Tíminn - 10.08.1949, Side 4

TÍMINN, miðyikudaginn 10. ágúst 1949
166. blað
- Blöð Sjálfstæðisflokksins
:.næðast nú mjög út af dýrtíð-
:ínni. Þau segja hreinlega, að
hún sé búin að sliga atvinnu-
7egina, hennar vegna sé rík-
issjóðurinn kominn í fjárhags
'legt þrot, og af hennar völd-
um sé ekkert nema algert
hrun framundan, ef nú sé
ekki hið bráðasta brugðið við
•til bjargar.
Saga Sjálfstæðisflokksins í
dýrtíðarmálunum hefir verið
ærið litförótt á undanförn-
um árum, stundum eintóm
bölsýni, þar sem bölvun dýr-
iíðarinnar hefir verið lýst á á
íakanlegan hátt, einkum af
Ölafi Thors og Morgunblað-
2nu, hina stundina fyrir-
hyggjulaus bjartsýni með há-
lofi um blessun dýrtíðarinn-
ar frá sömu aðilum. Nú stend-
ur yfir bölsýnistímabil í
ilokknum.
Ólafi Thors og dýrtíðar-
hetjum hans þurfti ekki að
koma þetta ástand að óvör-
um. Framsóknarmenn voru
árum saman búnir að segja
allt þetta fyrir. Þeir sögðu,
að sívaxandi dýrtíð mundi að
lokum stöðva atvinnuvegina,
ríkissjóðurinn mundi komast
á heljarþröm og allsherjar
hrun verða óumflýjanlegt.
Um þetta sögðu Framsóknar-
menn ekki eitt í dag og ann-
að á morgun eins og Sjálf-
stæðismenn gerðu. Loks
klikkti Ólafur Thors út með
þeirri fullyrðingu, að allt þjóð
lífið væri „í blóma“, einmitt
þegar öngþveitið var að ríða
i garð vegna óstjórnar hans
og kommúnista.
" Þjóðin hefir nú um sinn
jDreifað á því, að Framsókn-
armenn sögðu henni satt, þó
að það væri ekki vinsælt á
þeim tímum, en Sjálfstæðis-
menn og kommúnistar sögðu
henni ósatt og flekuðu hana
til fylgis við sig í kosningun-
um 1946.
Ýms merki eru nú á lofti
um það, að leiðtogar Sjálf-
stæðisfíokksins hyggjast að
tæla hana í annað sinn við
næstu kosningar.
Ungir Sjálfstæðismenn létu
nýlega út ganga frá þingi
sinu ályktun þess efnis, að
þeir vissu um eitthvert alls-
herjarbjargráð við dýrtíð og
fjárhagshruni, sem Sjálf-
stæðisflokkurinn hefði í fór-
um sínum. Þetta átti að vera
eins konair leynivopn, sem
engir utan vébanda Sjálf-
stæðisflokksins vita nein deili
á. Menn eiga bara að trúa
því, að í þessu leynivopni
íelist alveg öruggt bjargráð
til fullkominnar lækningar
á ástandi því, sem Ólafur
Thors og kommúnistar sköp-
uðú með stjórnarstefnu sinni
á árunum 1944—1947. Auðvit-
að forðast hinn „glæsilegi
séskulýður" Sjálfstæðisflokks
ins,' sem Mbl. kallar svo, að
gefá nokkra skýringu á því,
hvér’ skonar bjargráð hér er
uúí 'að ræða eða hvernig eigi
að beita því. Það er sýnilega
algert leyndarmál og mun
verða það fram yfir næstu
kosningar. En mikil unun má
það vera landslýðnum að
mega lifa í sælli trú á mátt
þesáá leynivopns Sjálfstæðis-
f lókksins!
Ungir Sjálfstæðismenn
kréfjast þess í stjórnmálayf-
irlýsingu sinni, að samstarfs
ílokkarnir um ríkisstjórnina
Rátstjéniargreiji sir Síegi
fallist á íeynitillögur Sjálf-
stæðisflokksixrs, þ. e. að þeir
beygi til skilyrðislaust til
hlýðni við stefnu flokksins,
ella muni þeim voðinn vís.
