sín eða selt þau á stríðs-
árunum, og ættu þau að hafa
sérstakan áhuga fyrir því að
eignast ný skip. Þanaig hefir
h.f. Kveldúlfur selt fjóra togara
seinustu missirin og ætti félag-
ið vissulega að hafa sterka löng-
un til þess að fá hið allra fyrsta
a. m. k. jafnmörg skip í staðinn.
Ef veruleg trú ríkti á fjárhags-
aðstæðunum í landinu, ætti
vissulega að vera hörð sam-
keppni milli útgerðarfélaganna
um að fá þá togara, sem fást til
bæjarins og það jafnvel, þótt
þeir væru miklu fleiri en 8.
En bæjarstjórn Reykjavíkur
finnur það réttilega, að slík trú
er yfirleitt ekki fyrir hendi
meðal einstaklinga. Atvinnu-
rekendur trúa ekki á „nýsköp-
unina“ undir þeirri fjármála-
stjórn, sem nú er ríkjandi. Þess
vegna slær bærinn þann var-
nagla, aff vilji einstaklingarnir
ekki kaupa umrædda togara,
skuli bærinn gera þaff!
Ef það ríkti bjartsýni og trú
á fjármálastjórn þjóðarinn-
ar, hefði bæjarstjórnin vissulega
ekki þurft að gefa þessa yfir-
lýsingu. Þá hefðu fengist nógir
kaupendur. Þannig hefir stjórn-
arliðið orðið að viðurl^enna
ótrú einstaklinganna á „ný-
sköpunina“, sem ekki stafar af
því að þeir vilji ekki fá ný fram-
leiðslutæki, hejdur hinu að þeir
óttast sívaxandi dýrtíð og fjár-
málaöngþveiti, sem fylgifisk
st j órnarstefnunnar.
Með þessu er það vitanlega
ekki sagt, að eigi muni fást
kaupendur að þessum nýju
togurum. Mörg útgerðarfyrir-
tæki munu réttilega telja sér
skylt að skerast ekki úr leik,
vegna skatthlunnindanna. Þótt
stjórnarstefnan hafi mjög lam-
að framfarahug margra fyrir-
tækja á sviði framleiðslunnar,
þó eru enn til menn og félög
það framsækin og áræðin, að
þau ráöast í nýjar framkvæmd-
ir, en ekki fyrir affgerffir stjórn-
arinnar, heldur þrátt fyrir fjár-
málastefnu hennar.
Sjálfstæffisflokkurinn orffinn
fylgjandi bæjarútgerff.
Þar kom að því, að Sjálfstæð-
isflokkurinn vildi hefja bæjar-
útgerð, sagði einn af þekktari
borgurum bæjarins, þegar hann
las Mbl. í fyrrad. Og Sjálfstæðis-
þannig efld og aukin, má ekki
gleyma því, að samheldni bænda
á hinum pólitíska vettvangi er
þó kannske nauðsynlegast af
öllu. Þar Verða höfuðmálin jafn-
an endanlega útkljáð. Þess
vegna er það bændastéttinni
höfuðnauðsyn að fylkja sér um
Framsóknarflokkinn, sem er þar
aðalmálsvari hennar, og þá
menn aðra, er vilja hafa sam-
vinnu við hann um málefni
landbúnaðarins.
Dollaraeyðslan
Af þeim mörgu loforðum, sem
gefin voru í stjórnarsáttmálan-
um, mun fátt hafa vakið meiri
ánægju en það fyrirheit, að
lagðar skyldu fyrir 300 miljónir
kr. af erléndum inneignum
landsmanna og skyldi þeim ekki
ráðstafað til annars en kaupa á
framleiðslutækjum. Þótt þessi
upphæð væri helzt til lág, þegar
miðað er við hin miklu verk-
efni framundan, var hér eigi að
síður stigið spor í rétta átt.
Þessi ráðstöfun átti að veita
nokkra trýggingu fyrir því, að
megininu af gjaldeyrinum yrði
ekki ráðstafað til kaupa á meira
og minna óþörfum varningi og
framleiðslutækin yrðu því að
mæta afganginum.
