Tíminn - 15.12.1947, Blaðsíða 3

233. blaff
TlMINN, mánudaginn 15, des. 1947
Minningarorð:
Ásgeir Ásmundsson
frá Haga
Asgeir lézt 27. f. m. að
Sandlækjarkoti í Gnúpverja-
hrepp, nær því 85 ára gam-
all. Hann var fæddur á
Stóruvöllum í Bárðardal 11.
janúar 1863. — Voru foreldr-
ar hans Ásmundur Benedikts
son bóndi á Stóruvöllum og
kona hans Siguriaug Jóns-
dóttir.
Ásmundur flutti búferlum
frá Stóruvöllum að Haga í
Gnúp ver j ahrepp árið 1870.
Var Ásgeir þá 7 ára gamall,
og mundi hann æ síðan eftir
þessu ferðalagi, eins og lesa
má um í endurminningum
hans, sem birtust í jólablaði
Tímans 1946. — Ásgeir ólst
síðan upp í Haga hjá for-
eldrum sínum, en þau bjuggu
þar í 19 ár.
Ásmundur hélt tryggð, við
Nörðurland, fór þangað oft
og eins sonur hans er hann
ólst upp. Dvaldi hann þá
stundum langdvölum í Bárð-
ardal.
Þá var hann einn vetrar -
tíma á alþýðuskola þeim,
sem starfræktur var um skeið
í Hléskógum í Grýtubæjar-
hreppi. Var Hérmann Jói>-
asson — síðar kenndur við
Þingeyrar — yfirkenari þar,
en þeir voru frændur, Ás-
geir og hann.
_ Úr þessu ferðalagi kom
Ásgeir heim haustið 15Sl*. —-
Svo strjáluðust þessi ferða-
lög norður, því að aðrar
skyldur kölluöu að í heima-
högum hans.
Þá fór hann nokkrum sinn
um til sjóróðra á vetraryer-
tíðum, og .einu sinni var hann
vinnumaöur hjá séra Valdi-
mar Briem á Stóranúpi.
_ í kringum aldamótin hóf
Ásgeir búskap í Árhrauni á
skeiðum. Fóru foreldrar hans
þangað með honum. Voru
þau þá oröin slitin og upp-
gefin, þó var móðir hans bú-
stýra fyrství stað.
Nokkru síðar fékk hann
stúlku þar í nágrenninu, Sig-
ríði Gísladóttur frá Arakoti.
Gengu þau í hjónaband 1907.
Bjuggu þau í Árhrauni nokk-
ur ár, en fluttu síðan að
Kálfholts-hjáleigu í Holtum.
Fluttust foreldrar Ásgeirs
þangað með þeim, og lifðu
þar í nokkur ár. Þau létuzt
háöldruð með rúmlega árs
millibili 1915 og ’16. Voru
þau jörðuð að Stóranúpi þó
að löng væri kirkjuleið, en
þar kaus Ásmundur þeim
legstað.
Þeim Ásgeiri og Sigríði varð
ekki barna auðið, en þau ólu
upp tvö börn að miklu leyti.
Ekki græddist Ásgeiri mikið
fé, þó að hann væri reglu-
maður, og þekkti allvel til
búnaðarhátta. En kotbændur
flestir börðust líka í bökkum
með afkomu sína á þessum
árum eins og alkunnugt er.
Vorið 1923 hætti Ásgeir bú-
skap í Kálfholtshjáleigu. —
Fluttu þau þá að Helgastöð-
um á Skeiðum og voru þar
eitt ár í húsmennsku. Það-
an fluttu þau niður í Flóa.
