Tíminn - 24.05.1946, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
j
ÚTGEFANDI:
FRAMSÓKNARFLOKKURINN {
Símar 2363 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA hj.
RITSTJÓRASKRIFETOFDR:
EDDUHÚSI. Llr.dargötu 9 A
Simar 2353 og 4373
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSL Lindargötu 9A
Siml 2323
30. árg.
Reykjavik,föstudagiim 24. maí 1946
91. blað
FramboðirL
í Reykjavík
Mihil átöh innan allra
stjj órn arflohhanna
Það hefir gengið næsta erf-
iðlega hjá stjórnarflokkunum
að ganga frá framboðum sín-
um í Reykjavík, og er enn
ekki fullséð, hvernig þau
muni ráðast. Hafa staðið
harðar deilur um þau og ver-
ið horfur um alger friðslit á
köflum.
In/ian kommúnistaflokksins
hófust deilurnar þannig, að
Brynjólfur Bjarnason lagði til,
að Sigfús Sigurhjartarson væri
sendur til Vestmannaeyja.
Meirihluti flokksstjórnarinnar
var þessu fylgjandi, en Sigfús
og Einar Olgeirsson snerust
gegn því. Var þá efnt til eins
konar prófkjörs í öllum sellum
flokksins í bænum. Úrslit þess
urðu þau, að Einar Olgeirsson
fékk langflest atkvæði, en Sig-
fús Sigurhjartarson var næst-
ur honum. Næst komu svo Bryn-
jólfur Bjarnason Katrín Thor-
oddsen og Sigurður Guðnason
með svipaða atkvæðatölu. Eru
nú helzt horfur á, að efstu sætin
á ílokkslistanum verði skipuð
þeim Einari, Sigfúsi, Katrínu og
Sigurði, en Brynjólfur verði að
fara til Vestmannaeyja.
í Alþýðuflokknum hafa staðið
harðar deilur um annað sæti
listans, en allir verið sammála
um að hafa Harald Guðmunds-
son efstan. Hefir annar flokks-
hlutinn stutt Sigurjón Ólafsson,
en hinn Gylfa Þ. Gíslason. Á
fulltrúaráðsfundi nýlega hlaut
Sigurjón aðeins fleiri atkvæði,
og á fj'lmennum fundi flokks-
félaganna í fyrrakvöld, bar
hann sigur úr býtum með 8 atkv.
meirahluta. Haraldur mun hafa
borið fram það sáttaboð, að Sig-
urjón verði efstur, Gylfi annar
og hann sjálfur þriðji, en því
mun hafa verið hafnað.
Innan Sjálfstæðisfl. hafa
einnig staðið yfir hörð átök,
eins og áður* hefir verið greint
frá. Bráðabirgðasætt mun nú
hafa náðst á þeim grundvelli, að
Björn Ólafsson verður í fimmta
sæti listans, en Bjarni Bene-
diktsson í því sjötta. Ekki mun
þó flokksforustan ætla Birni að
komast á þing, heldur að koma
honum niður fyrir Bjarna með
útstrikunum.
Átök þessi innan stjórnar-
flokkanna, einkum þó í Alþýðu-
flokknum og Sjálfstæðisflokkn-
um, eru að mestu sprottin af á-
greiningi um stjórnarstefnuna
og sézt á því, að stjórnin bygg-
ist ekki á eins traustum grunni
og ýmsir virðast hyggja.
T eiknimy ndasýning
Lithoprent opnaði sl. þriðjud. í
sýningarskála myndlistarmanna
við Kirkjustræti, teiknisýningu
sextán listamanna, en auk þess
eru á sýningunni bækur, sem
Lithoprent hefir ljósprentað.
Alls eru um 150 teikningar á
sýningunni.
Listamennirnir, sem teikning-
ar eiga á sýningunni, eru: Þór-
dís Tryggvadóttir, Örlygur Sig-
urðsson, Jóhann Bernhard,
Þorvaldur Skúlason, Jóhann
Björnsson, Jóhann Briem, Jón
Þorleifsson, Jörundur Pálsson,
Ágúst Sigurmundarson, Kjart-
an 'Guðnason, Barbara W. Árna-
son, Greta Björnsson, Halldór
Pétursson, H. Simson Andersen,
Kurt Zier og Ríkharður Jónsson.
