Tíminn - 29.10.1950, Blaðsíða 3

241. blað.
TÍMINN, sunnudaginn 29. október 1950.
S.
ísfirski skíðaskolinn er
jafnoki norskra skíöaskóla
Eftfr Guttorm SigurbjörnssoH
,6 í Bíl
44
Brúin til mánans
Frá Alþingi
Yfirlit um ný þingmál
A fimmtudagskvöldiö hafði
leikflokkurinn 6 í bíl, sýningu Hitaveitur utan Reykjavíkur. hreppsnefnd'r skuli ráða
í Iðnó. Flokkurinn fór víða1 Um það efni leggur ríkis- mann til að gegna oddvita-
um land í sumar eins og í stjórnin fram nýtt lagafrum- störfum og er þá ætlast til að
Síðastliðinn vetur átti ég
þess kost að heimsækja
nokkra skíðaskóla i nágrenni
Oslóborgar og dvelja viku-
tíma í einum þeirra.
Noregur hefir verið talinn
vagga skíðaíþróttarinnar og
her það nafn með réttu, því
að áreiðanlega finnast ekki
margir Norðmenn ungir eða
gamlir, sem ekki fara á skíði
á sunnudögum.
Það hefir verið sagt um
Norðmenn, að þeir séu fædd-
ir með skíðin á fótunum og
í>að er ekki langt frá sanni.
]3Vi að þessir skíðaskólar, sem
met starfa í viku og hálís-
mánaðar námskeiðum, eru
fyrii fólk, svo að segja á öll-
vim afdri. Yngsti nemandinn,
sem ég rakst á við svona
'barnaskóla, var fimm ára
„gutt,“ en hann var ekkert
smeykur við að stökkva af
paUi, sem gaf honum 6—7 m.
■stökk.
Þessir skólar starfa allir i
-fflmburskáium- í nágrenni
Oslóar.
Venjulegnr skáli af þessari
gerð er byggður úr þykkum
pJönkum, sem Norðmenn fá
úú skógunum. Skálarnir eru
filtölulega hlýir, en upphit-
un er af skornum skammti,
með smá kolaofnnum, (sem
að vísu eru hitaðir með viði).
Setustofan er venjulega mjög
stór, en þar er mest verið og
oft glatt á hjalla á kvöldin.
Hún er hituð með stórum
arin, venjulega fyrir miðjum
"vegg.
í flestum atvinnugreinum
1 Noregi er það svo, að árs-
fríunum er skipt í vetrarfrí
■og sumarfrí.
Þessi vetrarfrí notar fólkið
fil að fara á vikuskíðanám-
skeið og venjulega er aðsókn-
. 5n að þessum námskeiðum
svo mikil, að panta verður
löntru fyrir fram, ef maður
á að fá pláss.
Hér er starfandi lands-
nefnd í skólaíþróttamálum,
sem árlega gengst fyrir nám-
skeiðum fyrir kennara og þá
oftast í samráði við Skíða-
samband Noregs — Norges
skiforbund. — Þessi nám-
skeið eru mikið sótt, sérstak-
lega af barnaskóla- og gagn-
fræðaskólakennurum. Sá
Tcennari, sem ekki getur farið
með bekkinn sinn á skíði og
sýnt honum einföldustu at-
riði í skíðatækninni, fær
Þekkinn aldrei til að líta upp
til sín, þótt hann geti, án þess
að hugsa sig lengi um, sagt
livað 3 sinnum 6 er og 6 sinn-
aim 3. Enda eru Norðmenn
■engir klausturskólamenn.þeir
•óska nemendum sínum heil-
brigðrar sálar í hraustum
líkama.
Skíðaskólinn á tsafirði,
Á seinni árum hefir áhugi
íslendinga fyrir skíðaíþrótt-
inni farið mjög ört vaxandi.
Svo að segja um allt land
hafa félög og félagasambönd
gengizt fyrir skíðanámskeið-
um og skíðamótum. En það,
sem oft hefir strandað á í
■þessum efnum hafa verið
menntaðir leiðbeinendur eða
kennarar.
