Tíminn - 04.01.1947, Blaðsíða 3

2. blað
TtMISW, laugardaginn 4. jamáar 1947
3
Arfur og skylda
Eins og flestum mun kunn-
ugt náði framfærsluskyldan að
fornu allt til fjórmenninga. Var
því eigi að furða að afnahagur
réði mestu um kvennagiftingar
og að gengið væri ríkt eftir
heimanmundinum. Stofnun
hjúskapar var þá algert einka-
mál, gert með samningi, þar sem
kveðið var á um fjárréttindi að-
ila og skipting búsins við upp-
lausn þess. Þótti bezt fara á
að jafnræði væri með hjóna-
efnum og ekki tekið niður fyrir
sig nema auður væri í aðra hönd.
Nú er þessu gerbreytt og
sneytt svo af hinni góðu og
gömlu þegnskyldu, að hún nær
aðeins til barna og foreldra ef
barnið er talið fært um að inna
hana af hendi.
Allt öðru máli gegnir um
erfðaréttinn. Hann fór áður
saman og framfærsluskyldan,
einnig bundinn við fjórmenn-
inga að mestu og með erfðafjár-
lögunum 1850 er hann fastbund-
inn við fjórmenninga.
Með þessu er þverbrotið
gamla lögmálið um að fram-
færsluskyldan og erfðarétturinn
fylgdust að, enda sem engin
breyting gerð á erfðalögunum
nærfellt um fulla öld, þrátt fyr-
ir það að gangngert los hefir
orðið á ættartengslum manna
eftir því sem samgöngur hafa
orðið greiðari og átthagabönd-
in slitnað sakir atvinnuleitar
karla og kvenna. En því fylgir
að menn kannast nú yfirleitt
ekki við annað en eitthvað af
allra nánustu náungum sínum.
Af þessum sökum er bera að
nú er alls enginn ástæða til að
halda uppi útörfum frekar en til
systkina í mesta lagi en sýnn
hagur að því að losna við skiptin,
sem jafnan eru bæði tafsöm og
leiðinleg sakir gróðafíknar erf-
ingjanna, auk þess sem stundum
næst ekki til sumra þeirra. Það
er því kominn tími til að þrengja
erfðaréttinn, enda engum gerð-
ur óréttur með því, þar eð hver
getur ráðstafað eigum sínum
með erfðaskrá og ekkert mælir
á móti því að gera héraðsdóm-
urum aö gera þær ókeypis.
Jafnframt mætti ákveða að
óráðstafaður arfur gengi til
guðsþakkastofnana eða land-
ræktar, sem er hugðarmál allra
sæmilegra landa minna, og með
slíku ákvæði væri þá um leið
tekið ómakið af þeim, sem finnst
þeir „vera að moka ofan á sig“
er þeir gera erfðaskrána.
Ætti því þingið að athuga
málið og fela lögfræðingum að
leggja fram frumvarp um breyt-
ingu á erfðalögunum.
Kf.
boða sem hafa það hlutverk að
veita nýjum straumum and-
legrar þekkingar inn i mann-
heim og auðga andlegt líf
mannanna. Þórður var heitt-
trúaður eins og allir sannir
andahyggjumenn eru og aðdá-
un hans á hinum miklu þjónum
hinna himnesku máttarvalda,
var mjög rík.
Á yngri árum tók Þórður mik-
inn þátt í stjórnmálum. Tók
hann áhrifamikinn þátt í sjálf-
stæðisbaráttunni þegar hún var
þýðingarmest, á árunum frá
1900 til 1918. Hann var frjáls-
lyndur í skoðunum og umbóta-
sinnaður. Eigi mun hann á
síðari árum hafa talið sig bund-
inn neinum stj órnmálaflokki.
