Tíminn - 18.03.1951, Blaðsíða 4

TÍMINN, sunnudagrinn 18. marz 1951.
65. blaff.
é.
Leikfélág Reykjavíkur
:trnmsýndi sjónleikinn Önnu
Pétursdóttur eftir norska
skáldið Hans Wiers-Jensen á
nmmtudagskvöldið. Það er
þriðja verkefni leikfélagsins
í vetur og sannarlega er það
verkefni, sem hverju leikfé-
lagi er samboðið.
Anna Pétursdóttir gerist í
Björgv n seint á 16. öld, þegar
galdrafárið geisaði af fullum
krafti. Það er byggt á söguleg
um grunni, því að Anna Pét-
ursdóttir var prestskona, sem
sökuð var um galdra og
brennd á báli, þó að tildrög
þess væru mjög á annan veg
en í sjónleiknum. Það er önn-
ur saga, og kemur þessu lítið
við.
Harmleikurinn um Önnu
Pétursdóttur segir frá virðu-
legum og vellærðum presti,
séra Absalon Beyer, sem hef-
tr tekið sér unga og fátæka
stúlku fyrir seinni konu. Það
er Anna Pétursdóttir. Móðir
Absalons heldur áfram að
stjórna heimili hans, þó að
tengdadóttir sé flutt í húsið.
En þegar Marteinn, sonur
Absalons af fyrra hjóna-
bandi, kemur heim frá námi
fær Anna ofurást á honum.
Þorsteinn Ö. Stephensen
ieikur séra Absajon, virðuleg-
an og háttvísan kennimann,
sem er í rauninni vænsti
maður. Hann hefir verið
Önnu sinni góður, þó að hann
hafi ekki borið gæfu til að
veita henni neinn unað og
hann heyri hana því ekki
hlæja fyrr en Marteinn er
kominn heim. Þá fyrst verð-
ur honum ljóst, að hann hef-
ir stofnað til þessa ráðahags
af eigingirni án þess að hirða
ura vilja stúlkunnar. Hann
þjáist af þvi, að hafa ekki
LEIKFÉLAG REYKJAVIKUR:
Anna Pétursdóttir
getað veitt konunni, sem
hann elskar, og hefir gert
hann hamingjusaman, sanna
lifsgleði og finnst að hann
hafi stolið æsku hennar. En
þegar hann gerir þessa játn-
ingu fyrir konu. sinni, brýzt
hún úr þeim viðjum, sem
heimilið og hjúskapurinn hef
ir lagt á hana og les manni
sínum pistil, svo hraustlega,
að hann þarf ekki fleiri. Hann
var orðinn veill fyrir hjarta,
og verður nú svo mikið um,
að hann fellur örendur í sæti
sitt. —
Þorsteinn gerir þessu hlut-
verki góð og myndarleg skil,
svo sem vænta má, þó án
nokkurra sérstakra tilþrifa.
Emilía Borg leikur Meretu,
móður séra Absalons. Henni
tekst vel. að sýna kaldan og
settlegan virðuleik heldri
konunnar og þótta þann, sem
beygir Önnu Pétursdóttur og
bælir hana niður. En þegar
liður að leikslokum túlkar
hún hug gömlu konunnar, er
hún sakar Önnu um að hafa
ráðið manni sínum bana með
göldrum, naumast nógu
glöggt og alls ekki af þeim
þunga haturs og fyrirlitn-
ingar, sem leikurinn virðist
gefa tilefni til.
Einar Pálsson leikur Mar-
tein. Maðurinn er hæggerður
og hefir sig lítt í frammi,
lærður vel en enginn skörung
ur. Eins og hann er sýndur
þarna verður heldur lítið úr
honum. Með samvizkunnar
mótmælum verður hann unn
usti stjúpu sinnar, aðallega
vegna þess, hve lingerður
hann er, og sami linjuskapur
veldur því, að hann bregzt
trausti Önnu í lokaþættin-
um. — Hann hafði verið
henni friðill af ástriðu og í-
stöðuleysi og sama ístöðuleys-
ið hrekur hann frá henni þeg
ar á reynir.
Katrín Thors leikur Önnu
Pétursdóttur. Það væri synd
að segja, að hún geri þessu
hlutverki þau skil, að því sé
fullkosta, en hitt sýnir hún
ótvírætt, að hún er efnileg
leikkona og vonandi á hún
eftir að þroska á leiksviði
listgáfu þá, er hún hefir þeg-
ið að erfðum. Katrín sýndi
það á leikkvöldum mennta-
skólans að af henni mátti
vænta afreka, og þær vonir,
sem hún vakti þar, hafa ekki
Marteinn og Anna — Einar
Pálsson og Katrín Thors
brugðizt. En það er verkefni
fyrir hinar ágætustu leikkon-
ur að sýna þessa ungu og
bældu konu, þegar hún vakn-
ar til ásta og unaðssemda
lífsins. En réttur hennar til
að njóta lífsins er ekki við-
urkenndur. Ekki einu sinni
maðurinn, sem hún elskar,
stendur með henni, því að
hann bognar fyrir aldarand-
anum og trúir því, að ást sín
sé af hinu illa, en þar með
hverfur Önnu þróttur og
löngun til að berjast fyrir lifi
sínu og hamingju. Sá örlaga-
þungi harmleikur er hlutverk
fyrir hinar beztu leikkonur,
fremur en byrjendur.
