Tíminn - 12.04.1947, Blaðsíða 3

TÍMITVJy, laugardagiim 12. aprll 1947
69. blað
3
Nokkur orð um nijólk
(Framhald af 2. siðu)
una. Nýbreytni sem mætti taka
til athugunar er sú, að selja
skyrið hrært og með sykrinum
í. Ég veit, að margir munu efast
um að slíkt sé hægt, vegna þess
að skyrið muni ekki geymast, en
ég hefi gert tilraunir með þetta [
og veit að það er mögulegt.
Þeytirjóma, sem hefir 30—
35% fitu, og framleiddur er á
þann hátt, sem lýst hefir verið
hér í greininni á undan, ætti
eitthvert kúabú í nágrenni
Reykjavíkur að fá leyfi til þess
að framleiða.
Ég vildi leggja til, að tilraun
yrði gerð með að framleiða þétt-
aða og jafnaða nýmjólk. Mjólkin
yrði þá þéttuð á venjulegan hátt
á öðru hvoru mjólkurbúanna,
sem sendir mjólk til Reykja-
víkur. Þessi þéttun myndi nema
1 á móti þremur, eða 3000 lítrar
af mjólk yrðu þéttaðir niður í
1000 lítra. Mjólkin yrði síðan
flutt kæld til Reykjavíkur og
sett strax á flöskur og síðan
dreifð til neytenda. Þegar hús-
móðirin notar þessa mjólk, hell-
ir hún tveimur bollum af köldu
vatni saman við hvern bolla af
þéttuðu mjólkinni og hrærir vel
i. Þessi mjólk er bragðgóð og er
mjög erfitt að þekkja hana frá
annarri óþéttaðri mjólk.
Sjálfsagt væri að nota þá
mjólk til þéttunar, sem fram-
leidd er í mestri fjarlægð frá
mjólkurbúunum. Með þessu móti
y.rði hún gePilsneydd og kæld
talsvert fyrr en ef ætti að senda
hana til Reykjavíkur ógeril-
sneydda. Þetta myndi svo hafa
í för með sér að betri ógeril-
sneydd mjólk kæmi hér í stöð-
ina vegna þess, að elztu mjólk-
inni, og um leið oft þeirri lé-
legustu, væri þá ekki blandað
saman við nýrri og oftast betri
mjólk. Þessi aðferð myndi spara
flutningskostnað til Reykjavíkur
um tvo þriðju og dreifingar-
kostnað að nokkru leyti. Einnig
mætti nota þessa mjólk þar sem
um langa mjólkurflutninga er
að ræða, má í því sambandi
minnast á mjólkurflutningana
til Vestmannaeyja.
Að síðustu vildi ég láta í ljós
þá skoðun, að mjólkurfram-
leiðslan hér á landi ætti að geta
orðið betri en víðast hvar annars
staðar í heiminum. Ástæðan
fyrir þessari nokkuð ótrúlegu
staðhæfingu, er sú, að á íslandi
er veðurfarið, vegna hins jafna
og lága lofthita alveg sérstak-
lega vel til þess fallið að auð-
velda alla meðferð á mýólk og
mjólkurvörum. í öðru lagi er
auðvelt fyrir flesta fl'amleið-
endur að fá kallt vatn, til þess
að kæla mjólkina strax og hún
hefir verið framlei^d, vegna
þess hve mikið er til af lækjum
og uppsprettum. En til þess að
hægt verði að ná þessu marki,
þurfa allir aðiljar að vinna sam-
an með velvild og samhug og
fyrst og fremst að hugsa úm hag
alls almennings í landinu.
Lamlbúnaðarvélar
í Noregi
Búnaðarmálastjórnin norska vinnur
nú að þvi, að útvega bœndum vestan-
fjalls dráttarvélar við þeirra hæfi til
heimilisstarfa. Er einkum talað um
litlar beltisvélar, sem geti farið snar-
bratta og ósléttan veg. Slík tæki eru
nú ekki á markaði, en Norðmenn vona
að þeirra verði ekki langt að bíða.
Ef bændur mynda vélafélög fá þeir
25% styrk úr ríkissjóði til vélakaup-
anna og er þá miðið við, að þær verði
félagseign og notaðar meira en á ein-
um bæ. Auk þess fá bændur hagstæð
lán til kaupanna.
Norðmenn vinna nú ákveðið að því,
að halda við búskapnum í fjörðum
sínum með auknum félagsskap og
jsamvinnu og meiri tækni.