En það hefir orðið um þetta
loforð stjórnarinnar, eins og svo
mörg önnur, að efndirnar hafa
verið á aðra leið. Það eru nú
liðnir einir átta mánuðir síðan
stjórnin fékk nær óskiptan
stuðning Alþingis til að gera
þetta, en samt er það ógert enn.
Hér er þó vissulega um fram-
kvæmd að ræða, sem ekki átti
að vera neinum erfiðleikum
bundin, þar sem gjaldeyrisinn-
eignin erlendis nam nær tvö-
faldri umræddri upphæð, þegar
lögin um þetta voru sett.
Þetta er heldur ekki öll sagan
um framgöngu stjórnarinnar í
þessu máli. Á þeim fáu mánuð-
um, sem stjórnin hefir setið að
völdum, hafa inneignir þjóðar-
innar í dollurum minnkað úr
286 milj. kr. í 230 milj. kr.
Það er 56 milj. dollara rýrnun
á einum níu mánuðum.
Með slíku áframhaldi verður
dollarainneignin brátt gengin
til þurrðar, þar sem möguleik-
arnir til að afla dollara eru mjög
takmarkaðir og verða það senni-
lega fyrst um sinn.
Innflutningsmálunum er
hins vegar þannig háttað, að
tiltölulega lítið mun fást af
skipum, landbúnaðarvélum, raf-
orkuvélum og öðrum fram-
leiðslutækjum, nema hægt verði
að greiða þau með dollurum.
Vörur fást nú yfirleitt ekki fyr-
ir sterlingspund, nema frá Bret-
landi, en þaðan verður ekki
hægt að fá nema lítið af fram-
leiðslutækjum næstu missirin.
Þess vegna verður verulegur
hluti þess fjár, sem lagt verður
á sérstakan innkaupareikning
fyrir framleiðslutæki, að vera í
dollurum, ef þessi ráðstöfun á
að koma að gagni. Þess vegna
verður hún líka að gerast strax,
svo að dollararnir verði ekki
foknir út í veður og vind, þegar
fara þarf að nota þá til kaupa á
f r amleiðslutækj um.
En stjórnin virðist ekki hafa
neitt slikt í hyggju. Henni virð-
ist nóg að hafa getað glapið al-
menningi sýn með þessu loforði
á síðastl. hausti. Hún metur það
bersýnilega meira, að þóknast
kaupmönnum, sem ekki vilja
láta vera neinar hömlur á doll-
urunum, en að efna gefin loforð.
Þess vegna hefst hún ekkert að
og horfir á það með jafnaðar-
geði, að dollarainneignin fer sí-
minnkandi.
Þjóðin má ekki þola stjórninni
slíkt ábyrgðarleysi og vanefndir.
Hún ýerður að krefjast þess, að
stjórnin efni tafarlaust þetta
loforð sitt, svo að nauðsynlegar
framkvæmdir þurfi ekki að
stöðvast fyrr en varir, vegna
gjaldeyrisskorts. Hún verður
jafnframt að gera sér þess grein,
að stjórn, sem sýnir slíkt á-
byrgðarleysi og bregzt þannig
loforðum sínum, er ekki til
neinna góðra hluta trúandi, og
þess vegna þarf nýja athafna-
sama og samvizkusama stjórn,
ef málum landsins á að verða
borgið á hinum viðsjárverðu
tímum, sem eru framundan.
flokkurinn sýnir meira en hann
vilji hefja bæjarútgerð, bætti
hann við, því að hann virðist
orðið treysta henni betur en
einkaútgerðinni. Annars myndi
hann ekki vilja láta bæinn ráð-
ast í skipakaup og útgerð, þegar
þannig er ástatt, að einstakling-
arnir vilja ekki sinna slíku.
Við þessi ummæli þessa merka
borgara mætti bæta því, að fyrst
Sjálfstæðisflokkurinn tók þessa
„kollsteypu" að verða fylgjandi
bæjarútgerð, hefði betur farið',
að hann hefði gert það fyrr. Þá
gæti fjárhagur bæjarins verið
orðinn eins góður og hjá Hafn-
arfjarðarbæ. Það er í samræmi
við aðra fjármálavizku^ íhalds-
meitfihlutans í bæjarstjórn
Reykjavíkur að streitast gegn
bæjarútgerð meðan hún var
arðvænlegust, en taka hana svo
upp, þegar hallar undan fæti.