Nú, síðan Skíðaskólinn á
ísafirði tók til starfa ætti
þessi örðugleiki að vera yfir-
stíginn. Þessi skóli hefir þau
ákjósanlegustu húsakynni,
fyrrasumar og sýndi leikinn: varp og segir svo um efni þess
Brúin til mánans. Og nú var og tildrög i greinargerð:
sTm'ég“álit að standTframar han» sýndur * Reykjavík fyr| »í nokkrum sveitarfélög-
flestum tilsvarandi skólum ir fullu húsi vi8 ágætar und-, um hér á landi er nu Verið
hér í Norern. | irtektir. , að undirbua hitaveitur, sem
Þpssí skóli sem Rkiðaskól- Brúin til mánans er draum ætlað er að selja heitt vatn
taTISa rtSTf « ungrar stú.lrn. rúmant.K .11 mar6vislegrar „ottrunar i-
miðstöðvarkynntur, raflvstur, *llfsins- Hún þráir ást, sterka buum sveitarfélagsins. Þess
með vatnssalerni og 'heitt °S heita 1 gömlum og góðum hefir verið leitað af fynrsvars
bað. Ég geri ráð fyrir, að mörg stíL Hun hefir sterkt ímynd- monnum sveitarfélaga. að
íbúðarhús, þótt i kaupstað unarafl °g dvelur nft utan ráðuneytið staðfesti reglu-
séu, hafi ekki upp á slík Þess virkilega. Þannig er gerðir og gjaldskrár fyrir
þægindi að bjóða l nafn Þessa sjónleiks, — sann slíkar hitaveitur, en því hefir
En þótt öll þægindi séularle8a vel valið. ; orðið að synja vegna þess, að
mikils virði, er þó annaðsem! Jón Sigurbjörnsson leikur engin heildarlög um hitaveit-
forráðamenn Skíðaskólans á Ben Síark tannlækni og Inga ur eru til. Lög nr. 38/1940 um
ísafirði hafa sýnt meiri skiln Laxness Bellu, konu hans en hitaveitu Reykjavikur ná að-
ing á en margir aðrir skóla- með Það hlutverk fór Hild- eins til lögsagnarumdæmis
ur Kalman í sumar. Lárus Reykjavíkur.
Ingólfsson er Cooper tann-1 Þá eru og til lög um hita-
læknir en Guðbjörg Þorbjarn aflstöð og hitaveitu á ísafirði
ardóttir Cleó Singer, aðstoð- (nr. 47/1948), en þau lög hafa
arstúlka. Baldvin Halldórs- enn ekki komið til fram-
son leikur Prince, föður Bellu, kvæmda.
menn á íslandi, það er að
eiga stöðugt fasta kennslu-
krafta við skólann. Þessi ár,
sem Guðmundur Hallgríms-
son hefir verið aðalkennari
við skólann, hefir hann tvis-
var farið til útlanda til að' Gunnar Eyjólfsson Franzi
kynna sér nýungar
skíðaíþróttarinnar,
á sviði Jensen fótalækni og Þorgrím
hér ur Einarsson Willy Wax.
ætla ég að sleppa að tala um
þann glæsilega árangur, sem
Leikurinn snýst að veru-
legu leyti um Singer og er
nemendur Guðmundar hafa hiutverk hennar mest. Á
náð, það er orðið svo lands-
kunnugt.
fimmtudagskvöldið vakti Guð
björg aðdáun áhorfenda. En
aðstoðar Guðmundi, sem
framvegis verður aðalkenn-
ari og forstöðumaður skól-
ans.
Ahrif skíffaskólans á út-
breiðslu skíffaíþróttarinnar.
Nú þegar, hefir Skíðaskól-
inn á ísafirði haft geysi víð-
tæk áhrif á útbreiðslu skíða-
íþróttarinnar. Skólann hefir
sótt fólk — karlar og konur
— úr öllum landshlutum. En
eina stétt hefir okkur næst-
um vantað. Það er hin al-
menna kennarastétt, ein-
mitt sú stétt, sem getur haft
mest áhrif á útbreiðslu skiða-
íþróttarinnar, eins og allra í-
þrótta. Margir, og ég vil
segja flestir kennarar hafa
þó meiri og minni áhuga fyr
ir iþróttum og á mörgum
stöðum á landinu er íþrótta-
starfsemin borin uppi af
kennurunum
Mitt álit er það. að kenn-
ararnir eigi að vera meira en
leiðtogar á íþróttasviðinu,
þeir eiga að vera virkir leið-
beinendur. Þá þurfa þeir að
sækja íþróttanámskeið öðru
hvoru og þá hlýtur Skíðaskól
inn á ísafirði að blasa við.
Hann tekur á móti öllum, sem
vilja æfa ' skíðaíþróttina í
hvaða tilgangi, sem það er
gert, — hvort sem menn vilja
heldur verða leiðbeinendur
eða ná leikni með keppni fyr'-
ir augum. —
Ef aðsóknin leyfði, gæti
skólinn haft tvö námskeið,
eitt 8 vikna um miðjan vet-
urinn og annað hálfsmánaðar
eftir skólatíma á vorin. Á
ísafirði er góður snjór fram
til mánaðamóta maí bg júní.
