Tíminn - 11.03.1947, Blaðsíða 3

TÍMINN, þrlðjadagiiui 11. marz 1947
3
48. hlað
Ein lítil ríma af
eld leitarmönnum
(Þriðjudaginn 11. febr. 1947
var frá því skýrt í AlþýÖublað-
inu, að nýbyggingarráð hefði
farið í flugleiðangur til að leita
eldgosa.)
Nálgast vandi nú sem fyrr,
neyðarstand við þjóðar dyr,
tíðarandar taumlausir,
tómir landsins fjársjóðir.
Auði góðum oftsinnis
eyddi þjóðin fyrir glys.
Landsins gróði fauk sem fis,
fjaraði í sjóði lýðveldis.
Beitir afli og andans glóð,
yrkir kafla í heimsins ljóð,
þreytir taflið tigin þjóð,
til að afla í nýjan sjóð.
Suður í löndum sveitirnar
s'itja í böndum frostgrimmdar.
Efni vönd til úrlausnar
eru að höndum borin þar.
Frostið bítur brezkra kinn,
burtu þýtur ylurinn.
Sólar nýtur nú um sinn
næsta lítið Danskurinn.
Hér skal beita hyggindum,
hefja leit að eldstöðvum.
Ylinn heitan aðþrengdum
öilum veita nágrönnum
Safnast óðum íslenzkum
aukinn gróði i fjárhirzlum,
ef þeir bjóða útlendum
íslands glóð í skipsförmum.
Upp var sent, á svif í hring,
sveif og hentist allt um kring,
ríkt af mennt, með ráðin slyng,
ráðið kennt við nýbygging.
Yfir völl og auðnirnar
upp á fjöllin haldið var.
Eld í höllum éiga þar
álfa- og tröllabyggðirnar.
Síðan héldu heim á leið,
haukaveldis frárri skeið.
Fregna, af eldi og fjallareið
fram á kveldið þjóðin beið.
Sveif að láði loftsins knör,
lending náði í heimavör.
Gaf þá ráðið greiðleg svör.
Glöggt það tjáði af sinni för:
„Nóg er af þeim, neistunum,
neðst á kafi í jöklunum.
Mætti hafa í miljónum
með því að grafa í fjöllunum.
Kuldar flýja feðraláð,
Frónið, því í lengd og bráð,
nægri hlýju um hauður stráð
hefir nýbyggingarráð.
14/2. 1947.
S.
Dr. Riehard Triedberg:
Svo hugsa Rússar nu
í síðasta blaði birtist upphaf á viðtali, sem danska blaðið
Politiken átti nýlega við dr. Richard Triedberg, blaðafulltrúa
dönsku stjórnarinnar í Moskvu. Niðurlag viðtalsins fer hér á
cftir.
Niðurl.
— Hvað segja Rússar um
kj arnorkusprengj una ?
— Þeir líta á hana sem ógnun
við land sitt og tilraun til að
halda því niðri. Samt halda
þeir ekki, að þetta nýja ógnar-
vopn dygði til þess að sigra
Rússland. Reyndar eru Rússar
friðsöm þjóð, og það, að þeir
eru samt sem áður svo góðir
hermenn, stafar af hinum
undraverðu hæfileikum þeirra
til að taka því sem að höndum
ber. Þeir eru þrautseigir og laga
sig fljótt eftir ástæðum, og
það er líka skýring þess, hve
vel þeir bera erfiðleikana eftir
stríðið í öllum sinum þreytandi
margbreytileika.
— Hvernig er samband rúss-
nesku yfirstéttarinnar og al-
þýðunar?
— Sem kunnugt er, líta Rúss-
ar þannig á sjálfir, að hjá þeim
sé ekki stéttarþjóðfélag, en hins
vegar er það vitað, að hvergi er
meiri munur á lauhum manna
en þar. Það stafar af nauðsyn-
inni að fá sérfróða kunnáttu-
menn sem fyrst. Raunar er hægt
að flytja inn útlenda kunnáttu-
menn, en reynsla Rússanna af
útlendingum hefir ekki örvað
löngun þeirra til að hafa þá í
þjónustu sinni, og því leika
þeir við sína eigin sérfræðinga,
hvort sem það eru vísindamenn,
verkfræðingar, listamenn eða
herforingjar.
