Tíminn - 08.01.1950, Blaðsíða 3

6. blað
TÍMINN, sunnudaginn 8. janúar 1950
n
FátækrafuUtrúinn
og vandræðafólk'Lð
Eftir ISjörn GuömumlNson.
Sig. Björnsson frá Veðra- köldu vatni. Var mikið bros-
móti, fátækrafulltrúi í Rvík, að á fundinum, og féll öll
lætur Mbl- birta eftir sig langa ádeila á Framsóknarmenn
hugvekju á þrettánda dag niöur. En lengi á eftir var
jóla. Hann mun hafa samið ekki um annað meira talað
hana um jólin og Mbl. látið en gamla bíiskrjóðinn.
hana liggja i salti hjá sér yfir
nýárið.
Alltaf að tapa.
Sig. Björnsson hafði í kosn
Þrettán kaflar.
Jólagrein Sigurðar er í
þrettán köflum, og vísast hef
.____ ... . , .„ * . ir hann þurft áð súpa á vatns
. .... . . 6 floskunni þrettan smnum
grein í Mbl., þar sem hann
tjáir lesendum óvild sína til
Framsóknarmanna. Mbl. birti
mynd af Sigurði með grein-
inni og var það merkast við
hana.
Ekki hirtum við Framsókn-
armenn um að svara þessu,
en þegar sami höf. réðist
fram á ritvöllinn aftur í Mbl.
í desember með órckstuddu
masi um sama efni, skrifaði
eins og ræðumaðurinn á
fundinum. Hann er óánægð-
ur við mig og gerir það raun
ar ekkert til, ef hann er á-
nægður með sig. Hitt er verra,
að þegar hann kemur í 13.
kaflann, er hann farinn að
sjá ofsjónir- Segir hann þar,
að ég hafi tvisvar eða þrisvar
áður sent sér svipaða pistla
UM VIÐA VEROLD:
Perla Miðjarðarhafsins
'Eftirfarandi grein um Korsiku og Korsikubúa birti norska bergi Letitiu keisaramóður.
blaðið Nationen, nýlega. Höfundur hennar er Freddy Bern-
hoft og lýsir hér þessari suðrænu ævintýraey, eins og hún
kom honum fyrir sjónir og reyndist við stutta gistidvöl.
Það helzta, sem við vitum
um Korsiku, er að hún er
klettaeyja og eyjarskeggjar á
stunda „vendettú“ — blóð-
hefnd, og eru herskáir stiga-
menn. Sumir vita ef til vill
líka, að Pasquede Paoli barð-
ist fyrir frelsi eyjarinnar á
sinni tið og að Napoleon
mikli fæddist þar.
Heimspekingurinn Seneca,
sem Claudius keisari hafði
lengi fanginn á Korsiku, lýsti
íbúum landsins þannig:
Fyrsta einkenni Korsiku-
búans er það, að hann sækist
eftir blóðhefnd, annað að
hann rænir, þriðja að hann
lýgur og í fjórða lagi óvirð-
ir hann guðina.
Annaðhvort hefir Seneca
í Tímanum síðan ég kom suð
ég stutta grein og sý’ndi fram urj ^etta^ aö sía tvofalt °S' verið önugur i skapi, þar sem
á, svo ekki var eða verður vel ^að’. H'efl eg elnu hann var lokaður inni eða
hrakið, að í viðureigninni við SinnK mmnZ* ^ans lítlllega 1 j Korsikubúar hafa bætt ráð
Framsóknarmenn hefir Sig- sambaodl Vlð Buk«llu í Lax- sitt að mikium mun eftir því
a«‘af verið að t.pa.'' t'Jr ** li8“' 4
Fyrir 20—32 árum var hann 1 ieini’ ,5,ía Pæi‘ umræður minm tli eyjarmnar fann ég
einn af liðsoddum síns flokks UPf braðlega' En þa var Slg“ ! marga góða eiginleika hjá
urður hyggnari en nu, að MunUm. Til dæmis er nú
í Skagafirði. Þá voru Fram- 1
halda ekki áfram umræðum.
sóknarmenn þar lítill minni- ,
hluti og áhrifalaus. Hann ó vandræðafólk“
þoldi þá þungu raun, að sjá ”OÍ>ekkt vand*æöaíolk •
þetta allt snúast við. Sama
Fátækrafulltrúinn dylur nú
lokið tímum blóðhefndanna
og stigamennskunnar. Ferða-
menn nú á tímum hafa'
ekkert að óttast af Korsiku
er það hlægilegt í augum að-
komumanna. En úti fyrir eru
kórallafiskimenn frá Nea-
pel að veiðum og skip og
bátar láta frá landi og koma
til hafnarinnar, sum eru að
fara með vín og olivur til
meginlandsins en önnur
stefna til Marseilles á leið
eftir nauðsynjum, sem eyj-
una vantar.