Undanfarna vetur hefir
Skíðaskólinn verið fullskip-
aður einu sinni á vetri, fram
vegis þurfum við að fullskipa
þar tvö vetrarnámskeið.
Þeir, sem vilja fá nánari
upplýsingar um Skíðaskólann
geta snúið sér til iþróttafull-
trúa ríkisins og Guðbjarna
Þorvaldssonar hjá Kaupfé-
lagi ísfirðinga.
Osló 14.10. 1950.
Veturinn 1949 hafði skólinn' Oíófleikurinn var líka oft góð
sænskan göngukennara og í ur’ hæÖi hjá Gunnari Eyjólfs-
vetur er í ráði að fá norskan • syni> sem fór mjög laglega
göngu- og stökkkennara til J með merkilega persónu, þó að
sjaldan væri á sviðinu, og
hj á Baldvin Halldórssyni,
sem þarna hefir fengið hlut-
verk og gervi við sitt hæfi.
Um leikritið er það að segja
að í því er hvorki upphaf né
endir, fremur en lífinu sjálfu.
Hins vegar er þar margt
glöggra og góðra setninga, og
raunar hefði þessi sjónleik-
ur verðskuldað að snillingur
hefði þýtt hann og vandað
sig við það. Þýðandann,
Bjarni Guðmundsson, mun
hafa gert sér far um að ná
eðlilegum og lifandi blæ á
málið, en síður lagt sig eftir
vönduðum hreinleik máls og
þrótti í stíl. En svo mikið er
víst, að þarna er mörg góð
setning, sem fer vel i munni.
Og áhorfendur skemmtu sér
vel.
Það er bæði efni og boð-
skapur í þessum leik. Menn
eru einmana, þjáðir og beygð
ir af einstæðingsskap Það
bugar lífsgleði þeirra og and-
lega heilbrigði, þó að þeir
reyni að veita viðirám, og það
stundum manndómslegt. En
þessi einstæðingsskapur á
rætur að rekja til þess, að
þeir eru hálfvolgir og óheilir
og þora ekki eða geta ekki
gefið hjarta sitt falslaust.
Myndin er sönn, gripin út úr
lífi þessarar aldar.
6 í bíl hefir unníð gott verk
með ferðum sínum um land-
ið og við vonum að það verði
ekki hætt við þær fyrst um
sinn. Hér er að vísu ekki ann
ar eins öndvegisleikur og
Candida, enda vandfundinn
jafn heppilegur leikur til að
sýna við hin fátæklegustu
skílyrði á leiksviði, eins og
oft verður að sætta sig við.
_ Brúin til mánans verður
væntanlega sýnd framvegis í
Iðnó eftir því, sem leikendurn
ir hafa tíma til frá öðrum
störfum. H. Kr,
Þar sem ráðuneytið litur
svo á, að því verði ekki leng-
ur slegið á frest að setja
heildarlög um hitaveitur hér
á landi, hefir það látið taka
saman frumvarp þetta, sem
að mestu er sniöið eftir fyrr-
nefndum lögum um hitaveitu
í Reykjavík, lögum um raf-
orkuvirki, nr. 83 23. júní 1932,
lögum um vatnsveitur, vatna
lögum o. fl.
Samkvæmt frumvarpi þessu
er sveitarstjórnum veittur
einkaréttur til að stofnsetja
og starfrækja hitaveitur í
umdæmum sínum á svipað-
an hátt og bæjarstjórn
Reykjavíkur hefir haft sam-
kvæmt lögum nr. 38/1940 í
lögsagnarumdæmi Reykja-
víkur. Einkaréttur þessi er
framseljanlegur bæði ein-
stökum mönnum og félögum,
og skal þá gjald fyrif heitt
vatn til notenda ákveðið í
gjaldskrá, er hlutaðeigandi
sveitarstjórn samþykkir og
ráðherra staðfestir. Þá er og
mælt fyrir um, með hverj-
um hætti sveitarstjórn, sem
vill fá hitaveitu handa um-
dæmi sínu, er einstaklingar
eða félög eiga, getur tekið
veituna og allt, er henni fylg
ir, eignarnámi, ef samkomu-
lag næst ekki um afhendingu
hennar. Sveitarstjórnum, sem
ákveðið hafa að starfrækja
hitaveitur í umdæmum sínum
og leitt hafa heitt vatn frá
jarðhitasvæði i þvi skyni, er
veitt heimild til að banna, að
þau hús innan umdæmisins,
sem ná til hitaveitunnar,
verði hituð með öðrum hætti
en með vatni frá hitaveit-
unni, og er það í samræmi
við tilsvarandi ákvæði í lög-
um um hitaveitu í Reykjavík.
