Tíminn - 15.03.1947, Blaðsíða 3

52. blað
TÍMI^, laagardaginn 15. marz 1947
3
islenzkar bækur
Tækifæri, snn ekki stendur lengi.
Margar af útgáfubókum ísafoldarprentsmiðju verða nokkra
da§a seldar með allt að 50% afslætti. — Athugið neðanskráðar
bækur, þær eru nú seldar lágu verði, en verða að nokkrum dög-
um liðnum ófáanlegar:
Af jörðu ertu kominn, Óskar Magnússon frá Tungunesi, áður
4,50, nú 3,00.
Áfram, Orison Swett Marden, 1. og 2. prentun, heft, áður 1,00,
nú 0,75, innb. áður 3,50, nú 2,50.
Arfur, skáldsaga, Ragnh. Jónsdóttir, heft, áður 10,06, nú 7,50,
innb., áður 12,50, nú 10,00.
Ásm. Sveinsson myndhöggvari: Myndir, áður 5,00, nú 3,00.
Barnavers úr Passíusálmum, innb., áður 3,00, nú 1,50.
Bókin um litla bróður, Gustaf af Geý'erstam, áður 12,00, nú
9,00.
Bréf frá látnum, sem lifir, Elsa Barker, heft, áður 6,00, nú 4,00,
innb., áður 8,50, nú 6,00.
Byron heft, áður 52,00, nú 40,00, rexin, áður 70,00, nú 50,00,
skinnb., áður 85,00 nú 60,00.
Daglegar máltíðir, dr. Björg C. Þorláksson, heft, áður 3,50, nú
2,00, innb., áður 5,00, nú 3,00.
Dýrin tala, barnasögur, áður 10,00, nú 8,00.
Eg skírskota til allra, Wenner-Gren, áður 3,50, nú 2,00.
Eg ýti úr vör, ljóð, Bjarni M. Gíslason, heft, áður 6,00, nú 4,50,
innb., áður 8,00, nú 6,00.
Endurminningar um E. Benediktsson, áður 50,00, nú 30,00.
Endurminningar Jóns frá Hlíðarenda, áður 4,00, nú 3,00.
Einstæðingar, smásögur, Guðl. Benediktsdóttir, áður 5,00, nú 2,50.
Evudætur, Þórunn Magnúsdóttir, heft, áður 25,00, nú 15,00, innb.,
áður 32,00, nú 20,00.
Fólkið í Svöluhlíð, sögur, Ingunif Pálsdóttir frá Akri, heft, áð-
ur 10,00, nú 7,50, innb., áður 12,00, nú 9,00.
Frá liðnum kvöldum, sögur, Jón H. Guðmundsson, heft, áður 3.50,
nú 2,50, innb., 4,50, nú 3,25.
Eramhaldslíf og nútimaþekking, sr.. Jakob Jónsson, heft, áður 6,00
nú 4,00, innb., áður 8,00 nú 6,60.
Frekjan, Gísli Jónsson, áður 15,00 nú 10,00.
Friðþjófssaga Nansen, Jón Sörensen, áður 76,80, nú 50,00.
Handbók í þýzkri bréfritun, Ing. Árnason, áður 6,00, nú 4,00.
Heldri menn á húsgangi, Guðm. Daníelsson, heft, áður 16,00,
nú 12,00, shirt., áður 25,00, nú 18,00, sk., áður 28,00, nú 20,00.
Hjá Sól og Bil, Flulda, heft, áður 15,00 nú 10,00, innb. áður 20,00
nú 15,00.
Hlekkjuð þjóð, áður 16,00 nú 10,00.
Hreiðar heimski, Sig, Magnússon, áður 12,00 nú 9,00.
Huganir, Guðm. Finnbogason, áður 50,00, nú 35,00.
íslenzk myndlist, áður 88,00 nú 65,00.
Jakob og Hagar, heft, áður 28,80, nú 20,00, innb., áður 40,00,
nú 30,00.
Jón Þorleifsson, myndir, áður 25,00, nú 15,00.
