Alþýðublaðið - 27.03.1920, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
Jfesrarag Seykjavflar.
Svo œá telja, að menningu
manna megi meðal annars marka
á því, sem þeim er boðið, og
hvernig þeir taka því, sem þeim
er boðið.
Það er nú ærið margt og mis-
jafnt, sem Reykvíkingum er boðið
upp á, enda eru viðtökurnar marg-
víslegar. Það er því afar erfitt og
flókið viðfangsefni, að gera sér
eftir því sanna heildarmynd af
menningarástandi bæjarins, enda
ætla eg mér ekki þá dul. En smá-
myndir af einstökum fyrirbrigðum
bæjarlífsins geta verið allglöggar,
þótt heildarmyndin sé óljós.
Ein af þeim myndum, sem eg
hefi dregið upp fyrir mér af ein-
stökum fyrirbrygðum bæjarlífsins,
er af starfsemi kvikmyndahúsanna,
og sú mynd er alt annað en glæsi-
leg. Því er miður. Flest það, sem
þau hafa á boðstólum, eru alger-
lega einskisverðar myndir, ýmist
skrípamyndir eða spennandi „reyf-
ara“-myndir, sem ekki hafa minsta
snefil af mentunar- eða listagildi,
en sljófga dómgreind, fegurðar-
smekk og siðferðisþrek manna
smátt og smátt, ekki sízt þar
sem mikill þorri áhorfendanna er
börn og unglingar. Undantekning-
ar (þ. e. góðar myndir) kunna að
vera, en þær munu því miður
vera fremur fáar.
Og þó geta kvikmyndaleikhúsin
verið eitt hið bezta menningar-
tæki. Það mætti sýna myndir af
landslagi, gróðri, dýralífi, fólki,
mannvirkjum, störfum og lifnað-
arháttum víðsvegar um heim, og
á ýmsan hátt nota myndirnar sem
menningarmeðal.
En það er með það eins og
bækurnar. Yerulega góðar bækur
seljast iítið; aftur selst bókasor-
inn vel, og kem eg þá að annari
hlið málsins: viðtökunum. Það er
víst óhætt að heimfæra upp á þær
danska orðtakið: „Jo galere, jo
bedre". Hinar allra aumustu skrípa-
rnyndir fá allra beztar viðtökur.
Eg vil geta þess, að eg tel leik-
rit, þótt góð séu, harla lítils virði
á kvikmyndum, því að kjarni
þeirra næst þar eigi, heldur að-
eins hismið. En góðu leikritin,
®em sýnd eru, eru líka teijandi.
Eg fór í „Nýja bíó“ í vetur. Þar
var sýndur „Alþýðuvinur8. Mér
fanst það mjög hlutdræg mynd og
ómerkileg í alla staði. Hún var
sýnd á hverju kvöldi í langan
tíma, og alt af var húsfyllir. En
þar var annað, sem mig furðaði
mjög á. Það var hljóðfærasláttur-
inn. Eg varð þess ekki var, að
nokkur annar en eg veitti honum
eftirtekt, og var hann þó sannar-
lega eftirtektarverður. Það var
fiðla með píanó undirspili. Hver
leikur svona á fiðiu? hugsaði eg
með mér. Fátt þekti eg af lögun-
um, en þau voru leikin hvert öðru
betur og af svo miklum skilningi
og tilfinningu, að unun var á að
hlýða. Sérstaklega er mér minnis-
stætt „Nocturno", eftir Chopin.
Síðan hefi eg spurst fyrir um,
hver fiðluleikarinn hafi verið, og
hefi eg heyrt, að það muni hafa
verið hr. Theodór Árnason.
Já, svona er það, datt mér í
hug. Hér er listamaður mitt á
meðal okkar, og enginn virðist
veita honum neina eftirtekt, jafn-
framt því sem menn falla í stafi
af undrun og aðdáun frammi fyrir
lélegum myndum af skrípalátum
erlends leikaraskríls.
Eða kannske margir hafi fundið
og skilið list bans, ón hver um
sig bíði þess, að einhver annar
taki til máls? Það er ekki gott
að vita.
En mér finst að við ættum að
viðurkenna þenna listamann. Og
vissulega ætti hann að leika list
sína í öðrum sal, þar sem söng-
listin skipar öndvegi, en er ekki
gerð að ambátt á lélegri kvik-
myndasýningu.
Philharmonicus.
Dm dsp og vegmn.
Fransbt hersbip kom hingað
í gær. Er það hér til þess að hafa
eftirlit með franska-fiskiflotanum.
Stúban Mínerva heldur í kvöld
fyrsta fund sinn eftir samkomu-
bannið.
Sambomubannið er nú upp-
hafið, að öðrú leyti en því, að
Bíóin mega ekki hafa nema eina
sýningu hvern virkan dag og tvær
á sunnudögum, með klukkutíma
millibili. ■ •'
Alþbl. kostar I kr. á mánuði.
Inflúenzan er langt frá því að
vera um garð gengin ennþá, en
þó mun heldur fækka tilfellum
daglega. Enginn hefir, svo kunnugt
sé, legið þungt haldinn.
Á miðstöð eru ennþá margar
stúlkur veikar, þvi ein legst þá
önnur kemur. En úr helginni er
ekki ólíklegt að þær fari að koma
aítur til vinnu sinnar, því margur
mun sakna þeirra, sem nauðsyn-
legra milliliða milli símanotenda
hér i bæ.
Fisbisbipin. Sedgull kom a£
fiskiveiðum í gær, með næstum
9 þús. fiskjar. Belgaum kom í
nótt með ágætan afla og um 90
föt lifrar. Hann fiskar í salt.
Gylfi kom frá Englandi í gærkveldi.
Leiðréttingar. í grein minni,
Landnám, hefir misprentast, í 6,
málsgrein í 68. tbl. „mikill stugg-
ur“ fyrir „miklar stuggur“, í síð-
ustu setningu í sama blaði „finst
þá mikill“, á að vera „finst þvi
mikill“, og fyrstu línu í 69. tbl.
stendur „vitanlega", á að vera
Vvikulega“. *S. Y. G.
S t ak a.
Minn um huga hrollur fer,
hristir gustur lokkinn.
Sekur sleppur, saklaus er
settur í gapastokkinn. J.
Undarlegt ferðalag.
í marzmánuöi 1915 rak bjöllu-
dufl í Porto Santo, Madeira (aust-
anvert við Átlantshaf) Við rann-
sókn kom það í Ijós, að dufl þetta
hafi verið á Perlurifi (Pearl Reef)
við Magdalen-eyjar f St. Laurence-
flóa á austurströnd Kanada, en
hafði slitnað upp haustið 1912, og
þannig verið 2V2 ár að reka til
suðausturs yfir Átlantshafið. Þetta
ferðalag duflsins þykir allmerki-
legt, af því leið þess liggur yfir
þveran Golfstrauminn, og þykir
benda á að straumar í Norður-At-
lantshafinu sé ekki eins kunnir eins
og menn hingað til hafa haldið.
(Eftir Nature.)