Tíminn - 24.10.1950, Side 3

236. blað
TÍMINN, þriðjudaginn 24. október 1950.
3
Eru þetta lög?
Svo segir í áfengislögun- verið sambærilegir við það,
um íslenzku, að dómsmála-
ráðherra geti veitt einu veit-
ingahúsi leyfi til vínveitinga.
Þetta leyfi hefir Hótel Borg.
Hins vegar veit almenning-1
ur að fleiri veitingastaðir [
hafa selt áfengi. Menn eru
jafnvel farnir að trúa því, að
lögreglustjóri hafi einhverja
heimild til þess, að veita und
anþágu frá landslögum og
megi ráða því, hvort veitinga'
staðir almennt selji áfengi.
Að formi til mun sú leið
hafa verið farin, að láta heita
að það væru ekki veitinga- j
húsin sjálf, heldur þeir aðil- i
ar, sem þar komu saman, sem j
fengju undanþáguna. Sá, sem
veizluna heldur, fær leyfi lög
reglustjóra til að hafa vín á
borðum, þó að veizlan standi t
í almennu veitingahúsi.
Þetta er vitanlega miðað
við það, að ákveðinn hópur
manna sé boðinn, en hver,
sem er af götunni, geti ekki
keypt sig inn.
Þetta er líka miðað við það,
að sá, sem veizluna heldur,
eigi áfengið og þá vitanlega
líka óseldar eða ódrukknar
birgðir í veizlulok.
Samkvæmt þessari reglu
geta menn stofnað drykkju-
félög og rekið þau á veitinga-
húsum, en ekki haft þar al-
mennar drykkjusamkomur
fyrir hvern sem er.
Þrátt fyrir þetta veit al-
menningur, að hver sem er,
getur farið og keypt sér að-
göngumiða að slíkum stöð-
um og keypti þar áfengi beint
af veitingahúsinu.
Það hefir alltaf verið ástæða
til að spyrja lögreglustjórann
1 Reykjavík og dómsmálaráð-
herrann á hvaða lögum þetta
framferði byggðist.
Lögreglustjóri á ekki að
setja þjóðinni lög, — heldur
gæta gildandi laga.
En svo gerast þeir hlutir,
segir sagan, að lögreglustjór-
inn í Reykjavík fef sjálfur að
vitna i lagaákvæði um þessi
efni og neitar ákveðnum að-
iia um leyfi til áfengisveit-
inga í krafti þeirra. Þó er tal-
ið, að málavextir allir kring-
um þá veitingastarfsemi hafi
sem lögreglustjóri verndar og
leyfir annars staðar. Jafnvel
er sagt, að lögreglustjóri hafi
neitað ákveðnu félagi um á-
fengi vegna þess í hvaða
húsakynnum ráðgert var að
drekka það. Lögreglustjóri
hefir þá miðað meira við hús
ið en félagið, eins og honum
finndist sjálfum, að hann ætl
aði að veita veitingahúsinu en
ekki félaginu þessi umbeðnu
réttindi.
Vel má vera að þessi ráðs-
mennska öll hjá lögreglu-
stjóra og þeim, sem ber á-
Um „einkennilegan fréttaflutning“
og kvöldblaðið Vísi að gefnu tilefni
Eftir Stefán Jónss«»2i. fréttamann
Ástæður, sem ritstjórar
Vísis taka ekki gildar:
Á laugardag annan eð var,
birti Visir rammagrein undir
iyrirsögninni „Einkennilegur
fréttafiutningur,“ og beinir
tii fréttastofunnar þeirri fyr-
irspurn, hvernig á því standi,
að fréttir af sænsku sveitar-
stjórnarkosningunum, sem
byrgð áhonum, dómsmálaráð j iram fóru hinn 17. septem-
herra íslands, sé þannig, að ber hafi verið fiuttar fyrst
það varði við íslenzk lög að
minnast á hana opinberlega.
Ekki verður þó sneitt hjá því,
að spyrjast fyrir um það,
hvaða reglum sé fylgt í þess-
um efnum og á hvaða lögum
framkvæmdin sé byggð.
tæpum mánuði síðar, — en
kosningar þessar staðfestu
úrslit kosninganna 1948, sem
sýndu gífurb gt fylgistap
sænskra kommúnista.
Fréttastjóri svaraði fyrir-
., . . * . , , . spurninm á tæmandi hátt, —
Almenningur a að þekkia Z „ . . , ,
. A, eða a. m. k. þannig. að hver
lögin og lögreglustjórinn ætti
ekki að brjóta þau.