En hvað um það! Forkólfar
Sjálfstæðisflokksins hafa nú
fundið þá lausn, að bezt sé að
koma á bæjarútgerð, þegar
fjármálaástandið er orðið þann-
ig, að einstaklingarnir hafa
misst trú á útgerðina. Svona
máttugt hefir sambýlið við
Brynjólf verið. Á dögum Jóns
Þorlákssonar hefði hins vegar
rétta lausnin verið talin sú, að
fjárhagsmálunum yrði aftur
kom í það horf, að einstaklingar
fengju trú á atvinnureksturinn.
En slíkar kenningar teljast nú
orðið kerlingabækur eftir „koll-
steypuna.“
Týri staglar.
Týri hefir venjulega lítið nýtt
til málanna að leggja, þegar
hann er að skrifa Reykjavíkur-
bréf sín í Mbl. Kærasta iðja
hans virðist sú, að staglast allt-
af á sömu ósannindunum og út-
úrsnúningunum.
Þannig mun hann hafa stagl-
azt á því í næstum hverju
Reykjavikurbréfi, undanfarna
níu mánuði, að Framsókn-
armenn hafi ekki iviljað annað
á slðastliðnu hausti, en að utan-
þíngsstjórnin héldi áfram. Þó
hefir Mbl. birt bréf, sem Fram-
sóknarílokkurinn skrifaði Sjálf-
stæðisflokknum, þar sem hann
bauð að styðja með honum
stjórn, sem hefði því orðið full-
gild þingræðisstjórn.
Þá munu þau vera fá
Reykjavíkurbréfin, þar sem Týri
hefir ekki staglazt á því, að
Franisóknarmenn geti ekki
(Framhald ú 7. siðu)
í Belgíu eru nú miklar deilur
um það, hvort Leopold konung-
ur skuli aftur taka við konung-
dómi. Hafa jafnaðarmenn og
kommúnistar lýst sig þvi mót-
fallna, en hægri menn eru því
hins vegar fylgjandi. Málið er
enn óleyst og geta endalok þess
orðið hin örlagaríkustu fyrir
belgisku þjóðina.
Leopold konungur tók við
konungdómi í Belgíu veturinn
1934, þá 33 ára gamall. Faðir
hans, Albert - konungur, hafði
farizt með voveiflegum hætti.
Albert konungur hafði notið ó-
venjulegra vinsælda, vegna
framkomu sinnar á heimsstyrj-
aldarárunum fyrri, og gengu
þær í arf til sonarins. Leopold
hefir líka sjálfur marga eigin-
leika til að afla sér fylgis, þar
sem hann er manna glæsileg-
astur og mjög viðfeldinn í
framkomu. Munu ekki aðrir
konungar hafa verið vinsælli en
hann á fyrstu stjórnarárum
hans,. og kom það glöggt fram
er drottning hans, Astrid Sfía-
prinsessa, fórst í bílslysi. Vakti
það slys þjóðarsorg í Belgíu.
Þegar Þjóðverjar réðust inn í
Belgíu í maímánuði 1940, tók
L9eopold konungur yfirher-
stjórnina í sínar hendur og
hvatti þjóðina til vasklegrar
mótspyrnu. En ekkert mátti sín
gegn ofureflinu, og þegar vörn-
in reyntiist vonlaus, tók Leopold
þá örlagaríku ákvörðun að láta
herinn gefast upp, til að hindra
frekari blóðfórnir, en bar þá á-
kvörðun hvorki undir stjórn
sína né Bandamenn. Vakti sú
framkoma konungs mikla
gremju meðal Bandamanna og
belgíska stjórnin neitaði að
fara að dæmi hans. Hún fór því
til Frakklands og síðan til Bret-
lands og hélt þaðan áfram bar-
áttunnj gegn Þjóðverjum. Leo-
pold konungur lýsti því hins
vegar yfir, að hann teldi sig
herfanga og myndi engin skipti
hafa af stjórn landsins meðan
það væri hernumið af Þjóðverj-
.um. Þjóðverjar reyndu mjög að
fá hann til samvinnu, en hann
neitaði því jafnan og höfðu þeir
hann þvi i strangíi gæzlu.