Kristín trú og höfundar hennar, Sig. Einarsson dósent, áður 20,00,
nú 15,00.
Kristín Svíadrottning, áður 32,00, nú 20,00.
Kristur í oss, áður 15,00, nú 10,00.
Kristur og mennirnir, sr. Fr. Hallgrímss., áður 3,50, nú 2,50.
Leikir og leikföng, áður 3,50, nú 2,50.
Leiðarvísir um fingrarím, Sigurþór Runólfsson, áður 3,50, nú 2,50.
Ljóðmæli, dr. Björg C. Þorláksson, áður 8,00, nú 6,00.
Ljósaskipti, ljóð, Guðm. Guðmundsson, áður 1,00 nú 0,75.
Mánaskin, ljóð, Hugrún, shirt., áður 8,00, nú 6,00, skb., áður 10,00,
nú 7,50.
Manfred, Byron, Matth. Joch. þýddi, áður 15,00 nú 10,00.
Mataræði og þjóðþrif, dr. Björg C. Þorláksson, áður 8,00, nú 6,00.
Ósigur og flótti, Sv. Hedin, áður 44,00 nú 30,00.
Pála, leikrit, Sig. E|?gerz, áður 10,00, nú 7,50.
Rauðar stjörnur, Jónas Jónsson, áður 15,00, nú 12,00.
Rödd hrópandans, innb., áður 40,00, nú 30,00, heft, áður 30,00,
nú 20,00.
Samferðamenn, smásögur, Jón H. Guðmundsson, áður 12,00,
nú 9,50.
Sindbað vorra tima, áður 28,00, nú 20,00.
Skriftir heiðingjans, ljóð, Sig. B. Gröndal, áður 4,00 nú 3,00.
Skrítnir náungar, smásögur, Hulda, heft, áður 8,00, nú 6,00,
innb., áður 10,00, nú 7,50.
Stjórnmálarefjar, Herbert N. Casson, áður 5,00, nú 3,00.
Sumar á fjöllum, Hjörtur Björnsson frá Skálabrekku,2. útgáfa,
áður 15,00 nú 10,00.
Töfraheimur mauranna, áður 15,00, nú 10,00.
Udet flugkappi, áður 14,00 nú 10,00.
Uppruni og áhrif Múhameöstrúar, áður 6,00, nú 4,50.
Við dyr leyndardómanna, smásögur, Guðl. Benediktsdóttir, heft,
áður 4,00, nú 2,00, innb., áður 6,00, nú 3,00.
Virkir dagar II., Guðm. G. Hagalín, áður 8,00, nú 4,00.
Vonir, Ármann Kr. Einarsson, áður 5,00, nú 2,00.
Vor á nesinu, Jens Benediktsson, áður 5,00 nú 3,50.
Þegar skáldið dó, Skuggi, áður 1,00 nú 0,50.
Þættir um líf og leiðir, Sig. Magnússon, áður 12,00, nú 9,00.
Þráðarspottar, Rannv. K. Sigurbjörnsson, áður 4,50, nú 3,00.
Lögreglan í Reykjavík, Guðbr. Jónsson, áður 10,00 nú 7,50.
Bókaverzlun ísafoldar
Austurstræti 8. Leifsgötu 4. Laugavegi 12.
— Klippið listann úr —
Gunnar Widegren:
Ráðskonan á Grund
inn frá því um morguninn — við höfðum borðað síld
og kartöflur til tilbreytingar. Þessu vafði ég nú um
höfuöið og hljóp út með þeim ásetningi að fela mig
í herberginu mínu eða stigakróknum eða hvar annars ,
staðar, þar sem ég kæmist í afdrep, meðan mér var
enn undankomu von. Ég slapp þó ekki með öllu óséð
upp stigann — bróðir Maju sá aftan á mig um leið
og hann fór inn í hina svokölluðu skrifstofu húsbónd-
ans til þess að hringja á björgunarsveitina.
— Heyrðu, Maja, heyrði ég hann segja — var þetta
ekki líkt henni Ölfu Rósengren svona aftan frá?