— Hvernig myndu venjulegir
Rússar kunna við sig í borg eins
og Kaupmannahöfn?
— Ég þekkti í Moskvu tvær
ungar stúlkur, sem höfðu verið
giftar Ameríkumönnum, og ver-
ið vestanhafs við góðan fjárhag,
— önnur i New York. Þær fengu
allt, mat, föt, skemmtanir, en
þær komu aftur til Moskvu og
það stafaði ekki af ósamkomu-
lagi í hjúskapnum. Ástæðan var
blátt áfram sú, að þær gátu
ekki lifað í Ameríku. Þeim var
lífið þar tilgangslaust. Önnur
þeirra sagði við mig: í Ameríku
talar fólk ekki uip hlutina eins
og við gerum í Rússlandi, held-
ur mjög yfirborðslega án þess
að komast að kjarna málsins.
Þess vegna þreyttist hún á þessu
tómlega lífi og leitaði aftur til
lands síns í erfiðleikana eftir
styrjöldina. En þetta á auðvit-
að ekki við alla. Rússum þeim,
sem kæmu til Kaupmannahafn-
ar, finndist eflaust mikið til um
vörugnægðina, myndarleg hús,
hreinar og fallegar götur og
raunsnarleg lífskjör. En þeir
myndu undrast hve fyrirbæri
daglega lífsins skipa mikið rúm
í daglegum viðræðum móts við
hin stærri málin og þar $ með-
al utanríkismál, sem Rússar
tala stöðugt mikið um. Þá myndi
Rússum líka finnast aðbúð
verkamanna og einkum orlofs-
skipun betri hjá sér og þeir
myndu undrast, að finna ekki
leikhús úti um land.
(Fravihald af 2. síðu)
hæfiÍeíkaFog áhugi fá notið sín
að fullu, og að þjóðnytjastofnun
sú, sem hann veitir forstöðu,
megi njóta hans vel og lengi.
Árni er kvæntur Jónu Jó-
hannesdóttur Sigurjónssonar,
frá Laxamýri í S-Þingeyjar-
sýslu. Óska ég þeim hjónum og
þejrra hein>ili alls góðs á þess-
um tímamótum.
G. G.
Gunnar Widegren:
Ráðskonan á Grund
Hún hafði þá komizt í samfestingana mína, sem
ég var svo hreykin af!
— Já, góða Hildigerður, sagði ég með vaxandi skelf-
ingu og, sá afdjúpin ljúkast upp fyrir fótum mér?
hvernig á ég að svara því? Ég keypti ekki þessi föt '
upphaflega, en svona nokkuð notar fína fólkið sjálf-
sagt.
— Ég brúka aldrei buxur á sumrin og er jafn góð
samt. Það er áreiðanlega heilnæmt að lofa blessuðu
loftinu að leika óhindrað um sig, og þar að auki er
það líka miklu liprara og hampaminna og aðgengi-
legra, söng í hátalaranum. Ég er viss um, að þessi yfir-
lýsing hefir heyrzt alla leið til sólarinnar, sem nú var
að hníga í vestrinu.
— Góða Hildigerður, sagði ég til þess að reyna að
koniast hjá fleiri ískyggilegum spurningum, viltu ekki
hlaupa inn og fleygja fáeinum sprekum í eldinn og
láta steikarpönnuna á eldholið. Ég kem, þegar ég er
búin að þvo gedduna. Svo gætirðu kannske farið nið-
ur i garðinn og lúð fáein beð. En reglulega værirðu væn,
ef þú vildir svo hjálpa mér til þess að leggja á borð-
ið í kvöld, því að ég veit ekki, hvar hvað er.
— Já-já, sagði Hildigerður og skálmaði fúslega af
stað, en gleymdi náttúrlega kartöfluskálinni.
Þetta nægir í dag. Góða nótt, engillinn minn!
Ég er viss um, að hér verður skemmtilegt í sumar!
Þín einlæg vinkona
Anna Andersson.
ANNAR KAFLI.
