Tíminn - 05.03.1948, Blaðsíða 3

Tíminn - 05.03.1948, Blaðsíða 3
% 52. bla3 115/v( liLtí’gA'*;.' iðo’! . VIVÍIÍ/IO' TÍMINN, föstudaginn 5. marz 1948. ................. VETTVANGUR ÆSKUNNAR - MÁLCAGN SAAI1í\]\I»S IINGRA FRAMSÓKMRMAMA - RITSTJ. JÓA HJALTASOIV — ■iiiiiiiiiniiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiÍuiiuiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiuiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiimiiHÍiiiiiiiii 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 Magrnis H. Gíslason: Skemmtanirnar og dómsmálaráð- herrann Þegar tilskipun dómsmála- ráðherrans um að banna samkomuhöld eftir kl. 1 að nóttu, barst með sunnan- blænum hingað norður yfir öræfin, urðu margir undr- andi. Ég bað „Tímann“ að birta skipun ráðh. eða merg- inn úr henni, en af því hef- ir ekki orðið, hvað sem veld- ur. Verður þó að ætla, að einhver rökstuðní«gur hafi fylgt þessum fyrirmælum og þótti okkur „útskæklabúum“, sem mál þetta snerti mest, illt að fá ekki að kynnast hon um. Síðan ráðstöfun þessi gekk í gildi, hafa ýmsar óánægju- raddir látið tit sín heyra. Mér fyrir mitt leyti finnst ákvörð- unin bæði óheppileg og rang- lát og að ráðh. hefði verið nær að beita vaídi sínu og myndugleik einhvers staðar þar, sem þörfin var meiri. Ráðherrann mun líka bráð- lega hafa áttað sig á, að of langt væri gengið og slakaði því svo á klónni, að samkom- ur mættu standa til kl. 2 á sunnudagsnóttum. Er skylt að þakka þá leiðréttingu svo langt sem hún nær. Sú til- slökun er þó allsendis ófull- nægjandi, eins og nú skal Sýnt fram á. Þar sem ég þekki bezt til, en það er í Skagafirði, er það viðtekin regla, að samkomur í sveitum hefjist ekki fyrr en kl. 10—11 að kvöld. Þessu veld ur enginn vani, heldur er or- sökin einfaldlega sú, að ann- að er yfirleitt ekki hægt. Fólk sem vinna þarffjósaverk in, er margt ekki laust við þau fyrr en um kl. 8. Og þó að dómsmálaráðherrann hafi kannske fregnað það hjá flokksbróður sínum, Sigurði Kristjánssyni, að sveitamenn séu jafnan með mosa í skegg- inu og fiður í fötunum, þá kemur það þó fyrir, að þeir þvo sér og raka og fara jafn- vel úr fjósgallanum ef þeir bregða sér á mannamót. Sum um finnst jafnvel nauðsyn- legt að borða ofurlítið áður en lagt er upp og þá þörf hlýt ur jafn þpldgóður maður og ráðh. að skilja. Þessum nauð- synlega undirbúningi er vart lokið fyrr en kl. 9. Er nú nokk uð annað en stíga upp í bíl- inn og setja í gang? Kynni kannskj einhver að spyrja. Látum svo vera. En þá gæti það nú bara hent, svona til sveita, að fyrir höndum lægi langri leið en eins og úr Bankastræti og niður að Hótel Borg. Margir mega reikna með Vz tíma bílferð, margir líka meira enda þótt færi sé ágætt. Hitt er og Æska Finnlands vinnur landi sínu í anda einnig algengt hér á landi, þótt Skagafj. sé sjálfsagt bet- ur settur í þeim efnum en ýms héruð önnur, að vegleys- ur og veðrátta hjálpast að því að útiloka fólk frá því að nota bíla að vetrarlagi. Þeirri aðstöðu hefir þingeysk sveita stúlka lýst í 3*3. tbl. „Tímans,“ og þarf þar engu við að bæta. Af því, sem hér hefir verið sagt, er ljóst, að eigi sveita fólk að hlýða þessum lög getur það dansað frá 3—4 klt. á laugardaga, -(klt. skem- ur annars), með því að nota tíman til hins ýtrasta. Á síðari árum hefir það mjög tíðkast á samkomum til sveita, að fleira hefir verið til skemmtunar en dansinn einn. Má þar einkum nefna leikrit og söng. Þeir þættir munu oft» taka 3 st.