Tíminn - 20.02.1951, Blaðsíða 4

TÍMINN, þKðjndaginn 20. febrúar 1951.
42. blað.
A ferð með fjórum konum
Gf<lr Karl Kristjár
(Framhald.)
,<iefðu mér berg-
nálsins svar.“
Frú Sígríður J. Magnússon
ipplýs'r í grein sinni, að kven |
élögin hafi verið 14 talsins,
íem sendu Alþingi áskoran-
rnar um að samþykkja frum
'ar S. J.
Ég hafði aðe'ns getið um
i>ær 8 áskoranir, sem flugu
tð Alþingi í einum hðp.
En hún upplýsir meira en
jetta. Hún tekur fram, að
jvi er virö'st með nokkurri
íreykni, að kvenfélögin hefðu
>rðið „miklu fleiri, ef unnt
íefði vérið að ná til þeirra í
ima.1'
Þannig er þetta þá! Það hef
r náðst til þessara félaga.
Askoranir, sem orðið hafa
úl á þennan hátt, sem auð-
/itað er líka venjulegasti hátt
irinn, eru ekki alltaf mikils
/irði. Einkum eru þær lítls-
/irði, þegar um þungskilið og
ótardjúpt mál er að ræða
úns og þetta, sem einnig í
jfanálag hefir verið gert að
''lfinningamáli.
Komið er að fólki óviðbúnu
g pað beðið að styrkja mál
neö áskorun.
Fólkið hefir ekkert ráðrúm
:i þess að kynna sér t'l hlýtar
nálið í þeirri mynd, sem það
u'. Bregst þó oftast vel við,
f það hefir traust á þeim
;ð'la, sem ákveðið mælist til
„ó áskorun komi fram. Gerir
áð .yrir að hann hafi brot-
o málið til mergjar.
Formaður Kvenrétt'ndafé-
ags íslands nýtur mikils
rausts meðal kvenna. Áskor-
mirnar, sem um er að ræða
jg Alþingi bárust, eru ótvíræð
önnun pess.
Formaðurinn sendi f. h.
C R. F. í. kvenfélögunum á-
.korun um að láta tU sín
leyra.
övarið kom til frúarinnar,
ra þe-'m, sem náðist til, og
iún íramsendi það t'l Alþing
s, — einn daginn átta svör
hop.
tívarið var sams konar og
á nar Benediktsson bað um
Kvæð'nu Hljóðaklettar, þ. e.
bergmalsins svar.“ Kvenfé-
ógin höfðu varla skilyrði til
oess að svara á annan veg
.únnl v:rðulegu frú, sem þau
i.eysca Tel og er þeirra for-
flgí.
En formaðurinn hefði get-
ið sagt, þegar hún tók á móti
ivörpunum, eins og Einar
len. segir í kvæðinu:
„Annarleg rödd ber mér ein
al mín sjálfs.“
Dýileif í Parti sagði mér;
g hafði áður sagt henni.“
Frú S. J. M. ber mikla á-
jyrgð á þeim áskorunum, sem
ilþingi bárust um að samþ.
rumvarp S. I. Þetta er á-
jyrgð ekki aðeins gagnvart
ílþingi, heldur líka gagnvart
nvenfélögunum og svo ókunn
igum aheyrendum.
Eng.'nn mun lá henni vegna
jessárar ábyrgðar, þó að hún
æki sig til og reyndi að verja
.rumvarpið. Það var mann-
i.egt og alls ekki ókvenlegt.
ifin frumvarpið er óverjandi
og vörnin fatast margvíslega
i.iinni skynsömu konu, sem lét
>ér í upphafi sjást yfir ólífis-
galla frumvarpsins.
Einu sinni var afkastamik-
11 þjóðsagnaritari, sem grun
. ~ur var um að yrkja sjálf-
sson, alþiiiiiÍNniann
ur frá rótum sumar þjóðsög-
ur sínar. Útgefandinn fann að
þessu við hann og krafðist
þess, að hann léti fylgja
hverri sögu heimildir og það
í fleiri liði.
Næstu sögu lét þjóðsagna-
ritarinn fylgja þessa heimild:
„Dýrleif í Parti sagði mér;
ég hafði áður sagt henni.“
Þegar ég las í gre n frú S.J.