Dómur óháðra Sjálfstæðismanna
Stefna flokksforustunnar leiðir til síaukinnar verð-
þenslu og ,stof nar öllu fjármálakerfi þjóðarinnar I hættu’
Oheilindin í utanríkismálum, sem hljótast
af samstarfinn við kommúnista, eru
„lýðveldinu til tjóns”
Leiðtogi katólsku kirkjunnar
í Vísi 20. þ. m. var skýrt frá því, að ýmsir Sjálfstæðismenn hér
í bænum hefðu þá fyrir skömmu stofnað félag óháðra sjálf-
stæðismanna.. Tildrög félagsstofnunarinnar voru sögð þau, að
þessir menn vildu fá „breytt vinnubrögð í flokknum og teldu
j samvinnuna við kommúnista óeðlilega og skaðlega fyrir flokk-
; inn og þjóðina.“
Katólska kirkjan hefir ekki verið jafn áhrifamikil um langan tíma og nú, eins og marka má af kosninga-
sigrum katólsku flokkanna í ýmsum löndum Evrópu. Pius páfi 12. er taiinn hafa unnið manna mest að aukn-
um pólitískum áhrifum kirkjunnar, jafnframt og hann hefir gert stefnu hennar frjálslyndari á margan hátt. Hér
á myndinni sézt páfinn biesa yfir mannfjölda á einni helztu götu Rómaborgar.
Gálaus meðferð Stúdentar minnast 100 ára af-
á tnnriiirdiifii mælis Menntaskólans
Síðastliðinn laugardag fundu j
skipverjar á flóabátnum Kon- j
ráð frá Flatey á Breiðafirði
tundurdufl á reki skammt frá
Flatey. Héldu þeir, að þetta væri
venjuleg bauja og drógu það
upp að bryggju í Flatey, en þá
kom upp úr kafinu að þetta
myndi vera tundurdufl, og var
þá það ráð tekið að leggja þvi
við bauju út á bátalegunni.
Á mánudaginn var varðbátur- j
inn Óðinn sendur vestur með J
Harald Guðjónsson kunnáttu-!
mann i eyðingu tundurduflþ,.1
Lét Haraldur draga umrætt dufl
á land með allri nauðsynlegri
varúð og skrúfaði það í sundur.
Duflið reyndist að vera segul-
magnað brezkt dufl, en hvell-
hettan var sprungin og virtist
hafa farið þannig alveg nýlega,
því að púðurlykt var innan úr
duflinu, eins og úr hlaupi á
byssu, sem skotið hefir verið úr
fyrir skammri stundu. Það kem-
ur stundum fyrir, að hvellhettur
í tundurduflum sprynga, án þess
að sprengja aðal tundrið, og
stafar það sennilega af því, að
rakí hafi komizt inn í duflin.
Líkur eru til þess, að hvell-
hettan í áðurnefndu dufli í
Flatey hafi sprungið eftir að
það komst í mannahendur þar
vestra, og er því hreinasta
heppni, að ekki skyldi hljótast
stór slys af hinni gálausu með-
ferð, þar eð tundurdufl, sem
spryngur, getur verið lífshættu-
legt í 200 metra fjarlægð eða
meira.
Stúdentar munu efna til hátíðahalda 16. júní í vor, er 100.
starfsári skólans lýkur og 100. stúdentaárgangurinn útskrifast.
— í haust, hinn 1. október, mun skólinn sjálfur hins vegar efna
til liátíðahalda, því að þá verða liðin 100 ár frá því, er hann tók
til starfa hér í bænum. Eru þau hátíðahöld fyrirhuguð með nokk-
uð öðru sniði en þessi og verða væntanléga að mestu innan húss.
