Tíminn - 08.02.1947, Blaðsíða 3

27. blað
TlMKVIV, laugardagimi 8. febr. 1947
3
FIMMTUGUR:
Búi Jónsson
bóndi að Ferstiklu.
Innan vert við miðjan Hval-
fjörð að norðan er bær, sem
flestir ferðamenn munu kann-
ast við. Það er Ferstikla. Bónd-
inn þar, Búi Jónsson, er einnig
ærið mörgum kunnur eftir lang-
an búskap og veitingamanns-
starf.við þjóðbraut. Hann er
fimmtugur á morgun.
Það var líkt háttað um Fer-
stiklu fyrir 40—50 árum og
aðrar meðaljarðir hér á landi.
Túnið, undirstaða búskaparins
og lífgjafi bústofnsins, var
þýft og ekki nema miðlungi
stórt, og húsakosturinn á þánn
hátt, að han,n laut að velli með
hverri kynslóð, ef torfhúsin
entust þá á við þann, sem byggði.
Foreldrar Búa og systkina
hans, Guðrún Jónsdóttir og Jón
Einarsson, höfðu komið austan
yfir fjall, og settust að á Fer-
stiklu eftir aldamótin. Var
Guðrún ættuð úr Grimsnesinu,
en Jón úr Ölfusinu. En svo vel
kunnu þau yið sig, þarna í fangi
lágra Hvalfjarðarhlíðanna, að
þau bjuggu þar síðan allan sinn
búskap.
í lok dýrtíðaráranna eftir
heimsstyrjöldina fyrri tóku Búi
og einn bræðra han*é, Einar, er
var í sambýli við hann fyrstu
árin, við búsforráðum á Fer-
stiklu. Hafði Búi þá búið sig
undir bóndastarfið nokkuð frek-
ar en geröist um unga menn,
því að 1920 sigldi hann til Dan-
merkur og dvaldi þar í búnað-
arskóla í Slagelse á Sjálandi.
Kynntist hann þar eðlilega nýj-
um lífsviðhorfum og kom aftur
heim fullur af áræði og um-
bótahug.
Vorið 1925 kvæntist Búi Mar-
gréti Jónsdóttur, húnvetnskri
konu. Hafa þau búið á Ferstiklu
alla stund síðan.
Þess var skammt að bíða, að
Búi hæfi miklar jarðabætur.
Jarðræktarlögin voru þá nýsett,
og bændastétt landsins gekk
með tvíefldum dugnaði að því
að inna af hendi á stuttum tíma
viðreisnar- og endurbótastarf,
sem fátæk og beygð þjóð hafði
ekki haft bolmagn til að vinna
á liðnum öldum. Þegar lögin um
byggingar- og landnámssjóð
voru sett eftir valdatöku Fram-
sóknarmanna og jafnaðarmanna
1927, var Búi meðal hinna allra
l'yrstu, sem hagnýtti sér þessa
þöríu réttarbót. Reisti. hann
en
ára
myndarlegt íbúðarhús,
breytti eitthvað 15—18
gömlu steinhúsi, sem fyrir var,
en hafði verið af vanefnum gert,
Búi Jónsson á Ferstiklu.
í hlöðu og fjós. Þegar Hval-
fjarðarvegurinn var ruddur og
ferðamannastraumur þessa leið
stórjókst á árunum eftir .1930,
hóf hann svo veitingastarfsemi,
og hefir hún síðan verið rekin
á Ferstiklu nær óslitið, ýmist af
Búa sjálfum og konu hans eða í
skjóli þeirra. Nú fyrir skömmu
reisti hann svo hið myndarleg-
asta veitingahús utan og ofan-
vert við túnið, þar sem vegir
deilast út Saurbæjarhlíð og yfir
Ferstikluháls í Svínadal.