Sagan segir, að tilteknum
meðalmaður hefði mátt skilja
í fyrsta lagi: Hlustunarskil
iþróttafélögum hafi verið neit yr^r voru óvenjulega slærn
um þetta leyti vegna sólbletta,
aö um áfengi í Tívolí vegna
þess, að annar óskyldur að-
ili, Vetrarkiúbburinn, hafi
haft vínveitingaleyfi þar, og
þá hafi ekki verið fylgt sett-
um reglum. Jafnframt þessu
sé þó hverjum sem er, veitt
drykkjuleyfi í Sjálfstæðishús
inu, enda þótt þar hafi áður
viðgengizt og viðgangist enn
allt það, sem veitingastaður-
inn í Tivolí er sakaður um.
Það er þvi hollast fyrir lög-
reglustjóra eða dómsmálaráð-
herra, ef hanh stendur að
þessu, að gefa skýrslu um
þetta mál. H.Kr.
og sézt það bezt á þvi, að Vís-
ir ei eina blaðið, sem skýrir
frá úrslitum kosnhiganna í
frétta^keyti frá Uniled Press,
og pó a mjög ófullnægjantíi
hátt. — í öðru lagi: Um þetta
leyti stóð sem hæzt frétta-
fJ-.uningur af björgua á:.afn-
or Oeysis af Vatnajókii. og
slivrísrnenn bæði frétíastci-
jumiar og blaða mjög bundr-
Utan úr heimi
40% vatn í norsku korni.
Það er dæmalaust, að í haust
hefir korn í Noregi reynzt að
hafa allt að 40% af vatni. Það
er erfitt að þurrka, en fullþurrk
að korn má hafa 16% vatn. —
Norðmenn eiga tvær vélreknar
þurrkstöðvar fyrir korn, sem
búið er að þreskja og er þó önn
ur ekki tekin til starfa. Hin
þurrkar þúsund kg. á klst. en
það þykja allt of lítil afköst.
Blínda hornlíð
Á horni Suðurgötu og Hring
brautar er eitt hættulegasta
liorn bæjarins vegna þess,
livað hratt er ekið um Hring-
braut. Það sem býr til þessa
hættu, er skúrgarmur, er til-
heyrir Valhöll. Ég hefi tvisvar
vakið athygli á því, hér í blað
inu að hættan væri svo al
varleg, að skúr þessi yrði að
víkja, og að líkindum mundi
beðið eftir þvi að dauðaslys
yrði. Þarna hafa orðið fjölda-
margir árekstrar á hverju
ári, en ekki hefir það getað
vakið lögreglustjóra til að
krefjast þess, að skúrinn væri
rifinn.'
Fyrir fáum dögum varð
* þarna dauðaslys, hvort sem
það hefir verið skúrnum að
kenna í þessu tilfelli.
Finnst lögreglustjóra og
bæjaryfirvöldunum nú nóg
komið eða á að bíða eftir öðru
dauðaslysi?
Það er krafa almennings í
bænum, að þeir, sem ábyrgð
bera í þessum málum, láti
tafarlaust laga þetta horn.
Að öðrum kosti mun verða
gengið að því af óviðkomandi
mönnum að bægja þessari
hættu frá. Hj. P.
Óheppileg fyrirhyggja.
Sautján ára gömul stúlka í
Grenaa i Danmörku var nýlega
dæmd fyrir þjófnað. Hún var
búin að hirða borðbúnað fyrir
12 manns, samstæðan, glös,
dúka, þurrkur, rúmfatnað og Dg starfsmönnum fréttastof-
ir við öfJun f-étta af þeim að-
gerðum. — í þriðja lagi:
Fréttaritari útvarpsins • í
Stokkhólmi er ekki ráðinn til j
að senda fréttaskeyti, heldur
til að rita fréttabréf um at-
vinnu- og menningarmál.
Þessi greinargerö barst blað
inu á mánudag, var birt þar
á þriðjudag, og hunzuð í rit-
stjórnargrein á miðvikudag.
Ritstjórnarorð kvöldblaðsins
voru þessi: — Hingað til lands
berast erlend blöð af mjög
skornum skammti, og svo virð
ist sem Ríkisútvarpið hafi
öðru þarfara að sinna en að
skýra frá þeim viðburðum,
sem bera vott um fylgistap
kommúnista, enda er það
sennilega ekki í samræmi við
anda friðarávarpsins, sem
flestir starfsmenn fréttastofu
Rikisútvarpsins hafa skrifað
undir.
Afskiptl Vísis af málefnum
unnar á undanförnum árum
hafa ekki verið slik, að nú sé
annað, sem til búsins þarf.