Gunnar Widegren:
Ráðskonan á Grund
unverðinn, heit og hress eftir þessar andlegu morgun-
æfingar. Lára er matlystug í betra lagi. í þetta skipti
hesthúsaði hún vænt stykki af steiktum fiski, tvö
soðin egg, allmargar brauðsneiðar með. álagi, þrjú
steikt aborraflök og væna slettu af sykurbaunajafn-
ingi — lostæti, sem ég ráðlegg þér að búa til —, drakk
að því búnu tvo bolla af kaffi og nartaði eitthvað í
heimabakaðar kökur af þremur diskum. Þegar þessari
máltíð var lokið, ráku geislaverkanirnar hana af stað
í morgungöngu, eins og endranær, en við heimkomuna
heimtaði hún saftblöndu og vatn, steikt flesk og smá-
kökur og skrapp út í jarðarberjareitinn og tók jafn-
framt einhvern skatt af vínberjarunnunum, slangraði
síðan inn í eldhús og drap fingri í eina eða tvær sultu-
krukkur. Svo þurfti hún líka að bragða á því, sem í
pottinum var — rak ofan í hann skeið, dokaði við
meðan sultan kólnaði ofurlítið, skóflaði því næst upp
í sig, síðan beint í pottinn aftur!
— Vill frúin ef til vill fá dálítið af sultu hérna á
fatið? spurði ég lotningarfyllst.
— Hugsi Anna um sitt, ég hugsa um mitt, svaraði
-hún elskulega, eins og vænta mátti.
Nú svaf blessað ljósið með Garm í fangi sér. Þau
hrutu hvort í kapp við annað, en mér var nauðugur
einn kostur að slíta þau frá draumum sinum, sem
eflaust hafa verið undur-fallegir.
Maðurinn frúarinnar vill tala við frúna i síma,
sagði ég blátt áfram.
— Þá er að taka því, sagði Lára og gerði harðvítuga
tilraun til þess að rykkja sér upp úr stólnum. En það
misheppnaðist. Hún var föst. Hvort tveggja var, að
bakhluti hennar var of breiður og stuttir, gildir fætur
hennar náðu ekki niður á fótafjölina. —
— Jesús minn, æpti hún — standið ekki þarna og
glápið á mig eins og tröll á heiðríkju. Komið heldur
hingað og hjálpið mér. Ég hefi aldrei vitað aðra eins
ómynd! Hvers vegna sagði Anna mér ekki strax, að
þessi róluskratti væri ekki handa fullþroska fólki,
heldur einhverjum þvengjalengjum eins og hún er
sjálf?
Það var ómögulegt að reiðast Láru í þessari spaugi-
legu sjálfheldu. Hún baðaði út höndum og fótum, og
kringlótt smettið á henni var hárautt af illsku .og
áreynslu. En það var ekki árennilegt að rétta henni
hjálparhönd, því að Garmur gelti illyrmislega og reyndi
að glefsa i fingurna á mér, þegar ég ætlaði að draga
hana úr stólnum. Hann hefir sjálfsagt haldið, að ég
væri að sækjast eftir lifi húsmóður sinnar. Hann náði
tvisvar taki á höndunum á mér, og blóðið vall upp úr
blásvörtum tannaförunum. En Lára sat þar sem hún
var komin, rétt eins og hún hefði verið múruð niður
í stólinn. Síminn hringdi og hringdi — bræðurnir
voru auðvitað orðnir óþolinmóðir yfir þessari löngu
bið.
— Það verður líklega eina ráðið, að ég sæki skrúf-
járn og losi aðra hliðina úr stólnum, sagði ég að síðustu.
— Notið þá tækifærið og skrúfið fastar allar lausar
skrúfur, sem þið gangið með á þessu heimili, grenjaði
Lára, hamslaus af bræði.
Ég arkaði brott. Fyrst af öllu þreif ég símtólið, því
að síminn hringdi látlaust, og sagði alvöruþrunginni
röddu:
— Frúin situr föst í rólunn^ og ég verð að skrúfa
stólinn sundur, svo að hún komist í símann. ViljiÖ þið
ekki gera svo vel að hringja eftir tíu mínútur?
— Hvað? heyrði ég undrandi rödd segja — maður
Láru var enn i símanum. En ég keyrði tólið umsvifa-
laust á sinn stað og lét bræðrunum eftir að íhuga það,
hvort heldur þeir væru gengnir af göflunum eða ég.
Síðan þvoði ég sár mín úr rivanóli og beindi að því
búnu för minni niður að verkfæraskúrnum, í von um,
að ég gæti fundið þar skrúfjárn.
Rás atburðanna hafði tekið ískyggilega stefnubreyt-
ingu, þegar ég kom aftur á vettvang. Rólan sveiflaðist
fram og aftur með ofsahraða. Lára æpti af öllum
kröftum, Garmur ýlfraði og gólaði, og á flötinni bak
við þau stóð Hildigerður. Hún hló og hvein af ásmóði
eins og stóðhryssa á fjalli, og vöðvarnir á stæltum
handleggjum hennar hnykluðust, er hún rak loppurnar
í stólbakið og þeytti rólunni hvað eftir annað frá sér,
svo að hún stóð stundum lárétt út frá burðarásnum.