Gallinn er bara sá, að eng-
inn veit um, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi nokkra stefnu
í þessum mestu vandamál-
um þjóðarinnar, og er naum- ,
ast sanngjarnt að krefjast;
þess, að menn aðhyllist
I steínu, sem ekki er til. |
Framsóknarflokkurinn hefir
borið fram ýmsar tillögur um
viðnám og lækkun á dýrtíð-
inni, en Sjálfstæðisflokkur-
inn snúizt gegn þeim öllum,
án þess að bera nokkuð fram
sjálfur í þessa átt, meira að
segja hjálpaði hálfur Sjlf-
stæðisflokkurinn á Alþingi
konmmúnistum til að hleypa
af stað nýrri dýrtíðaröldu í
þinglokin eins og alkunnugt
og alræmt er orðið. Framsókn |
arflokkurinn vildi aftur á
móti bæta kjör launþega með
því að auka kaupmátt laun- '
anna og vinna móti okri og
svindilbraski, en það máttu
hinir flokkarnir ekki heyra
nefnt á nafn, Sjálfstæðis-
flokkurinn af skiljanlegum á- j
stæðum, því að hann á allt
sitt undir stórgróðamönnum
og bröskurum, en þeim er ó-
sárt þó dýrtíðin og verðbólg-
an fari vaxandi.
Flest ætla ungir Sjálfstæð-
ismenn að megi bjóða almúg-
anum, þegar farið er að halda
því að honum, að Sjálfstæð-
isflokkurinn með sína flekk-
óttu fortíð og ráðleysi fyrir
nútíð og framtíð hafi bjarg-
ráð á takteinum úr þeim
Ivanda, er nú steðjar að þjóð-
inni í atvinnumálum hennar
og fjármálum. Að minnsta
kosti ætti flokkurinn að fara
að sýna þetta leynivopn sitt
— bera það fram á vopna-
þingi — ef það er nokkurt
til.
.. Jón Pálmason er einu sinni
enn kominn fram á vígvöll-
inn í Mbl. og þykist hafa mik-
il sannindi að flytja, sem þjóð
in verði að taka til greina og
. tileinka sér við næstu kosn-
! ingar. Enga dul dregur hann
1 á það, að ástandið í þjóðmál-
j unum sé verulega meini bland
; að, svo sem í fjármálum,
skattamálum og drtíðarmál-
J um. Orsök meinsemdarinnar
telur J. P. þá, „að meirihluti
þjóðarinnar hefir ekki skilið
sinn vitjunartíma". En það
skilningsleysi á að dómi hans
að vera fólgið í því, að þjóð-
in hafi ekki haft vit á að fá
Sjálfstæðisflokknum meiri-
hlutavald á Alþingi, svo að
hann gæti einn ráðið. En
flokki sínum gefur J.P. þenn-
an vitnisburð: „Sjálfstæðis-
flokkurinn einn fylgir eðli-
legri og heilbrigðri íslenzkri
stefnu“. í þessum sleggjudómi
felst það, að hinir tveir stjórn
arflokkarnir fylgi óeðlilegri,
óheilbrigðri óíslenzkri stefnu.
Að vísu segir J. P., að „Al-
þýðuflokkurinn sé miklu nær
Sjálfstæðisflokknum en áður
var“, og er víst mörgu meira
logið. Má af þessu marka, að
J. P. ætlar að lofa Alþýðu-
flokknum að hjara, á meðan
hann heldur trúnað við
stefnu Sjálfstæðisflokksins.
Öðru máli gegnir um Fram-
sóknarflokkinn. J. P. dæmir
hann hiklaust til lífláts, því
að hann eigi „engan tilveru-
rétt“. Hann segir, að stefna
flokksins sé að „jafna lífs-
gæðunum“, þ. e. að vinna á
móti gróðabraski, en verja
fénu til arðbærrar vinnu.
Þessi stefna er dauðasynd í
augum J. P. og annarra
bi’odda Sjálfstæðisflokksins.
Jón Pálmason harmar það,
að Framsóknarflokkurinn
skuli hafa aukizt stórum
fylgi vegna 'stuðnings hans
við samvinnuhreyfinguna,
sem sé „þjóðinni í heild til
óhamingju". Lýsir þetta því
mæta vel, hverra þjón J. P.
telur sig. Stuðningur Fram-
sóknarflokksins við þessa al-
mennt þýðingarmiklu félags-
málaþróun mun ekki sízt
valda því, að hann telur
flokkinn engan tilverurétt
eiga.
Málflutningur J. P. í Mbl.
mun fremur spilla en bæta
málstað Sjálfstæðisflokksins.