Nokkru áður en þeir yfirgáfu
Belgíu í fyrra, fluttu þeir hann
til Þýzkalands.
Þegar belgiska stjórnin kom
heim úr útlegð í fyrra, munu
ýmsir hafa viljað lýsa yfir lýð-
veldi, en niðurstaðan varð sú, að
Charles prins, bróðir Leopolds,
var settur ríkisstjóri. Lá þetta
mál svo niðri, unz nokkru eftir
að Bandamenn leystu Leopold
úr haldi Þjóðverja í vor. Leo-
pold lýsti þá yfir, að hann vildi
hverfa heimleiðis og taka við
konungdómi. Jafnaðarmanna-
Leopold Belgíukonungur.
flokkurinn lýsti sig þvi strax
mótfallinn ogr Acker forsætis-
ráðherra, sem er jafnaðarmaður,
baðst lausnar fyrir stjórn sína
í mótmælaskyni. Kommúnistar
lýstu sig einnig andvíga Leopold.
Jafnframt ákváðu verkalýðsfé-
lögin að lýsa yfir mótmælaverk-
falli, er skyldi hefjast strax og
Leopold tæki við völdum.
Fyrir skömmu síðan náðist þó
samkomulag um það, að Leo-
pold konungur og Acker forsæt-
isráðherra skyldu ræðast við og
var fundur þeirra nú í vikunni.
Ófrétt er enn um endalok þess-
ara viðræðna. Hins vegar er því
spáð, að úrslit þessa máls geti
orðið mjög afdrifarík fyrir
Belgíu, hvernig sem það leysist,
því að deilurnar um þetta hafa
orðið mjög harðar og margir
þeirra, sem vinna gegn konung-
inum, hafa í huga að koma á
lýðveldi. Konungur á einnig
harðsnúið fylgilið, einkum með-
al franskættaðra manna, er
byggja nokkurn hluta landsins.
ZADD/R HAiRAHNAHNA
í forustugrein Alþýðublaðsins 7. þ.
m. er rætt um allsherjarverkfallið, sem
kommúnistar gerðu í Vestmannaeyjum
fyrir skömmu. Segir þar m. a:
„Allsherjarverkfall það eða sam-
úðarverkfall, sem Guðmundur Vig-
fússon, erindreki hinnar kommún-
istisku Alþýðusambandsstjórnar
beitti sér fyrir í Vestmannaeyjum
um miðja þessa viku, fékk skjótan
og ófrægilegan endi. Þegar sýnt
var á fimmtudag, á öðrum degi
allsherjarverkfallsins, að vinna hélt
áfram á miklum meirihluta allra
vinnustöðva í Eyjum, og að árang-
urinn af því mundi verða lítill
annar en sá, að eyðileggja miljóna-
verðmæti af fiski í tveimur hrað-
frystihúsum, sem verkfall varð í,
lyppuðust hinar kommúnistisku
hetjur í stjórn Alþýðusambandsins
og erindreki þeirra í Eyjum með
öllu niður og féllust á, að verk-
falhnu yrði aflýst þegar í stað, eða
frestað, eins og það er kallað, til
19. júlí, en hinu upphaflega deilu-
máli um það, hvort Verzlunar-
mannafélag Vestmannaeyinga sé,
samkvæmt lögunum um stéttar-
félög og vinnudeilur. réttur samn-
ingsaðili um kaup og kjör verzlun-
arfólks, skyldi skotið undir úrskurð
félagsdóms. En það var raunar sú
leið til þess að leysa þá deilu, sem
kaupsýslumenn í Eyjum höfðu frá
upphafi boðið til samkomulags, að
farin yrði!