Ég hélt, að nú hefði ég heyrt minn dauðadóm upp
kveðinn. — Mér létti stt)rum, þegar ég heyrði hann
bæta við: \
— Ég hefði geta svarið, að þetta væri hún, ef móðir
hennar hefði ekki sjálf sagt mér, að hún sé í sumar-
dvöl uppi á Jamtalandi.
Blessunin hún móðir mín hafði þá skrökvað þessu
að honum til þess að forða því, að ævintýr dóttur
hennar kæmust á hvers manns varir. Ég kyssti hana
á vangann í huganum, en fleygði mér svo upp í rúmið
og greip hendinni um munn mér. Ég var nær dauða
en lífi eftir allar hamfarirnar og skelfinguna.
Það var auðvitað hundaheppni, að ég fór að gráta,
því að þá 'leit þetta allt sennilegar út, þegar húsbónd-
inn kom upp til mín til þess að grennslast eftir heilsu-
fari mínu. Ég gat aðe,ins svarað spurningum hans með
kjökri og snökti.
Hvort Anna væri sárþjáð? spurði hann.
— Æ-æ-æ-æ-æ, ú-hú-hú-hú!
— Kannske eitt konjaksstaup bætti?
— Æ-æ, nei-nei-nei!
— Eða einn aspirín-skammtur?
— Nei — ekkert, ekkert, ekkert Bara ég fái að
vera í friði. Ég er alveg að brjálast — ég kvelst svo ....
Æ-æ-æ . ...!
Á þessari stundu langaði mig mest til þess að grýta ■
vatnskönnunni fyrst i hausinn á honum og 'slá svo
sjá^lfa mig í rot með henni. Eða þá byrja á sjálfri mér
— mér var ekki fyllilega ljóst, á hvoru okkar $g vildi
byrja. >
— Fjandans óhapp, sagði húsbóndinn og drattaðist
út. Mér gafst aftur dálitil friðarstund. Maja og bróðir
hennar sátu masandi niðri á flötinni, beint fyrir neðan
opinn gluggann minn. Svo kom húsbóndinn út og
sagði, að hádegisverðurinn yrði liklega ekki upp á
marga fiskana, ,,því að hún ráðsa mín hefir allt í
einu fengið svo ógurlega tannpínu, að það er ekki
einu sinni hægt að mæla hana máli.“
— Ég skal malla eitthvað handa okkur, ef hús-
nóndanum er það -ekki á móti skapi, tisti Maja. Mér
sýndist ég sjá aðra stúlku til, og hún getur þó sjálfsagt
sagt, hvar hlutirnir eru.
— Ég þakka fyrir, sagði húsbóndinn, það léttir af
mér miklum áhyggjum. Við kar^jiennirnir getum þá
skoðað okkur um á höfuðbólinu á meðan.
Verkfræðingurinn hvasseygi hvarf þó að minnsta
kosti í bili. Ég skreiddist fram að dyrunum og tvílæsti,
reif uppþvottavefjurnar af höfðinu á mér og þveitti
þeim út í horn með allri þeirri lauk- og síldarlykt, er
þeim fylgdi. Svo settist ég á rúmstokkinn og hugsaði
ráð mitt. Mér flaug í hug að flýja til skógar og fela
mig þar, og sársá eftir því að hafa nokkurn tíma lagt
út á þesjss ævintýrabraut. Hvað skyldi húsbóndinn
segja, og hvað skyldi Maja segja, og hvað sKyldi bróðir
hennar segja? Og svo var það Hildigerður, sem auð-
vitað var vís til þess að krydda söguna með sinu
furðulega hugarflugi og litríka málfari.
Ég reyndi að sofna og láta mig dreyma Maju Rasmuss
steykjandi ála í snyrtilega eldhúsinu mínu, en þeir
draumar urðu ekki sérlega langir, því að nú var drepið
á dyr hjá mér og tekið í hurðarhúninn. Svo heyrði ég
rödd Maju:
— Opnaðu, góða Anna. Ég þarf að spyrja um dálítið,
sem ég finn ekki, og út úr þessari stúlku þarna niðri
fæ-ég ekki orð af viti.
