Tíminn - 16.01.1947, Blaðsíða 3

10. blaS
TÍMIM, fimmtudagiim 16, janúar 1947
3
Dánarminnmg:
Magnús Björnss
náttúrufræðingur
Magnús Björnsson, náttúru-
fræðingur, andaðist fimmtudag-
inn 9. þessa mánaðar, 61 árs
að aldri, og bar dauða hans
skjótt og óvænt að höndum.
Hann var fæddur að Gilsstöðum
í Vatnsdal 3. maí 1885, sonur
hjónanna, Margrétar Magnús-
dóttur, systur Guðmundar próf-
essors, og Björns Gunnlaugs-
sonar, gullsmiðs. Ólst hann upp
hjá foreldrum sínum og fluttist
með þeim að Haga í Þingi, en
síðar að Gröf í Víðidal og Múla
í Miðfirði. Var hann elztur syst-
kina sinna.þeirra er upp komust.
Árið 1902 gekk hann inn í lærða
skólann og lauk þaðan stúdents-
prófi 1908. Samsumars sigldi
hann til Kaupmannahafnar og
lagði stund á náttúrufræði við
háskólann þar, eh varð að hætta
námi árið 1911 vegna heilsu-
brests og fjárskorts. Fluttist
hann þá heim hingað og stund-
aði um skeið nám við iækna
deild Háskólans. Árið 1916
kvæntist hann Vilborgu Þor-
kelsdóttur. Varð þeim 6 barna
auðið, og eru fimm á lífi, en
Vilborg lézt árið 1930. Árið 1916
—17 var hann kennari við
Gagnfræðaskólann á Akureyri i
forföllum Stefáns Stefánssonar,
skólameistara. Síðar varð hann
aðstoðarmaður dr. Bjarna Sæ-
mundssonar við Náttúrugripa-
safnið og hélt þeim starfa til
ársins 1941. Jafnframt hafði
hann á hendi kennslu, var lengi
prófdómari, meðal annars við
Menntaskólann í Reykj avík,
vann um skeið við dagblaðið
Vísi og var oft á sumrum fylgd-
armaður erlendra ferðamanna,
er hingað sóttu, einkum nátt-
úrufræðinga. Á ófriðarárunum
síðustu var hann starfsmaður
hjá setuliðinu og sérfræðingur
þess um þau mál, er varða nátt-
úru landsins. En síðast hafði
hann með höndum bókavörzlu í
veðurstofunni, og þar var hann
staddur að morgni fimmtudags-
ins 9. p. m., er hann tekk helia-
blóðfall það, er dró hann til
dauða samdægurs.
Magnús Björnsson var mjög
vel að sér um náttú(rufræðl.
Mesta stund lagði hann þó á
fuglafræði, enda varð hann
flestum mönnum fróðari í þeirri
grein. Fuglamerkingar hafði
hann á hendi frá því, er þær
hófust árið 1932, til 1942 og lét
sér mjög annt um þær. Hann
reit margar greinar um nátt-
úrufræðileg efni, einkum fugla-
fræði, í ýmis tímarit, en kunn-
ast rita hans er tvímælaluast
Árbók Ferðafélagsins 1940,
Fuglabókin svonefnda. Magnús
heitinn var óvenjulegur geð-
prýðismaður og svo greiðvikinn,
að hann sást aldrei fyrir um
eiginn hag eða þarfir, ef til hans
var leitað. Sumum gat virzt
hann hrjúfur í viðmóti fyrst í
stað, en það var raunar skjöldur,
sem hann skaut fyrir viðkvæma
lund sína, enda voru ævikjör
hans á margan hátt erfið og
óblíð. Þeir, sem kynntust hon-
um betur, munu flestir hafa
fengið miklar mætur á honum
fyrir góðvild hans og drenglund,
en það hygg ég, að fáir hafi
þekkt hann til hlítar.
Við Magnús vorum förunautar
á ýmsum fjallaferðum, sum-
um löngum og erfiðum. Á slík-
um ferðum kynnast menn vel,
•enda reynir þá oft á geðprýði
og aðra mannkosti. Ég l^rði þá
að meta Magnús umfram marga
aðra, sem meira berast á, og
mun hann verða mér minnis-
stæður síðan, meðan ég tóri.
