Tíminn - 17.01.1947, Qupperneq 3

11. blað
£\W&lh.'&i)i i \i..}! \,V|Ö*?f.í i 1"}
l)ÁXARMimWC:

TlMKVN, föstadaginM 17. jannar 1947
3
V'\ V * “i ú 'i V s->. V'1 Á v J-<‘ M í K V; ■"
Guðmundur Ólafsson
lióndi í Vogatungu.
í dag er til n^oldar borinn í
Reykjavik, einn af ágætustu
borgurum bæjarins, Guðmund-
ur Ólafsson bóndi í Vogatungu
við Langholtsveg. Hann var
fæddur 10. september 1885, að
Selparti, Gaulverjabæjarhreppi
í Árnessýslu. Foreldrar hans
voru hjónin Guðfinna Guð-
mundsdóttir og Ólafur Jónsson
búendur í Selparti og síðar á
Stokkseyri. Ólst hann upp hjá
foreldrum sínum, þar til aldur
leyfði að hann gæti unnið fyrir
sér. Dvaldi hann þá á ýmsum
stöðum við atvinnu m. a. tíðum
við sjóróðra ’á Suðurnesjum.
Árið 1908 kvæntist Guðmund-
ur Guðrúnu Helgadóttur af
Vatnsleysuströnd og hófu þau
búskap þar. Bjuggu þau lengst
af í Stóra-Lambhaga í Hraun-
um. Árið 1917 lézt Guðrún frá
5 ungum börnum þeirra. Brá
Guðmundur þá búi og kom börn-
unum í föstur hjá vandafólki
þeirra hjónanna, nema elzta
soninn hafði hann með sér.
Aftur kvæntist Guðmundur árið
1921, Helgu Guðlaugsdóttur frá
Þórðarkoti í Selvogi, er lifir
mann sinn, ásamt þremur dætr-
um þeirra. Hóf Guðmundur nú
búskap í nágrenni Reykjavíkur
og bjó þar æ síðan. Fyrst á
Undralandi í rúm 2 ár, Austur-
hlíð í 13 ár, Tungu við Suður-
landsbraut í 7 ár og fyrir tæpum
4 árum reisti hann nýbýlið
Vogatungu við Langholtsveg.
Þetta var þriðja skiptið, sem
hann nam land í nágrenni bæj-
arins, en alltaf varð hann að
þoka fyrir hinum hraðvaxandi
bæ og færa sig fjær honum. Býl-
in Austurhlíð og Tunga eru
raunverulega komin inn í bæ-
inn og búskapur þar horfinn.
Guðmundur var bóndi af lífi og
sál og kaus heldur að flytja og
nema land að nýju, en verða
innikróaður í bænum og hverfa
frá. búskapnum að bæjariífinu,
sem margan hendir, þótt öðru
vísi standi á fyrir.
Hann.var langt' kominn með
að búa vel um sig í Vogatungu.
Hafði byggt þar stórt ibúðarhús
og breytt ríflegum bletti af
hrjóstrugu Kleppsholtinu í töðu-
völl og áform hafði hann mörg
í huga, þegar hann kenndi sjúk-
leika síns fyrir rúmu ári síðan.
Þarna hugðist hann geta búið
til enda ævinnar og efri árin
gæti hann notað til þess að
fegra og bæta þetta nýbýli sitt,
sem hann þyrfti sennilega ekki
að yfirgefa að sinni. En örlögin
eru mislynd og breyta áform-
um manna oft snögglega. Hér
var starfsamri ævi lokið fyrr en
varði. En störf þessa landnáms-
manns lifa og bera órækt vitni
um trú á landið og þá möguleika,
sem ræktunin skapar.
Það var ekki óeðlilegt, að mað-
ur með hneigðir Guðmundar og
skaplyndi, skipaði sér í raðir
þeirra, sem unna landbúnaði og
trúa á möguleika landsins. Hann
hafði um langan tíma tekið
virkan þátt í störfum Framsókn
arflokksins hér í bænum og skip-
aði jafnan sæti á framboðslista
flokksins við hinar ýmsu kosn-
ingar. Var almælt, að það sæti
væri vel -skipað. Baráttumaður
var Guðmundur þó ekki, en
hann var einlægur í hverju
máli og málstað sínum trúr.
Hann var réttsýnn, góðviljaður
og öfgalaus, en þó ætíð fastur
fyrir og drengskapur hans brást
aldrei. Átti hann því almennum
vinsældum að fagna af öllum
þeim, sem einhver kynni höfðu
af honum.
Hann var hár vexti, fríður og
karlmannlegur, en hafði æðru-
lausa og góða framkomu. Mann-
kostirríir voru þó mest virði.