En þrátt fyrir umsvifamikil
veitingastörf og stórfram-
kvæmdir til að geta innt þau
sem bezt af höndum, hefir Búi
ekki látið búnaðarframfarir sitja
á hakanum. Er skemmst að
minnast, að nú í haust braut
hann tuttugu dagsláttur órækt-
arlands og kom sér upp. raf-
stöð. En við þetta og annað nýt-
ur hann nú orðið styrks og at-
orku þriggja barna sinna, sem
öll eru heima, einnar dóttur,
Ríkeyjar, og tveggja sona, Gísla
og Vífils.
Svo aö lokum örfá orð um
manninn sjálfan. Áður hefir
nokkuð verið minnzt áræðis
hans og bjartsýni, og um þá
eiginleika tala athafnir hans
skýrustu máli. En hann er mörg-
um fleiri mannkostum búinn,
og hygg ég til dæmis, að hann
eigi fáa sína líka um greiða-
semi og hj álpvísi á alla vegu.
— Sveitungar og vinir að fornu
og nýju óska honum alls vel-
farnaðar að endraði hálfrar
aldar göngu. J. H.
verkið, sem við leikum á sviði!
lífsins.
Presturinn er í þeirri hættu, j
að verða hátíðleg fígúra, sem
þorir ekki að hlægja að sjálfum
sér, því að þá kynni að springa
blaðran, sem þanin er orðin af
tilfinningu hans íyrir eigin
virðuleik. Eina vörn hans gegn
þeirri hættu er að sjá hana í
tæka tið og skilja að við meg-
um hlæja að ótalmörgu og fyrst
og fremst okkur sjálfum.
Ég á ekki von á að nokkur
stétt sé lífsglaðari en prestarnir.
Ég hefi oft notið þess að koma
með vini mína í prestahóp og
sjá undrunina á svip þeirra.
Annað hvort hafa þeir átt von
á að sjá stillta og daufa menn,
sem bæru synd heimsins á herð-
um sér eða blóðlausar og erfið-
ar tilraunir til gervikímni. —
Margir hafa snúizt, þegar þeir
hafa séð, að' þessir guðsmenn
haga sér náttúrlega eins og
menn.
Gamall kvekari hefir sagt:
„Þegar maðurinn hefir sigrað
heiminn eignast hann guðdóm-
legt skyn á gleði lífsins.“ Ég vil
gera þessa hugsun hversdags-
legri og- segja, að presturinn fái
fram mörg skemmtileg-heit úr
tilverunni.
En furðulegast og bezt er það
að við prestar kynnumst svo oft
því, sem bezt er í íólki, að við
getum aldrei borið í brjósti
naprar eða ruddalegar hugsanir
um örlög og framtíð mannsins
Öryggi — Trygging
(Framhald af 2. síðu)
skafa út öryggi sitt með því að
gera aura sína verðminni, en
þá sem stóreignirnar eiga, máske
ríkari og ríkari, án allrar verð
skuldunar þeirra.
Eigi að verða nokkrar heil-
brigðar framfarir á þessu landi,
þá er eitt mesta verkefnið fram-
undan að skapa öryggi ein-
staklinga — og þjóðarinnar i
heild.
Vanti traustan grundvöll, rlS
ar allt á glötunarbarmi.
Það verður alltaf lítið heill
andi, þótt tækist að reisa
skrauthýsi á botnlausu fáafeni
V. G.
ALICE T. HOBART:
Yang og yin
gerbreytt, svo að nú gátu ökutæki komizt þar leiðar sinnar. í
stað burðarkarlanna voru nú komnlr dráttarkarlar með vagna.
Hverfið, þar sem verið hafði aðalsetur hinna keisaralegu
stjórnarvalda og keisarahersins, hafði verið jafnað við jörðu, og
í stað hinna gömlu bygginga voru þar komin stór steinhús með
vestrænu kassasniði, sem fór illa i hinu kínverska umhverfi.
H.
KÍNVERJAR voru haldnir blindri aðdáun á hinni vestrænu
menningu. Það þyrmdi yfir Peter. Þetta var gagnrýnis-
laus tilbeiðsla. Að vísu voru vísindin hið mikla lausnar-
orð, sem allir báru sér í munn. Allir ungir menn vildu stunda
nám. En námsmennirnir lifðu í þeirri trú, að þeir gætu lært
efnafræði, sýklafræði og líffræði eins og hverja aðra utanbók-
arrollu. Tilraunastörf og rannsókriir fyrirlitu þeir.