M. kaflann um áskoranirnar,
datt mér í hug heimild þjóð-
sagnaritarans. Varnargildi
kaflans v.'rtist svo svipað
heimildargild'nu.
„Þetta er eins og ekkert hjá
öðru stærra og meira.“
Frumvarp frú S. I. hljóðar
svo: *
„Stundi gift kona atvinnu
utan heimilis og hjá öðrum
en manni sínum eða fyrir-
tæki, sem hann er meðeig-
andi að, skal skattur lagður
á tekjur hjónanna hvors um
sig.“
, Um daginn sleppti ég af
hlífðarsemi að tala um það,
sem ég tel að þessu sinni ekki
rétt að ganga alveg fram hjá,
! að frumvarpið er mjög barna
lega fram sett og væri ófram-
kvæmanlegt sem lög.
Þar segir: „skal skattur
lagður á tekjur hjónanna
hvors um sig.“ — og svo ekki
Söguna meir. En hvernig skal
hann á lagður? Á að skipta
sameiginlegum tekjum hjón-
anna? — og þá hvernig Eða
á konan einungis að telja
fram þá upphæð, sem hún
vinnur fyrir utan heimilis og
maðurinn tekjur þeirra að
öðru leyti
Nú vinnur konan utan heim
ilis fyrir lægri upphæð en
skattskyld er, en heimilið hef
ir annars miklar tekjur, — á
heimilið þá að hafa skatt-
frjálsar þessar tekjur kon-
unnar?
Hvernig á að haga persónu
frádrætti? Hvernig á að telja
fram ómegð heimilisins?
Spurningarnar gætu verið
miklu fleiri, en þetta nægir
til þess að sýna að frumvarp-
ið er óskapnaður og í raun
og veru alls ekki frambæri-
legt.
Skattanefnd væri svipað
stödd með svona lagaákvæði
í höndum, eins og t. d. frú
Soffía Ingvarsdóttir sem hús-
móðir, ef hún stæði yfir graut
arpotti, sem hún ætti að
skammta úr, en næði með
engum ráðum hlemmnum af.
Hjón'n, sem hlunnindanna
ættu að njóta, væru aftur
á móti álíka sett og maður,
sem hefir að vísu ávísun í
höndum, en getur ekki gert
sér verð úr henni, af því að
útgefandanum hefir láðst að
setja á hana sjálfa upphæð-
ina.
Nei, frumvarpið var á eng-
an hátt til þess að státa af
því eða mæla með því, kæru
frúr, — það stóðst ekki einu
sinni að því er snertir ein-
földustu framkvæmdaatriði.
Þessir annmarkar, sem hér
hafa verið nefndir, sýna glögg
lega hve frumvarplð var bág-
borið og hefði átt að nægja
til þess, að enginn hefði mælt
með þvl. En þeir eru þó smá
munir hjá höfuðgalla þess:
stefnuskekkjunni.
Hin ranga stefna frum-
varpsins.
Tilgangui'lnn með frum-
varpinu var að leiða í lög
lægri tekjuskatt (og þá vænt- |
anlega lægri útsvör líka, því
að víðasthvar er samband þar
á milli) fyrir þau heimili,sem
haga tekjuöflun þannig, að
konan vinnur utan heimilis-
ins og ekki við fyrirtæki
manns síns.
Með því móti væri að því
hlynnt, að hjón færu s'tt í
hvora áttina til verka, —
jafnvel að heimilin skiptust
á konum við atvirinurekstur.
Með slíkum lögum væri
þeirri konu, sem vinnur inn-
an heimilis eða með manni
sínum hegnt með hærrri skatt
álagningu á heimili hennar,
en heimili konunnar, sem sel
ur vinnu sína út úr heimil-
inu.
Hvert stefnir það þjóðfélag,
sem hegnir húsmóður fyrir að
vinna heima, en verðlaunar
hana fyrir að vinna utan
heimilis?
Þegar frumvarpið er brotið
til mergjár, gefur að líta
þann hugsunarhátt, sem
sýkt hefir löggjöf siðustu ára'
og þjóðlífið allt.
Þar kemur fram einstreng
ingslegt launamannasjónar-
mið. —
Alltof fáir íslendingar lifa
j af eigin atvinnu og fram-
leiðslu.
