Alþýðublaðið - 10.06.1927, Blaðsíða 2

2
ALR YÐUBL
jALÞÝ^UILIÐEI
] kemur út á hverjum virkum tlegi. ►
3 Afgreiðsla í Alþýðuhúsinu við í
| Hverfisgötu 8 opin irá kl. 9 árd. ►
3 til kl. 7 síðd. i
\ Skrifstofa á sama stað opin kl. ►
3 9»/a—10 Va úrd. og kl. 8—9 síðd. i
j Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 ►
J (skrifstofan). ►
\ Verðlag: Áskriftarverö kr. 1,50 á ►
| mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 )
j hver mm. eindálUa. f
3 Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan í
| (i sama húsi, sömu símar). \
Þýðing pagnarinnar.
Stórveldin kvarta undan
strandgæzlunni.
Pegar Héðinn Valdimarsson í
vetur á þingi talaði máli almanna-
rómsins um rekstur strandgæzl-
unnnar, þá var það, að íhaldið
fann upp lögmálið fyrir rekstri
opinberra vandræðamála. Og
,:Mgbl.“ birti lögmálið öllum iýði
eins og Móses gerði forðum, þó
að þrumurnar og eldingarnar
vantaði, og svo var reyndar um
fieira, sem vant er að hafa við
slík tækifæri. Lögmálið var þögn-
in, og skilgreiningin, sem fylgdi
eins og í Lúthers litlu fræðum,
var sú, að annars kynnu útlend-
ar þjóðir að - frétta það, og hjá
þeim myndu ákærurnar skaða
okkur, hvort sem þær varu sann-
ar eða lognar. Þetta siðalögmái er
harla ófagurt; hvað rétt er og
satt skiftir engu; það eitt er alt
að komast hjá ölium óþægilegum
afleiðingum. Það er ekki verið að
hugsa um neina þjóðfélagslega
hoilustuhætti eöa þjóðþrifnað; að
eins eitt gildir; það er íhaldið, —-
að halda dauðahaldi í alt, rangt
sem rétt og raska engri ró neins
staðar. Það er þetta ódrepandi í-
haldsmakræði. En hvernig hugs-
ar glæpamaöurinn? Hann myrðir
mann af því, að honum er sama
um rétt og rangt, óg ráðið við ill-
virkinu er — þögnin. En það er
kunnugra en fTá þurfi að segja,
að húa hylur ekkert til lengdar.
En svo er barnaskapurinn, —
þetta að-hugsa sér útlendar þjóð-
ir —- stórveldin — eins og vold-
ugan, sísofandi þursa, s ;m áidrei
rankar við sér og eftir engu tek-
ur, r.ema hann sé vakinn, og þvl
sé ekki vert að hafa hávaða um
neitt það, sem aflaga fari og þau
geti varðað. Ef þau fái að dorma
í friði, þá geri ekkert til, þótt
eitthvað sé á þau gengið. Ver-
aidarsagan, sem er fult eins á-
reiðanleg eins og íhaldið og
„Mgbl.“, segir reyndar alt ann-
að. Eða hver lætur sér detta í
hug,. að stórveldin séu sköpuð í
sveíni af geispandi lýð. Þvert á
móti. Otlendu ríkin, sem hafa
aldalanga þjálfua, heyra miklu
betur en við islendingar, sem að
því, er til íhaldsmannna tekur,
vircast halda, að við lifum enn
einhvers staðar uppi á miðöld-
um, símalausir og póstlausir, ein-
hvern tima um það leyti, sem
skipin, er áttu að ganga hingað
samkvæmt garnla sáttmála, voru
hætt að vera í förum. Það er
misskilningur hjá „Mgbl.“ og í-
haldinu, þetta; — útlendar þjóðir
eru áivakrar.
Hefir þá þögnin í „Óðins“-mál-
inu þýtt nokkuð? Nei, öðru nær.
Þjóðverjum hefir lengi leikið
grunur á, að ekki væri alt með
feldu um landhelgisgæzluna, og
að það, sem aflaga færi, kæmi
niður á þýzkum þegnum. Því
hafa Þjóðverjar sent hingað
ræðismann til þess að rann-
saka, livernig strandgæzlan sé
rekin, og hvort að þýzkir þegn-
ar séu beittir örétti.
Og ekki er það af því að Þjóð-
verjar hafi verið vaktir með há-
vaðanum hér heima, því að um-
kvartanir þeirra birtust i þýzk-
um blöðum í fyrra haust. Og það
eru ekki Þjóðverjar einir, sem
hafa fundið, að eitthvað gæti ver-
ið að.