Bjúggu þau nokkur ár í
Rútsstaöa-noröurkoti í Gaul
verjarbæjarhreppi, en þá var
•heilsan farin að bila hjá
þeim báðum. Voru þau þá
félaus og hjálparþurfa, og
þegar svo er komið, er ekki
annað fyrir hendi en að
leita á náðir annarra. Elli-
styrkurinn var þá of lítill til
að lifa af, og er það líklega
enn, þó að mikið hafi úrrætzt
í þeim efnum. — Hjónin í
Sandlækjarkoti, Eiríkur Jóns
son og Kristín Ingimundar-
dóttir tóku nú samt við þeim,
vegna gamals vinfengis. —
Dvöldu þau þar síðan meðan
með þurfti, og var gert vel
til þeirra, eftir því sem
kringumstæður leyfðu. Sig-
ríður lézt í febrúar 1946, og
var jörðuð að Stóranúpi við
hlið tengdaforeldra sinna. og
nú er Ásgeiri lagstur þar einn
ig til hinnstu hvíldar. — Og
þeim var báðum hvíldin góð,
úr því sem komið var. —
Ásgeir var greindur maður
og ræðinn. Og hagorður var
hann líka. En um þaö vissu
víst fáir. Einíi sinni fékk ég
hann til að lcfa mér að
skrifa upp fáeinar vísur eftir
sig. En hann setti það upp
að ég léti þær hvergi sjást
meðan hann lifði, en svo
væri sér sama um það. Set
ég hér að lokum þrjár af
þessum stökum, sem ætti vel
við að nefna: Andvörp hins
þreytta manns.
Þaö er svo bágt að eiga fátt,
þó oft og þrátt það skeði,
að vinna smátt með veikan
mátt
vekur fátt til gleði.
Trú og vonin vernda bezt,
í vosi lífsins hörðu,
og græða sorgar sárin flest,
er sífellt blæða á jörðp.
Heim ég bráðum halda fer,
hér er ei neitt til tafar.
Óðfluga mig ellin ber
oní myrkrið grafar.
Guð gefi að það birti nú
fyrir sálarsjónum hans, og
hann sjái birtuna, sem frá
jólunum stafar.
Magnús Gíslason.
BMírw
Sítrónu
ItOUBBSl
Vítiaslle
AjBpelsíu
Súkkulaði
KRON
Á hreindýra-
slóðum
„Undra fram á eyðilöndum
eru lindir, sem hrjóstur binda.“
Það má teljast guðsþakka-
vert, þegar steiktar gæsir frá
himni bákmenntanna fljúga
í fang okkar dalbyggjanna.
Verst hve lengi þær eru á
leiðinni stundum.
Það mun nú liöið um ár
síðan bókin, sem ég með lín-
um þessum vildi þakka fyrir,
kom út.
Það hendir mig stundum
að skjótast inn í bókabúðina
á Blönduósi þegar leið mín
liggur fram hjá þeim dyr-
um. Hefi gaman af að renna
augum yfir bókahrúgaldið, en
á sjaldan vilja né andlega
kúnst til að tína mikið úr
þeim haug. En bóksölukonan,
sem er ágæt kona og greind
gefur mér gjarnan bending-
ar réttar, um hvað sé vert
á að líta. Betur að margir
bóksalar væru svo heilráðir
sem hún. Þarna á borðinu
hjá henni lá bók sem mér
varð starsýnt á — hún bar
glæsilega kápuprýði. Tvö
fagurvaxin hornprúð hrein-
dýr — heillandi kvellfegurð
hins skínandi öræfageims í
eðlilegum litum blasti við —
fagurt fyrirheit um gott inni-
hald. — „Á hreindýraslóðum"
heitir bókin höf. Helgi Val-
týsson. — Hann er einn af
mínum uppáhalds rithöf. —
bjartsýnn og fágaður að
húgsun og orðbragði. Það er
það mikið innanbarms í
■okkur, velflestum, af ljót-
leikanum, að ekki er okkur
vanþörf á því að lesa bækur
sem þessa. Leyfa andblænum
frá glöggsæum fegurðarelsk-
andi sálum að leika um okk-
ar andlegu skúmaskot. Mér
finnst þessi bók svo fögur
að frásögn og lýsingum að
öllum væri gott yfir að líta,
þó einkum æskulýð þessa
lands.