Hér fæddist Napóleon.
Þessi litla borg með sína
23 þúsund íbúa á sér merki-
legt hlutverk á sviði mann-
kynssögurnnar. í þessum bæ
fæddist maðurinn, sem fyrst
lifði öllum ókunnur en hófst
síðan upp j hásæti Frakk-
lands og stjórnaðí þaðan ör-
lögum margra þjóða. Hann
átti nóg af kórónum þjóð-
höfðingja til að gefa bræðr-
um sínum og systrum, en að
lokum kenndi hann sjálfur
hverfulleika auðs og æðstu
valda. Saga hans er sem ótrú
legt ævintýri.
Ekki vil ég hafa mig grun-
aðan um djúpa hrifningu af
Napoleon mikla, hvorki skap
gerð hans, framkvæmdum né
stórmennsku. Hver var upp-
sagan er byrjuð að endurtaka ekkl 0Vlld sma td síónbuða,- (búum, en vitanlega eru þar
skattsins. Hann taiar um tii vandræðamenn og svik-1 hefð hans önnur en að gera
„hryðjuverkamenn“ og hann arar eins Qg eru j Qnum ignd sig að drottnara með vélum
talar um „óþekkt vandræða-Jum heims. En af hverju sem'og ofbeldi, einræðisherra,
Sigurður verður ókvæða við, fólk“, sem jafnvel eigi að það er, hefir Korsika alltaf! sem sat yfir frelsi þjóða meir
þegar honum er á þetta bent. hleypa inn í íbúðirnar hjá verið rhinnst heim§ótt af jen nokkur annar maður á
sig í Reykjavík.
Enn tapar hann
ferðamönnum allra Miðjarðar
hafseyjanna, þrátt fyrir nátt-
úrufegurð sína.
Hann sezt niður um jólin og fína íólkinu. Eklá verður bet-
skrifar sóðalega hugvekju í ur séð, en að fátækrafulltrú-
Mbl., sem engum getur orðið inn fyllist viðbjóði.
til tjóns eða leiðinda nema1 En hver er þessi hugsun?
honum sjálfum. Hann byrjar Hversvegna er fólkið vand- ^ Yndisleg náttúrufegurð.
á að prenta upp vísu, sem er' ræðafólk? Er það að engu j pö að höfuðborg eyjarinn-
svo ljót, að sorpblöð hjá J leyti þjóðfélagsins sök? Legg- ar> Ajaccio, hafi ekki sömu
menningarþjóðum myndu t ur það ekki ýmsar freisting- íystisemdir og yndishót að
varla birta hana. Enda tekur, ar fyrir þegna sína? Er rétt- þjöða og baðstaðirnir viðjgleymt hlnum fræga syni
það Mbl. okkar 10 daga að urinn og gæðin að öllu leyti Riviera, er þó umhverfi borg- j sinum. Það má lesa sögu hans
vinna sigur á sínum betra^hjá okkur Sigurði frá Veðra- , arimiar glæsilegt, svipmikil ief gengið er um borgina. Göt
manni, og birtir nú óþverr- móti? Skilja menn ekki, að fjöll, fögur strönd, og auk j ur og torg draga nafn af
ann á 13. dag jóla. j þetta ,,vandræðafólk“ hefir ^ þess er íoftslagið heilla'ndi; honum og jafnvel frændum
Sennilega hefir Sigurður, einhverntíma verið lítil bcrn; 0g þægilegt. Ef farið er upp hans.
undan honum? Hann var of-
urmenni í því, að hafa not
af öðrum. Fyrst lézt hann
vera postuli frelsis og for-
vígismaður, en síðan fótum
tróð hann rétt þeirra, sem
höfðu lyft honum til valda.
Samt getur Ajaccio ekki
aldrei tapað meiru en í þess- ( á palli hjá foreldrum sínum i hæðirnar, sem eru í kring-
ari glimu við sjálfsvirðingu og miklar vonir við þau' um borginá má reika þar um
sma.
Barnalán.
tengd.