-fjórð- unga — og þaðan af meira, einkum sjónleikir. Fer þá að verða allvel sett á þann tíma sem hinni föðurlegu forsjón ríkisvaldsins þóknast að skammta sveitamönnum til samkomuhalds. Gæti ég trú- að, að raargir fari að velta því fyrir sér, hvort það svaraði kostnaði,að leggja á sig langa ferð og oft erfiða til þess að geta dansað á samkomu í 2— 4 klt. Er þettá þó auðvitaö þeim enn tilfinnanlegra þar, sem svo hagar til, að sam- komur verða naumast haldn- ar fleiri en 1—2 allan vetur- inn. Það má vel vera að þeim gangi illa að skilja aðstöðu þessa fólks, sem sjálfir þurfa ekki annað en setjast upp í bíl og aka eftir malbikaðri götu í næstu hús, til þess aö njóta þeirra skemmtana, sem hugur stendur til, en til slíks skilnings verður nú samt að ætlast af þeim, er setja þjóðinni lög og reglur. Hver er svo afleiðingin? í sveitum landsins eru mjög víða starfandi ýmiskonar fé- lög, einlcum ungmenna- og lestrarfélög. Um þýðingu þessara t félagssamtaka fyrir fólkið, sém að þeim stendur, og raunar þjóðina í heild, ræði ég ekki, hún ætti að vera öllum augljós. Pening- arnir eru afl þeirra hluta, sem gera skal. Megin hluta tekna sinna hafa a. m. k. mjög mörg þessara félaga aflað með samkomuhaldi. Með reglugjörð dómsm.rh. er þessi f j áröflunarmöguleiki mjög rýrður, í sumum tilfell- um jafnvel alveg útilokaður nema því aðeins að bannið sé að engu haft. Og það er einmitt alveg víst að í kring- um það verður reynt að fara — því miður. Auðvitað er (Framhald á 6. síSuJ Flestir íslenikir æskumenn kannast við Runeberg, eitt frægasta skáld Finna. Skáldskapur hans lyfti finnsku þjóðinni til végS í hcimi and- ans og hefir orðið Finnum óþrjótandi uppsprettulind dáða og dreng- skapar í löngu og erfiðu stríði fyrir sjálfstæði, frelsi og menn- ingu. Myndin sýnir minnismerki Runebergs í Borgá, hehnabæ skálds ins. TJngi maðurinn og stúlkan sem standa framan. við minnis- varðann' horfa vonglöð fram á veginn,' þótt margar blikur séu á lofti. Ög allt virðist benda til þess að finnsku þjóðinni mur.i enn um skeiö ekki veita af öllu því þreki, sem hetjuandi Runebergs getur blásið henni í brjóst, ef hún á að komast heil undan hrammi - bjarnarins í austri. um skógrækt Öllum þjóðum er í blóð bor in aðdáun á fegurð náttúru síns heimalands. Þar eru ís- lendingar ekki síztir. Þeir dá landið sitt, halda fyrir því kjarnyrt minni og brýna til þess að það sé fegrað, en ekki óprý.tt. Eitt er það þó, sem mjög er af skornum skammti í feg- urðarskarti Fjallkonunnar. Það er björgulegur skógur. Það er von, að hans sé sakn- að. Því að hvað getur að líta unaðslegra á sólríkum sumar degi en friðsæla trjálundi með bjarkarilm í lofti og þresti á grein? Ekki er landið svo snautt af skógum, vegna þess að ó- víöa geti hann dafnaö. Tals- vert hefir líka verið unnið að skógrækt undanfarin ár og á- huginn aukizt. Viða eru nú smekklegir garðar með fögr- um trjám umhverfis hús í bæjum og kaupstöðum. Bænd ur sumir rækta snotra lundi heima við býlin. Ungmennafélög hafa og lagt drjúgan skerf til að prýða landið á þennan hátt. En þetta er þó í takmörkuð- um mæli. Skógræktarfélag ís lands leggur einnig mikið starf af mörkum og hefir vel áunnizt. En til þess að vel og fljótt rætist þessi hugsjón, þurfa fleiri að vinna að, meiri samtök að vera; — eink um í bæjunum. Höfuðborgin, Reykjavík, á enn engan veglegan skrúð- garð, sem hæfir hennj sem slíkri. Við tjöröina er að vísu örlítill trjálundur kræklóttra bjarka og einstakar smá- hríslur á víð og dreif um Hljómskálagarðinn. Er