Það hrikti og ískraði í böndunum og marraði í stólnum.
Og nú er bezt ég lýsi því með orðum Hildigerðar,
hvernig þessu vék við.
— Jú, sérðu það ekki, Anna, sagði hún — vitaskuld
þykir mér andi slæmt, að si-sona skyldi takast til.
En ég skrapp út til þess að svipast eftir þér, því ég fann
ekki smérpappírinn, sem átti að láta yfir sultukrukk-
urnar — ég ætlaði að fara að klippa hann sundur.
Og svo sá ég sólhlífina þína þarna yfir stólnum, og þá
hélt ég vitaskuld, að þú hefðir skotizt út til þess að
kæla þig. Svei þeim hundinum, sem í mig kom út af
því, en mér datt í hug, að það væri jafn gott, þó að þú
fengir að kæla þig, og svo ýtti ég við amsvítans rólunni
og kallaði: í gang með skrjóðinn! Og þegar þú fórst
að æpa — það er að segja Lára, sem ég hélt, að væri
?$$Í$$$4Í$$Í$ÍÍÍ4ÍÍÍ«Í4ÍSÍÍ4$ÍÍ54Í4ÍÍÍÍ4Í$ÍÍÍÍ4ÍÍÍÍ4ÍÍ4ÍÍ4ÍÍÍÍÍÍ4ÍÍÍÍÍÍÍ4ÍÍÍÍÍ5ÍÍÍÍÍÍÍÍ54ÍÍ4ÍÍÍÍÍ54ÍÍ4ÍÍ4ÍÍÍÍÍÍ5ÍÍÍ5ÍÍ5
Hvað á að gefa fermingarbarninu?
Um margt er að velja. Af bókmenntum kemur aðeins eitt til
greina, — hin nýja útgáfa íslendingasagna. — Áður fyrr þótti
sá vel birgur, sem átti sögur okkar í heimanfylgju, og svo mun
enn reynast.
Þar er ekki glysinu hampað, heldur manndómi og mannviti.
Þarna fá unglingarnir allar íslendingasögurnar, bæði þær, sem
prentaðar hafa verið áður, og eins hinar, sem legið hafa i hand-
ritum.
Þetta er fermingargjöfin!
Verð þessarar útgáfu er kr. 423,50 í ágætu skinnbandi.
Upplýsingar í Bókaverzlun Finns Einarssonar, Austurstræti 1,
simi 1336, og skrifstofu íslendingasagnaútgáfunnar, Kirkjuhvoli,
sími 7508.
íslendinga-
sagnaútgáfan
Pósthólf 73, Reykjavík.
W554555555$5$$$5$55Í4Í554$$«$55555555$$55$5555Í$5554$$5$5555$55545$5554$55455$54$55$555Í$$$Í$55555$555Í5555$$5Í554$$$5

Glæsileg fermingargjöf
„FJALLAMENN“ eftir Guðmund Einarsson frá Miðdal er ein fegursta og bezta bók, sem
út hefir komið handa íslenzku æskufólki. Hún er því sjálfkjörin til fermingargjafa.
í bókinni segir Gúðmundur á snilldarlegan hátt frá ferðum sinum hér
heima og erlendis, en hann hefir lagt leiðir sínar víðar en flestir aðrir
íslendingar.
Fjöldi gullfallegra ljósmynda, raderinga og mynda af málverkum Guðmundar prýða
bókina.
„FJALLAMENN" verður fallegasta og. kærkomnasta fermingargjöfin.
Fæst í öllum bókabúðum.
Bókaútgáfa Guöjóns Ú. Guðjónssonar
«9»
IVeitað nm doktors-
nafnbót
Holger Scheuerman yfirlœknir í
Kaupmannahöfn varð 70 ára fyrlr
nokkru. í því tilefni var það m. a.
rifjað upp að hann skrifaði fyrir löngu
síðan doktorsritgerð um sjúkdóm, sem
hann hafði fundið og olli verkjum og
ýmsum óþægindum og lá í því að
hryggurinn var skakkur. Hann fékk
ekki doktorsnafnbót fyrir ritgerðina,
en nú þekkja allir læknar hrygg-
skekkjuna hans og kalla hana Scheu-
ermansveiki.
Ljónin koma í loftinu
Dönsk blöð skýra frá því, að dýra-
garðurinn í Odense hafi fengið suð-
ræna innflytjendur loftleiðis tvivegis
1 vetur. Pyrst komu nokkrir Bavíanar
frá Afríku sn siðan ljón.
Dýr hrosshúð
Dönum þykir nú tími til kominn að
gylla hest Kristjáns konungs fimmta
á Kongsins nýja torgi, en búast þó við
að dráttur verði á framkvæmdum, þar
til gullið lækkar i verði, því að nú
myndi það kosta 25 þús. krónur.
Líkneskið er úr bronsi.