Berger hafði orðið að láta undan vilja nemenda sinna og leggja
niður allt slíkt í drengjaskóla sínum. En í auguip Peters urðu
öll vísindi að byggjast á rannsóknum og aftur rannsóknum.
Hann reyndi að halda uppi dálítilli kennslu í þessa átt meðal
þeirra pilta i drengjaskólanum, er til þess fengust. Og þegar
hann stóð meðal þessara ungu nemenda sinna i rannsóknarstofu
sinni, hvörfluðu augu hans oft til Sen Ló Shí. Hann tók á rann-
sóknartækjunum eins og þau væru óhrein og flýtti sér að gera
það, sem hann óhjákvæmilega varð að gera. Peter rétti úr sér
og renndi augunum yfir hina svarthærðu kolla, sem grúfðu sig
yfir bækur sínar og skrifuðu niðurstöður sínar.
„Sen Ló Shí,“ sagði Eeter. „Skrifarðu allt í bókina þína, án
þess að kanna, hvort niðurstaða þín fær staðizt? Ert þú ekki í
vafa um neitt? Þarftu ekki að spyrja um neitt?"
Ló Shí leit til kenniföður síns, og snöggvast sá Peter bregða fyrir
glampa í augurn drengsins. En hann kulnaði jafn skjótt, og sama
myrkrið lagðist yfir ásjónu hans og hinna. Þetta tillit vakti nýja
von hjá Peter.
Upp frá þessu lagði hann langmesta rækt við Ló Shí. Hann lét
hina drengina óáreitta læra vísindi sín að kínverskum hætti.
En Ló Shí skal ég innræta vísindalegt hugarfar, hugsaði Peter.
Á heimleiðinni varð honum reikað út að íþróttavellinum. Þar
fór f'ram knattspyrnukeppni. Peter varð óþægilega við. Kínverskir
drengir áttu ekki að leggja stund á svona grófgerða líkamsþjálfun.
Það hlaut aðeins að sanna þeim enn betur en áður, hve þá skorti
þá eiginleika og aðstöðu, sem knattspyrnan krafðist. Peter horfði
agndofa á það, hvernig þeir lyftu varlega faldi síðra kyrtlanna og
trítluðu yfir völlinn, eins og þeir væru alltaf að forðast að reka
sig á og óhreinka sig.
Litlu siðar átti Peter leið hjá dyrum kvennaskólans. Snöggar,
kinverskar skipanir bárust út til hans: „Ih, erh, san!“ — einn,
tveir, þrír! — Kínversk stúlka var að kenna leikfimi. Buxur og
treyjur stúlknanna voru þægilegri til þess háttar æfinga heldur
en fatnaður drengjanna til knattspyrnuæfinga, en fætur þeirra
höfðu verið reyrðlr, og það var þeim alvarlegur trafali. En jafn-
vel yngstu telpurnar, sem héldu fótum sínum óskemmdum, voru
mjög hátíðlegar og mjög kínverskar i öllum hreyfingum.
m.
KÍNA hafði i margar aldir verið gróðrarstia landfarssótta og
hvers konar sjúkdóma. Sjálfir voru Kínverjarnir að vísu
furðu ónæmir fyrir sjúkdómunum, en um hvíta fólkið í
Kína gilti allt öðru máli. Það var miklu minni viðnámsþrótti
gætt en Mongólarnir.
Peter hafði lengi borið kvíöboga fyrir þvi, að börn hans kynnu
að verða þessum kínversku pestum að bráð. En smátt og smátt
hafði þessi ótti rénað, og nú treysti hann orðið þvi, að hann
myndi vera fær að verja fjölskyldu sína með þekkingu sinni
og færni. Hann innrætti börnunuin strangasta hreinlæti og vakti
sífellt yfir því, að maturinn væri réttilega meðfarinn, svo að
engin sýkingarhætta stafaði af honum.