Hann gerir enga grein fyrir
því fremur en ungir Sjálf-
stæðismenn, hvaða umbóta-
tillögur Sjálfstæðisflokkur-
inn hafi á prjónunum, sem
valdi því, að hann eigi að
fá aukin mannaforráð á Al-
þingi. Allt er það þoku hul-
ið. Menn eiga aðeins að trúa
því, að allsherjarbjargráð
flokksins búi í þokunni.
Grein J. P. ber vott um
hrolllcenndan kosninga-
skjálfta í manntetrinu.
★
Af þrálátum skrifum Morg-
unblaðsins um skattfríðindi
samvinnufélaga er helzt að
draga þá ályktun, að aðal-
bjargráð Sjálfstæðisflokks-
ins eigi að vera í þxví fólgið,
að auka í stórum stíl skatta
af þeim tekjum kaupfélag-
anna, sem leiða af viðskipt-
um við félagsmenn. Sam-
vinnumenn svara því til, að
þetta „bjargráð“ sé í senn
ranglátt og óeðlilegt. Til-
gangur kaupfélganna sé að
efla hagsæld félagsmanna
sinna, en „bjargráð" Mbl.
stefni að því að eyðileggja
þann tilgang, því þar sé í
raun og veru um neyzluskatt
að ræða, sem hækki vöru
verð og leggist á félagsmenn
án tillits til efna og ástæðna.
Framsóknarmenn líta sömu
augum á þetta baráttu- og
bjargi-áðamál Mbl. og óefað
einnig margir í öðrum flokk-
um.
Það eru því engar líkur
fyrir því, að stagl Mbl. um
afnám skattfrelsi sammvinnu
félaganna, er það svo kallar,
bæti aðstöðu þess og Sjálf-
stæðisflokksins í næstu kosn-
ingum, þvert á móti mun það
rýra fylgi hans og það að
verðugu.
Benda má á það, að mitt
í stagli Mbl. um skattfrelsi
samvinnufélaganna ber skatt
skrá Reykjavíkur það með sér,
að S. í. S. greiðir 750 þús.
kr í útsvar og skatta, en Kveld
úlfur með nýsköpunarflot-
ann aðeins 50 þús. kr. útsvar
og hvorki tekju- eða eigna-
skatt.
Hver fylgist meff
tímanmn ef eteki
m
L O F T U R ?
Hér á eftir fer niðurlagið á
grein Benedikts Gíslasonar, en
fyrri hluti hennar birtist í blað-
inu í gær:
„Um Hjörleifs söguna vil ég
bara segja það, að það er bara
smekksatriði, hvort menn álíti
að þrælarnir hafi logið raka-
laust og Hjöi’leifur ginnst af
rakalausri lygi. Ekkert get ég
sannað um þetta, en hef mína
skoðun á Hjörleifi og þessum
atburðum. Svo er ekkert rúm
til þess að taka fyrir það, sem
Vöggur drepur á, og læt ég það
allt bíða annars tíma, sem ég
hef um þetta að segja, svo sem
háðssöguna af Flóka. En hvað-
an komu hreindýrin í Græn-
land og allar tegundir búfjár í
Ameríku? Hafa menn numið
nokkur lönd, þar sem eigi var
fénaður fyrir?
En nú er bezt að taka sög-
una af Þóri Dúfunef og Flugu
undir smásjána, því að í sam-
bandi við hana er sagt frá fjár-
flutningi til landsins. Sagan er
skráð fram undir 300 árum eft-
ir að hún á að hafa gerzt. Það
ber að athuga. Þórir er sagður
leysingi Öxna Þóris, en hann
var afi Króka-Hreiðars land-
námsmanns í Skagafirði, og
langafi Þorsteins hvíta á Hofi
í Vopnafirði. Þorsteinn kom út
um 900 og þá sennilega nær
þrítugsaldri (f. 870—75). Lang-
afi hans mundi þá fæddur fast
að 100 árum fyrr, eða um 780.
Svo er Þórir Dúfunef í kappreið
á Kili á þeim tíma, sem búið
er að hefja Alþingi 930. Finnst
þér svona saga ekki þurfa at-
hugunar við, Vöggur minn!