Margar persónur . aðrar
koma fram í þessum sjónleik.
Hér er ekki tóm til að fjölyröa
um þá hvern og einn. En ef
til vill er séra Lárentinus
eftirminnilegásta persóna
leiksins.
Gísli Halldórsson leikur
Lárentínus, ofstækisfullan
prest, sem vill uppræta ill-
gresi djöfulsins úr guðs akri.
Hann hefir ekki hina minnstu
samúð með mennskum mönn
um, er hrifinn af píningar-
tækjum og píslarháttum til
að fá menn til að meðganga
og krefst þess, af hverjum
sönnum presti, að hann gleðj
ist einlæglega yfir hverjum
galdramanni, sem upprættur
er. Þeir, sem líta á þennan
mann með hryllingi, og halda
að þarna sé dregin upp ógeðs
leg mynd, sem aðeins heyri
til liðnu tímabili í menning-
arsögunni, mættu gjarnan
líta nær sér. Píslartæki við
yfirheyrslur hafa verið not-
uð um okkar daga. Og í vet-
ur stóðu þessi orð í ritdómi
í íslenzku blaði: „Öld vor
spyr ekki um ástir né harma
einstaklingsins.“ Þar er kom
inn séra Lárentínus, sem fyr-
irlítur hvern einstakan mann
spyr ekki um tilfinningar
mannsins og gleðst yfir því,
að illgresi Satans sé brennt.
Þess vegna á séra Lárentín-
us fullt erindi á íslenzkt leik-
svið í dag, sem fulltrúi of-
stækisins og þeirrar miskunn
arlausu og ómennsku
grimmdar, sem fylgir því.
Séra Jóhannes, sem Bryn-
jólfur Jóhannesson leikur,
segir Lárentínusi reyndar, að
hann sé sjálfur fæddur í páp-
iskum sið og hafi átt munk
að föður, og ofstæki hans
stafi af því, að hann hafi
slæma samvizku, vilji afneita
uppruna sínum og fortíð og
skríða upp til metorða, en sé
(Framhald á 7. síðu.)
RENAULT-TRACTOR
MODEL R 3042
RENAULT
RENAULT-tractorinn hefir hlotið heimsviðurkenningu fyrir framúrskarandi hæfni og hefir rutt sér mjög til rúms á Norðurlöndum.
RENAULT-verksmiðjurnar hafa framleitt tractora í fjöldaframieiðslu yfir 30 ár og eru einu framleiöendurnir í öllu Frakklandi, sem geta
framleitt yfir 12.000 traktora á ári.
Helztu kostir RENAULT-tractorsins, Model R 3042 fram yfir aðra sambærilega tractora: Þeir hafa Magnetu-kveikju (auk venjulegs raf-
kveikjuútbúnaðar), sem gerir það að verkum, að miklu auðveldara er að fá vélina í gang í kuldum og þarf alls ekki að nota rafgeyminn
við gangsetninguna. Vélin er aflmikil og mótorinn er hæggengur hún dregur því mjög vel jafnvel við erfiðustu aðstæður enda er hún
hæfilega þung og hægt að breyta sporvíddinni eftir þörfum. Dráttargírin eru lág og hjólin stór, en ökugírið veitir mikinn hraða við akst-
ur milli vinnustaða o. s. frv. Brennslan er alveg sérstaklega lítil eða aðeins 2,383 lítrar á klukkustund i öllum léttari akstri. Hægt er að fá
hann afgreiddan bæði fyrir benzín- og steinolíubrennslu.
Verð RENAULT-tractorsins Model R 3042 með vökvalyftu, reimskífu og öllum venjulegum ljósaútbúnaði og þ. h. er í útsölu hér aðeins kr.
21.500, sem er alveg sérstaklega hagstætt. Afgreiðsla fer fram frá verksmiðjunni strax og pöntun berst.
Sláttuvélar svo og alls konar tæki er hægt að fá frá RENAULT-verksmiðjunum fyrir tractorinn.
ATHUGIÐ: Nýútkomin lög mæla svo fyrir, að bændur sjálfir geti valið hvaða tractor þeir kaupi sér. Við viljum því benda yður á að
kynna yður nú þegar þá mörgu óviðjafnanlegu kosti RENAULT-tractorsins og senda síðan Uthlutunarnefnd jeppabifreiða og hjóladrátt-
arvéla umsókn yðar um úthlutun á RENAULT-tractor, og láta okkur jafnframt vita um, að þér hafið sent nefndinni beiðni. Þeir, sem
þess óska, fá myndalista og aðrar upplýsingar sendar um hæl.
Við óskum eftir að fá duglega og áhugasama umboðsmenn víðsvegar um landið til sölu á þessum tractorum.
Einkaumboð á
Islandi
FYRIR
Regié Nationale des Usines RENAULT
Billancourt. — Seine. Frakkland.
Sænsk-íslenzka frystihúsinu, Reykjavík. Símar 6460 og 6660