Chamberlain, utanríkisráðherra
Breta, hefir, eins og símskeyti
hingað herma, lýst yfir því í
brezka þinginu, að hann ætli
að láta rannsaka það, sem
komið hefir fram við tiltekinn
brezkan togara af hendi strand-
gæzlunnar hér.
Til hvers var nú þögnin, — því
að útlendu ríkin gátu vaknað
sæmilega hjálparlaust.
En hvað hefði ekki bráðabirgða-
stjórnin íslenzka staðið miklu beí-
ur að vígi, ef hún hefði ekki þag-
að, heldur rannsakað málið. Þá
hefði hún nú getað sagt við kvart-
endur: „Við erum búnir að rann-
saka; það var rangt, sem betur
fór; hér eru gögnin“, eða: „Því
miður er þetta satt, en við erum
búnir að kippa því í Iag.“ Nei,
sú stjórn, sem vill þegja sannleik-
ann í hel, er ekki hafandi.
Það væri nú eftir „Mgbl.“ að
lýsa undirstöðunum undir athöfn-
am erlendu ríkjanna i þessu máli
eitthvað á þessa Ieið: „Einu sinni
þegar kona Chamberlains var að
stúdera neðanmálssöguna í Al-
þýðubiaðinu, varð séra Austin,
manni hennar, litíð um öxl
hennar, og sá hann þá greinarnar
um „Óðins“-málið, þreif óðara
rosabullurnar sínar og rauk eins
og elding niður í parlament og
fór að tala um strandgæzluna."
Og eitthvað svipað gæti „Mgbl.“
sennilega fundið upp á að segja
um Marx. Það er nefnilega auð-
séð á öllu, að „Mgbl.“ heldur,
að utanríkismál erlendis séu rek-
in í Heljarslóðarorrustustíl.
Svona reyndist nú þögnin.
Aiþýðuflokkurinn vili, að talað
sé af fullri hreinskilni og hisp-
ursleysi um öll opinber mál, en
íhaldið vill þögn, — dauðaþögn,
dauöa og þögn. En lífið heimt-
ar sitt og því kemur krafan:
Yfirráðin til alþýðunnar!
og undaiihald.
(Nl.)
Einn af hátónum „Varðar“ er
sá, að þeim mun meira verði
smyglað og heimabruggað af á-
fengi, ef áfengisverzlunin verði
lögð niður. Ekki hefir það komið
heim við reynsluna. Áður en farið
var að gera stóru glompurnar á
aðflutnirgsbarmlögin, bar minna á
þeim aðförum heldur en síðar,
og voru þau þó yngri þá og því
að vonum erfiðara að framfylgja
þeim heldur en orðið hefði, þegar
þau höfðu náð meiri hefð og
festu, e/ þau hefðu fengið að
standa svo lengi óskert. Það
ræður að líkindum, að mörgum
sinnum erfiðara er að gæta bann-
laganna fyrir slíkum brotum, þeg-
ar hægt er að dylja þau í skjóli
lögverndaðrar áfengissölu. Krist-
ján Albertsson ætti að kynna sér
álit samvizkusamra iögreglu-
manna á því máli, ef horium er
ant um að kynnast sannleikanum,
þó að hann viti ekki fyrir fram,
að hann muni verða í samrænii
við kenningar Jóns Þorlákssonar
eða Ólafs Thors.
I næsta blaði „Varðar" eftir
pistil Kr. Alb. kom grein um Góð-
templararegluna og bannmálið
eftir guðfræðinema, er Knútur
heitir Arngrímsson. Hann skrifar
eins og hann dreymi, að drykkju-
skaparástríðan sé leikur einn, sem
hver og einn muni venja sig af, ef
ágæti bindindisins sé predikað
fyrir honum.
Þótt ekki sé efast um, að Knút-
ur Arngrímsson meini vel með
kenningum sínum, þá kemur það
ekki að haldi, því að „góð mein-
ing enga gerir stoð“, ef hún brýt-
ur alveg bág við veruleikann.