Hann vissi að í stjórnmálum
jafnt sem öðrum málefnum
mannanna eru átökin á bak við
alls staðar á milli hinna æðri
og lægri afla (hvítu og svörtu
öflin nefna sumir þau) í tilver-
unni og að það fer ekki ávallt
eftir flokkslínum hvorra þjón-
Tilkynning frá Skattstofu Reykjavíkur
Atvinnurekendur og aðrir, sem samkvæmt 33. gr. laga um tekjuskatt og eignaskatt eru skyldir að láta Skattstofunni 1 té skýrslur um starfslaun,
útborgaðan arð í hlutafélögum og hluthafaskrár, eru hér með minntir á, að frestur tll að skila þessum gögnum rennur út föstudaginn 10. þ. m. Sérstök
athygli skai vakin á því, að atvinnuveitendum ber að gefa upp öll laun, hversu lág sem eru, og séu heimilisföng launþega ekki tilfærð eða rangt til-
færð, bera atvinnuveitendur ábyrgð á viðbótarskattgreiðslu vegna ófullnægjandi skýrslugjafa.
Samkvæmt 122. og 132. gr. laga um almannatryggingar nr. 50 frá 1946, samanber 112. og 113. gr. sömu laga, er sú breyting nú gerð á skýrslum
til skattstofunnar um launagreiðslur, að auk þéirra upplýsinga, sem áður hefir verið krafizt, er til þess ætlazt að skýrt sé frá um hvern einstakan
starfsmann:
1) hversu margar vinnuvikur hann hefir unnið hjá fyrirtækinu eða stofnuninni yfir árið.
Starfstíminn skal talinn í vikum og telst vikan eining við iðgjaldaákvörðunina. Sé um fastráðna starfsmenn að ræða.er taka árslaun eða mán-
aðarlaun, reiknast iðgjaldið af 52 vikum.
Ef um ákvæðisvinnu, dagkaup eða tímakaup er að ræða, reiknast 6 dagar eða 48 vinnustundir sem ein tryggingarvika.
2) Tegund þeirrar vinnu, er starfsmaðurinn hefir stundað.
Ennfremur er það nauðsynlegt að skýrslunum sé skilað í tvíriti, eins og eyðublaðið segir til um.
Þeir, sem ekki senda skýrslur þessar á réttum tíma, verða látnir sæta dagsektum, sbr. 51. gr. laga um tekjuskatt og eignarskatt.
Að gefnu tilefni skal á það bent, að orlofsfé skal meðtalið í launauppgjöfum til Skattstofunnar.
Hér fer á eftir stafrófsskrá yfir helztu störf og starfsgreinar, atvinnurekendum til leiðbeiningar við útfyllingu eyðublaðanna:
Acetylengasgerð.
Aflvéiastjórn við jarðyrkju, vega-
gerð o. fl.
Áburðar- og fiskimjölsverksmiðju-
vinna.
Áhafnir flugvéla.
Áhafnir róðrarbáta og vélbáta
undir 12. lestum.
Áhafnir skipa, 12 lestir og stærri.
Baðhúsa- og sundhallavarzla.
Bátasmíðar (bátar 5 smálestir og
minni).
Bátaviðgerðir.
Belgjagerð.
Benzínafgreiðsla til ökutækja o.
s. frv.
Beykisstörf.
Bifhjólastjórn.
Bifreiðaeftirlit.
Bifreiðanámskeið nemendur.
Bifreiðastjórn.
Bifvélavirkjun.
Bjargsig (fuglaveiðar og eggja-
taka).
Blaðamenn, þar með talin blaða-
afgreiðsla.
Blikksmíðar.
Bókband.
Brauða- og kökugerð.
Bréfberar (bæjarpóstar).
Brúargerð.
Bryggjugerð.
Bursta- og körfugerð.
Bæjarvinna ýmisk. (ótilgr. ann-
ars staðar).
Dómarar.
Dósasmíði með vélum.
Dúklagning.
Dyravarzla og þjónsstörf í sam-
komu og veitingahúsum.
Eldfjalla- og jöklarannsóknir.
Eldfæraeftirlit.
Eldhússtörf, matsveinar með-
taldir.
Erindrekstur, þar með talin ráðu-
nautsstörf og þau eftirlitsstörf,
er krefjast ferðalaga.
Fangavarzla.
Fatalitun (hreinsun og pressun).
Fiskaðgerð.