Formála bókarinnar, sem
fremur mætti telja til end-
urminninga höf. skýrir hann
í „moll og dúr“. — Eru þar
vissulega snertir strengir sem
óma hljóta skært og hljóm-
fagurt — dult og djúpt í sál
lesandans, — þess er drukkið
hefir lífsveigar bernsku sinn-
ar og uppvaxtarára við brjóst
íslenzkrar náttúru í faðmi
fjallageimsins. Ef einhverjir
þeir, er nú troða malgötur
bæjar og borgar finna sig
ekki snortna helgihljómum
átthagaþrár og föðurlands-
ástar, strax við lestur þessa
kafla — þá er sál þeirra á
köldum steini stödd. Þegar
höf. loks eftir langa fjarveru
— (því hann mun austlend-
ingur að ætt. vera) — er
staddur inn á vestur-Öræfum
umvafinn kirkjuhelgi öræfa-
fegurðarinnar, snortinn
geisladýrð minninga og veru-
leika, farast honum orð á
þessa leið: „Öræfafriður og
einvera hefir verið andar-
dráttur sálar minnar frá
smalaárum í bernsku, þótt
ég hafi ekki skynjað það né
skilið til fullnustu. Nú end-
urlifi ég í 'einni svipan allt
það sem ég hefi gleymt. Ég
hefi týnt þeim hluta ævi
minnar, sem öll hin síðari ár
hennar eru þó runnin úr. Hér
efra vaknar sál mín á ný og
tekur til starfa. í þögn og víð-
(Framhald á 6. síðu)
(>
< >
o
«i
n
o
M
(>
(>
(>
4
o
o
o
o
O
(>
(>
o
O
TILKYNNING
til tTtgerðarmaniia
ítiíí strílSsslysatryggingtB skipslaafna
Lögboðin stríðsslysatrygging skipshafna á íslenzkum
skipum fellur niður í árslok 1947 sbr. 15. gr. laga nr.
43 frá 9. maí 1947. Útgerðarmönnum, er þurfa sam-
kvæmt samningum að stríðsslysatryggja áhafnir á
skipum sínum, skal bent á, að þeim ber eftir sem áður
að tryggja þær hjá íslenzkri endurtryggingu, sbr. 2.
tölulið 1. mgr. og 2. mgr. 2. gr. nefndra laga.
Frá og með 1. jan. 1948 þarf aff tilkynna hverja ein-
staka tryggingu beint til skrifstofu vorrar áffur en
trygging á aff hefjast.
íslenzk eiidurtryggiiig
(áffur Stríffstryggingafélag íslenzkra skipshafna).
ssnusmtntsstnsttttmnahttttmmsuttmKUttnsnnnmunnmtmsmn
íi ••
tt tt
tt tx
;t
a
I
tt
♦♦
tt
t:
::
LABÚK
unglinganna er
Æ FIN T Ý RI
JÓHANNS MAGNÚSAR
BJARNASONAR
F jallkonuútgafan |
»
♦♦
♦o
-I •
♦♦
' ♦♦
tt
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
tt
::
tt
♦♦
::
ttmtttttttttmtttttmtttttmttmmttmttttttttttttttííttttmmmtttttttttttttttt:::::
»mtmtt»mt»mw»»t»«mmnmH»tti»i<mMi»mm»tB»»»:m»mmm»
::
tt
Húsmæðni’!
■TOP'jf''
Sparið peninga,
kaupið þennan
gólfgljáa.
Heildsölu
Efnagerffin STJARNAN.
Sími 7049.
#
st
|t
♦♦
♦♦.
♦♦
JOLAGJAFIR
Góffa bók effa listmuni kaupa menn í
BÓKABtÐINlVI LAUGAVEG 10
Hkfim