Hann segir: „Enginn er neyddur
til að kaupa vínin og drekka. Vér
getum því hafist handa og látið
Spánarvín öhreyfð af fúsum og
frjálsum viija. Það getur hver ein-
staklingur ásett sér.“ — Ó-nei-
Þetta er draumur, fagur draumur
að vísu, en draumur engu að síð-
ur, sem kemur alveg í bága við
reynsluna. ‘Hvaðá vit væri í þvi
að fá smábarni rakhníf og pre-
dika svo að eíns fyrir því, að það
mætti með engu móti meiða sig
á honum? Reynsían hefir sýnt
það þrásinnis, að fjölmargir
drekka frá sér vit sitt og lífs-
björg hvað eftir annað, á meðan
þeir ná í áfengi, þrátt fyrir allar
tilraunir til að bjarga þeim, þó að
bindindisstarfsemin sé nauðsyn-
leg og bjargi mörgum. Sjálfstæð-
iskraftur margra rnanna er því
miður ekki meiri eh svo, að þó
að þeir sjái, að áfengið er þeim
tii ills eins, þá leiöast þeir samt
tii að drekka það æ- ofan í æ, á
meðan það er á boðstólum,
‘hversu innilega sem þeir sjá eftir
því á eítir. Þess vegna er mikill
vafi á, hvort áfengissala tikhvers,,
sem fæst til að kaupa það, er
nokkuð minni glæpur en bein
inanndráp. Kristjáu Albartsson
getur gjarna kallað þau ummæli
„þvergirðingslegt ofstæki í her-
búðum bannmanna". Sannleikur-
inn verður ekki kæfður méð á-
mátlegum lýsingarorðum.
Knútur Arngrímsson kemst svo
að orði, að „vér höfum neyðst til
að slaka á klónni,. svo allmikifl
innfiutningur áfengra drykkja hef-
ir orðið þrátt fyrir bannlögin."
Notum réttu orðin, þótt þau kunni
að vera óþjálli: Það var vegna
ræfilsháttar flestra alþingismann-
anna og tveggja landsstjórna, að
vínflóðinu var aftur veitt inn í
landið, og síðari stjórnir hafa
lagt blessun sína yfir þær að-
gerðir.
Knútur Arngrímsson vill leggja
svo mikla áherzlu á, að Góð-
templarareglan eigi að vera hlut-
laus í stjórnmálum, að fyrir því
eigi hún að „hætta aigerlega að
hlutast til um löggjöfina". Hanri
álítur þó sjálfsagt ekki, að hún
eigi að leggja svo mikla áherzlu
á hlutleysi í trúmálum, að þess
vegna eigi hún að láta strika
alt, sem að þeim lýtur, úr úr sið-
bókum sínum og sleppa játningu
sinni á tilveru og mátt alls
valdanda guðs. Það væri þó hinu
hliðstætt. Kn. Arngr. óttast, að
án hlutleysis í stjórnmálum og
þar með í bannmálinu og jafn-
vel öðrum smærri löggjafaratriö-
um, sem miða að minkun á-
fengisnautnarinnar, hljóti bræðra-
lagsandi regiunnar að vera
„hljómandi málmur og hvellandi
bjalla“. Heldur 'hann þá að
bræöralagsandi Krists hafi slokkn-
að, þó að hann héldi hina hvössu
þrumuræðiu sína yfir Faríseun-
um? Eða ætlar hann, að Kristur
hafi haft ávíturnar sjálfar að
markmiði, úr því að Kn. Arngr.
kemst svo að orði (í „Vísi“), að
ef reglan berjist fyrst og fremst
fyrir öflugu banni, þá sé hún fé-
lagsskapur, „sem hefir stjórn-
málastapp að markmiði"? Spurn-
ingarnar eru að eins settar fram
til að sýna Kn. Arngr. og fleirum,
hve þessar ályktannir hans eru
fjarri sanni, auk þess sem leiðin;
og markið, sem að er stefnt,.
hefir ruglast saman í svargrein
hans til Friðriks Björnssonar. —
Það er prófsteinn á gildi Góð-
templarareglunnar, hversu trú hún.
reynist hannmálinu, og á þá
menn, og ekki sízt alþingismenn,
sem segjast vera andsíæðir á-
fengisnautninni, hve fast þeir(
standa með hreinni bannstefnu,.
en á móti erlendri og innlendri:
kúgun til að kvika frá henni*
þegar á hólminn er komið.
Gudm. R. Ólafsson
úr Grindavík.
Framhalds-aðalfund
heíir Féíag víðvarpsnotenda í
Bárunni í kvöld kl. 8Va. iw verð-
ur ipeða.l ánnars skýrt frá und-
irtektum þingsins undir erindi fé-
lagsins o. fl. Félagar ættu því.
að sækja fundinn vel.