[frjóa víngarða og skóga ó-
A Bonapartetorgi er ridd-
arastytta mikil af keisaran
um og eru fjórir hinir kon-
hann i baráttu sinni fyrir
Sigurði verður hugsað til. rétti skrautst0fanna gegn lif-
blómaára sinna í Skagafirði I andi fólki
vera að verja al-
Fátækrafulltrúanum finnst Hkra trjáa. Og hér og þar | unglegu bræðlujr hans um-
og drepur á börn sín 5 á menn mannréttindi, ásamt
palli. Það er að vonum, því þeimiiisþeigi 0g heimilisfriði.
hann átti efnisbörn eins og; En ég endurtek fyrri um-
fleiri góðir menn. Þó elta ■ mæii min-
mistökin hann sem rithöf.,
einnig hér, því varla líður sá
dagur, að Morgunbl. hans
skammi ekki sum af þessum
myndarlegu börnum. Þeir
hafa tekið trú á Stalin synir
hans ýmsir, og Mbl. vandar
því fólki ekki kveðjurnar.
Gamall bílskrjóður.
Fyrir einum eða tveimur
áratugum var stjórnmála-
fundur haldinn úti á lands-
byggðinni. Sanntrúaður and-
stæðingur Framsóknarmanna
deildi mjög á þá og var heitt
á fundinum. Ræðumaður gerð
ist þorstlátur, en hafði öl-
flösku með vatni til að súpa
á. Brá hann henni oft að vör-
nm sér og teygaði af og sótti
í sig veðrið í hvert sinn.
Næsti ræðumaður brá á
léttara hjal og sagði þær
fréttir af Suðurlandi, að þar
ættu ýmsir menn gamla bíl-
skrjóða með ryðgaðar vélar,
sem ckki gengju nema stutt-
an spcl, nema á þær væri helt
Hann og samherjar hans
geta talað um frelsi og eign-
arrétt og friðhelgi heimil-
anna. Þetta er þeim ekki vit-
und helgara en okkur hinum.
En það frelsi og sá eignar-
réttur og sú friðhelgi, sem
grundvallast á eða viðheldur
eymd annarra, er dauðans
lítils virði.
Kveðjuorð
Ég læt hér staðar numið.
Mjög margt fleira týnir Sig-
urður til, sem hann telur mér
til álitshnekkis. Þetta skiptir
ekki miklu máli. Ef hann trú
ir þessum sparðatíningi sín-
um, getur það orðið honum
til ánægju. Menn hafa oft
reiðst og deilt. En í gamla
daga var það siður í sveitinni
að kveðjast vel, er upp var
staðið. Vil ég halda þeim sið,
og kveð ég Sigurð og óska hon
um árs og friðar og góðs ár-
angurs í starfi sínu sem fá-
tækrafulltrúi.
eru lundar með sítrónu- og
appelsinutrj ám og rósarunn-
arnir standa með fullum
blóma, — en kaktusar og
krónumiklir pálmar setja
afriskan hitabeltissvip á land
ið. —
Fegursti borgarhlutinn er
á ströndinni norðan flóans.
Ég fullyrði, að umhverfi
Ajaccios gefur ekkert eftir
hinu heimsfræga eftirlæti
ferðamanna við Neapelfjörð- að stjórna heiminum.
inn.
hverfis hann. Napoleon horf-
ir út á hafið, þar sem fló-
inn blasir við í allri sinni
Þar er meðal annars legu
bekkurinn, sem hún fæddi
son sinn á: og burðarstóll sá,
sem hún var borin í frá kirkj-
unni er hún fann að tími.
sinn var kominn. í herbergi.
]því, sem Napóleon bjó í, þegar
hann var í föðurgarði, er nú
fátt annaö en nokkrir brotn-
ir stólar.
Þetta hús er nú autt og
yfirgefiö, en samt má hugsgr
sér ljóma lífsins í húsi hinn-
ar fögru Letitiu þegar stór
fjölskyida bjó í húsinu, sem
var í fremstu röð í allri borg-
inni.
- Grafkapella keisaramóður-
innar er í Rue Fresch. Það
er í syðri armi mikillar minn-
ingarbyggingar, sem hálf-
bróðir hennar, Fresch kardí-
náli, lét reisa og gaf bæn-
um. Kardinálinn er maður,
sem borgin mun alltaf minn-
ast, sem mikils velgjörða-
manns. í þesaari byggingu
er líka skóli, bókasafn, mál-
verkasafn og minningasafn.