Hann var barnavinur og dýra-
vinur svo mikill, að fátítt er,
en slíkt er góðs manns aðal.
Eftir fráfall hans er hér einum
mætum manni færra en áður
var.
Pálmi Hannesson.
sem getur stofnað heimsfriði og
öryggi í hættu.“
Enn fremur á allsherjarþingið
að hafa frumkvæðið að rann-
sóknum og gera tillögur í þvl
skyni að efla alþjóðarsamvinnu
á sviði stjórnmála, fjárhags,-
félags- og menningarmála og
stuðla að framkvæmd mann-
réttinda og grundvallarfrelsis
fyrir alla, án tillits til kynþáttar
kyns, tungu og trúarbragða.
Allsherjarþingið getur og mælt
með aðgerðum, sem miða að
friðsamlegri lausn á vandamáli,
sem það álítur að geti spillt
vinsamlegri sambúð þjóða á
milli, þar með talin brot á á-
kvæðum sáttmála Sameinuðu
þjóðanna um markmið og
grundvallarreglur bandalagsins.
Auk þess tekur allsherjar-
þingið árlega á móti skýrslum
frá öðrum stofnunum banda-
lagsins og athugar þær. Það
veitir nýjum ríkjum inngöngu
i bandalagið eftir meðmælum
frá öryggisráðinu. Sömuleiðis
vikur það ríkjum úr bandalag-
inu, ef ástæða þyklr til. Það
kýs fulltrúa i aðrar stofnanir
bandalagsins, að svo miklu
leyti, sem þelr eru ekki sklpaðir
samkvæmt hinum ákvæðum
sáttmálans.
Þá er þess loks að geta, að
allsherjarþingið athugar og sam
þykkir fjárhagsáætlun banda-
lagsins. En kostnað af banda-
laginu bera hinar einstöku
þjóðir samkvæmt skiptingu
allsher j arþingsins.
Af þessu, sem hér hefir verið
drepið á, má sjá að allsherjar-
þinginu svipar að sumu leyti til
þjóðþingsins í lýðræðisriki. Þó
er þar meginmunur á. Byggist
hann fyrst og fremst á því, að
Sameinuðu þjóðirnar eru banda
lag fullvalda ríkis. Þess vegna
er vald þess miklum takmörk-
um háð. Það hefir sem sé enga
heimild til að skipta sér af
málum, sem í aðalatriðum koma
undir eigin lögsögn einhvers
ríkis. Þó hindrar þessi regla
ekki framkvæmd þvingunarráð-
stafana, vegna ófriðarhættu
friðrofa og árása.
Ákvarðanir allsherjarþingsins
i þýðíngarmiklum málum skulu
samþykktar af tveim þriðju
þeirra fulltrúa, sem viðstaddir
eru og taka þátt i atkvæða-
greiðslu. í öðrum málum nægir
einfaldur meirlhluti.
ALICE T. HOBART:
Yang og yin
Trumbur drundu, og bumbur umdu. Endurómarnir frá hvellandi
bjöllum köstuðust á milli húsanna í trúboðsstöðinni.
í sjötta mánuðinum, lótusmánuðinum, héldu bændumir fæð-
ingardag þrumuguðsins hátíðlegan. Þeir hlóðu ókjörum af blóm-
um að líkneskju hans og reyndu þannig að freista hans til þess
að gefa þeim sumarregn. Og þegar það loks kom, læstu þeir sig
inni í hreysum sinum — og gerðu það velsæmisins vegna, því
að það hæfði illa, að menn væru á hnotskóg, þegar himinninn
rjóvgaði jörðina.
Hugur borgarbúa beindist mest að hinu heilaga blómi Búddha
allan lótusmánuðinn. Lystiskútur stefndu til Lótuseyjarinnar,
sem var í dálitlu vatni skammt utan við borgina. Á henni miðri
var tjörn, Lótustjörnin, sem var eins og grænn dúkur bakka á
milli — svo þétt flutu lótusblöðin á yfirborði vatnsins. Menn
í næfurþunnum silkikyrtlum gengu hátíðlega fram á tjarnar-
bakkana, sem risu yfir þessa grænu breiðu.