Verður hans því lengi að góðu
getiö.
X.
landi. Hann starfar allt árið.
Þá er komið að þeirri stofnun
sameinuðu þjóðanna, sem ann-
ast framkvæmdastjórn þeirra og
dagleg störf, þ. e. skrifstofunni
(The Secreterial). Hún er skipuð
aðalforstjóra og því starfsliði,
sem bandalagið þarfnast. Aðal-
forstjórinn er skipaður af alls-
herjarþinginu samkvæmt til-
lögu öryggisráðsins. Hann hefír
með höndum aðalframkvæmda-
stjórn bandalagsins. Hann skip-
ar starfslið samkvæmt reglu-
gerðum er allsherjarfjingið set-
ur. Aðalforstjórinn á sæti á
fundum allsherjarþingsins og
hinna þriggja framangreindra
ráða, og annast þau störí, seifrr
honum eru falin af þessum
stofnunum. Hann getur og vakið
athygli öryggisráðsins á hverju
því máli, sem að hans dómi
kann að stofna í hættu varð-
veizlu heimsfriðar og öryggis.
Aðalforstjóri er nú, sem kunn-
ugt er, Norðmaðurinn Tryggve
Lie. Hann var áður utanríkis-
ráðherra Noregs. Aðalforstjóri
var hann valinn á allsherjar-
þinginu í London í byrjun s. 1.
árs. Kjörtími hans er 5 ár.
Skrifstofan starfar nú í 8
kjördeildum og er sérstakur
framkvæmdastjóri fyrir hverri.
Er sú skipting miðuð við mála-
flokkun. Ein fer með félagsmál,
önnur með fjárhagsmál, þriðja
með öryggismál, fjórða með
gæzluverndarmál, fimmta með
allt sem lýtur að undirbúningi
þingstarfa og ráðstefna, sú
sjötta fer með allt er lýtur að
lögfræðilegum efnum, sjöunda
fer með fjármál og fram-
kvæmdamálefni, sú attunda
annast um upplýsingastarfsemi.
Hér að framan hefir verið
leitast við að gefa yfirlit um
skipulag sameinuðu þjóðanna í
meginþáttum. Enda þótt það
yfirlit sé næsta ófullkomið, vona
ég, að það gefi lesendum upp-
lýsingar um ýms atriði um það
efni, sem þeim hefir ekki verið
kunnugt um áður.
Kvikntyiidir í kirkju.
Séra Jones, við Matteusar-
kirkjuna í Ipswich á Englandi,
sagöi, að fólkið væri orðið svo
þreytt á messugjörðum, þegar
hann hóf kvikmyndasýningar í
kirkju sinni nú nýlega. Það er
fyrsta kirkjan, sem hefir fastar
kvikmyndasýningar á Stóra-
Bretlandi. Það eru gamlir trúar-
legir sjónleikir, sem eru sýndlr
þar.
ALICE T. HOBART:
Yang og yin
urlega skreytt þyrnigreinum, sem sóttar höfðu verið upp i fjöllin.
Það hafði reynzt mjög erfitt að verða sér úti um nothæft jóla-
tré. Seinustu aldirnar hafði ekki eitt einasta tré náð að vaxa í
nágrenninu. Við musterin og grafreitina- uxu aðeins mórberja-
tré, kamfórutré og grátviðúr, og þessi tx-é vildu eigendurnir
ekki selja vegna þeirra tekna, sem þeir höfðu af þeim. Það var
Wang skóari, semi leysti þennafi vanda. Hann var himinglað-
ur yfir þessari nýju hátíð, sem bættist við hinar margbreyttu
nýárshátíðir Kínverjanna, og honum tókst að hafa uppi á kýp-
urtré, sem var falt. Það óx í grafreit, sem nú hafði verið lagður
niður vegna illra anda, er höfðu setzt þar að.
Um sólarlagsbil var öllum störfum hætt og portinu vandlega
lokað, svo að ösin í þessari borg „heiðingjanna" truflaði ekki
jólagleðina. Hinir kinversku safnaðarmenn höfðu verið færðir í
ný, blá föt. Nú höfðu þeir staðið lengi umhverfis jólatréð og horft
á það aðdáunaraugum. Að lpkum hurfu þeir inn 1 kirkjuna, sett-
ust og biðu þess þolinmóðir, að hátíðin hæfist — karlmenn og
konur sitt hvoru megin kirkjugangsins.