Þegar komið er inn í þessa
kapellu vekur fegurð hennar
undrun og eftirtekt. Á marm-
aratöflu má lesa, að Letitia
Ramolino hvíli þar. Þarna
liggur hún þá, þessi fagra,
glaðlynda og hégómlega að-
alsfrú, sem ekki gat vitað að
fyrir sér lægi að ala keisara.
og tvo konunga, en á efri
árum hefir fráleitt notið
meiri hamingju, en fjöldi.
annarra mæðra, sem eiga fyr
iríerðarminni börn.
Sólarlaust líf.
Rue Fresch liggur gegnum
bæinn þveran að norðan-
verðu. Gatan er bæði þröng
og skuggaleg og sólar nýtur
lítt á henni. Öll- líta húsin
illa út og sorphaugamir eru
í sjálfum húsagörðunum og
má hamingjan vita nær þeir
hafa síðast verið hreinsaðir
í burtu. Það eru aðdáanverð-
ir menn, sem endast til að
búa þarna 1 skuggum og sól-
arleysi og því lofti, sem ekki
verður með orðum lýst: En
furðulegast er það þó, aö hér
er ekki kvillasamara eða
dauðsföll fleiri en úti í sveit-
unum. Það lægi þó ngerri að
álykta, að við slíkar heil-
„ brigðisástæður væri hætt rið
fegmð og oidiir hans brotna! sjukdómum en reyndin er nú
við ströndina. Annars staðar
í borginni er stytta hans,
þEjr, /sem hann heldur um
stjórnvöl, sem hvilir á jarðlik
ani, en slikt táknmál er sam-
boðið þessum Korsikumanni,
sem hvarf frá eyju sinni til
að eiga svo mikinn þátt í
Sunnudagar við höfnina.
Á sunnudögum flykkjast
stórir og smáir, fátækir og
ríkir niður að ströndinni.
Þar una menn við að veiða
fiska og snigla. Skólapiltar
koma þar með kennurum sín-
um, sem allir eru kaþólskir
prestar í svörtum klæðum.
Þeir taka þátt í leikjum
æskunnar,en stúlkurnar, sem
fá menntun sína i einhverju
klaustrinu, halda sig í nokk-
urri fjarlægð frá strákunum
og láta sér nægja að horfa
á. Nunnurnar gæta hjarðar
sinnar með árvekni og eng-
in telpnanna dirfist að lita
til hægri eða vinstri meira
en góðu hófi gegnir, — og
Hús Bonapartes.
Það er líka til í þessari
borg lítið hús, sem á engan
hátt vekur athygli annan en
þann, að á því stendur þetta:
„Napoleon est né dans celle
maison 15. Auot 1769.“
í þessu húsi er hann fædd-
ur. Húsið stendur yfirgefið
og tómt og með hlera fyrir
þessi.
Á þessari götu iðar alltaf
líf og starf. Húsin eru- að
mestu mannlaus að deginum,
því að þá er fólkið lengstum
úti á götunni. Mæðurnar
sitja þar með minnstu börn-
in í fanginu og prjona eða
staga sokka. Þau börn, sem
orðin eru fleyg og fær velt-
ast hvert um-annað á göt-
unni. Hér borða þau og sofa,
leika sér og vaxa upp.
Á neðstu hæð húsanna eru
vinnustofur eða. sölubúðir
víðast hvar og er ekkl miklu
til kostað. Þar sem ekki er
um sölubúð að ræða er oft;
sett upp borð fyrir dyrum
j úti og raðað á það körfun?.
gluggunum, en gömul k°na ■ með þurrkuðum baunum, fikJ
ur næsta husi kemur með ,_____ _________ .......„
lyklakyppu og opnar fyrir
mig. Herbergin eru stór og
viðkunnanleg og bera þess
merki, að hafa verið eign
vel stæðrar fjölskyldu, en
húsgögnin eru horfin og þetta
auða og tóma hús hefir svip-
uð áhrif og grafkapella.
Gamla konan sýnir mér her-
um, kastanium, nokkrum eld-
spýtustokkum, vindlum, sitr-
ónum og fyrst og fremst rauí
lauk, sem notaður ér í stórum
stíl á eyjunr.i. Seljandinn er
ævinlega kona og oftast hús-
móðirin. Meðan hún situr £
götubúðinni vinnur hún öli
(Framhald ð, 7. siðu)