Ég er strax orðin hressari í bragði. Ég finn, aö ég er
aftur að öðlast ' minn fyrri sjafnarseið. En ég held
einnig vakandi auga með húsbóndanum, því að þurfi
nokkur maður að grennast, þá er það hann. Hann
fær líka að rogast heim með eldivið og vatn, og hon-
um til ævarandi heiðurs skal það sagt, að hann dreg-
ur ekki af sér. Ég ætla ekki heldur að láta neins ó-
freistað til þe'ss að- ná af honum spikinu, ef ekki til
annars, þá að minnsta kosti til þess, að ég, dyggða-
ljósið sjálft, skelii ekki blygöunarlaust á bakið í hvert
skipti sem ég mæti þessu meistaraverki í mannsmynd,
. ef ég get þá sagt, að svo sé. Ef ég gæti svo líka breytt
litnum á lubbanum á honum, firrti ég þjóð mina miklu
angri.
í fáum orðum sagt: Hann ber kross sinn með þolin-
mæði. Þar að auki er hann sífellt dundandi kengbog-
inn úti í garði", lúir beðinK hlúir að plöntunum, jafn-
ar og lagar og ber burt sprek og virðir fyrir sér handa-
verk sín. Ég er orðin ræktunarráðunautur hér, því að
einu sinni var ég búin að opna túlann áður en ég vissi
af og gefa honum ráð, sem bar vitni um sízt minni
þekkingu heldur en þeir hafa.til að bera í Búnaðarfé-
laginu — og það var líka ráð, sem óhætt var að
fylgja.
— Hvar hefir Anna lært þetta? spurði hann.
Ég laut niður og sleit upp arfakló og tautaði eitt-
hvað um það, að ég hefði stundum unnið í görðunum
hjá Rósengren á vorin, og maður lærir auðvitað af
slíku, sagði ég.
— E-há, sagði fitukeppurinn og snýtti sér.
En það var satt, sem ég sagði — ég laug ekki, enda
hefði það ekki verið fallegt að ljúga með æruverðugt
nafn aldraðs föður sins á vörunum.
Þegar hér er komið, sé ég, að ég hefi ekki byrjað á
upphafinu. Ég hefði auðvitað fyrst af öllu átt að vefja
þig að mér og þakka þér fyrir afmæliskveðjuna og
þessa fallegu gjöf, sem fylgdi bréfinu.
Afmælisdagurinn minn leið ekki hjá í kyrrþey hér á
Grund. Ég hafði nefnilega aí þeirri opinskáu einlægni,
sem ætíð á að ríkja meðal vinnufólksins, sagt Hildi-
gerði frá því, að ég ætti bráðum afmæli. Eiginlega
langaði mig fcil þess að sjá, hvað hún gerði til hátíða-
brigða, en þaö hafði mér alls ekki dottið í hug, að hún
sagði rauðhærða drekanum frá þessu. Hún lét það þó
ekki nægja, heldur spúði því líka í vin minn, Lund-
kvist bílstjóra, og nú skal ég segja þér alla sólarsög-
una.
Á sunnudagsmorguninn — afmælið mitt var á sunnu-
daginn — kom Hildigerður siglandi inn í herbergið
mitt meö stóran bakka. Hún sefur i eldhúsinu. Hún
flutti sig þangað af sjálfs hvötum, eftir að hún hafði
haldið fyrir mér vöku með hrotum heila nótt. Hún
setti bakkann frá sér, stakk höndunum undir svuntuna
og hrópaði upp yfir sig.
— Skammi mig sem þú ert ekki bráðfalleg, Anna.
Þú ert alveg eins og liðið lík.
Við mamma höfðum verið svo varkárar, þegar við
bjuggum um dótið mitt, að við höfðum skilið eftir
nýju, rósóttu náttfötin mín, sem fara svo dæmalaust
vel við hrafnsvartan kollinn á mér. Hvaða hugmyndir
ætli fólk hefði gert sér um Önnu Andersson og hina
fátæku, heiðarlegu foreldra hennar, ef hún hefði sézt
í þeirri flík í vinnukonuherberginu á Grund? Ég get

”**txuzxxxxxtxxxtxxxxxxxxtttiittiuxtxtxxxtxttxttxtzixxxtxtx\ntu
Sendisveinar
Vantai' einn til ávo seiidisveina
mi þegar
Samband ísl. samvinnuf élaga
H
*H
♦♦
l
::
8
1
::
♦♦
♦♦
H
H
■+♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦«
j-r—■--—-----------------------------------
Mál og menning .