Wú kennara hafði verið boðið að vera viðstaddur kvöldsöng-
inn. Hjá því varð ekki komizt. Hann sat í þungum þönkum á
stólnum, sem honum hafði verið ætlaður. Það var tekið að rökkva
og orðið mjög skuggsýnt í kirkjunni. Inn um gluggana bax-st
ómur margra syngjandi barnsradda — „Af himnum ofan boðskap
ber.“
Wú hlustaði — hann hafði gaman af söng útlendinganna.
Stundum brá líka fyrir í þessum sálmum hugsunum, sem hann
skildi- mætavel — hugsunum, sem minntu á Konfúsíus og hinar
ixáleitu kenningar hans. En mestallt fór fyrir ofan garð og neðan
hjá honum. Þetta tré til dæmis — hvað átti það að tákna? Og
krossinn, sem þessir útlendingar voru alltaf að tönnlast á —
konungur, sem hékk á krossi!
Díana og Peter gengu ein heim til húss síns. Jólakvöldið vildu
þau eiga ein. Það hafði kostað mikla mæðu að fá Wang Ma til
þess að ganga til náða.
Peter tendraði ljós á litlu bambustré, sem þau höfðu alið í
potti.
„Það er næstum því fallegra en venjulegt jólatré,“ sagði Díana
og horfði aðdáunaraugum á glórauð berin, sem glitruðu hér og
þar milli hárfínna blaðanna.
Hin mörgu ljós sameinuðust í gullnum, flöktandi bjarma, sem
lék um andlit Díönu. Peter varð litið framan i konu sína. Honum
hnykkti við. Hann sá á svipstundu, að fæðingarhríðirnar voru
í þann veginn að byrja. Á námsárum sínum hafði hann oft staðið
við beð sængurkvenna ■— allt of oft til þess, að honum dýldist,
hvað í aðsigi var. „Ertu ekki hálflasin?" spurði hann.
„Jú — ég þarf að hvíla mig stundarkorn. Ég er orðin svo
þreytt — þreyttari en ég hélt. Mér vai'ð líka hálfkalt áðan —
þarna úti hjá börnunum." Það fór kuldahrollur um hana.
Peter ýtti til hennar stól og lét hana setjast. „Nú skal ég sýna
þér jólagjöfina, sem þú færð,“ sagði hann. Hann tók lítinn
pakka, sem lá undir jólatrénu og þrýsti honum í hönd hennar.
„Peter!“ hrópaði hún. Hún fletti umbúðunum af gjöfinni. Það
var kínverskur hringur, settur agnarlitlum perlum. „Guð komi
til — hvað hann er fallegur! Hvernig gaztu sparað saman fyrir
honum, Peter? Þú hefir þó líklega haft nóg annað við peningana
að gera.“
,,Maður verður þó alltaf að gefa konunni sinni eitthvað fallegt,
þegar hún elur fyrsta barnið,“ sagði Peter. „Og hann hefði gjarna
mátt vera fallegri — en ég gat ekki keypt dýrari hring,“ bætti
hann við hálfdapur. „Hér er líka sending frá móður þinni — á
ég að gættí að, hvað hún sendir þér ....?“
Díana svaraði ekki, og þegar Peter sneri sér við, sá hann, að
hún var náföl. Hendur hennar krepptust um armana á stólnum.
Stórir svitadropar hnöppuðust á enxxinu.
Peter stökk til hennar. „Vina mín,“ sagði hann. „Þú ert veik.“
Öryggi hans rauk út í veður og vind. Hann var ekki lengur hinn
xeyndi og rólegi læknir — hann var aðeins eiginmaður jóðsjúkrar
konu sinnar. Þarna sat hún og engdist sundur og saman af kvölum,
sem hann hafði leitt yfir' hana. Og hann. gat ekki linað þær
þjáningar hennar. Nístandi ótti lamaði þau bæði.
Það var Díana, sem náði fyrr jafnvægi. „Ég held, að stundin
sé komin,“ sagði hún rólega. „Við skulum ekki vera hrædd.“
Þá náði Peter líka valdi yfir sjálfum sér. Hann var aftur lækn-
irinn, sem lét sér hvergi bregða. Hann slökkti ljósin á jólatrénu,
studdi konu sína upp stigann og hjálpaði henni að afklæða sig.
Amerískur læknir, sem ætlaði að dvelja hjá kunningjum sínum
í borginni um jólin, hafði lofað að annast Diönu, ef með þyrfti.
Bátur- haixs hafði átt að koma þennan dag. Peter sendi dyravöi'ð -
inn á fund hans.
Wang Ma hafði orðið þess vör, að Peter kallaði á dyravörðinn.
Húix kom kjagandi ofan úr kvistherbergi sínu, horfði stutta stund
á húsmóður sína og strunsaði svo beina leið niður í eldhúsið.