Já, hjartans engillinn minn — hvað átti ég nú til
bragðs að taka? Ég staulaðist fram að dyrunum eins og
lamb til slátrunar leitt. En til allrar hamingju skaut
djörfu úrræði upp i huga mínum. Ég sneri lyklinum
í skráargatinu, og í sömu andrá og Maja opnaði, sveifl-
aði ég hægri handleggnum eins og við gerðum í hús-
mæðrakennaraskólanum í gamla daga, þegar við vör-
uðum hvor aðra við innrás gömlu gribbunnar.
— Steinhljóð — breddan kemur!
Maja varð eins og múmía á svipinn — j,f gömlum
vana auðvitað. Hún lokaði dyrunum, hlammaði sér
á næsta stól og starði á mig. En ég greiddi atlöguna
strax.
— Vinnukona í dulargervi, hvislaði ég. Stórkostlegt
grín, skilurðu? Þú neglir saman á þér túlanum, ef þú
vilt lífinu halda!
— Hvers konar glæfra-uppátæki hefir þú nú anað
út í? hvislaði hún aftur.
Svo sagði ég henni alla sólarsöguna í örfáum orðum,
en í þetta skiptiö var það hún, sem fleygði sér grátandi

Sendisveinar
Vantar einn tll tvo sendisveina
nú þcgar
Samband ísl. samvinnufélaga
Skák
Frá Yanofsky-mótinu.
2. umferS.
Frönsk vörn.
Hvltt: R. J. Wade.
Svart: Árni, Snœvarj.
1. e2—e4, e7—e6; 2. d2—d4,
d7—d5; 3. Rbl—c3, d5xe4;
Þetta mun vera einhvert erf-
iðasta og nákvæmasta afbrigðið
af franska leiknum, en ef til vill
3ó það réttasta og bezta.
4. Rc3xe4, Rb8—d7; 5. Rgl—
f3, Rg8—f6; 6. Re4xf6, Rd7xf6;
Hér hefir stundum verið leik-
ið 6.....g7xf6, sem þó virðist
mjög tvieggjað.
7. Bfl—d3, b7—b6
Ýmsir telja betra að leika hér
c7—c5, þó mun það fremur vera
smekksatriði, hvor leiðin val-
in er.
8. Bcl—g5, Bc8—b7; 9. Ddl—
e2, Bf8—e7; 10. o—o—o.
Laglegur leikur, þó er það
nokkuð álitamál hvort ekki er
betra að leika í stöðunni R—e5.
Svari svart með Bxg2, þá 11.
B—b5+! K—f8; 12. Hhl—gl,
B—b7; 13. o—o—o og svart á
ekki sjö dagana sæla. Hins veg-
ar gefur hinn gerði leikur
svörtu tækifæri til að létta á
stöðunni.
10. —„— o—o?
Mjög vafasamur leikur, að
vísu kemur 10. —R—d5 til
greina í staðinn, sem er þó allt
annaö en glæsilegt eftir 11.
Bg5—d2! 10. —Dd8—d5 lof-
ar heldur ekki miklu og virðist
ekki gott. Þá er aðeins ein leið
eftir, sem fljótt á litið virðist
lökust, en er þó sennilega sú
eina rétta og þar með tækifærið
til að létta á stöðunni og kom-
ast á sléttan sjó. — Það er 10.
Bb7xf3! (Riddarinn þarf
að fara, jafnvel þó það kosti
jafn góðan mann og biskupinn
er, en þess er líka að gæta
að Bb7 hefir misst mikið
af sínum árásarkrafti við það
að hvítt hrókaði langt.) 11. Dx
f3, (ekki gxf3, vegna D—d5). 11.
„— o—o og ef 12. Bxf6, Bxf6;
13. D—e4, g7—g6 og sókninni er
hynudið, því nú hótar svart
meðal annars Dxd4 og ef 14 c3,
þá kemur D—d5 mjög til álita.
Einnig er hugsanlegt áfram-
hald 11. —„— D—d5, því ef 12.