Þetta sagðist hún hafa gert, svo
hún ætti það nauðsynlegasta til f , ástæða til að
heimilisþarfa þegar að því kæmi IIiernur venju astæða tu aö
að hún giftist. - En nú varð | undrast vafasama goðgirm
hún að skila þessu öllu aftur og e®a dylgjur í garð stofnunar-
var dæmd til fangelsisvistar | innar. Tiltölulega skammt er
skilorðsbundið, svo það er ekki síðan blaðið hvatti með ber-
að sökum að spyrja ef hún held um orðum til „hreinsunar" að
j ur áfram við þennan bjargræðis
i veg.
★ ____________
I Sá hlær bezt, sem síðast hlær.
i Stanley Moffat er nefndur
dómari einn í Bandaríkjunum,
maður 68 ára að aldri. Hann
sat nýlega í kaffihúsi í Los
! Angelos, og svelgdist þá heiftar
lega á kaffinu sínu. Annar gest-
ur þarna, Frazier að nafni, hló
að þessu óhappi, og minnti hlát
urinn dómarann á „hýenuösk-
ur blandað asnahneggi."
Dómarinn stefndi Frazier fyr-
ir að spilla friði og reglu, en
dómsorðið féll þó á þá leið, að
mönnum væri frjálst að hlæja
í Bandaríkjunum. En þá stefndi
Frazier honum fyrir að hafa
haft óviðurkvæmileg og niðr-
andi orð um hlátur sinn og fór
fram á 100 þúsund dollara bæt-
ur.
Nú er eftir að vita hver geng-
ur með sigur af hólmi en sá
hlær bezt, er síðast hlær.
um til þess, að fréttastofan
birti ekki upp úr miðjum s. 1.
mánuði fréttir af sænsku
sveitarstj órnarkosningun-
um? — Er ekki þessum blaða
mönnum sem öðrum kunnugt
um örðugleika stéttar sinnar
í starfi, hér í einangrun og
heimskautsfátækt? — Hvern-
ig má skilja það, að starfs-
menn fréttastofunnar, sem
Visisritstj órarnir þráfaldlega
og óbeðnir birta fréttir eftir
(reyndar stundum dálítið
breyttar í orðum, meiningu og
eðli fyrir frumleikasakir) —
skuli nú ekki vera til annars
trúandi en að sleppa viljandi
úr fréttum af sænskum sveit-
arstjórnarkosningum í þvi
skyni að draga taum komm-
únista? Þessum spurningum
er vissulega vandsvarað, og
verður hér einungis komið
með tilgátu:
Sá mun vera háttur er
lendra kvöldblaða, að vera
öllu óvandaðri í meðferð á
sannleika, hagræðlngu stað-
reynda, og almennu velsæmi
yfirleitt, en önnur dagblöð,
enda byggist tilvera þeirra
mjög á birtingu æsi- og
hneykslisfrétta. — Þó munu
þessi erlendu kvöldblöð yfir-
leitt þurfa aðfengið hráefni
til úrvinnslu, þannig, að þau
vefa hinar stóru og ljótu sög-
ur sínar utan um Jitið sann-
leikskorn. Ritstjórar Vísis
hafa auðsýnilega fyrir löngu
gert sér ljóst í einstökum at-
riðum á hverju tilvera kvöld-
blaðsins þeirra byggist. — En
getur það hugsast, að Vísisrit-
stjórarnir hafi, þrátt fyrir
augljósan skilning sinn á ein-
stökum atriðum, misskilið,
eða sézt yfir grundvallarat-
riðið, — þannig að þeir haldi,
að með því að hasla sér völl
í síðdegisrökkrinu hafi þeir
áunnið sér einskonar privi-
legium til að sleppa alveg
sannleikskorninu? — Að síð-
degisstarfsemin hafi sams-
konar áhrif á ritstjórana og
húmið á Kveldúlf forðum, —
og þess vegna gangi þeir nú
berserksgang og hamist í alls-
leysi sínu án nokkurs sann-
leika, án nokkurra staðreynda
og án nokkurs velsæmis?
Gengið erinda hins al-
þjóðlega kommúnisma:
Ekkert skal um það fullyrt,
— hvort tilgátan um eðli og
innræti Vísisskrifanna sé
röng eða rétt, — en þar til
önnur sennilegri kemur fram
rússneskum sið hjá frétta- mim það teljast varlegra, að
stofunni til eflingar lýðræði belna rökum sínum til les-
og sannleika í þessu landi.
Ekki skal Vísisritstjórunum
láð þetta, slíkir, sem þeir eru.
En harðleikið má það vera, að
þeir skuli þegar vera búnir að
gleyma hvað þeir höfðu að
gera á meðan þeir auðguðust
á útgáfu aukablaða með fyr-
irsögnum í sambandi við Geys
isbjörgunina, — ellegar þvi er
þeir hafa þráfaldlega látið
blaðamenn sína hringja að
morgni til fordæmdra frétta-
manna útvarpsins og spyrja
þá erlendra frétta, vegna þess
að dálkar blaðsins voru frétta
snauðir vegna lofttruflana. —
Misskilið hlutverk kvöldblaðs-
ins og ofurmennska í ritstjórn
Hví má það vera, að Vísis-
ritstjórarnir afneita ástæðun-
enda þessara fréttastofupistla
Vísis en til höfunda þeirra.