Hátíðanefnd stúdenta, for-
maður hennar er Pálmi Hann-
esson rektor, hefir nú í stórum
dráttum ákveðið tilhögun há-
tíðahaldanna í vor. Upphaflega
var gert ráð fyrir því, að þau
yrðu 17. júní, én af ýmsum á-
stæðum þótti þó hentugra að
hafa þau 16. júni. — Dagskráin
er fyirrhuguð á þessa leið. Há-
tíðin hefst með athöfn, sem
fram fer í hátíðasal skólans, er
skólanum verður sagt upp og
hinir nýju stúdentar útskrifast.
Munu þá væntanlega hinir eldri
stúdentar, 50 ára, 40 ára og 25
ára, flytja ávörp, eins og venja
er til. Hátölurum verður komið
fyrir víðs vegar í skólanum, svo
að stúdentar geti hlýtt á það,
sem fram fer. Auk þess verður
athöfninni væntanlega útvarp-
að. Að þessari athöfn lokinni
hefst skrúðganga stúdenta með
lúðrasveit í fararbroddi. Verð-
ur gengið um bæinn og upp 1
kirkjugarð að leiði Sveinbjarnar
Egilssonar, fyrsta rektors skól-
ans hér. Skrúðgangan leggur
svo leið sína til baka að
Menntaskólanum og verður
henni slitið þar með ræðuhöld-
um og söng. Um kvöldið, kl. 7
hefst svo borðhald í stærstu
veizlusölum bæjarins og verða
þar ræður fluttar og stúdenta-
kórinn mun syngja undir stjórn
Hallgríms Helgasonar og Guð-
mundar Matthíassonar. Hátal-
arar verða hafðir milli stað-
anna. Mun þar verða sama fyr-
irkomulag og fyrr um daginn,
að stúdentar frá sama árgangi
haldi hópinn og skemmti sér
saman. Verða árgangarnir látn-
ir draga um staði þá, sem þeir
fá við borðhaldið.
Eftir borðhaldið er svo öllum
þátttakendum frjálst að ferðast
á milli staðanna gegn því að
sýna aðgangskort. Ennfremur
mun Menntaskólinn verða op-
inn þeim, og veitingar hafðar
þar. Skólinn og löð hans munu
verða skreytt þennan dag eftir
föngum og vandað í hvívetna
til undirbúnings hátíðarinnar.
Vegna óvissu um þátttöku
verður byrjað að selja aðgöngu-
miða að hátíðahöldunum 5. júní.
Stendur sala þeirra yfir til 10.
júní. Þeir stúdentar, sem ekki
hafa annað hvort keypt miða
eða tilkynnt þátttöku sína fyr-
ir þann tíma, eiga á hættu að
komast ekki á kvöldskemmtun-
ina hinn 16. Miðar verða seldir
(Framhald á 4. su: i).
; . •••■_ . |
Heiðursmerki
í tilefni af áttræðisafmæli
Fröken Thoru Friðriksson heið-
ursforseta Alliance Francaise,
hefir franska stjórnin sæmt
hana officera orðu heiðursfylk-
ingarinnar frönsku (Officier de
la Legion d’Honneur). Ári.Ö 1928
var hún sæmd riddaraorðu
heiðursfylkingarinnar. (Chev-
alier de la Legion d’Honneur).
í greinargerð Vísis fyrir þess-
ari félagsstofnun sagði enn^
fremur á þessa leið:
„Þau atriði, sem óháðir Sjálf-
stæöismenn leggja megin á-
herzlu á í sambandi við þann
ágreining sem upp hefir komið,
eru sem hér segir:
— ÞEIR FORDÆMA ofríki
sem á síðari tímum hefir risið
upp í flokknum og gefið hefir
fáum mönnum aðstöðu til að ná
tökum á skipulagstækni og á-
róðurstækjum flokksins.
— ÞEIR TELJA, að vegna
framtíðar þjóðarinnar beri
flokknum að taka upp djarfa og
hreina stefnu í utanríkismálum,
er miðist við vinsamlega sambúð
við hinar engilsaxnesku þjóðir,
án íhlutunar þeirra eða nokk-
urra annara um fullveldi lands-
ins. Meðan samvinna er við
kommúnista um stjórn landsins,
verður ekki hægt að hafa neina
heilsteypta utanríkisstéfnu, lýð-
veldinu til ómetanlegs tjóns.