AHtof margir menn og kon
ur í landinu vilja selja vinnu
sína utan heimilis.
Frumvarpið var skilgetið
afkvæmi þessarar háskalegu
öfugþróunar.
Með því átti að lögleiða
skattívilnun handa heimil-
um þar sem ekki aðeins menn
irnir, heldur líka konurnar
selja vinnu sína; — verð-
launa þau heimili á þennan
hátt.
Sú löggjöf hefði orðið hvatn
ing til fólks að gerast — og
vera áfram — launþegar,
þótt þjóðfélagið þyrfti — eins
og nú er komið — áreiðan-
lega að eggja fólkið lögeggj-
an til sjálfstæðs atvinnurekst
urs.
Heimili sveitakonunnar,
sem t. d. leggur nótt með degi
að sumrinu við heyskapinn
með manni sínum, til þess j
að auka tekjur bús þeirra,;
átti að greiða hærri skatt en
heimili konunnar, sem vinn-
ur fyrir kaupi, þótt heimilin
hefðu jafnháar tekjur.
Heimili sjómannskonunnar
sem hjálpar manni sínum;
beitir lóðina, þurrkar fisk-
inn o. s. frv., átti einnig að
búa við verri skattakjör,
í stuttu máli sagt: Heimili
allra kvenna, sem vinna inn-
an heimilisins eingöngu eða
starfa með mönnum sínum að
eigin atvinnurekstri áttu að
greiða hærra af sömu tekj-
um, en heimili konunnar, sem
selur vinnu sína.
Dettur nú frú Ragnheiði
Möller í hug, að þær þing-
eysku konur, sem hún nefn-
ir í grein sinni, og aðrar þær
konur, sem hún einnig nefn-
ir og hyggur, að ég vilji taka
sérstakt tillit til, hafi svona
þröng sjónarmið, rangsleit-
in og óþjóðholl.
Nei, góða frú Ragnheiður,
verið þér ekki að móðga þær '
konur, með því, —* og skipt- j
ið sjálfar um skoðun, ef þér j
eruð ekki þegar búnar að því, ■
en það vil ég halda.
Mynd til skýringar.
Ég leyfi mér að halda, að f
(Framhald á 7. síðu.)
Kaupmenn - Kaupfélög
Framleiðum viðurkennda, sterka og endingargóða
sísalgólfdregla í eftirtöldum breiddum.
70—80—90—100 cm. breiddum.
Gólfteppagerðin
Reykjavík — Sími 7360
Hangikjötjj
- Það bezta fáanlega - 6
selur |
i Samband ísl.samvinnufélaga !
Til Búnaðarsambanda
og ræktunarfélaga
Búnaðarsambönd og ræktunarsambönd, sem óska
eftir leigu á skurðgröfu vélasjóðs á sumri komanda
sendi umsóknir fyrir 1. marz til vélanefndar. Fyrlr-
liggjandi verkefni tilgreinist.
Vélanefnd ríkisins
KIRKJUSTRÆTI 4
Húsið á lóðinni nr. 4 við Kirkjustræti í Reykjavík
er til sölu til niöurrifs. Tilboð miðist við það, að húsið
sé þegar rifið niður að grunni og allt tilheyrandi því
flutt burt af staðnum jafnóðum eða strax að' niður-
rifi loknu.
Húsið verður til sýnis í dag og þrjá næstu daga kl.
16—17.
Tilboðum sé skilað til undrritaðs, sem veitir allar.
nánari upplýsingar, í síðasta lagi fyrir kl. 12 á hádegi
laugardaginn 3. marz n. k.
Guðmundur Ásmundsson, hdl.
Sambandshúsinu.
Sími 7080.
Hugmyndasamkeppni
um fegrun og útlit Tjarnarinnar
Bæjarráð hefir ákveðið að fresta skiladegi í ofan-
greindri samkeppni til þriðjudagsins 1. maí n. k. kl. 12
á hádegi.
BÆJARVERKFRÆÐINGUR
Innilega þökkum við öllum þeim, sem sýndu okkur
samúð, hlýju og margskonar hjálpsemi, við andlát og
jarðarför
PÁLS ÞÓRARINS JÓNSSONAR,
Hjallanesi í Landssveit.
Halldóra Oddsdóttir og börn.