Öllu meiri fýluför, en þessa, gátu
kommúnistarnir í stjórn Alþýðu-
sambandsins, og erindreki þeirra í
Eyjum, Guðmundur Vigfússon. því
varla farið.“
AÍþýðublaðið segir enn fremur um
Vestmannaeyjaverkfallið: ,
„Hér skal enginn dómur lagður á
málstað deiluaðila í verzlunar-
mannadeilunni í Vestmannaeyjum;
úr því, hvað þar er rétt, mun
félagsdómur skera. Hér skal heldur
ekki farið út í það, hve ríkar ástæð-
ur og réttmætar voru til þess, að
hefja allsherjarverkfall Verzlun
armannafélagi Vestmannaeyinga til
stuðnings. Aðeins eitt skal í þessu
sambandi gert að umtalsefr.i, — og
það er hið dæmalausa ábyrgðar-
leysi, sem kommúnistarnir í stjórn
Alþýðusambandsins og erindreki
þeirra í Eyjum hafa sýnt í verk-
fallsbrölti sínu þar.
Ef beita á vopni verkfallsins,
þá verður að gera það af fullri
fyrirhyggju. Samtök hins vinnandi
fólks eru of þýðingarmikil til þess
að vera höfð að leiksoppi í höndum
ábyrgðarlausra ævintýramanna. En
þegar allsherjarverkfall er af slíkri
léttúð undirbúið, að upphafsmenn
þess verða að lyppast niður þegar
á öðrum degi eins og hin kommún-
istiska stjórn Alþýðusambandsins
og útsendari hennar í Vestmanna-
eyjum í þessari viku, þá verður að
segja, að betur hefði verið heima
setið, en af stað farið.
Verkfallsrétturinn er dýrmætur
réttur fyrir samtök verkalýðsíns,
og verkfallsvopnið beitt vopn í bar-
áttu hans fyrir bættum kjörum, ef
það er á réttan hátt og á réttum
tíma notað. En það er hægðarleik-
ur að eyðileggja það vopn og að
stórskaða, ef ekki eyðileggja sjálf
samtök verkalýðsins, ef það er
fengið óvitum og ábyrgðarleysingj-
um í hendur."
Þetta er mál, sem verkamenn þyrftu
vissulega að hugsa vandlega áður en
þeir láta kommúnista teyma sig út
í næsta verkfall.
* * *
í forustugrein Alþýðublaðsins 10.
þ. m. er rætt um handtöku íslending-
anna fimm, sem brezka herstjórnin
í Danmörku lét sækja um borð í Esju
.eftir að hún var farin frá Khöfn.
Blaðið segir m. a: *
„Við skiljum ekki, með hvaða
rétti íslendingar, sem búnir eru að
fá löglegt vegabréf og komnir um
borð í íslenzkt skip, eru fluttir það-
an aftur með ofbeldi af annarar
þjóðar mönnum og bönnuð heim-
ferð. Hér skal að vísu ekkert um
það fullyrt hvort einn eða fleiri
af þessum fimm löndum okkar
hafa brotið eitthvað af sér við
Bandamenn eða það land, sem
þeir hafa dvalizt í. En okkur virð-
ist, að þá hefðí mátt hafa aðra og
nærgætnari aðferð til þess að stöðva
heimferð þeirra, en þá, sem við var
höfð. |
' Og hvernig, sem þessu máli er
varið, mun íslenzka þjóðin ætlast
til þess af ríkisstjórn sinni, að hún
láti það röggsamlega til sín taka
og sjái svo til að löndum okkar
verði ekki að ósekju haldið í fang-
elsum og meinuð heimferð eftir
margra ára nauöuga útlegð.
í þessu máli reynir á ríkisstjórn-
ina sem fulltrúa lýðveldis okkar.
Við getum ekki þolað það, að ís-
lendingar, sem erlendis eru, verði
ofurseldir réttleysi. Það er ríkis-
stjórnarinnar að vaka yfir því, að
þeir geti farið sinna ferða, ef þeir
hafa ekkert aí sér brotið. Þess
vegna veröur hún að skerast fljótt
og sköruglega í þetta mál, ef hún
vill ekki verða fyrir alvarlegum
álitshnekki meðal þjóðarinnar."
Þessi krafa mun áreiðaníéga eiga
vísan stuðning þjóðarinnar allrar.