Nú er búin til þjóðsaga af
Flugu. Væi'i það þá ekki í stíl
að láta hana koma all þjóð-
sögulega til landsins? Þarf
þetta skip endilea að hafa
verið hlaðið kvikfé? Þess er
einmitt getið, að skipverjum
hvarf unghryssi eitt, folald eða
hvað? Það er einmitt líklegt,
að ungviði hafi verið flutt út
til íslands, og kannske framar
venju á þessu skipi, Þó ekki
hafi verið um neina hleðslu að
ræða á fé. Svo kemur góð saga
um Flugu. Þórir skildi hana
eftir á Kili eftir kappreiðina
J og þegar hann kemur aftur „af
■ þingi“ til að vitja hennar fann
í hann hjá henni hest, „föxóttan
; og gráan.“ Við honum hafði
hún fengið, og var það Eiðfaxi,
sem utan var færður, og varð
7 mönnum að bana á einni
nóttu við Mjörs. En hvaðan
kemur hesturinn föxótti og
grái? Skyldi það ekki hafa
verið hreinn íslendingur? Kyn-
bótafræöingar mundu telja að
Eiðfaxi hefði verið kynblend-
ingur. En svo er þessi saga
kannske öðruvísi. Þórir Dúfu-
nef verið einn af fyrstu land-
námsmönnunum og skipið, sem
kom í Kolbeinsárós, eitt af síð-
ustu skipum, sem heimsóttu ís-
land frá írlandi og flutti fé
að gömlum vana, án allrar
hleðslu. Öxna-Þórir gaf Har-
aldi Hái-fagra heila ey og 80
yxn þegar hann var að brjóta
undir sig Noreg, en hefir þá
vei'ið allgamall.
Svo augljóst mál er það, að
Irarnir hafa flutt hingað búfé,
að enginn þarf um það að
spyrja, en auðvitað hefir þetta
fé allvíða, og á stórum svæð-
um, sætt þeim örlögum, sem
íslenzkt fé hefir jafnan sætt,
og er það skýringin á fjárfell-
inum í Vatnsfirði hjá Flóka
Vilgerðarsyni, en ekki hitt, að
Flóki hafi komið með fé úr
Noregi og leikið sér að því að
sigla með það meðfram suður-
strönd íslands og þvert fyrir
Faxaflóa og yfir Breiðafjörð inn
á Barðaströnd. Hvers vegna
þurfti Uni Danski að kaupa fé
af landsmönnum? Líklegast
mætti þó telja slíkt, sem erindi
hans var, að þar hafi ekki þurft
og ekki verið látið skorta á hinn
fyllsta útbúnað til landnáms-
ins.
Líklegt má telja, að gölturinn
Beigarður, sem svam á Svína-
vatni þar til af gengu klauf-
irnar, hafi verið villigöltur, sem
lagt hefir í þessa ófæru undan
veiðimönnum.
Af þessu mættirðu sjá, Vögg-
ur minn, að það þarf að gera
meira en lesa ísl. fræði og trúa
fyrst. Ari fróði vissi það á sín-
um tíma, að missagt gat orðið
í fræðurn, þá ættum við að vita
það líka nú á dögum, og það
jafnvel í fræðum Ara fróða
sjálfs. Þessar sögurannsóknir er
nauðsynlegt að gera, því að
þær hjálpa til skilnings á því,
sem í ljós kynni að koma við
fornleyfafundi, skjalarannsókn
ir úti í írlandi og víðar, og þó
einkum frjógreiningar, ef is-
lendingar lofa Sigurði Þórar-
inssyni að fá starfsvið á þeim
vettvangi. Svo að síðustu þetta:
Þú segir, að búfjárflutningar
hafi átt sér stað í fornöld til
íslands. Mig langar til að vita,
hverjir þeir voru og hvernig
þeim reiddi af. En ég leiði huga
að því, sem þekkt er síðar, t.
d. þegar Pétur Fjallalappi gaf
Danakonungi 30 hreindýr til
þess að flytja út til íslands. Þá
komust 4 lifandi hingað út. —
Fálkann var ekki hægt að flytja
lifandi út af íslandi á 18. öld,
nema með sérstökum útbúnaði
á skipi, og varfærinni siglingu,
auk hins vandaðasta fæðis, lif-
andi fjár, sem slátrað var eftir
hendinni á skipinu. Þú heldur
sjálfsagt, að það hafi verið
öðruvísi og betra hjá hetjunum
í gamla daga. Svo bið ég af-
sökunar á lélegheitum þessa
baðstofuhjals. Þetta er bókar-
efni en ekki svona hjals.“
Af minni hálfu verður hér
ekki lagt orð í belg.
Heimamaður.
Hjartans þakkir og góðar óskir færum við þeim,
sem heiðruðu okkur með heimsóknum og hlýjum skeyt-
um í tilefni af 60 ára hjúskaparafmæli okkar 27. júlí s.l.
Anna Kristófersdóttir. Jónas Jónsson,
frá Syðri-Reykjum, V.-Hún.