Niður fljótið liðu brennandi lótusblóm úr pappír. Andar drukkn-
aðra manna, sem byltust og köstuðust friðlausir og hvíldarlausir
eftir duttlungum straumsins, sátu um færi að grípa þessi gervi-
blóm, er gátu uppfyllt þá ósk þeirra að endurfæðast í mann-
heimum.
Haustið gekk í garð, og höfug ró færðist yfir allt. Hvergi sást
gári á tjörnunum né vatninu, og hinn létti andvari strauk
gular, fullþroska kornstengurnar. Sen S Mó hélt kyrru fyrir í her-
bergi sínu og klippti lótusblóm úr stinnum, ljósrauðum pappír.
í hvert blóm festi hún kerti — þetta átti að vera vinargjöf handa
Fei S Mó.
Hún færði Díönu gjöfina sama daginn og hún kom heim.
Díana komst við, þegar hún sá, hvernig þessi kínverska kona
hafði í einveru sinni búið sig undir að fagna henni. Vinátta þeirra
varð enn innilegri en áður. Ef til vill varð það þess vegna, að Sen
S Mó áræddi að bera fram spurningu, er hún hafði lengi búið
yfir: „Áttu ekkert líkneski af þessum Kristi, sem þú hefir frætt
mig um? Ef hann hefir ferðazt um jörðina, hlýtur þó að vera
til mynd af honum.“
„Já,“ sagði Díana. „í kirkjunni minni heima í landi mínu er
slíkt líkneski.“ Díana furðaði sig mjög á því, að Sen S Mó skyldi
aldrei hafa séð líkneski af Kristi. En hún gat sýnt henni Krists-
myndina sína. Hún sótti hana og lét kínversku konuna taka við
henni.
Þetta var í fyrsta skipti, sem Sen S Mó gat skoðað þennan
Krist og þreifað á honum — þennan undarlega guð með þyrni-
kórónu á höfðinu. Hversu siðlaust hlaut það fólk ekki að vera,
sem setti þyrnikórónu á höfuð guði sínum. Búddha var með
kórónu úr sniglum. Þeir skriðu upp á höfuðið á honum, þar
sem hann sökkti sér niður í hugleiðingar um eymd veraldarinn-
ar, og vernduðu það gegn sólarhitanum.
Dagarnir liðu. En Sen S Mó gat ekki gleymt hinum þjáða guð'i.
Hún öðlaðist ekki frið, fyrr en hún hafði setið langa-lengi fyrir
iraman blíða, kyrra ásjónu Búddha.
Þegar Peter kom heim, var allt á tjá og tundri í borginni. Hin
keisaralegu próf stóðu yfir. Wú gat ekki um annað talað. Sonur
hans var maður um fertugt, og hann stóð nú í eldhríðinni. Próf-
salirnir höfðu verið harðlokaðir í þrjú ár, sagði Wú. En i sumar
höfðu þeir verið opnaðir, fágaðir og prýddir, svo að þeir yrðu
hæfar vistarverur handa hinum keisaralegu prófdómurum og
þeim þúsundum stúdenta, er þangað leituðu. Embættismaður-
inn, sem geymdi lyklana, hafði búizt sínum skrautlegasta emb-
ættisbúningi og tekið sér stöðu fyrir utan læstar dyrnar. Síðan
rétti hann lyklana lítilli, gamalli konu — kínverskri ljósmóður.
Þannig buðu ævafornar venjur, að farið skyldi að.
Á fimmta degi hins áttunda mána kom yfirprófdómarinn og
íylgdarliö hans til borgarinnar. Það var ógurlegur troðningur
é götunum. Peter var í hópi þeirra, sem ekki vildu missa af því
að sjá hina stóru og skrautlegu burðarstóla embættismannanna.
Áttunda daginn var hann enn á ferli á götum úti. Þá voru það
stúdentarnir, se\n komu. Endalausar hersingar stúdenta héldu
inn á hið afmarkaða svæði. Á þessu gekk í marga klukkutíma.
Margir stúdentanna voru miðaldra, sumir jafnvel aldraðir, og
allir voru þeir siginaxla og brjóstin innfallin. Allir höfðu þeir
helgað líf sitt kapphlaupinu um þá viðurkenningu, sem þeir
áttu nú loks að hljóta.
Um kvöldið hvarflaði hugur Peters aftur til þéssara kínversku
menntamanna. Nú húktu þeir inni í þröngum, læstum klefum.