-— Ný félagsbók —
Ljóð frá ýmsum löndum
Úrval úr ljóðaþýðingum Magnúsar Ásgéirssonar, ásamt
nokkrum nýjum þýðingum. ;
Fegursta. safn þýddra Ijóða, er út hefir komið á íslenzku.
— Gerist félagar —-
Mál og menníng
j T ækif æriskaup
Ódýrt til sölu 30-C-40 rúmstæði (stálhúsgögn) i góðu \
ástandi. Hentug fyrir sumarhótel eða aðra gisti- !
staði.
Upplýsingar í Gamla Garði Reykjavík, sími 6740.
Siangaveiði
Víðidalsá í Vestur-Húnavatnssýslu verður leigð til
stangaveiði næstu 1—5 sumur, ef viðunandi tilboð fæst.
Nánari upplýsingar gefur Jakob H. Lindal, Lækjamóti og
tekur einnig á móti tilboðum í ána, er komin séu fyrir 20.
marz.
í> sw!um Alþiugis
(Framhald af 2. síðu) \
tekjur af höfuðstóli. Þá skal
seðladeild Landsbankans veita
sjóðnum allt að 10 milj. kr. lán
með H/2% vöxtum og skal þetta
fé notað til kaupa á erlendu efni
eða vélum. Lán úr sjóðnum til
framkvæmda, sem njóta jarð-
ræktarstyrks, méga nema 30%
af stofnkostnaði, en annarra
framkvæmda 60% af stofn-
kostnaði.
Nái frv. þetta framgangi, sem
allar horfur eru fyrir, mun það
greiða stórlega fyrir mörgum
umbótum á sviðum landbúnað-
arins.
Leirhöfn á Sléttu.
Björn Kristjánsson hefir ný-
lega lagt fram í efri deild frv.
þess efnis, að Leirhöfn á Mel-
rakkasléttu verði tekin upp í
hafnarlögin.
j greinargerð frv. segir svo:
— Leirhöfn á Melrakkasléttu
er frá náttúrunnar hendi ein-
hver stærsta og bezta smáskipa-
höfn landsins og hefir að margra
dómi mjög góð skilyrði til þess
að geta orðið góð hafskipahöfn.
Vestan hafnarinnar liggur breið-
ur og langur skerjagarður norð-
ur frá svonefndum Leirhafnar-
tanga, og skýlir hann höfninni
fyrir hafsjóum. Eru sum skerin
svo há, að ekki flæðir yfir þau,
þótt hásjávað sé, en önnur koma
upp um fjörur. 1
Þvert yfir hafnarminnið, sem
snýr mót norðri, eru grynning-
ar, sem loka innsiglingarleiðinni
fyrir öllum stærri skipum. En
þegar komið er inn fyrir þessar
grynningar, er nægilegt dýpi
fyrir stór skip, haldbotn góður
og tiltölulega auðvelt að gera
hafskipabryggjur.
Við Öxarfjarðarflóa er Kópa-
sker eina þöfnin, sem stór skip
koma til, en hún er fyrir opnu
hafi og því oft ófær. Veldur það
miklu öryggisieysi um samgöng-
ur á sjó og erfiðleikum og kostn-
aði við skipaafgreiðslu. Hafa
héraðsbúar ]jví meir og meir
fest vonir um bættar samgöngur
á sjó við það, að takast megi að
dýpka innsiglinguna í Leirhöfn,
því að þá væri fengin örugg
■höfn, sem allir íbúar í vestur-
hluta Norður-Þingeyj arsýslu
mundu njóta góös af. Hvort þær
vonir rætast, er að sjálfSögðu
undir því kohiið, hvernig botn-
inn í hafnarmynninu reynist,
en þaö hefir, því miður, ekki
verið rannsakað.
Leirhöfn var löggilt árið 1926
og mæld og kortlögð af verk-
fræðingum vitamálastjórnar-
innar á næstu árum. Voru þá og
gerð þar innsiglingarmerki. Hafa
smærri skip síldveiðiflotans oft
leitað skjóls þar í óveðrum.
Af framangreindum ástæðum
virðist auðsætt, aþ Leirhöfn eigi
að taka upp í hafnarlögin, enda
var það af vangá, að hún féll
niður, þegar þau lög voru ’ til
meðferðar í Alþingi á s.l. ári.