Fiskvinna (herzla, pökkun, söltun,
þvottur, þurrkun).
Flugvélavirkjun.
Frystihúsavinna (meðaltalsið-
gjald).
Færaspuni.
Garnahreinsun.
Gasgerð (kolagas).
Glergerð.
Glerslípun.
Gosdrykkjagerð.
Grjótsprenging (meðaltalsið-
gjald).
Grjótvinna.
Gullsmíðar. •
Gúmiðnaður.
Götugerð og Iagningar í götu (píp-
ur, jarðstrengir o. þ. h.).
Hafnargerð.
Hafnsaga.
Hampiðja.
Harðfiskbarning með vélum.
Hárgreiðslu- og snyrtistörf.
Hjúkrun.
Hlj óðf æraleikarar.
Hlj óðfæraviðgerðir.
Hreinlætís- og snyrtivörufram-
leiðsla (þvottaduft, ræstiduft,
fægilögur, gljávax, kerti, sápur,
skóáburður o. s. frv.).
Hreinsun (ræsting) í skrifstofum,
skólum, samkomuhúsum, hvers
konar veitingastofum, skipum,
utanhúss (meðtalin glugga-
hreinsun.
Húsagerð (nýsmíði, endurbygg-
ingar, breytingar).
Húsgagnafóðrun (bólstrun).
Húsvarzla.
Hvalskurður.
Innanbúðarstörf.
Innheimtustörf.
Innrömmun.
ístaka.
Jarðborun.
Jarðsprengingar, aðrar en grjót-
sprengingar.
Járnsmíði í vinnustofum án véla.
Járnsteypa og logsuða, járnsmíði
m. vélum.
Kaffirbrennsla og kaffibætisgerð.
Karfabræðsla.
Kennimenn þjóðkirkjunnar og
annarra trúarflokka.
Kennslustörf við ýmsa skóla.
Kexgerð.
Klæðaverksmiðjuvinna (meðaltals-
iðgjald).
Korkiðja.
Kornmölun.
Kvikmyndasýningarmenn.
Köfun.
Landbúnaðarstörf, önnur en afl-
vélastjórn og jarðsprengingar.
Land- og vatnsmælingastörf.
Landpóstastörf.
Leðuriðja.
Leikarar.
Leikfangagerð án notkunar afl-
véla.
Leikfangagerð úr tré eða málmum
með aflvélum.
Leirsmíði (brennsla).
Lestavinna i skipum og upp- og
útskipun við bryggju.
Línstofuvinna.
Ljósmyndagerð.
Ljósmæðrastörf.
Lóðabeiting.
Loftlínulagnir, rafmagns- og síma-
lagnir.
Loftskeytastörf á landi.
L,yfjagerð.
Lyftuverðir.
Lýsisbræðsla.
Læknisstörf, dýralæknar meðald-
ir og aðstoðarfólk í lækninga-
stofum.
Lögreglustörf og löggæzla á vegum.
Mágnaraverðir.
Málarastörf.
Málgerð (litagerð).
Málmbræðsla.
Málmhúðun.
Málun í vinnustofum.
Matsmenn afurða.
Mjólkur- og rjómabússtörf (þurr-
mj ólkurvinnsla meðtalin).
Náðhúsavarzla.
Námugröftur.
Netjagerð og bætingar (án véla).
Netjagerð með vélum.
Niðursuða.
Pappírspoka og pappaöskjugerð.
Pípulagningar innanhúss (gas, raf-
magn, vatn og skólp miðstöðv).
Pípugerð úr steinsteypu.
Póstafgreiðsla.
Prentiðn, þar m. talin ljósprentun.
Prentmyndagerð.
Pr j ónastof uvinna.
Pylsugerð, kjöt- og fiskdeigsgerð.
Ráðunautsstörf, sjá Erindrekstur.
Raflampa- og hjálmagerð. .
Raftækjagerð.
Rafvirkjar.
Rakarastörf.
Rannsóknarstörf, unnin í rann-
sóknarstofu rikisins og einlta-
fyrirtækja.
Refaveiðar.