„Aó saó — duglausa kona — hreyfðu þig!" hrópaði hún til að-
stoðarstúlku sinnar. „Heitt vatn — mikið af heitu vatni!“ Svo
brunaði hún aftur upp í hei'bergið til húsmóður siixnar, settist
á rúmstokkinn hjá heixni og rétti henni brúna, sterklega hönd
sína, svo að Díana gæti kreist hana, þegar fæðingarhríðirnar
kæmu.
Nú var portbjöllunni hringt. Peter lagði við hlustirnar. Það var
ekki maður í amerískum stígvélum, sem kom upp stigann — það
var aðeins dyravörðurinn á mjúkum flókaskóm.
„Útlendi lækniiúnn er ekki kominn ennþá . ...“
Peter hugsaði sig um. Jafnvel þótt báturinn læknisins væri
kominn á þessari stundu, komst hann ekki inn í borgina fyrr en
birti að morgni. Það var búið að loka borgarhliðunum. Sjálfur
hafði hann ekki hjálpað sængurkonu í tvö ár.
„Útlitið er slæmt,“ sagði Wang Ma.
Peter skipaði henni að fara burt úr herberginu og lokaði sjálfur á
dyrunum á eftir henni. „Díana,“ sagði hann og reyndi að vera sem •
*•
9 og 15 f jaðra
Samkvæmt kröfu Almennar Tryggingar h.f. og .að und-.
aixgengnum úrskurði, verða lögtök látin fara fram- fýrir <
ógreiddum brunabótagjöldum af húseigixum í lögsa’gnar- <
iICtöíiilrróifnvB ðö.S!S 00 SSj
umdæmi Reykjavíkur, er féllu i gjalcjdaga 1. ^.príl ,]L946, að \
átta dögum liðixum frá birtingu þessa^ar aygjý^ipgar, {
verði þau ekki greidd innaix þess tíma.
Borgarfógetliin í Reyjyavpk,
T 'A" i "'J-V" IWt
15. jan. 1947.
KR. KRISTJÁNSSÖN. i
Skagfirðingafélglð í Reykjavík
heldnr
ÁRSHÁTlÐ
sina, (10 ára afmæli), að Hótel Borg laugardaginn 18. jan.
1947.
Skemmtuniix hefst kl. 19 með sameiginlegu borðhaldi.
SkennntialriÖi m. a.:
Minni félagsins: Pálmi Hannesson, rektor.
Minni Skagafjarðar: H. J. Hólmjárn, forstjóri.
SÖNGUR.
Lárus Ingólfsson: Lög og gamanmál.
D ANS.
Aögöngumiðar seldir í Flóru og Söluturninum, í dag og á
morgun, föstudag.
Skagfirðingar, fjölmennið!
STJÓRIVIN.
II.I. Eimskipafélag fslands:
Aðalfundur
Aðalfundur hlutafélagsins Eimskipafélag íslands, verður
haldinn í Kaupþingssalixum i húsi félagsins i Reykjavik,
laugardaginn 7. júixí 1947 og hefst kl. H/2 e. h.
Dagskrá:
1. Stjórn félagsins skýrir frá hag þess og fram-
kvæmdum á liðnu starfsári, og frá starfstilhög-
uninni á yfirstandandi ári, og ástæðum fyrir
henni, og leggur fram til úrskurðar eixdurskoð-
aða rekstursreikninga til 31. desember 1646 og
efnahagsreikning með athugasemdum endur-
skoðenda, svörum stjórnarinnar og tillögum til
úrskurðar frá endurskoðeixdum.
2. Tekin ákvörðuxx um tillögur stjórnariixixar um
skiptingu ársarðsins.
3. Kosning fjögra manna í stjórn félagsins, í stað
þeirra sem úr ganga samkvæmt félagslögunx.
4. Kosniixg eins eixdurskoðenda í stað þess er frá
fer, og eins vai-aendui-skoðanda.
5. Tillögur um breytingar á reglugerð Eftirlauna-
sjóðs H.f. Eimskipafélags íslands.
6. Umræður og atkvæðagreiðsla unx önnur mál, sem
upp kunna að verða borin.
Þeir einir geta sótt fundimx, sem hafa aðgöixgumiöa.
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir hluthöfum
og umbóðsmönnum hluthafa á skrifstofu félagsins i
Reykjavík, dagana 4. og 5. júní næstk. Menn geta fengið
eyðublöð fyrir umboð til þess að sækja fundinn á aðal-
skrifstofu félagsins í Reykjavík.
Reykjavík, 10. janúar 1947. v
ST JÚRMIV.