Vorið íeið, og innan fárra vikna átti að loka skóla Díönu. Þá
ætlaði hún upp i fjöllin með börnin.
Einn heitan og muggulegan morgun kom Wang Ma hlaupandi
á eftir Peter, þegar hann var í þann veginn að stíga inn í sjúkra-
húsið. Hún var með Serenu í fanginu. „Barnið er veikt,“ hróp-
aði hún.
Peter sneri við og virti barnið fyrir sér. Ennið var blautt af
syita, og það bylti sér þreyjulaust í örmum Wang Ma. Illum
grun skaut upp í huga Peters. Blóðsótt herjaði í borginni — gat
þetta verið blóðsótt?
Serena var látin fara í rúmið, og þegar Peter fór frá henni,
veifaði hún glaðlega á eftir honum. En henni þyngdi, þegar á
daginn leið. ^
Díana vakti alla nóttina yfiiv telpunni, en undir morguninn
seig á hana höfgi. Höfuðið hneig niður á kodda barnsins, en
önnur höpdin hélt enn i teppið, sem ofan á því var. En eftir litla
stund hrökk hún upp — Peter litli hafði kallað á hana.
Díana tók hann í faðm sér. Hann streittist á móti. Það leyndi
L
sér ekki, að hann var með óráði. Hann lét litlu hnefana kreppta
riða á móður sína.
Það var eins og hjartað í brjósti Díönu næmi staðar. Nú fann
hún líka, hve brennheitur drengurinn var. Hanri var orðinn
veikur — hann lika.
Dagarnir liðu seint og hægt. Peter lét einskis ófreistað til þess
að bjarga börnunum, en örvæntingarfullar tilraunir hans komu
að litlu liði. Börnin lágu i móki, og þessi helsótt náði æ sterkari
tökum á þeim. Hvítir og gulir vinir reyndu að rétta læknishjón-
unum hjálparhönd. Sen S Mó útvegaði sér þurra fræfla af lót-
usblómi og sauð af þeim lyf eftir gamalli fyrirsögn, sem lifað
Bændur!
Gangið frá pöntunum yðar til kaupfé-
la^anna nú.
Vorannir nálgast.
Samband ísl. samvinnuf élaga

Benzín- og olíuvélar
99
ViIIiers4* Ii/2 til (2i/2 hestöfl
„Villiers44 2i/2 til 4 —
„Atlas“ 6 til 8 —
Simi 7450.
HeysSeðar
.—j
Fyrirliggjandi hjól og öxlar fyrir heysleða.
Framhjól: 18 tommur í þvermál, 6 tommu breið.
Afturhjól: 24; tommur i þvermál, 6 tommu breið.
Öxlar 6i/2 fet á lengd.
Stýrisútbúnaður á framöxli. — Verð kr. 968.00.
Ennfremur dráttarstengur og hemlar.
ORH
M
Sínii 7450.
Utsalan
íj á kvenkápum stendur yí'ir. mikill afsláttur
I Klæðav. Andrésar Andréssonar h.f. I
J
♦♦♦•♦♦♦«
.♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦••♦♦♦♦♦♦♦«******t«♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦♦■
»♦♦♦♦•♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦♦•♦♦♦♦♦♦♦•<
♦♦♦♦♦♦»♦«•♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦«♦♦♦<
«♦♦♦♦♦♦♦♦♦»♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦•
Árshátíð Samvinnuskólans
verður haldin sunnudaginn 9. febrúSr í Tjarnarcafé og
hefst kl. 9 e. h. með kaffidrykkju.
Aðeins nemendur skólans, e?dri og yngri, og gestir
þeirra, fá aðgang.
Aðgöngumiðar verða seldir i skólanum á laugardag og
við innganginn.
STJÓRADI.
T ðnlistar hóf ið
verður I Slálfstæðishúsinu kl. 9
á sunnudagskvöld.
Fjöldi Iistamunnu shemmtlr.
Samkvæmisklæðnaður.
nAnar auglýst síðar.