Því verða rakin hér nokk-
ur dæmi fyrir blaðalesendum
um fréttaflutning kvöldblaðs-
ins Vísis í septembermánuði,
— eða um likt leyti og frétta
var að vænta af sænsku sveit-
arstjórnarkosningunum. —
Verður hinn annarlegi póli-
tíski mælikvarði Vísisritstjór
anna að sjálfsögðu lagður á
hvert þessara dæma. — Það
skal enn einu sinni brýnt fyr-
ir lesendum, — að frá sjónar-
miði Vísisritstjóranna er ekki
til nein afsökun, — sem heit-
ið getur upplýsingaskortur,
rúmleysi eða annir, — heldur
einungis dulinn pólitískur til-
gangur:
Hinn 9. september flutti
Eg bar ábyrgð á fréttum
útvarpsins síðari hluta sept-
embermánaðar í fjarveru
fréttastjóra. Á þeim tíma
fóru fram sveitarstjórnar-
kosningar í Svíþjóð og var
ekki getið í fréttum útvarps-
ins þá. Ritstjórar Vísis vilja
svo vera láta að fréttum af
þessum kosningum hafi ver-
ið stungið undir stól í því
skyni að draga taum komm-
únista. — Ég lýsi þá hér með
ósannindamenn að þessum
áburði.
Stefán Jónsson.
Attlee forsætisráðherra Breta
ræðu á útifundi brezka Verka
mannaflokksins, og skýrði á
glöggan og rökvísan hátt frá
undirróðursstarfsemi komm-
únista og blindri hlýðni þeirra
við Moskvu. Visir birti ekki
orð um ræðu þéssa, hvað þá
heldur nokkuð úr henni. —•
enda sennilega ekki í sam-
ræmi við anda friðarávarps-
ins (sem flestir starfsmenn
Vísis hafa skrifað undir?).
Daginn eftir, 10. september
flutti Truman Bandaríkiafor-
seti eina af sínum gagnmerku
útvarpsræðum um ráðstafan-
ir Bandarikjastjórnar til lana
varna og verndunar alheims-
friðar og frelsis. Engum skyldi
til hugar koma að það væri
af öðru en kommúnisma, að
ritstjórn Vísis gat þessarar
þýðingarmiklu ræðu i engul
Þrettánda sama mánaðar
flutti maður að nafni Win-
ston Churchill ræðu í neðn
deild brezka þingsins. þar
sem hann skýrði frá stefnu
brezka íhaldsflokksins í land
varnamálunum, og í barátt-
unni gegn síaukinni hættu af
völdum hins alþjóðlega kom-
múnisma. — Vísir hélt fast
við Moskvalínuna og þagði.
Sautjánda september birti
Henry Wallace, fyrrum for-
maður Framfaraflokksins i
Bandaríkjunum, fyrrverandi
varaforseti landsins og fyrr-
um hatrammasti andstæðing-
ur Atlanzhafsbandalagsins, og
sá bandarískur stjórnmála-
maður, sem mest hefir þött
hneigjast til kommúnisma, —
yfirlýsingu, þar sem hann seg
ir að Rússar vilji halda kalda
stríðinu áfram, og Bandaríkja
mönnum beri að vera við öllu
búnir og hafa kjarnorku-
sprengjur til reiðu ef með
þarf. Hann lýsti einnig yfir
því, að hann hefði skipt um
skoðun og teldi nú stofnun
Atlanzhafsbandalagsins hafa
verið hina mestu nauðsyn. —
Um þennan stórpólitíska aí
burð birti Vísir ekki orð, —•
enda er hann mjög hættuleg-
ur friðarsókn Moskóvíta. Rit-
stjórarnir hafa sér þó það tii
athugunar, að þann dag voru
þeir að kynna sér úrslitin i
hreppsnefndarkosningunum i
Svíþjóð. —
Nítjánda septemötr birtu.
Bretar, Bandaríkjamenn og
Frakkar opinbera yfirlýsingu
u mniðurstöður funda utan-
ríkisráðherra sinna í New
York. En hví skyldi Visir
ganga erinda „heimsveldis-
sinnanna“ með því að birta
„áróður“ þeirra?
Tuttugasta september héli
Menzies, forsætisráðherra
Ástralíu, eina gleggstu • g ske-
Jeggustu hvatningarræöu sins.
um niðurstöður funoa utan-
(Framhald á 7. siðu.ii