Þá ber og sveitarstjórn að sjá
um lagningu heimaæða, en
húseigendum ber að greiða
kostnaðinn við lagninguna,
eftir gjaldskrá. Enn fremur
er ákveðið, að heimaæöarn-
ar verði eign hitaveitunnar,
sem sjái um viðhald þeirra
húseigendum að kostnaðar-
lausu. Fyrirkomulag þetta
hefir þótt gefa góða raun í
Reykjavík, en þar var það lög
fest með lögum um hitaveitu
Reykjavíkur.“
Sveitarstjórar .
Gerist áskrifendur aff
ZJímanum,
Áskriftarsími 2323
Fram er komið stjórnar-
frumvarp um sveitarstjóra,
nokkuð breytt frá því, sem
það var lagt fyrir þing í fyrra
vetur, en efni frumvarpsins
er raunverulega það, að
það sé fast embætti, en ráðn-
ingartimi ekki aðeins milli
kosnínga. Annars segir grein
argerðin svo:
„Frumvarpið er að efni til
hið sama og frumvarp það,
sem lagt var fyrir síðasta Al-
þingi, en rétt þótti að brevta
nafni þess og kalla það nú
frumvarp til laga um sveit-
arstjóra, því að það nafn virð
ist eiga meiri byr á Alþingi
en sveitarráðsmannsnafnið.
Önnur breyting, sem ráðu-
neytið hefir gert á frumvarp-
inu, er sú, að fella niður úr
því ákvæðin um launakjör
sveitarstjóra og gera ráð fýr-
ir að einnig þau verði ákveð-
in í ráðningarsamningi beim,
sem sveitarstjórn gerir við
sveitarstjóra.
Loks er svo í nýrri grein,
núverandi 9. gr. frumvarps-
ins, gert ráð fyrir því, að
önnur sveitarfélög en kaup-
tún með 500 íbúa hið fæsta
geti komizt undir lögin, ef
sýslunefnd veitir til þess sam
þykki sitt.
Þau meginatriði frum-
varpsins, sem haldast áfram,
eru þá þessi:
1. í kauptúnum, sem hafa
fleiri íbúa en 500, er skylt að
ráða sveitarstjóra.
2. Óheimilt er að binda
ráðningu sveitarstjóra við á-
kveðin tímamörk, svo senr:.
kjörtímabil sveitarstjórnar.
3. Ef hreppsnefndarmaður
er kjörinn sveitarstjóri, skal
umboð hans sem hreppsnefnd
armanns falla niður þanri
tíma, sem hann gegnir sveit-
arstjóra staríi, en varamað-
ur hans taka sæti hans i
sveitarstjórn.
4. Félagsmálaráðuneytinu
er ætlað að rannsaka mis-
klíðarefni, sem upp kunna
að koma milli sveitarstjóra
og sveitarstjórnar, og úr-
skurða þau, nema mál sé
þannig vaxið, að það beri
undir dómstóla.
Auk þessa þykir rétt aö
minnast á eitt atriði, sem
nokkuð mun hafa verið vikici
að í umræðum um málið á
Alþingi, en það ^r, hvort ekki
væri gerlegt að láta sveitar-
stjóra einnig gegna starfi
hreppstjóra. Sú tilraun, sem
gerð hefir verið á nokkrum
stöðum með því að sameina
oddvita- og hreppstjórastörf
in í höndum eins manns —
lögreglustjóra —, hefir ekk-i
gefið góða raun. Hreppstjór.
er fyrst og fremst lögreglu-
þjónn og umboðsmaður sýslu
manns í umdæmi sínu, og heii
ir sem slíkur á hendi ýmis
verkefni, sem.beinlínis geta.
rekizt á, ef hann jafnframt.
á að gegna oddvitastarfi í
kauptúni. Má þar m. a. benda.
á lögtök útsvara og annarru
opinberra gjalda, sem odd-
vita (sveitarstjóra) ber að
krefjast að tekin séu, en
hreppstjóra að jafnaði falið
að framkvæma. Hreppstjór.,
á auk þess að halda uppi lög-
um og reglu í sveitarfélaginu
og samrýmist það viða mjðg
illa því að vera oddviti eða
sveitarstjóri. Mestu erfiðleit
arnir á þessu eru þó þeir, aí
þar sem hreppstjóri er fvr&i.
og fremst umboðsmaður .’-vslv.
manns og starfar a huiiS á-
byrgð að miklu leyti, tr ógen
ingur að samræma raðmngr.
(Framhald á 0. síðu.)