þetta á bersvæði og 'þrifst illa. Það er ekki' vammlaust borginni að hafa ekki lagt meir af mörkum til skóg- ræktar en þenna illa hirta blett. Höfuðbprgin er hér langt að baki Akurcjri, sem á veglegan skrúðgarð við sitt hæfi og Hafnarfjarðar, sem á fegursta iskrúðgarðinn, Hellisgerði. í Reykjavík-- starfa mörg félög. Markmið, þeirra eru margvísleg. Sum cru íþrótta- félög, önnur bindindisfélög, átthagafélög, • eða annað. Störf þeirra og viðfangsefni eru óteljandi. Eh eitt er það, sem ættj að veija öllum þess- um félögum — öllum íbúum Reykjavíkur — áhugamál. Það er að fegra ög prýða bæ- inn og umhverS' hans. Þörf höfuðborgarinnar - fyrir veg- legan skrúðgatð ætti að verða dagskrármál hvers félags. . ’ Yfirvöld bæjarins ættu að velja hagkvaériían stað fyrir skrúðgarðsstæði. Æskilegast væri að það væi'i sem næst bænum. Félögin í bænum ættu svo að taka höndum saman og vihiia-. að því að gera garðinn. Ekki væri tií 'mikils mælzt, þótt hver vinriufær maður leggði fram eitt dagsverk á ári til að gera bæinn sinn ÁFENGA ÖLIÐ í þættinum um daginn og veginn í útvarpinu fyrir nokkru síðan, minntist fyrir- lesarinn meðal annars á öl- frumvarpið. Þótti honum, sem mikill og óverðskuldað- ur gustur stæði um svó litið mál, á sama tíma, er'að þjóð- inni- kölluðu alvafíM við fangsefni. ^ Það er ekki ætlun.rpjp, að gera lltið úr þeim erfi^lpik- um, sem þjóðin á ruL.viSLað stríða. Þeir krefj astiaðosjálf- sögðu fullrar athyglij tSllra, sem nokkra velsæmistilfinn- ingu hafa ' gagnvart þjóð sinni. En er það ekki hlálegt, að um leið og bent er rétti- lega á, einmitt þetta, í út- varpi til þjóðarinnar, er reynt að gera lítið úr því máli, sem varða mundi hundruð og aftur hundruð heimila í landinu, ef fram næði að ganga? Állir þekkja þá sorglégu staðreynd, að neyzla áfengis fer vaxandi með ári hyérju. Fleiri og fleiri verða Baklsusi að bráð. Óhamingjusömum heimilum af völdum áfengis- bölsins fjölgar stöðugt. Menn koma tíðar og tíðar uridir á- hrifum til vinnu sirinar. Slysfarir eru geysilegar' af sömu ástæðum. Lögbrot eru framin í stórum stíl ..véffna vínnautnar. Eina lækriiúgin við öllu þessu er áfengt,:öl. inn í landið, segja Bakkúsarvin- irnir. Með öörum orðum, mejra áfengi á markáðiiírfr Slík röksemdafærsla, dæm- ir sig sjálf-. , Ég hygg að þeir góðu menn, sem taka það vandasama starf að sér, að^fræða-'Og skemmta þjóðinni með" að- stoð útvarpsins, ættu " að hugsa sig um tvisvar, á,ður en þeir mælast til^þess, að"^ú barátta, sem verið hefir. úm land allt gegn áfenga öririú, verði látin niður falla. Þeirn mætti einnig vera það Ijóst, að barátta bindindismanna gegn áfengisbölinu í hvaða mynd, sejn það birtist, verð- ur aldrei kveðin niður ög ékk- ert fremur þó að bent sé á, að fleiri aðkallandi varida- mál krefjist skjótrar úr- lausnar. Stefán H. Halldórsson, - frá Królii. vistlegri og jafnframt auka á fegurð lands síns. — Þar sem ungmennafélög úti um svtíit- ir landsins hafa komið' Sér upp skrúðgörðum, hefir 'Hyéi’t handtak verið unnið af féiö® unum sjálfum án epdur- gjalds í peningum. En pndúí’- gjaldið hefir þó verið mikið. Ánægjan af því að vinnasam an þarinig að sameiginleg-ri hugsjón er drjúg. Ánægjan yfir því að eiga lifancli tré, gróðursett með eigin hendi er mikil. Það veit mín trúa, aö ef aö því ráði yrði horfið, sem hér var bent á, myndi brátt rísa, í nágrenni höfuðsta.öarins, fegursti og stærsti ræktaði (Framhald á 6. síðuj

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.