Prófdagarnir voru níu, og það var eins og hinar fornu venjur
hefðu náð slíku taki á honum, að hann gat vart um annað hugsað.
Hér voru nú samankomnir allir frægustii lærdómsmenn fylkis-
ins, og allir felldu hugsanir sínar í það form, sem ákveðið hafði
verið og fyrirskipað í eitt skipti fyrir öll. Hvernig áttu efasemdir
og rannsóknarhneigð vestrænna manna að geta unnið bug á þeirri
trú á óskeikulleika þess, sem eitt sinn hafði verið ákveðið, að
væri rétt?
Þegar hann leiddi hugann að því, hvað honum hefði áunnizt
fyrsta árið, komst hann að þeirri niðurstöðu, að honum hefði
ekkert miðað fram á leið. Hér var logn og ládeyða.
XXII.
DÍANA og Peter gengu að jólaundirbúningnum af meira
kappi heldur en stafað gat af jólatilhlökkuninni einni
saman. Það var lika annað sem bjó bak við: Senn leið
að þvl, að fyrsta barnið þeirra fæddist.
Á aðfangadaginn var mikið um að vera meðal kristna fólks-
ins I borginni. Mótmælendur jafnt sem kaþólskir menn bjuggu
sig undir að fagna fæðingarhátíð frelsarans. Á hvolnum fyrir
framan kirkju trúboðsstöðvarinnar var reist gríðarstórt jólatré,
og nú voru ljós tendruð á því. Sjúkrahúsið og iveruhúslð voru fag-
Fjaðraherfi
9 og 15 fjaðra
Samband ísl. samvinnuf élaga
Heilsu vernd
tíiuarit Náttúrulækningafélags fslands,
er komlð út. Efni þess er mjög f jölbreytt
og má meðal aimars nefna þetta:
Ávarp. — Gerilsneydd mjólk og fjósamjólk. — Höfuð-
verkur. — Tregar hægðir. — Auðveld fæðing (saga stýri-
mannsins). — Daufur fær heyrn og blindur sýn (frásögn).
— Mataræði og berklar. — Gróft brauð og náttúrulækn-
ingar. — Eksemlækning (frásögn). — Banamein eftir
stéttum. — Mataruppskriftir. — Þurfum við að óttast
bakteríur? — Sykurinn og börnin. — Á að bæta brauðin?
— og fleira. —
Heilsan sigrar
eftir
Are Waerland
er stutt en snilldarleg lýsing á baráttu ungr-
ar konu við alls konar sjúkdóma, undir hand-
leiðslu lækna og sérfræðinga. — Er hún sneri
baki við læknunum og breytti lifnaðarháttum
sínum, vann hún ekki aðeins sigur á vanheilsu
sinni, heldur öðlaðist hún svo fullkomna
heilsu, svo glæsilegt vaxtarlag og litarhátt, að
flestar ungar stúlkur og konur mættu öfund-
ast af. — Þessi litla myndum prýdda bók kost-
ar aðeins 4-krónur.
Heilsuvernd og Heilsan sigrar fást i bókaverzlunum. —
Munið eftir bókunum Matur og megin og Nýjar leiðir II.
Félagsmenn fá rit félagsins í Álafossi, Þingholtsstræti 2,
og Selfossi, Vesturgötu 42, og loks hjá afgreiðslumann-
inum, Hirti Hanssyni, Bankastræfi 11, pósthólf 566,
____ sími 4361.
Sendið áskrift að heilsuvernd í pósthólf 566.
Náttárulækningafélag fslands.
t
Vcrkamaiinafélagið Daftsbrán,
TILKYNNING
Tillögur uppstillingarnefndar og trúnaðarráðs til
stjórnar og trúnaðarráðs Dagsbrúnar fyrir árið
1947, liggja frammi í skrifstofu félagsins í Alþýðu-
húsinu.
Kosníng hefst 25. þ. m.
KJÖRSTJÓRNIN.
Orðsending
Viðskiptamenn vorir eru vinsamlegast beðnir
að hafa vörur þær, sem teknar eru út fyrir
bátasmíðastöðina við Elliðaárvog á sérstökum
reikning.
LANDSSMIÐJAN
UTBREIÐIÐ TIMANN