— ÞEIR VILJA, að flokkurinn
taki aðra og gætnari stefnu í
opinberum fjármálum en hann
hefir aðhyllzt síðan samvinnan
við kommúnista hófst. Þeir
benda á, að f jármálastefna
tveggja síðustu þinga er í mót-
setningu við þau megin-sjónar-
mið í fjármálum, sem flokkur-
inn er byggður á. Sú stefna, sem
nú er ráðandi í fjármálum
landsins, leiðir til stórkostlega
aukinnar verðþenslu og stofnar
öllu fjármálakerfi þjóðarinnar í
hættu.
— ÞEIR ÁLÍTA það skyldu
flokksins, sem stærsta flokks
þjóðarinnar, og vegna fortíðar
hans og grundvallarskoðana, aU
taka nú þegar upp einbeitta og
jákvæða stefnu í dýrtíðarmál-
unum, sem lægt getur verðbólg-
una og tryggir það, að endur-
nýjun atvinnutækjanna og efl-
ing atvinnulífsins geti hafizt á
öruggum grundvelli. Allir at-
vinnuvegir þjóðarinnar eru«
byggðir á sandi, meðan hún hef-
ir ekkert fast undir fótum í dýr-
tíðarmálunum.“
Sú gagnrýni á stefnu og störf-
um flokksforustunnar, sem hér
kemur fram, er vissulega ekki
neitt smávægileg. Hún er sökuð
um ofbeldi innan flokksins, ó-
ljósa stefnu í utanríkismálum
og glæfralega stefnu í fjármál-
um. Jafnframt er samstarf
hennar við kommúnista for-
dæmt með öllu.
(Framhald á 4. síðu).
NÝTT FRAMBOÐ
Framsóknarmenn á Siglufirði
hafa kjörið Jón Kjartansson
skrifstofustjóra til framboðs
fyrir Framsóknarflokkinn á
Siglufirði.
Englandsför Páls
ísólfssonar
Nýlega fór dr. Páll ísólfsson
til Bretlands í boði British
Council. Er nú ákveðið, að hann
haldi orgelhljómleika 31. maí í
dómkirkjunni í Oxford, 2. júní
í Eton College, 4. júni i St.
Bartholomew’s the Great kirkj-
unni í London, og síðustu hljóm-
leikana 6. júní í St. Mark kirkj-
unni í London. Ennfremur hefir
Páli ísólfssyni verið boðið að
leika fyrir brezka útvarpið þann
21. júní og býst hann því við
að dvelja i Bretlandi fram til
júníloka.
Bjarni Guðmundsson blaða-
fulltrúi er í fylgd með Páli ís-
ólfssyni.
Gróður á Akureyri
Undanfarna daga hefir verið
einmuna gott og hlýtt veður
Norðanlands. — Gróðri fer ört
fram og má i því sambandi
geta þess, að blóm eru farin
að springa út í görðum á Akur-
eyri, sem fágætt mun vera
á þessum tíma árs.
Uppvíst um íkveikju
á Akranesi
Fjórir menn hafa nú verið
handteknir vegna bruna slát-
urhússins á Akranesi á dögun-
um. Þrír þessara manna hafa
þegar játað á sig sakir, en einn
þeirra hefir ekki játað hlutdeild
í verknaðinum. Mennirnir eru
allir í varðhaldi í Reykjavík.
Þrír mannanna eru heimils-
fastir í Reykjavík og fluttu þeir
vörur upp á Akranes á þremur
bifreiðum og komu þeim þar í
geymslu í fyrrnefndu húsi. Með
aðstoð fjórða mannsins sem
búsettur er á Akranesi. Hann
lagði einnig til nokkuö af vör-
um í geymsluna. Síðan vá-
tryggðu þeir allt saman fyrir
600 þús. krónur og ákváðu svo
að kveikja í húsinu.
Aðfaranótt hins 15. maí fór
(Framhald á 4. slðu).