B—b5+K—f8 og hvitt á naum-
ast nokkuð betra en 13. Bxf6!
Bxf6Í 14. Dxd5, e6xd5; 15. B—
c6, Ha—d8; 16. Hhl—el, g7—g6;
og svart ætti að geta haldið
jafntefli, en það er. einmitt-til-
gangur þessa byrjunarkerfis.
11. H2—h4, h7—h6;
Að vísu ekki skeleggasta vörn-
in, en það er samt ekki gott að
benda á hagstæðari leiðir fyrir
svart. R—d5 er ekki gott vegna
12. D—e4.
12. Rf3—e5, Kg8—h8;
Héðan af er sjálfsagt ekki
mögulegt að bjarga svarta tafl-
inu, hvernig sem leikið er. Það
hefir aðaliega verið bent á D—
d5, en eftir K—rbl, verður bágt
til bjargg, því drottningin er
ekki vel sett á d5 og mun brátt
verða þaðan að hverfa.
13. Hhl—h3, Rf6—g8; 14. Ddl
Fréttabréf
frá Noregi.
(Framhald af 2. siöu)
koma frá Reykjavík til Bergen,
að þar sézt tæplega nokkur.
stúlka „máluð“ í andliti — ekki
einu sinni litaðar varir — og
ekki í silkisokkum. Það hafa
líka verið þar óvenjuleg hrein-
viðri — alltaf frost og stillur
síðan á nýári.
Bergen hefir yfir 100 þús. í-
búa. En trúað gæti ég, eftir því
sem lítur út á götunum, að ekki
væri meira en 10% bifreiðar
þar á móts við það, sem er í
Reykjavík. Það fara líka víst
mikil verðmæti í bifreiðum fyrir
lítið heima.
Verðgildi peninganna.
Ekki er að efa, að við íslend-
ingar gætum ýmislegt gott lært
af Norðmönnum. Eitt af því, sem
áberandi er fyrir yfirstandandi
tima, er það, að hvar sem talað
er við menn hér og þó einkum
verkamenn og aðra launamenn,
kemur fram glöggur skilningur
á þörfinni að gera norsku krón-
una vetðmeiri heldur en hún er
nú. Ekkert sé eins hættulegt
fyrir þá, sem laun taka, og að
fjölga krónunum á kostnað
verðgildis þeirra. Þori ég varla
að segja Norðmönnum frá
krónuf j ölgunar-glæf rapólitík
þeirra„ sem ráðið hafa á íslandi
undanfarin ár. Svo er hún mik-
ið andstæð þeim hugsunarhætti,
er hér ríkir, og er einn allra
styrkasti þátturinn í hinum
björtu vonum Norðmanna um
miklar framfarir og góða fram-
tíð þjóðar sinnar á næstu árum.
Kveffjur heim.
En nú hætti ég að skrifa, rit-
stjóri góður, og fer út að horfa
á skíðafólkið. Hér eru öll hótel
troðfull af fólki. Taka þau þá
nokkur hundruð manna. Þau
eru skemmtileg og vel úr garði
gerð ,enda er Geilo eitt þekkt-
asta háfjallahótelhverfi, þótt
víðar sé leitað en um Noreg. Og
altaf er ánægjulegt að vera með
unga fólkinu og ekki lakar með
þeim glöðu, norsku guttum og
jentum.
Bið að heilsa kunningjunum
og þá ekki sízt hinum góðu fé-
lögum frá Framsóknarvistun-
um og „úr hrauninu“.
Ykkar einl.
Vigfús Guffmundsson.,
h5, Dd8—e8; 15. Hh3—g3, c7
—c5; 16. Hdl—hl, c5xd4; 17.
Hhl—h3, Be7—f6; 18. Bg5xh6,
Rg8xh6; 19. Re5—g4. Gefið,
Sóknin er í algleymingi og
þar verður engu um þokað. Ó-
sjálfrátt liggur það í loftinu að
10. —Bb7xf3 hefði þess
vegna ekki verið verra.
Óli Valdimarsson.
Vinnið ötullega tgrlr
Tímann.
ttbreiðið Tímann!