Reiðhj óiaviðgerðir.
Reykhúsastörf.
Sandgræðsla.
Sand- og malartaka.
Saumavinna hvers konar.
Sendistörf. (Vörusendlar.
Sendistörf, önnur en vörusendla,
blaðaútburður meðtalinn.
Síldarbræðsla.
Síldarverkun.
Silfursmíði.
Símaafgreiðsla.
Síma- og rafmagnslagnir jarð-
strengir.
Símritun.
Slmvirkjun.
Sjómenn (sjá áhafnir).
Sjómælingar og hafrannsóknar-
störf um borð í skipum.
Skipasmíðar (viðg. og viðhald).
Skipsströnd (björgun varnings og
skipa).
Skógarvarzla og skógrækt.
Skógerð, önnur en inniskógerð.
Skósmíðar.
Skrifstofustörf og önnur hliðstæð
störf.
Slátrun.
Slökkviliðsstörf.
Smjörlíkisgerð.
Sorphreinsun, þar með teljist
sótarar.
Stálofnagerð.
Stáltunnugerð.
Starfsstúlkur í heimilum, barna-
heimálum elliheimilum, sam-
komuhúsum, ieikvöllum, sjúkra-
húsum, skólum og veitingah.
Steinaframleiðsla til húsagerðar.
Sútun (rotun skinna).
Sælgætisframleiðsla (brj óstsykurs,
konfekts, lakkríss, súkkulaði o.
þ. h.).
Söðlasmíðar.
Sölumenn.
Teppagerð og hreinsun.
Tollgæzla.
Torfhúsagerð.
Tóbaksgerð.
Trésmíði í verkstæðum án aflvéla,
þar með talin húsgagnasmíði.
Trésmíði með aflvélum.
Ullarverksmiðjuvinna (meðaltals-.
iðgjald).
Upp- og útskipun á bátum og
prömmum.
Úrsmíðar.
Utanbúðarstörf (sjá Vöruhúsav.).
Útvarpsvirkjun.
Varðstaða, hreinsun skipa til und-
irbúnings veiðiferöa.
Vatnsvirkjun (stilfugerð).
Veðurfræðingar og aðstoðarfólk í
veðurstofu.
Vegagerð.
Veggfóðrun.
Vélanámskeið (kennarar og nem-
endur).
Vélaviðgerðir, heimilis- og skrif-
stofuvéla, löggilding voga og
mælitækja.
Vélgæzla.
Verklegt nám skólanemenda.
Verzlunarstörf (sjá Innanbúðar-
og skrifstofustörf).
Vikurvinnsla, vikursteypa með-
talin.
Vitavarzla.
Vöruhúsavinna.
Vöruflutningar á landi.
Þangtaka.
Þangvinnsla.
Þvottahúsastörf.
Ölgerð.
Reykjavík, Z. jan. 1947.
SKATTSTJORINN I REYKJAVÍK
ar þeir menn eru sem fást við
opinber mál. Trúði hann því að
æðri stjórn hefði eftirlit og
raunar fulla stjórn á öllum mál-
i efnum mannanna en að reynt
væri að láta þá leysa vandamál
sín sjálfa eftir því sem þeir
hefðu'vit og getu til.
Heimili Þórðar var hið ástúð-
legasta. Ellen eiginkona hans er
hin mesta ágætiskona og börn
þeirra hvert öðru mannvæn-
legra. Þau eru: frú Nína, Hörður
framkvæmdastjóri, Úlfar augn-
læknir, Sveinn menntaskóla-
kennari, Agnar bókavörður,
Gunnlaugur forsetaritari og
Sverrir blaðamaður. Var Þórði
það mikið gleðiefni hve börnin
voru komin vel á veg í lífinu
áður en hann lézt og mjög var
fjölskylda hans honum hjart-
fólgin.
Þórðar Sveinssonar er einnig
saknað af mörgum vandalaus-
um og ekki hvað minnst af
mörgum smælingjanum sem
leitaði til hans í sjúkdómsnauð-
um sínum og Þórður var ávallt
boðinn og búinn til hjálpar.